వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 14 ...

Based on Artist Sankar's illustration published in

"చందమామ" 1978 - తెలుగు పిల్లల మాస పత్రిక

Ink and ballpoint pen on paper

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 13                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 15 -->

మొట్ట మొదటి అనుభూతి, తీపైనా, చేదైనా, ఏదైనా జీవితంలో ఎన్నటికీ మరచిపోలేము, ఎప్పటికీ మదిలో పదిలంగా ఉండిపోతుంది. చిన్నప్పడు తిరిగిన పరిసరాలు, మసలిన మనుషులు అయితే మరింత బలంగా మదిలో ముద్ర పడిపోతాయి. నేను పుట్టిన ఊరు "కావలి", నెల్లూరు జిల్లా, చిన్న పట్టణం. అమ్మమ్మ వాళ్ళ ఊరు, అమ్మ కూడా అక్కడే పుట్టింది. కానీ నా ఊహ తెలిసే నాటికి నాన్న "బుచ్చి రెడ్డిపాళెం" హైస్కూలు లో టీచర్, అక్కడే ఉండేవాళ్ళం. ఒకటవ తరగతి అక్కడే కోనేరు బళ్ళో చదివాను, ఒక రెండేళ్ళున్నామేమో అక్కడ. మరో మూడేళ్ళు పక్కనే నాన్న పుట్టి పెరిగిన పల్లెటూరు "దామరమడుగు" లో ఉన్నాం. నాలుగవ తరగతి వరకూ అక్కడే ఆహ్లాదకరమైన పల్లెటూరి వాతావరణంలో ఆడుతూ పాడుతూ పెరిగాను. తరువాత నాన్న కి ట్రాన్స్ఫర్ కావటంతో "కావలి" కి వచ్చేశాం.

"కావలి" నెల్లూరు జిల్లాలో, నెల్లూరు తరువాత పెద్ద పట్టణం. రెండుగా విభజిస్తూ, సరళరేఖ గీసినట్టు ఊరి మధ్యలో వెళ్ళే నేషనల్ హైవే రోడ్దు. "ట్రంకు రోడ్డు" అని పిలిచేవారు. రోడ్డుకిరువైపులా ఆ చివరి నుండి ఈ చివరి వరకూ రద్దీ షాపులు, పోలీస్ స్టేషన్, కూరగాయల మార్కెట్, కోర్టు, తాలూకా ఆఫీస్, జె.బి.యం.కాలేజి, ఆర్.టి.సి బస్ స్టేషన్, హోల్ సేల్ క్లాత్ షాపులు, వచ్చే పోయే వాహనాల్తో, మనుషుల్తో ఎప్పుడూ రద్దీగానే ఉండేది. అప్పటిదాకా చిన్నపాటి వీధుల్లో తిరుగాడిన అనుభవమే. కావలి లోనే పెద్ద రోడ్లు, ట్రాఫిక్, షాపులూ, సినిమాహాళ్ళు...ఇలా పెరుగుతున్న వయసుతోబాటు మొదటిసారిగా తిరిగిన పెద్ద ప్రదేశాల గురుతులు అక్కడ్నే. 

అప్పటిదాకా బొమ్మలు చాక్ పీస్ తో నేలపైనో, బలపం తో పలకపైనో, బొగ్గుతో గోడపైనో వేసిన గుర్తులే తప్ప కుదురుగ్గా కూర్చుని కాగితంపైన వేసిన గురుతులు లేవు. అయినా కావలిలో నన్ను కట్టిపడేసిన కొన్ని బొమ్మల స్ఫూర్తి జ్ఞాపకాలు ఎప్పటికీ మదిలో మెదులుతూనే ఉంటాయి.

తారు రోడ్డు మీద చాక్ పీస్ బొమ్మలు - మొదటిది కూరగాయల మార్కెట్ కి ఎదురుగా "ట్రంకు రోడ్డు" మీద ఒక అంచున మట్టి అంతా శుభ్రంగా ఊడ్చి ఆ తారు రోడ్డు మీద రంగుల చాక్ పీస్ లతో ఎంతో గొప్పగా వేసిన "ఆంజనేయ స్వామి", "యేసు ప్రభు" లాంటి దేవతామూర్తుల బొమ్మలు. చుట్టూ ఫ్రేమ్ చేసినట్టు బోర్డర్ కూడా వేసేవాళ్ళు. కొన్ని బొమ్మలకు రంగులతో తళుకులు కూడా అద్ది ఉండేవి. బహుశా సాయంత్రం వేసే వాళ్ళేమో, చీకటి పడి రద్దీ అయ్యే సమయానికి మధ్యలో ఒక కిరసనాయిలు దీపం వెలుగుతూ ఉండేది. ఆ బొమ్మలపైన ఐదు, పది, పావలా బిళ్లలు కొన్ని ఎప్పుడూ వేసే ఉండేవి. అప్పుడనుకునే వాడిని వీళ్ళకి ఎన్ని డబ్బులో కదా అని. కానీ నాకా వయసులో తెలీదు - వెలకట్టలేని వాళ్ళ ప్రతిభకి దయకలిగిన వాళ్ళ జేబులు దాటి చేతుల్లోంచి గలగల రాలి పడే ఆ కొద్దిపాటి చిల్లర డబ్బులు...పాపం కనీసం ఒక్క పూటైనా వాళ్ల కడుపులు నింప(లే)వు అని. ఎంత కష్టపడి వేసే వాళ్ళో, ఎప్పుడూ వేస్తుంటే చూడలేదు. ఒక్కసారన్నా చూడాలన్న కోరిక అలాగే ఉండి పోయింది. ఆ బొమ్మల లైఫ్ మహా అంటే ఒక్క రోజే, అదీ సాయంత్రం నుంచి రాత్రి దాకా కొద్ది గంటలు మాత్రమే. అర్ధరాత్రి నిర్మానుష్యం అయ్యాక కూడా తిరిగే బస్సులు, లారీలు, లేదా ఏ గాలో, వానో వచ్చి తుడిచిపెట్టేసేవి. ఇప్పుడా కళ బహుశా అంతరించిపోయిందేమో. అప్పుడప్పుడూ ఏవో ముగ్గులతో గొప్ప బొమ్మలని వాట్స్ అప్ మెసేజెస్ లో చూస్తుంటాను, ఏ ఆడిటోరియం లాంటి నేలపైనో వేసినవి. ఎన్ని చూసినా వాటితో మాత్రం సరికాలేవు, చిన్న నాటి మొట్టమొదటి జ్ఞాపకాల అనుభూతుల స్థాయి అలానే ఉంటుందేమో ఎవరికైనా.

సినిమా వాల్ పోస్టర్లు - తర్వాత అమితంగా ఆకట్టుకున్నవి అప్పటి సినిమా వాల్ పోస్టర్లు. నేనూ అన్నా రోడ్ల వెంట వెళ్తూ ఆ పోస్టర్ల మీద కింద ఆర్టిస్టుల సైన్ చూడకుండానే ఇది ఈశ్వర్, ఇది గంగాధర్ అని ఇట్టే గుర్తుపట్టేసేవాళ్లం. ప్రతి సినిమా పేరు కూడా విభిన్నంగా ఎంతో కళాత్మకంగా రూపకల్పన చేసేవాళ్ళు అప్పట్లో. ప్రత్యేకించి అడవి రాముడు, దాన వీర శూర కర్ణ, ప్రేమ సింహాసనం, జగ్గు, యమకింకరుడు ఇలాంటి విభిన్నమైన టైటిల్స్ అయితే ఇప్పటికీ గుర్తే. ప్రతి పోస్టర్ లో ఆర్టిస్ట్ కంపోజిషన్, ఎక్కువగా గీతలతో గీసిన హీరో, హీరోయిన్ల బొమ్మలు నన్నెక్కువగా ఆకట్టుకునేవి. నన్నమితంగా ఆకర్షించిన ఒకానొక వాల్ పోస్టర్ అయితే మాత్రం "దానవీరశూరకర్ణ" ది. అందులో మధ్యలో కర్ణుడు బాణం వేస్తూ ఉన్న ముఖం చెయ్యి వరకూ చుట్టూ కురుక్షేత్ర సమరసైన్యం, పక్కన దుర్యోధనుడు, కృష్ణుడు, కింద పెద్ద అక్షరాలతో ఒక కొండని చెక్కినట్టు తలపించేలా రూపొందించిన టైటిల్. శ్రీరామ్ థియేటర్ కి కావలిలో ఇంకే థియేటర్ కీ లేనంత ఎత్తులో మూడు వీధుల్లో నుంచీ కనిపించేలా వాల్ పోస్టర్ కోసమే ప్రత్యేకంగా కట్టిన ఎత్తైన గోడపైన చూసిన ఆ పోస్టర్ గుర్తు ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరలేదు. తర్వాత ఆ సినిమా పోయి వేరే సినిమా వచ్చాక అటువెళ్ళిన ప్రతిసారీ అనుకునే వాడిని. అయ్యో ఆ పోస్టర్ అలానే ఉంచేయాల్సింది కదా అని. తెలీదింకా అప్పట్లో వాల్ పోస్టర్ అతి పెద్ద మార్కెటింగ్ చానెల్ అని.

న్యూ ఇయర్ గ్రీటింగ్ కార్డులు - ఇంకా డిసెంబర్ నెలలో రాబోయే కొత్త సంవత్సరానికి ప్రత్యేకంగా ప్రతి సంవత్సరం మార్కెట్ లో రెలీజ్ అయ్యే గ్రీటింగ్ కార్డులు. కావలి మెయిన్ రోడ్ బజార్ లో కేవలం గ్రీటింగ్ కార్డులే అమ్మే వాళ్ళు నాలుగు చక్రాల బళ్ళు పైన పెట్టి, ఆ నెలంతా. అందమైన ప్రకృతిని తీసిన ఫొటోలు, సినిమా స్టార్ లు, ఫ్లవర్స్ ఇలా రకరకాల కార్డులు ఉండేవి. అయితే కొత్తగా అప్పుడే మార్కెట్ లోకి రావటం మొదలయిన "బాపు గారి బొమ్మల గ్రీటింగ్ కార్డులు" మాత్రం నాకమితంగా నచ్చేవి. అప్పట్లో తాతయ్యకి తరచూ ఉత్తరాలు పోస్ట్ లో వస్తూ ఉండేవి. కొత్త సంవత్సరంకి గ్రీటింగ్ కార్డ్స్ కూడా చాలా వచ్చేవి. అవన్నీ నేనూ అన్నా కలసి కలెక్ట్ చేసి ఉంచుకునేవాళ్ళం. నా స్కూలుకి అన్న మంచి గ్రీటింగ్ కార్డ్ ప్రతి సంవత్సరం కొని పోస్ట్ చేసేవాడు. అది కూడా శలవులకి వస్తూ తెచ్చి ఇంట్లో మా కలెక్షన్ లో దాచుకునేవాళ్ళాం. ఒకటి రెండు బాపు గారి గ్రీటింగ్ కార్డు లు చూసి అచ్చం అలాగే వేశాను కూడా. అలా కొత్త సంవత్సరం నాటి మొదటి కొత్త అనుభూతులు "కావలి" లోవే.

సంక్రాంతి ముగ్గులు - ప్రత్యేకించి సంక్రాంతి ముగ్గులు. పండగ వస్తుందంటే ఒక నెల ముందు నుంచీ చలిలో పొద్దున్నే రోజూ లేచి ఇంటి ముందు కళ్ళాపి చల్లి ముగ్గులు పెట్టేవాళ్ళు. అప్పటిదాకా ముగ్గులు పెద్దగా ఆకట్టుకోలేదు. కానీ మా ఇంటి పక్కనే "జయక్క" అని ఒక అక్క ఉండేది, అమ్మకీ మాకూ ఎంతో ఆదరణగా గా ఉండేది. ఆమె వేసే ముగ్గులు మాత్రం చాలా గొప్పగా ఉండేవి. ఎంత గొప్పగా అంటే అసలు అలా పేపర్ పైన ఏ గొప్ప ఆర్టిస్ట్ కైనా వెయ్యటం సాధ్యం కాదు అన్నంత గొప్పగా. రోజూ పొద్దున్నే నిద్రలేచి ఏం ముగ్గు వేసిందా అని వెళ్ళి నిలబడి తదేకంగా చూసే వాడిని. చాలా నచ్చేవి, ముగ్గుల్లో రంగులు అద్దినా కూడా అలానే తీర్చిదిద్దినట్టు, క్యాన్వాస్ మీద పెయింటింగ్ వేసినట్టే. ప్రతి గీతా, వంపూ కొలిచి గీసినట్టు, ప్రతి రంగూ గీత అంచుని తాకి కొంచెం కూడా గీతపైకి రాకుండా, చుట్టూ బోర్డర్ వేసినా స్కేలు పెట్టి కొట్టినట్టు ఉండేవి. ముగ్గుల్లో ఆ సిమ్మెట్రీ తల్చుకుంటే ఇప్పటికీ ఆశ్చర్యమే. సంక్రాంతి పండుగ మూడు రోజులూ అయితే మా "పోలువారి వీధి" ఈ చివరి నుంచి ఆ చివరి దాకా వెళ్ళి ఎవరు ముగ్గులు బాగా వేశారా అని చూసి వచ్చేవాడిని. అలా వెళ్ళిన ప్రతిసారీ "జయక్క" వేసిన ముగ్గుని కొట్టే ముగ్గు ఎక్కడా ఎప్పుడూ చూడ్లేదంతే. అలా ముగ్గులు వెయటం ఒక కళ అని "జయక్క" వేసిన ముగ్గుల ద్వారా "కావలి"లోనే, అప్పుడే అర్ధం అయ్యింది.

"చందమామ" బొమ్మల పుస్తకం - ఇంకా, నెల నెలా తాతయ్యనడిగి కొనిపిచ్చుకున్న "చందమామ" బొమ్మల పుస్తకాల అనుభూతులు కూడా "కావలి" లోనే. ఆ పుస్తకాలే, బాల్యం లో బామ్మ చెప్పిన కథలకి ప్రతిరూపంగా నిలిచాయి. రామాయణం, మహాభారతం గాధలన్నీ బామ్మ చెప్తుంటే ఊహించుకున్న వాటికి అప్పటి కొన్ని పౌరాణిక  సినిమాలు మనసుల్లో రూపాలు ఇచ్చినా, "చందమామ" లో శంకర్, జయ, రాజి లాంటి ఆర్టిస్టులు వేసిన బొమ్మల ముందు ఆ సినిమాలన్నీ బలాదూర్ అంతే. పిల్లల్ని ఊహాలోకంలోకి తీసుకెళ్ళి విహరింపజేసేవి. ప్రతి నెలా "కావలి పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" కి ఎదురుగా ఉండే బంకులో టెంకాయ తాడు పైన వేళాడే పత్రికల్లో "చందామామ" కొత్త సంచిక వచ్చిందా అని చూసుకునేవాళ్ళం. నాకూ అన్నకీ ప్రతి నెలా తాతయ్య కొనిచ్చేవాడు. ఇంటికి రాగానే ముందు మా ఇద్దరికీ బొమ్మల పోటీ ఉండేది. ఇద్దరం ఒకటనుకుని నీవి కుడి వైపు, నావి ఎడమ వైపు అని ఇలా ఒక తీర్మానం చేసుకుని, పుస్తకం తెరిచి కుడి వైపు పేజీల్లో ఎన్ని బొమ్మలున్నాయి, ఎడం వైపు పేజీల్లో ఎన్నున్నాయి అని లెక్కబెట్టే వాళ్ళం. ఎటువైపు బొమ్మలు ఎక్కువ ఉంటే అటు వైపు కోరుకున్న వాడు గెలుస్తాడనమాట. ఇలా బొమ్మలతోనే ముందు మా చందమామ చదవటం మొదలయ్యేది. ఇద్దరం వంతుల వారీగా పుస్తకం చదివేవాళ్ళం. అయ్యాక మళ్ళీ ప్రతి బొమ్మనీ లోతుగా విశ్లేషణ కూడా చేసేవాళ్ళం. అప్పట్లో పుస్తకం చివర ధారా వాహికగా వస్తున్న "వీర హనుమాన్" ఆర్టిస్ట్ శంకర్ రంగుల బొమ్మలతో అద్భుతంగా ఉండేది. ప్రతి సంచిక లోనూ ఒక ఫుల్ పేజీ బొమ్మ తప్పనిసరిగా ఉండేది.

ఈ బొమ్మ "అశ్వమేధ యాగం" చేసి వదలిన అశ్వాన్ని లవకుశులు పట్టుకునే ఘట్టం కి ఫుల్ పేజీ లో "ఆర్టిస్ట్ శంకర్ గారు" వేసిన బొమ్మ ఆధారంగా వేశాను. అప్పుడు నేను ఆరవ క్లాస్ లో ఉన్నాను. శలవులకి "కావలి" వచ్చినపుడు అమ్మమ్మ వాళ్ళింట్లో మధ్యలో హాల్ లో నేలపైన కూర్చుని బొమ్మ పూర్తి చేశాను. "ఫ్రీ హ్యాండ్ డ్రాయింగ్", అయినా కొలతలు కొలిచి గీసినట్టే వచ్చాయి. నా అభిమాన చందమామ చిత్రకారుడు "శంకర్ గారి" బొమ్మని అచ్చు గుద్దినట్టు వేశానని నేను పొందిన ఆనందానికి అవధుల్లేవు. అప్పటి దాకా అడపా దడపా గీస్తున్నా, ఒక దాచుకోదగ్గ బొమ్మ అంటూ మొట్టమొదటిసారి వేసింది అదే. తర్వాత "చిన్నమామయ్య (ఆర్టిస్ట్)" ఆ బొమ్మకి షేడింగ్స్ వేస్తే ఇంకా బాగుంటుంది అని రెడ్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో కొంచెం వేసి చూపించాడు. ఇంకొంచెం షేడ్స్ వేసి వేసి అదే పెన్ తో నేను సంతకం చేసి మురిసిపోయిన క్షణాలు నేనెప్పటికీ గర్వించే క్షణాలే.

తర్వాత బ్లూ కలర్ ఇంకు కన్నా బ్లాక్ ఇంకు తో వేసుంటే బాగుండేది అని మనసు తొలుస్తూ ఉండేది, సరే ఏమైంది బ్లూ ఇంకు మీద బ్లాక్ ఇంకు తో గీద్దాం అని మొదలు పెట్టాను, కానీ పేపర్ సాదా సీదా రకం, ఒక గీత గియ్యగానే ఇంకు పీల్చి పక్కకి వ్యాపించటం మొదలయ్యింది. ఆ ప్రయత్నం విరమించుకున్నాను.

అలా నా మొట్టమొదటి బొమ్మ "కావలి" లోనే పుట్టింది. ఇప్పటికీ నాతోనే ఉంది. ఈ బొమ్మకిప్పుడు 44 యేళ్ళు. నాతోనే పెరిగి పెద్దయ్యింది. బొమ్మ చిన్నదే అయినా నా మదిలో మాత్రం చాలా పెద్దది. ఎంత పెద్దదంటే ఈ విశ్వం కన్నా పెద్దది, అంతే...!

"విశ్వంనైనా తనలో దాయగల శక్తి మానవ హృదయం లో దాగుంది."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Norman Rockwell - America's best known Illustrator . . .

Portrait of Norman Rockwell

Ballpoint Pen on Paper (11" x 8")

Norman Rockwell museum in Stockbridge, MA, the state in US where I have been living most of my life, is in fact the very first Art museum I visited in US. It was not a planned trip to the museum. I just happened to drive two-hour long for attending a misguided marketing session in that town on a Saturday morning. It was a mere waste of time. Also, that misguided session ended in an hour. I was upset with that, but was very happy later to learn the fact that "a museum dedicated to his Art with the world's largest collection of his original works" was in the same town. I happily spent rest of my day in that museum. It's been already 25 years since my visit over there in 1997.

America's best known Illustrator and one of the twentieth century's most renowned artists, Norman Rockwell - I only came to know about him after I came to US and since then he has been my most favorite Artist and the one who I admire most. I referred several books on his paintings and still keep reading and referring to get to study and know more about his paintings, and on how he painted. This portrait is based on a picture of him I found in a book of his paintings I was reading recently.

An another long drive to Stockbridge, this time an exclusive trip just to visit the museum is due. I will have to make it happen in the next summer ;)

“Painting is easy when you don’t know how, but very difficult when you do.”

~ NORMAN ROCKWELL

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 13 ...

Ballpoint Pen on Paper 8.5" x 11"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 14 -->

చిన్నప్పటి నుంచీ కాయితాలంటే భలే ఇష్టం ఉండేది. పుస్తకాలంటే తెలీని పిచ్చి ఉండేది. ఏ పుస్తకం దొరికినా పూర్తిగా తిప్పందే మనసు ఊరుకునేది కాదు. నచ్చిన బొమ్మలున్న పుస్తకం అయితే ఇంక ఎన్ని గంటలైనా, ఎన్ని సార్లైనా తిప్పుతూ ఉండిపోయే వాడిని. క్వాలిటీ ఉన్న పేపర్ తో మంచి ఫాంట్ ఉన్న ప్రింట్ అయితే మహాసంతోషం వేసేది. ఏ ఊర్లో ఉన్నా లైబ్రరీలకి వెళ్ళి పేపర్లూ, పుస్తకాలూ తిరగేయటం అంటే మాత్రం చాలా చాలా ఇష్టం, ఇప్పటికీ, ఈరోజుకీ.

చిన్నపుడు మా స్కూల్ ఏ.పి.రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, కొడిగెన్నహళ్ళి లో మంచి లైబ్రరీ ఉండేది. చాలా మంచి పుస్తకాలుండేవి. బహుశా ఈ అలవాటుకి నాంది, పునాది రెండూ అక్కడే. రోజూ సాయంత్రం గేమ్స్ పీరియడ్ అయ్యాక ఒక అరగంట మాకు టైమ్ ఉండేది. అప్పుడు మా కోసం లైబ్రరియన్ వచ్చి ఒక గంట లైబ్రరీ ఓపన్ చేసి పెట్టేవారు. ఆ టైమ్ లో ఎక్కువగా లైబ్రరీకి వెళ్ళి ఏదో ఒక బుక్ తిరగెయ్యటం అలవాటయ్యింది. అద్దాల చెక్క బీరువాల్లో తాళం వేసి లైబ్రరియన్ ని అడిగితే తప్ప మా చేతికివ్వని పుస్తకాల్ని సైతం తదేకంగా చూడటమే భలే ఉండేది. పొద్దునా మధ్యాహ్నం క్లాసెస్ జరిగే టైమ్ లో లైబ్రరీ తెరిచే ఉన్నా వెళ్ళే వీలుండేది కాదు. మా లైబ్రరియన్ ఎవ్వరితోనూ మాట్లాడేవారు కాదు. సాయంత్రం కూడా టైమ్ కి రావటం, లైబ్రరీ తెరిచి మళ్ళీ టైమ్ కి మూయటం, స్కూలు రూల్స్ ప్రకారం ఎవరైనా కావల్సిన పుస్తకం అడిగితే అద్దాల బీరువా తాళం తీసి ఇవ్వటం, మళ్ళీ వెనక్కు తీసుకుని సర్ది ఇంటికెళ్ళిపోవటం, ఇంతే. పుస్తకాల్ని తన బిడ్డల్లా పదిలంగా చూసుకునేవారు, ఎవరైనా పేజీలు అశ్రద్ధగా తిప్పినా వచ్చి చిరిగిపోతాయని పుస్తకం వెనక్కి తీసేసుకునేవారు. అంత శ్రద్ధ ఆయనకి పుస్తకాలంటే. ఎవ్వరితోనూ మాట కలపని ఆయన నన్ను మాత్రం ప్రత్యేకంగా చూసిన అనుభవం నాకుండేది, ఆ తొమ్మిదేళ్ళ వయసులో. ఎందుకంటే నా ఫ్రెండ్ ఎవరో ఆయన ఊరు కనుక్కుని ఆయన ఊరే నాదీ అని ఆయనకి చెప్పటమే, ఆ ఊరు - "కావలి". అలా ఆ లైబ్రరియన్ తో నాకు మూడునాలుగేళ్ళ పుస్తకాల జ్ఞాపకాలు, ఐదవ తరగతి నుంచి తొమ్మిదవ తరగతి దాకా.

మా స్కూల్ కి సంవత్సరానికొకసారి సోవియట్ యూనియన్ పబ్లికేషన్ బుక్స్ తో ఒక వ్యాన్ వచ్చేది. అందులో పిల్లలకి చాలా మంచి పుస్తకాలు తక్కువ ధరలకి అమ్మేవాళ్ళు, కొనే స్థోమత అంత చిన్న క్లాసులో లేకపోయినా ఆ వ్యాన్లోకెళ్ళి ఆ పుస్తకాలు తిరగెయ్యటం, ఆ పేపర్ ప్రింట్ వాసన లో ఉన్న కిక్కే వేరుగా అనిపించేది. స్కూలు రోజుల్లో మంచి క్వాలిటీ పేపర్ తో ఆంధ్రప్రదేశ్ గవర్నమెంట్ అధ్వర్యంలో వచ్చిన "లేపాక్షి" పుస్తకాలైతే పేజి పేజినీ అక్షరాలతో నింపటంలో ఉన్న ఆనందం వర్ణనాతీతం.

ఇంకా వెనక్కెళ్తే, ఊహ తెలిసే నాటి కాగితాల జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ కొత్తగానే అనిపిస్తుంటాయి. అప్పుడు నాన్న సొంత ఊరు, నెల్లూరు దగ్గర "దామరమడుగు" అని ఒక మోస్తరు పల్లెటూరులో ఉండేవాళ్లం. నాన్న మా ఊరికి మూడు మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" టవున్ లో హైస్కూల్ టీచర్ కావటంతో టీచింగ్ నోట్స్, బుక్స్, పరీక్షల ఆన్సర్ పేపర్స్ కరెక్షన్ కోసం ఇంటికి తెచ్చుకున్నపుడు ఒక్కొక్క పేపరూ, అందులోని స్టూడెంట్స్ అక్షరాలూ, వాళ్ళ పేర్లు చదవటం, కరెక్షన్ అయ్యాక ఎవరికి ఎన్ని మార్కులు వచ్చాయి, ప్రత్యేకించి అక్షరాలు బాగా ఉన్న వాళ్ళకెన్ని మార్కులొచ్చాయి, వాళ్ళ పేర్లేంటి ఇవన్నీ నేనూ, అన్నా చూస్తూ గడిపిన ఆ క్షణాలూ ఇప్పటికీ మనసులో పదిలం. నాన్న స్కూల్ లో బ్రౌన్ రంగులో ఉండే బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ కూడా కొన్ని టీచింగ్ పుస్తకాలకి నాన్న అట్టలుగా వేసుకంటే నిశితంగా పరిశీలించి ఆ బుడిపెల చుక్కలు ఎలా చదువుతారు అని నాన్నని అడగిన గురుతులూ చెక్కు చెదరనేలేదు.

పలక దాటి పేపర్ మీద పెన్నుతో రాసే వయసు వచ్చేసరికి మూడవ క్లాస్ లో ఉన్నాను. అప్పుడు అమ్మ తెల్లకాగితాలు తెప్పించి, కంఠాని (అంటే పుస్తకాలు కుట్టే పెద్ద సూది లాంటిది) తో మాకు పుస్తకాలు కుట్టి వాటికి బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ అట్టలు వేసి ఇచ్చేది. మాకవి నచ్చేవి కాదు. అప్పట్లో బజార్ లో దొరికే బౌండ్ నోట్ బుక్స్ వాడాలన్న కోరిక ఉండేది. కానీ వాటి ఖరీదు ఎక్కువ. అప్పట్లో ఇప్పట్లా డబ్బులు ఒక్క పైసా కూడా వృధాగా ఖర్చు చేసే వాళ్ళు కాదు. జీ(వి)తం ఉన్నంతలో ప్రశాంతమైన జీవితం, ఎక్కువమంది పొదుపుగానే జీవితాలు గడిపే వాళ్ళు. అలా అమ్మ కుట్టి ఇచ్చిన పుస్తకాలే నాలుగవ క్లాస్ దాకా. తర్వాత గవర్నమెంట్ రెసిడెన్షియల్ (గురుకులం) స్కూల్ లో చేరిపోయాను. ఆ స్కూల్ లో ప్రతి సంవత్సరం మొదటిరోజే సరిగ్గా సంవత్సరం కి సరిపడా ప్రతి సబ్జెక్ట్ కీ తగ్గట్టు గవర్నమెంట్ ప్రొమోట్ చేస్తూ, మార్కెట్ లో వున్న అన్ని నోట్ బుక్శ్ కన్నా బెస్ట్ క్వాలిటీ బుక్స్ - "లేపాక్షి నోట్ బుక్స్" ఇచ్చేవాళ్ళు. అయినా అప్పట్లో చాలా పాపులర్ అయిన బ్రూస్లీ నోట్ బుక్ చూస్తే అలాంటిదొకటుంటే భలే ఉండేది అనుకునే వాడిని. ఆ కోరిక ఇంటర్మీడియట్ లో తీరింది.

ఇంజనీరింగ్ లోనూ క్లాస్ నోట్స్ నీట్ గా రాసుకునే అలవాటుండేది. అయితే మంచి క్వాలిటీ పేపర్ ఉన్న నోట్ బుక్స్ మార్కెట్ లో దొరికేవి కాదు. తర్వాత TCS లో జాబ్ చేరాక ప్రతి నెలా మొదటి రోజు కొన్ని నోట్ బుక్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ ప్రాజెక్ట్ నోట్స్ రాసుకోవటానికి ఇచ్చేవాళ్ళు. చాలా మంచి క్వాలిటీ పేపర్, ఆ పేపర్ మీద రాయటం అంటే చాలా ఇష్టం ఉండేది.

ఊహ తెలిసినప్పటినుంచీ బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా. పెన్ తోనో, పెన్సిల్ తోనో బొమ్మ వెయ్యాలనుకున్నప్పుడల్లా నా దగ్గర అప్పటికి ఉన్న పేపర్ మీద వెయ్యటమే తెలుసు. అలా జీవితం ముందుకెళ్తున్న క్రమంలో USA వచ్చాక పేపర్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ కి కొదవే లేదు. ఎక్కడ చూసినా బెస్ట్ క్వాలిటీ కావల్సినన్ని అందుబాటులో ఉంటాయి. కానీ రాసే వాళ్ళే తక్కువ.

ఈ బొమ్మకూడా అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని దొరికిన పేపర్ మీద వేసిందే. USA కొచ్చాక మొదటి కొన్ని సంవత్సరాలు బొమ్మలు వేసేంత టైమ్ లేకుండా చాలా బిజీ గా గడచిపోతున్న రోజులవి. వచ్చీ రాగానే మా ఆవిడ USMLE ప్రిపరేషన్లో పడిపోవటం, నేనేమో దొరికిన టైమ్ కాస్తా టెక్నాలజీ బుక్స్ చదవటం, ప్రొఫెషన్ తో, ఇంటా బయటా పనులతోనే సరిపోయేది. అయితే ఒకరోజు ఈ బొమ్మ వెయ్యటానికి మాత్రమే అన్నట్టు కొన్ని గంటల టైమ్ ఒంటరిగా దొరికింది.

ఆరోజు USMLE Step-1 పరీక్ష, ఎనిమిది గంటల పరీక్ష అది, పొద్దున్నుంచి సాయంత్రం దాకా. Boston దగ్గర్లో ఒక హోటల్ పరీక్ష సెంటర్. పొద్దున్నే డ్రైవ్ చేసుకుని మా ఆవిడని పరీక్షకి తీసుకెళ్ళి నేనూ అక్కడే హోటల్ రిసెప్షన్ లో వెయిటింగ్ లో ఉండిపోయాను. అక్కడున్న మ్యాగజైన్స్ తో కాసేపు కాలక్షేపం అయినా, ఇంకా చాలా టైమ్ ఉంది. ఒక షాపింగ్ క్యాటలాగ్ తిరగేస్తుంటే ఒక ఫొటో చూడగానే బొమ్మ గియ్యాలి అన్నంతగా ఆకట్టుకుంది. బిజినెస్ క్యాజువల్ డ్రెస్ లో నిలబడి ఉన్న ఒక మోడెల్ ఫొటో. నా బ్యాక్ ప్యాక్ లో టెక్నాలజీ బుక్స్, బాల్ పాయింట్ పెన్స్ ఉన్నా పేపర్ లేదు. రెసెప్షన్ దగ్గరికెళ్ళి అడిగితే రెండుమూడు పేపర్స్ ఇచ్చారు. చెప్పాగా క్వాలిటీ పేపర్ కి కొదవే లేదిక్కడ ఎక్కడా. ఇక బొమ్మ గీస్తూ మిగిలిన టైమ్ అంతా గడిపేశాను. కాలం తెలీకుండానే దొర్లిపోయింది అం(టుం)టామే సరిగ్గా అలాంటి సంఘటనే అది. ఎన్ని గంటలు అలా గడిపేశానో తెలీదు, బొమ్మ మాత్రం పూర్తి చేశాను. స్ట్రెయిట్ గా పేపర్ మీద బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన బొమ్మ ఇది.

సహజంగా ఏ ఆర్టిస్ట్ అయినా ఉన్న స్పేస్ ని బట్టి బొమ్మ సైజ్, కంపోజిషన్ ఇలా కొంత ప్లానింగ్ చేసి, పెన్సిల్ రఫ్ స్కెచ్ వేసుకుని మరీ బొమ్మ మొదలు పెడతారు. ముఖ్యంగా పోర్ట్రెయిట్స్ అయితే ఒక్కొక ఆర్టిస్ట్ ఒక్కో రకంగా మొదలు పెడతాడు. నేను మాత్రం ఎప్పుడూ నా ఎడమ చేతి వైపు కనిపించే కనుబొమ్మతోనే (అంటే బొమ్మలో కుడి కనుబొమ్మనమాట) మొదలు పెడతాను. కంపోజిషన్, సైజ్ ఇలాంటి క్యాలిక్యులేషన్స్ అన్నీ మైండ్ లోనే జరిగిపోతాయి. పెన్సిల్ తో లా కాక, మొదలు పెడితే కరెక్షన్ కి తావు లేనిది బాల్ పాయింట్ పెన్ తో బొమ్మెయటం అంటే. చాలా క్యాలిక్యులేటెడ్ గా ప్రతి గీతా ఉండాలి, ప్రపోర్షన్స్ ఎక్కడా దెబ్బతినకూడదు. ఇది కొంచెం కష్టమే, అయినా నేను దీక్షగా కూర్చుని స్ట్రెయిట్ గా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన ప్రతి సారీ, ప్రతి బొమ్మా కొలిచినట్టు కరెక్ట్ గా వచ్చేది. దీక్షలో ఉండే శ్రద్ధేనేమో అది!

అప్పుడే ఈ బొమ్మను దాటి పాతిక సంవత్సరాల కాలం ముందుకి నడిచెళ్ళిపోయింది. వెనక్కి తిరిగి చూస్తే, ఇండియా లో అన్నీ, అందర్నీ వదిలి ఇంత దూరం వచ్చి కొత్తగా మొదలుపెట్టిన జీవితం, ఇంకా నిన్నో మొన్నో అన్నట్టే ఉంది. ఎక్కడ పుట్టాను, తొమ్మిదేళ్ళ నుంచే హాస్టల్స్ లో ఉండి చదువుకుంటూ ఎలా పెరిగాను. జాబ్స్ చేస్తూ ఎన్ని సిటీస్, ఎన్ని (ప్ర)దేశాలు తిరిగాను, చివరికి అందరినీ వదిలి ఇక్కడికొచ్చి స్థిరపడ్డాను.

ఎక్కడున్నా, ఎలా ఉన్నా అప్పుడూ, ఇప్పుడూ నాతో ఉన్నవీ, నన్నొదలనివీ మాత్రం నా బొమ్మలే. అప్పుడప్పుడూ అప్పటి నా బొమ్మలు చూసుకుంటుంటే ఎందుకో మనసు మనసులో ఉండదు, గతం లో(తుల్లో)కెళ్ళిపోతుంది. ప్రతి బొమ్మలోనూ ఆ బొమ్మ వేసినప్పటి గడచిన క్షణాలన్నీ జ్ఞాపకాలుగా నిక్షిప్తమై ఉన్నాయి. చూసిన ప్రతిసారీ అందులో దాగిన ప్రతి క్షణం నన్ను చూసి మళ్ళీ బయటికి వచ్చి పలకరించి వెళ్ళిపోతూనే ఉంటాయి. కొన్నిటిలో గడిచిన క్షణాల ఆనందమే కాదు, తడిచిన మనసూ దాగుం(టుం)ది.

"గడిచిన కాలంలో మునిగిన జ్ఞాపకాల తడి ఎప్పటికీ ఆరదు."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

After a while...

Ballpoint Pen on Paper

 Getting back to my Soul, Art after a while!

Work with Masters...

 

"Idleness" - My work of Masters

Based on painting by "John William Godward" - an English Painter

Every master was once a student. Not every student is fortunate to learn from masters. Observing masters at work is the best way to learn from them. If that is not possible, studying their works is the next best way. I wish I was born in 19th century, and always wanted to work with some of the great Artists who lived in that century.

I started studying "Modern Art" lately. The Modern Art era started with rebellion thinking of refusing to go along with traditional teaching of Arts. Late 19th century and the beginning of 20th century saw several artists who started to radically change the basic principles of Art by creating something new, right from organizing space in a new way to doing outlines and shadows differently, even working with with no-rules or new-rules of perspective. Many initial works of modern artists of that period resembled old masters of traditional art. Later, they transformed into a new way of thinking, seeing, painting, and making viewers think about art.

My "Study of Masters" has always been like looking at a masterpiece so closely to feel their works. If I  feel like feeling it more stronger, I work with them. In other words I work with their works. This is a masterpiece that was done right around the time the "Modern Art Era" started in 1900. I am studying many masters of that era and this masterpiece took me away for few hours deeper into it.

"If working with masters is not a possibility, work with their works."

~ Giridhar Pottepalem

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 ...

 

Portrait of the First Female Indian Prime Minister - Smt. Indira Gandhi

Ballpoint pen on paper 8" x 9"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 -->

మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ మెయిన్ సబ్జెక్ట్స్ గా, ఇంగ్లీష్, సంస్కృతం లాంగ్వేజెస్ గా ఇంటర్మీడియట్ (11th & 12th Grade) విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి" లో ఉత్సాహంగా చేరా. అప్పట్లో లొయోలా కాలేజి లో సీట్ రావటం కష్టం. పదవ తరగతిలో చాలా మంచి మార్కులు తెచ్చుకోవటంతో, నాన్ లోకల్ అయినా నాకు  సులభంగా నే సీట్ వచ్చింది, చేరిపోయాను. ఆ కాలేజి లో చదివింది రెండేళ్ళే. కాలేజి ఆఫర్ చేయ్యని ఇంకో సబ్జెక్ట్ లో కూడా అక్కడ నాకు నేనుగా చేరిపోయాను. అదే "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్". చదవే మూడ్ లేని, ఏమీ తోచని సమయాల్లో ఒక్కడినే "గోగినేని హాస్టల్ రూమ్" లో కూర్చుని "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్" లో దూరి బొమ్మలు వేసుకునేవాడిని. ఆ రెండు సంవత్సరాల్లో అలా ఒక పదీ పన్నెండు దాకా బొమ్మలు వేసి ఉంటానేమో. ఆ బొమ్మల్లో అప్పుడావయసుకుకి నైపుణ్యం చాలానే ఉండేది అనిపిస్తుంది ఇప్పుడు చూస్తుంటే. వేసిన బొమ్మలన్నీ పుస్తకాల్లోనే దాగి భద్రంగా ఉండేవి. బొమ్మలన్నీ ఒకదగ్గర చేర్చిపెట్టుకునే ఫైల్ లాంటిదేదీ ఉండేదికాదు. కొన్ని అప్పటి పుస్తకాల్లోనే ఉండిపోయి వాటితో పోగొట్టుకున్నాను. అయినా వేసిన ప్రతి బొమ్మా గుర్తుందింకా. అప్పుడు వేసిన బొమ్మల్లో ప్రముఖమైంది ఈ అప్పటి భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధి" గారిది.

గతం లోకి - 1983-85, విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి"

గుణదల "మేరీమాత" కొండల క్రింద, ఆహ్లాదంగా ఎటుచూసినా పచ్చదనం, అత్యుత్తమమైన క్లాస్ రూమ్ లు, ల్యాబ్‌లు, లైబ్రరీ, ఆట స్థలాలతో అందమైన క్యాంపస్. ప్రవేశం పొందగలిగే ప్రతి హాస్టలర్‌ కు సింగిల్ రూములతో ఉత్తమ కళాశాల భవనాలు. కాలేజీలో అడ్మిషన్ పొందడం ఎంత కష్టమో, హాస్టల్‌లో అడ్మిషన్ పొందడం కూడా అంతే కష్టం. ఓవల్ ఆకారంలో ఉన్న మూడంతస్తుల హాస్టల్ భవనాలు, ఒక్కో అంతస్తులో వంద చొప్పున మొత్తం మూడొందల సింగిల్ రూమ్ లు అన్ని రకాల సౌకర్యాలను కలిగి, సెంటర్ గార్డెన్‌లు, రుచికరమైన ఆంధ్ర ఫుడ్ వండి వడ్డించే విశాలమైన డైనింగ్ హాళ్లు ఉండేవి.

అక్కడి లెక్చరర్స్ కూడా వాళ్ళ సబ్జక్ట్స్ లో నిష్ణాతులు, కొందరు టెక్స్ట్ బుక్స్ ఆథర్స్ కూడా. అలా ఆ కళాశాల విద్యార్థులకు ఉత్తమమైన క్యాంపస్ అనుభవాన్ని అందించి ఇచ్చింది. వాస్తవానికి, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఆ కాలేజ్ లో చదవటం ఆర్ధికంగా అప్పట్లో చాలా భారం. కానీ మా అమ్మ "కావలి" లో గర్ల్స్ హైస్కూల్‌లో క్లర్క్‌గా పనిచేస్తూ వచ్చే కొద్దిపాటి జీతంలో సగానికి పైగా నా నెలవారీ హాస్టల్ బిల్లుకే పంపించేది. అక్కడి క్రమశిక్షణ కూడా అంత ఉత్తమంగానే ఉండేది. హిందీ, ఇంగ్లీషు మాట్లాడే నార్త్ ఇండియా నుంచి వచ్చిన విద్యార్థులే సగం మంది ఉండేవాళ్ళు. మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జక్ట్స్ లో పర్ఫెక్ట్ స్కోర్లు సాధించాలనే ఒత్తిడి చాలా ఉండేది. తెలుగు మీడియం నుంచి ఇంగ్లీషు మీడియంలోకి రావడం తో నాలాంటి విద్యార్థులపై అది మరింత ఎక్కువగా ఉండేది. ఆ ఒత్తిడి తట్టుకునేందుకు మంచి స్నేహితులు ఇద్దరు ఎప్పుడూ పక్కనే ఉన్నా, అప్పుడప్పుడూ ఒంటరిగా హాస్టల్ రూమ్ లో ఉన్నపుడు నాకు నాతో తోడై ఉండే నేస్తాలు "నా బొమ్మలు".

నా కొత్త డ్రాయింగ్ నేస్తం - బాల్‌పాయింట్ పెన్

ఎక్కడ ఉన్నా బొమ్మలు గీయటం మానని నాకు "ఆంధ్ర లయోలా కాలేజి" క్యాంపస్‌లోనూ బొమ్మల జ్ఞాపకాలున్నాయి. నా బొమ్మల్లో గీతలు అక్కడే చాలా మెరుగయ్యాయి. అప్పటిదాకా పెన్సిల్ తో బొమ్మలేసే నేను, ఇంకొకడుగు ముందుకేసి బాల్ పాయింట్ పెన్ను తో వెయటం మొదలు పెట్టాను. పెన్సిల్ లా చెరపటం కుదరదు కాబట్టి ప్రతి గీతా ఖచ్చితంగా అనుకున్నట్టే పడి తీరాలి. అంటే ఎంతో ఓపికా, నేర్పూ కావాలి.

శ్రీమతి ఇందిరా ప్రియదర్శిని గాంధీ, భారత ప్రధాని

అప్పటి ఆ జ్ఞాపకాలని గుర్తుచేస్తూ మనసు తలుపులు తట్టే నా బాల్ పాయింట్ పెన్ను బొమ్మ భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధీ" గారిది. నేను ఆ కాలేజి లో ఉన్నపుడే అక్టోబర్ 1984 లో హత్యకు గురయ్యారు. ఒకటి రెండు రోజులు క్లాసులు లేవు, హాస్టల్ నుంచి కూడా మమ్మల్ని బయటికి రానివ్వలేదు. విజయవాడ లో సిక్కులు కొంచెం ఎక్కువగానే ఉండేవాళ్ళు, మా కాలేజి లో కూడా స్టూడెంట్స్ ఉండడంతో హై అలర్ట్‌ ప్రభావం మా కాలేజి క్యాంపస్ లోనూ ఉండింది కొద్ది రోజులు.

ఆ దురదృష్టకర సంఘటన తర్వాత కొన్ని నెలలపాటు ప్రతి పత్రిక ముఖ చిత్రం పైనా "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటోనే ఉండింది. ఆ సంవత్సరం సంక్రాంతి శలవులకు "కావలి" ఇంటికి వచ్చినప్పుడు మా పక్కింటి కల్లయ్య మామ దగ్గర "న్యూస్ వీక్ (ఇంగ్లీషు)" వారపత్రిక ఉంటే చదవాలని తీసుకున్నాను. కవర్ పేజీ పై "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటో చూసి, ఆమె బొమ్మ వెయ్యాలనిపించింది. ఆ పోర్ట్రెయిట్ ఫొటో చాలా ఆర్టిస్టిక్ గా అనిపించింది. ఆ ముఖచిత్రం ఆధారంగా వేసిందే ఈ బొమ్మ. ఇవన్నీ ఆ బొమ్మ వెనకున్న జ్ఞాపకాలు. అయితే ఈ బొమ్మ చూసినప్పుడల్లా ఇప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే మర్చిపోలేని జ్ఞాపకం ఇంకొకటుంది. 

నా చేతుల్లోనే ముక్కలై చిరిగి పోయిన పూర్తికాని అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ

వేసిన ప్రతి చిన్న బొమ్మనీ ఎంతో భద్రంగా చూసుకుంటూ దాచుకునే అలవాటు చిన్నప్పటినుంచీ ఉంది. మళ్ళీ మళ్ళీ వాటిని చూసుకుని మురిసిపోతూ ఉండేవాడిని. అప్పటి నా అతిచిన్న లోకంలో నా బొమ్మలే నా ఆస్తులూ, నా నేస్తాలూ.

ఈ బొమ్మ నాకెంతో సంతృప్తిని ఇచ్చినా ఎందుకో కొంచెం అసంతృప్తి మాత్రం ఉండిపోయింది. కారణం, ఏదో సాదా సీదా నాసిరకం నోట్ బుక్ పేపర్ మీద క్యాజువల్ గా మొదలు పెట్టి పూర్తి చేసేశాను. అక్కడక్కడా నేను వేస్తున్నపుడే గుర్తించినా సరిదిద్దలేని కొన్ని లోపాలు ఉండిపోయాయి. మొదటిసారి బ్లాక్ అండ్ రెడ్ రెండు బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో ప్రయోగాత్మకంగా వేసినా, బానే ఉంది అనిపించినా, ఎందుకో ఇంకాస్త పెద్దదిగా జస్ట్ బ్లాక్ పెన్ తో వేసుంటే ఇంకా బాగుండేదేమో అనిపిస్తూఉండేది, చూసిన ప్రతిసారీ. కానీ వేసిన బొమ్మని మళ్ళీ రిపీట్ చెయ్యాలంటే ఏ ఆర్టిస్ట్ కి అయినా చాలా కష్టం. అలా వేద్దామా వద్దా అన్న సందిగ్ధానికి ఒకరోజు మా పెద్దమామయ్య "ప్రజ" (ప్రభాకర్ జలదంకి) ప్రోత్సాహం తోడయ్యింది. ఈ బొమ్మ చూసి "అబ్బా గిరీ ఏం వేశావ్ రా. ఇది గాని "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" (కావలి సెంటర్ లో చాలా పేరున్న ఇంకెక్కడా అలాంటి సోడా, సుగంధ పాల్ దొరకని ఏకైక షాప్) ఓనర్ కి ఇస్తే (ఓనర్ పేరు తెలీదు) ఫ్రేం కట్టించి షాప్ లో పెట్టుకుంటాడు. వాళ్ళకి నెహ్రూ ఫ్యామిలీ అంటే చాలా అభిమానం. కావలి టౌన్ మొత్తం నీ బొమ్మని చూస్తారు." అంటూ వాళ్ళకిద్దామని అడిగేవాడు. కష్టపడి వేసిన బొమ్మ ఇవ్వాలంటే నాకు మనస్కరించలా. అయినా మళ్ళీ మళ్ళీ అడిగేవాడు - "నువు నీ బొమ్మని ఇంట్లో పెట్టుకుంటే ఏం వస్తుంది రా? వాళ్ళకిస్తే అందరూ చూసి నీ బొమ్మని మెచ్చుకుంటారు. అంతా ఎవర్రా ఈ గిరి అని మాట్లాడుకుంటారు." అని ఇంత గొప్పగా చెప్పేసరికి నేనూ ఆ ఆలోచనతో చాలా థ్రిల్ అయ్యాను, నా ఆర్ట్ వర్క్ "టాక్ ఆఫ్ ది టౌన్" అవుతుందని ఊహించి సంతోషించాను. అయినా సరే, ఇది మాత్రం ససేమిరా ఇవ్వదల్చుకోలేదు.

సరే ఎలాగూ లోపాలేవీ లేకుండా ఇంకోటీ వేద్దామా అని అనుకుంటున్నా, వేసి అదే ఇద్దాంలే అనుకుని ఈసారి అనుకున్నట్టే పెద్ద సైజ్ చార్ట్ పేపర్ (డ్రాయింగ్ పేపర్) పై ముందుగానే పెన్సిల్ తో సరిదిద్దుకుంటూ లోపాలు లేకుండా స్కెచ్ వేసుకుని, తర్వాత బాల్ పాయింట్ పెన్ తో అసలు బొమ్మ వేస్తూ ఫినిష్ చెయటం మొదలు పెట్టాను. పోర్ట్రెయిట్ లలో హెయిర్ వెయ్యటం అంటే నాకు ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ ఉండేది మొదటి నుంచీ. మొదట వేసిన ఈ బొమ్మ క్యాజువల్ గా మొదలెట్టి పూర్తి చేసింది గనుక హెయిర్ మీద అంత శ్రద్ధ పెట్టినట్టు అనిపించదు. కానీ రెండవసారి వేస్తున్న బొమ్మ మాత్రం లో హెయిర్ మీద ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ పెట్టి వేశాను. ప్రతి గీతా ఎంతో ఫోకస్ తో చిన్న లోపం కూడా లేకుండా వేసుకుంటూ తల పైభాగం పూర్తి చేసి, ముఖం పైనుంచి కిందికి ముక్కు దాకా సగ భాగం పూర్తి చేశాను. మధ్య మధ్యలో చూసుకుంటూ కొంచెం గర్వంగానూ అనిపించేది, బాగా చాలా వేస్తున్నానని.

అలా ఉదయాన్నే ప్రతిరోజులానే అమ్మ, తను అప్పట్లో పనిచేస్తున్న "గర్ల్స్ హైస్కూల్" కీ, అన్నేమో బజారుకీ వెళ్ళటంతో ఒక్కడినే ముందు వరండాలో దీక్షగా కూర్చుని బొమ్మ వేస్తూ ఉన్నా. బహుశా అప్పటిదాకా ఒక నాలుగు గంటలు కూర్చుని వేస్తూ ఉన్నాను. ఇంతలో అన్న తన ఫ్రెండ్ "సంజీవ రెడ్డి" తో కలిసి ఇంటికి వచ్చాడు. సంజీవ్ ఈ లోకంలో ఏదైనా ఇట్టే మాటల్లో చేసిపారెయ్యగల గొప్ప మాటకారి. వచ్చీ రాగానే వేస్తున్న నా బొమ్మ చూసి మొదలుపెట్టాడు. "ఏం గిర్యా...నేంగూడా...చిన్నపుడు బొమ్మలు బలే ఏసేవోడ్నయా...ఇప్పుడు కొంచెం తప్పొయిందిగాన్యా... కూసున్నాంటే...యేశాస్తా ఎంత పెద్ద బొమ్మైనా...అంతే" ఇలా మాటలలోకం లో మమ్మల్ని తిప్పుతూ పోతున్నాడు. నాకేమో దీక్షగా కూర్చుని వేసుకుంటుంటే వచ్చి వేసుకోనీకుండా ఆపి ఆ మాటల కోటలు చుట్టూ తిప్పుతుంటే, తిరగాలంటే కొంచెం అసహనంగానే ఉన్నా, గబుక్కున మంచినీళ్ళు తాగొద్దమని లేచి రెండు నిమిషాలు గీస్తున్న బొమ్మ పక్కన బెట్టి లోపలికెళ్ళా. వచ్చి చూసే సరికి చూసి షాక్ తిన్నా. నాకింక ఏడుపొక్కటే తక్కువ. అలా నేనక్కడ లేని ఆ రెండు నిమిషాల్లో కూర్చుని ఇంకా వెయ్యాల్సిన ముఖం కింది భాగం పెన్సిల్ అవుట్ లైన్ మీద, పెన్ను తో వంకర టింకర బండ లావు లావు గీతలు చెక్కుతూ ఉన్నాడు. నన్ను చూసి "ఏం గిర్యా...ఎట్టేశా...చూడు...నీ అంత టైం పట్టదులేవయా నాకా...బొమ్మెయటానిక్యా... మనవంతా...శానా ఫాస్టులే..." అంటూ ఇంకా పిచ్చి గీతలు బరుకుతూనే ఉన్నాడు. నా గుండె ఒక్కసారిగా చెరువై కన్నీళ్లతో నిండిపోయింది. కష్టపడి ఒక్కొక్క గీతా శ్రద్ధగా గీస్తూ నిర్మిస్తున్న ఆశల సౌధం కళ్లముందే ఒక్కసారిగా కూలిపోయింది. అకస్మాత్తుగా ఆశల వెలుగు శిఖరం పైనుంచి చీకటి అగాధంలో నిరాశ లోయల్లోకి బలవంతంగా తోసేసినట్టనిపించింది. కానీ అన్న ఫ్రెండ్, నా కోపమో, బాధో వెళ్ళగక్కేంత ఇదీ లేదు. మౌనంగా  లోపలే రోదిస్తూ ఆ క్షణాల్ని దిగమింగక తప్పలేదు.

తర్వాత అమ్మ ఇంటికి వచ్చాక అమ్మకి చూపించి కష్టపడి వేసుకుంటున్న బొమ్మని పాడుచేశాడని ఏడ్చా. కన్నీళ్లతో నిండిన బాధా, కోపంతో ఆ బొమ్మని ముక్కలుగా చించి పడేశా. అప్పట్లో ఇలాంటి నిస్సహాయ పరిస్థితుల్లో నా కోపం అమ్మ మీద, అన్నం మీద చూపెట్టేవాడిని. అలిగి అన్నం తినటం మానేసే వాడిని. ఎంత మొరపెట్టుకున్నా అమ్మ మాత్రం ఏం చెయ్యగలదు. "సంజీవ్ వస్తే నేను అడుగుతాన్లే. మళ్ళీ వేసుకుందువులే నాయనా." అంటూ నన్ను ఓదార్చటం తప్ప. అయితే అన్నకి మాత్రం అమ్మ తిట్లు పడ్డాయ్, ఫ్రెండ్స్ తో తిరుగుడ్లు ఎక్కువయ్యాయని, ఆ టైమ్ లో ఫ్రెండ్ ని ఇంటికి తీసుకొచ్చాడనీ. అయినా అన్న మాత్రం ఏం చేస్తాడు పాపం. వాడూ జరిగినదానికి బాధ పడ్డాడు. ఆ సంఘటన నుంచి కోలుకోవడానికి నాకు మాత్రం చాలా రోజులు పట్టింది. అసలు ఉన్నట్టుండి వేస్తున్న బొమ్మ వదిలి ఎందుకు లేచి లోపలికెళ్ళానా, వెళ్ళకుండా ఉంటే అలా జరిగేదికాదని తల్చుకుని తల్చుకుని మరీ బాధపడ్డ క్షణాలెన్నో...

రెండవసారి అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ కష్టం అనిపించినా "కావలి టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతుందన్న ఆశతో మొదలుపెట్టా. మళ్ళీ మూడవసారి వేద్దామా అన్న ఆలోచన మాత్రం అస్సలు రాలా. మొదటేసిన ఈ బొమ్మని మాత్రం పెద్దమామయ్య అడిగినట్టు "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" వాళ్ళకి ఇవ్వదల్చుకోలా. ఏదేమైనా "టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతాననుకున్న చిన్న మెరుపులాంటి చిగురాశ అలా మెరిసినట్టే మెరిసి చటుక్కున మాయమయ్యింది. అలా నేనేసిన ఒకేఒక్క "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉంది, చూసిన ప్రతిసారీ ఆ జ్ఞాపకాల్నీ, ఇంకా బాగా వెయ్యాలని పడ్ద తపననీ, ఆ కష్టాన్నీ, తెచ్చిన రవ్వంత చిగురాశనీ, వెన్నంటే వచ్చిన కొండంత నిరాశనీ గుర్తుకి చేస్తూ...

"ప్రతి బొమ్మ వెనుకా ఖచ్చితంగా ఓ కథ ఉంటుంది, కొన్ని బొమ్మల్లో చిత్రకారుడి కన్నీటి చుక్కలూ దాగుంటాయి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 ...

The beautiful Divya Bharati - 1993

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 -->

దివ్య భారతి - ఒక్క పేరులోనే కాదు ఆమె అందం లోనూ దివ్యం ఉండేది, చూడ చక్కని రూపం. వెండి తెరపై అతికొద్ది కాలంలోనే దివ్యమైన వెలుగు వెలిగి 19 ఏళ్ళకే చుక్కల్లోకెగసిన తార. ఇప్పుడెందరికి గుర్తుందో, 1990 దశకంలో అందరికీ తెలిసే ఉంటుంది. బాలీవుడ్ నుంచి తెలుగు సినిమాల్లో వెండితెరపైకి స్పీడుగా దూసుకొచ్చిన సి(నీ)తార. వచ్చినంత స్పీడుగానే జీవితం తెరపై నుంచీ నిష్క్రమించింది. అప్పటి వార్తాపత్రికల్లో  ఆ(మె) ఆకస్మిక నిష్క్రమణంకి అనేక కథనాలు కూడా రాశారు, ఏది నమ్మాలో ఏది నమ్మకూడదో ఎవ్వరికీ తెలిసేది కాదు. ఇప్పుడున్న సోషల్ మీడియా అప్పుడు లేదు. ప్రింట్ అయి చేతికందిందే న్యూస్. న్యూస్ పేపర్ లో రాసి నమ్మిస్తే ఏదైనా నమ్మక తప్పదంతే!

కాలచక్రంలో ముప్పై ఏళ్ళు వెనక్కి  - 1993...

"దివ్య భారతి" ని సినిమాల్లో చూసిన ఎవ్వరూ జీర్ణించుకోలేని "ఆమె ఇకలేరు" అన్న వార్త - ఆ బాధాకరమైన వార్త తర్వాతి రోజు సాయంత్రం హైదరాబాద్‌ TCS ఆఫీసు నుంచి తిరిగి వచ్చేసరికి, "డక్కన్ క్రానికల్" దినపత్రిక, ఈవెనింగ్ ఎడిషన్‌లో ఆమె గురించి ప్రచురితమైన శీర్షికాకథనం చదువుతూ, మా రూమ్‌మేట్స్ అందరం ఆమె గురించి మాట్లాడుకోవడం ఇంకా గుర్తుంది. "అయ్యో, She is still young!" అని అందరం బాధపడ్డాం. ఆ శీర్షికలో అచ్చయిన "దివ్య భారతి" బ్లాక్ అండ్ వైట్ ఫొటో చూసి స్ట్రెయిట్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన లైఫ్ (లైన్) స్కెచ్ ఇది.

చాలా క్యాజువల్ గా పేపర్ లో ఫొటో చూడగనే అప్పటికప్పుడు నా పుస్తకాలపై దొరికిన కంప్యూటర్ ప్రింటవుట్ కి వాడిన పేపర్. ఒక వైపు నా Resume ప్రింట్ కూడా అయ్యుంది. న్యూస్ పేపర్ చూస్తూ పెన్ తీసుకుని కొద్ది నిమిషాల్లో ఆ పేపర్ వెనుకవైపు వేసిన ఈ బొమ్మ నా బొమ్మల్లో అన్ని విధాలా ఎప్పటికీ ప్రత్యేకమే.

ఒక్కొకసారి ఆ క్షణంలోనే బొమ్మ వేసెయ్యాలన్న 'స్పార్క్' లాంటి కోరికకి కార్యరూపం ఇస్తే ఫలితం చాలావరకూ అద్భుతంగానే ఉంటుంది. ఒక్కొకసారి అలాంటి ఆ 'స్పార్క్' ని ఆ క్షణంలోనే పట్టుకుని మరికొద్ది క్షణాల్లో కార్యరూపం దాల్చి అది జరగకపోతే ఆ పని ఇంకెప్పటికీ జరగదు. అలాంటి క్షణాన్ని జారిపోకుండా పట్టుకుని వేసిన బొమ్మే ఈ "దివ్యమైన దివ్య భారతి" బొమ్మ. సహజంగా అలాంటి ఆ క్షణాల్లో నైపుణ్యం మరియు ఏకాగ్రత స్థాయిలు రెండూ ఉత్తమోత్తమంగా ఉంటాయి. ఆర్ట్ లో ఉన్న ప్రత్యేక మహత్యం ఏంటంటే గీసిన బొమ్మలో లేదా వేసిన పెయింటింగ్ లో ఫొటో లో కన్నా అందంగా ఉంటారు, అందులోని వ్యక్తులు. అదే ఆర్ట్ లోనూ, ఆర్టిస్టుల్లోనూ ఉన్న ప్రత్యేకత. చాలా క్యాజువల్ గా వేసిన ఈ బొమ్మలోనూ ఖచ్చితంగా అదే కనిపిస్తుంది. అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని నేను వేసిన కొద్దిపాటి బొమ్మల్లో ఇదీ ఒకటి.

మామూలుగా అప్పటిదాకా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన  లైన్ స్కెచెస్ అన్నీ బ్లాక్ కలర్ తో వేసినవే. బ్లూ, గ్రీన్ కలర్ బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో వేసిన బొమ్మలు తక్కువే. బహుశా రెడ్ తో వేసిన రెండు మూడు బొమ్మల్లో అప్పటికి ఇది ఒకటి. తర్వాత experiment కోసం రెడ్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో మరికొన్ని వేశాను.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలు ఇంకా బొమ్మలో అలా పదిలంగానే ఉన్నా, ఇప్పుడు పరీక్షించి చూస్తే అప్పుడు ఉన్న లైన్ స్ట్రోక్స్ లో స్పీడు కనిపిస్తుంది. ఆ స్పీడులో ఉన్న కాన్‌ఫిడెన్సూ కనిపిస్తుంది. బొమ్మలో సంతకం మాత్రం ఎప్పుడూ ఇంకా స్పీడుగానే పెట్టేవాడిని. కానీ ఈ బొమ్మలో గీతల్లోని స్ట్రోక్స్ అన్నీ అంతే స్పీడులో ఉండటం విశేషం.

ఆఫీస్ నుంచి వచ్చి బొమ్మ వేసిన ఆ సాయంత్రం ఇంకా గుర్తుంది. బొమ్మ గబ గబా పూర్తి చేసి, అయ్యాక ఫ్రెండ్స్ అందరం కలిసి నడుచుకుంటూ అప్పుడపుడూ వెళ్ళే "నాచారం" చెరువు ఆనుకుని కొత్తగా కట్టిన "వెంకటేశ్వర టెంపుల్" కి వెళ్ళాం. పూర్తి చేసిన  బొమ్మ ఇచ్చే సంతృప్తి లోంచి ఆర్టిస్ట్ అంత త్వరగా బయటికి రా(లే)డు. ఆ రోజు నేనూ అందులోంచి బయటికి రాలేకపోయాను. ఒకవైపు బొమ్మ వేసిన సంతృప్తిలో ఉన్నా, ఆమె ఆత్మ శాంతించాలని ఆ దేవుని ఎదుట నే కోరుకున్నా.

జీవితం అంటేనే రకరకాల సంఘటనల మిళితం. ఏ సంఘటనా ఎప్పుడూ చెప్పి రాదు. కొన్ని మనం అనుకున్నట్టే అవుతాయి, కొన్ని మనం ఎంతగా అనుకున్నా, ప్రయత్నించినా అవవు. కొన్ని జరిగిన సంఘటనలు అసలు చాలా గుర్తుకూడా ఉండవు. గుర్తున్నాయి అంటే ఆ క్షణాల్లో మనం జీవించి ఉన్నట్టే లెక్క. లేదంటే అప్పుడు జస్ట్ బ్రతికున్నాం అంతే. ఒక సినిమా పాటలో ఓ కవి రాసినట్టు "ఎంతో చిన్నది జీవితం, ఇంకా చిన్నది యవ్వనం...". పూర్తి కాలం జీవించినా చిన్నదే అనిపించేది జీవితం, కొందరికది చాలా ముందుగానే ముగిసి ఇంకా చిన్నదే అవుతుంది. చిన్నదే అయినా తళుక్కున మెరిసి వెళ్ళి పోయే తోకచుక్కలా కొందరు ప్రత్యేకంగా అలా వచ్చి మెరిసి వెళ్ళిపోతారు. అలా తళుక్కున మెరిసి రాలిన తారే "దివ్య భారతి". ఆ సాయంత్రం ఆమె బొమ్మ వెయ్యకపోయిఉంటే ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లో ఆమెకి స్థానం వచ్చి ఉండేది కాదు.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలూ, అందులోని "దివ్యభారతి" జీవితం లా స్పీడుగా తక్కువే అయినా, నా బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ చూసిన ప్రతిసారీ ప్రత్యేకంగా ఆ సాయంత్రాన్ని, అప్పటి నా రూమ్ మేట్స్ నీ, హైదరాబాద్ లో గడచిన బ్యాచిలర్ జీవితాన్నీ గుర్తుకి తెస్తుంది, మదిలో మెరిసి మాయమవుతూ...తళుక్కుమని ఆకాశంలో మెరిసి మాయమయే "తోకచుక్క" లా...

"జీవితం రవ్వంతే కానీ అదిచ్చే అనుభూతులు కొండంత."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7 ...

 

"Reading Girl"

Reynolds Ballpoint pen on paper (10" x 8")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 -->

స్కూల్ రోజుల్లో చదువు, ఆటల మీదే ధ్యాసంతా. అందునా రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ కావటంతో రోజూ ఆటపాటలున్నా చదువుమీదే అమితంగా అందరి ధ్యాసా. వారానికొక్క పీరియడ్ ఉండే డ్రాయింగ్ క్లాస్ రోజూ ఉంటే బాగుండేదనుకుంటూ శ్రద్ధగా డ్రాయింగ్ టీచర్ శ్రీ. వెంకటేశ్వర రావు సార్ వేసే బొమ్మల్ని క్షుణ్ణంగా పరిశీలిస్తూ అంత బాగా వెయ్యాలని ప్రయత్నించేవాడిని. అడపాదడపా బొమ్మలంటే ఆసక్తి ఉన్న ఒకరిద్దరం ఫ్రెండ్స్ ఏవో తోచిన బొమ్మలు గీసుకోవటం, అంతే తప్ప సీరియస్ గా కూర్చుని బొమ్మలు వేసేది మాత్రం పరీక్షలు రాసి శలవులకి ఇంటికొచ్చినపుడే. అప్పటి బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తో వేసినవే. ఇంక్ పెన్ తో వేసినా అవి నచ్చేంతగా కుదిరేవి కావు. సరైన డ్రాయింగ్ పేపర్ లేక ఉన్న పేపర్ లన్నీ ఇంకు పీల్చేవి.

నా మొట్టమొదటి పెన్

బహుశా మూడో క్లాస్ లో ఉన్నానేమో. అమ్మమ్మ వాళ్ళుండే "పొన్నూరు" కెళ్ళాం, పెద్దమామయ్య పెళ్ళికి. నెల్లూరు నుంచి విజయవాడెళ్ళే రైలెక్కి "నిడుబ్రోలు" స్టేషన్ దగ్గర దిగి వెళ్ళాలి. స్టేషన్ నుంచి కనిపిస్తూ నడచి వెళ్ళగలిగేంత దగ్గరే ఊరు. తాతయ్య ఆఫీస్ జీప్ వచ్చి తీసుకెళ్ళేది. అప్పట్లో అర్ధం కాని విషయం, స్టేషన్ పేరేమో "నిడుబ్రోలు", ఊరు పేరేమో "పొన్నూరు". దానికీ ఓ బ్రిటీష్ కాలం నాటి చరిత్ర ఉండే ఉంటది. పలక-బలపం దాటి కాయితం-పెన్సిల్ దాకా వచ్చిన వయసు. అప్పట్లో పెన్ను పట్టాలంటే ఐదో క్లాస్ దాకా ఆగాలి. బాల్ పాయింట్ పెన్నులింకా అంతగా వాడుకలో లేవు, ఫౌంటెన్ పెన్నులే వాడేవాళ్ళు.

అమ్మా పిన్నీ, పెళ్ళి చీరల షాపింగ్ కెళ్ళి వస్తూ నాకూ అన్నకీ రెండు ఫౌంటెన్ పెన్నులు కొనుక్కొచ్చారు. అదే నా మొదటి పెన్ను. వాడిందానికన్నా దాంతో పడ్డ తిప్పలే ఎక్కువ.

ఫౌంటెన్ పెన్నుతోబాటు ఒక ఇంకు బుడ్డీ (కామెల్, లేదా బ్రిల్), ఒక ఫిల్లర్ (పిల్లర్ అనే వాళ్ళం, అది తెలుగు యాసలో వాడే బ్రిటీష్ పదం అనికూడా తెలీదు) కూడా వచ్చి చేరేవి. పెన్నులో ఇంకు పొయ్యాలంటే అదో పెద్ద సవాలే. నిబ్బు ఉండే పెన్ను పైభాగం మర తిప్పి, విప్పి కింది భాగం గొట్టం లోపల ఇంకు పొయ్యాలి. ఒక్కోసారది బిగుసుకుపోయి జారిపోతూ తిప్పలు పెట్టి, పంటి గాట్లు కూడా తినేది. ఎలాగోలా పోస్తే ఎంత ఇంకు పడిందో కనపడేదికాదు, పోసేకొద్దీ తాగీతాగనట్టుండి గబుక్కున నిండి పైకొచ్చి కారేది, నిండింది బుడ్డీలోకి వంచితే ఒకమాత్రాన ఇంకు బయటికి రాదు, వస్తే బుడుక్కున మొత్తం పడిపోయేది. ఆట మళ్ళీ మొదలు. ఎట్టోకట్ట నింపాం లేరా అనిపించి నిబ్బుండే పార్ట్ గొట్టం లో పెట్టి తిప్పితే ఇంకు కక్కేది. అది తుడవటానికి ఒక పాత గుడ్డో, పేపరో కావాలి. లేదా చేతి వేళ్ళతోనో, పాదాలకో, జుట్టుకో, చొక్కాకో తుడిచెయ్యటమే. ఎక్కువైన ఇంకు నిబ్బులోంచి కూడా కక్కేది. విదిలించి మళ్ళీ తుడిస్తేకానీ వాడటం కుదరదు. ఒక్కోసారి రాద్దామని క్యాప్ విప్పితే లోపలంతా ఇంకు కక్కి ఉండేది. నిబ్బులు ఒక మాత్రాన మంచివి దొరికేవి కాదు, సరిగా రాసేవి కాదు. ముందు సగం రెండుగా చీలి గ్యాప్ మధ్య ఇంక్ ఫ్లో సరిగ్గా అయ్యేలా ఆ పనితనం ఎంతో కుదురుగా వస్తేనే గానీ ఆ పెన్నులు రాయవు. నిఖార్సైన నిబ్బు దొరకాలంటే పెట్టిపుట్టాల్సిందే. మంచి నిబ్బు దొరికి బాగా రాసే పెన్నుంటే, "అన్నీ ఉన్నా 'కోడలి' నోట్లో శని (కాలం మారింది 😉)" లా పెన్ను లీకయ్యేది. వడ్డించిన విస్తరిలా బాగా రాసే పెన్ను లక్కు కొద్దీ చిక్కినా, అది ఎక్కువరోజులు బాగా రాస్తే పెద్ద వరం కిందే లెక్క. నిబ్బు చాలా డెలికేట్, రెండు చీలికల మధ్య గాలి దూరేంత గ్యాప్ లో ఇంకు ఫ్లో సరిగ్గా కొలతపెట్టినట్టు పిల్ల కాలవలా పారాలి, మొరాయిస్తే ఆ డెలికేట్ నిబ్బుని నేలమీద సాదాల్సిందే. కొద్ది రోజులు పెన్ను వాడకుంటే లోపల ఇంకు గడ్డగట్టేది. అప్పుడు మెకానిక్ అవక తప్పదు. ఇయన్నీ పక్కన బెడితే రాస్తూ రాస్తూ గబుక్కున ఇంకు గాని ఏ క్లాస్ లో ఉన్నపుడో అయిపోతే పక్కోడి పెన్నులోంచి కొంచెం పోయించుకోవాలి. పిల్లర్ తోనే కష్టం అంటే, ఇంకది సర్కస్ ఫీటే. ఇన్ని కష్టాల్తో రాయటానికే కష్టమయే ఫౌంటెన్ పెన్ ఇక డ్రాయింగుకి వాడాలంటే...పెన్ను మీద సామే.

"హీరో" ఫౌంటెన్ పెన్ 

పేరుకి తగ్గట్టే అప్పటి సినిమా హీరోల్లా టిప్పుటాపు గా ఉండేది. గోల్డు క్యాప్ తో లుక్కూ, నాణ్యతలోనూ చాలా మెరుగు. నిబ్ టిప్పు మాత్రమే కనపడేది. లీకులు తక్కువే, ఖరీదు ఎక్కువే. పదో క్లాస్ లో నా దగ్గర ఒకటుండేది, డ్రాయింగ్ కెప్పుడూ వాడ్లా.

ఎనిమిదో క్లాస్ నుంచీ బ్లాక్ ఇంకే

అప్పట్లో రూలేం లేదు కానీ ఎందుకో అందరూ బ్లూ ఇంకే వాడేవాళ్ళు. టీచర్స్ మాత్రమే రెడ్ ఇంకు వాడొచ్చు అదీ ఆన్సర్ పేపర్స్ దిద్దటం వరకే. నాన్న టీచింగ్ నోట్స్ అన్నీ బ్లూ, రెడ్, గ్రీన్ మూడు ఇంకుల్లో భలే కలర్ఫుల్ గా ఉండేవి. ప్రింట్ లా ఉండే నాన్న రైటింగ్, కొన్ని లైన్లు అండర్ లైన్ రెడ్ లేదా గ్రీన్ ఇంకు తో నీటి పై తేలే అలల్లా భలే అనిపించేది. ఒకసారి ఎనిమిదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు బ్లూ దొరక లేదని బ్లాక్ ఇంకు తెచ్చిచ్చాడు మా హౌస్ మాస్టర్. బ్లాక్ నచ్చి ఇంక నా చదువు పూర్తయ్యేదాకా బ్లూ కలర్  జోలికి పోనేలేదు.

రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ - అప్పట్లో ఒక అద్భుతం

ఇంటర్మీడియట్ దాకా బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా శలవుల్లో ఇంట్లో వేసినవే. అవీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తోనే. బొమ్మలకి పెన్ను పట్టటానికి కారణం అప్పట్లో ఫౌంటెన్ పెన్నులని మూలకి నెట్టి రెవెల్యూషన్ లా వాడుకలోకొచ్చిన "బాల్ పాయింట్ పెన్నులు".

ఫౌంటెన్ పెన్ లని తంతూ బాల్ పాయింట్ పెన్నులొచ్చిపడ్డా, మంచి క్వాలిటీ బాల్ పాయింట్ పెన్నులు ఇండియన్ మార్కెట్ లోకి రాటానికి కొన్నేళ్ళు పట్టింది. అలా వచ్చిన "పెన్ రెవల్యూషన్" లో బాల్ పాయింట్ పెన్ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా మారుస్తూ వచ్చింది "రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్". నాజూగ్గా చూడముచ్చటైన better and simple design, good quality material, pleasant white, very smooth writing flow, fine pointed tip, పెన్ను తో బాటు రీఫిల్ కూడా కొంచెం పొడుగు, ఇలా అన్ని విధాలా ఎంతో మెరుగైన పెన్. మొదట బ్లాక్, బ్లూ రెండు రంగుల్లోనే దొరికేది. తర్వాత రెడ్, గ్రీన్, వయొలెట్ రంగుల్లో కూడా వచ్చాయి. అయితే ఒక్క బ్లాక్, బ్లూ మాత్రమే fine pointed ఉండేవి. అందరి జేబుల్లో రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నే ఉండేది, అంతగా పాపులర్ అయ్యింది అప్పట్లో.

రెనాల్డ్స్ పెన్ తో చాలా బొమ్మలేశాను. అన్నిట్లో ఇప్పటికీ ఈ మూడు బొమ్మలు మాత్రం చాలా ప్రముఖం నా స్వగతం లో.

మొదటి స్థానం - సోఫా లో పేపర్ తో రిలాక్స్డ్ గా...

ఈ బొమ్మ "కావలి" లో మేమున్న నారాయణవ్వ ఇంట్లో సాయంత్రం చీకటిపడి లైట్లు వెలిగే వేళ, ఏమీ తోచక తికమక పడే సమయం, అప్పట్లో అద్భుతమైన పేపర్ క్వాలిటీ తో మొదలయిన మ్యాగజైన్ "Frontline" లోని ఒక పేజి లో Advertisement ఆధారంగా వేసింది. ఏమీ తోచని సమయం టైం పాస్ కోసం పేపర్, రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నూ పట్టుకుని గీయటం మొదలెట్టా. బాగా వస్తుండటంతో శ్రద్ధగా వేస్తూ ఒక్క సిట్టింగ్ లోనే ముగించేశా. బాగా వేశానని చాలా మురిపించింది, అదంతా రెనాల్డ్స్ పెన్ను మహిమే అనిపించింది. నిజమే, డ్రాయింగ్ కి వాడే క్వాలిటీ మెటీరియల్ బొమ్మ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా ఎలివేట్ చేసేస్తాయి. బాల్ పాయింట్ పెన్నుతో నేను వేసిన బొమ్మలన్నిటిలో నేనిచ్చే ప్రధమ స్థానం అప్పటికీ, ఇప్పటికీ, ఎప్పటికీ ఈ బొమ్మకే. ఎప్పుడు చూసినా నాకే ఆశ్చర్యం, ఆ ఫైనెస్ట్ గీతల స్ట్రోక్స్.

బొమ్మలో "హెయిర్" ఫోకస్డ్ గా వెయ్యటం అంటే చాలా ఇష్టం. ఈ బొమ్మలో అది స్పష్టం. ఇప్పటికీ నేనేసే చాలా పోర్ట్రెయిట్స్ సెలక్షన్ లో స్పెషల్ క్వాలిటీ హెయిర్ స్టయిల్ దే.

తరువాతి రెండు స్థానాలూ - "భానుప్రియ" వే...

పుస్తకాలంటే ఎప్పుడూ మక్కువే. విజయవాడ లో ఇంజనీరింగ్ టైం లో ఆర్ట్ పుస్తకాలు కొన్ని కొనటం మొదలెట్టాను. ఎక్కువ దొరికేవి కాదు. వారపత్రికల్లో, వార్తాపత్రికల్లో వచ్చే ఆర్ట్స్ కట్ చేసి పెట్టుకునే వాడిని. "అలంకార్ థియేటర్ సెంటర్" ఫుట్ పాత్ ల మీద ఆదివారం సాయంత్రం పాత పుస్తకాలు అమ్మేవాళ్ళు. ఒక్కడినే పనిగట్టుకుని "కానూరు" లో కాలేజి నుంచి బస్సెక్కి అక్కడిదాకా వెళ్ళి ఫుట్ పాత్ లన్నీ సర్వే చేసేవాడిని. అలా సర్వేలో దొరికొందొకసారి, "ఫిల్మ్ ఫేర్ (FILMFARE)" ఇంగ్లీష్ మూవీ మ్యాగజైన్ భానుప్రియ ముఖచిత్రం, అండ్ బాలీవుడ్ లో ఇంటర్వ్యూ తో. అందులో ముచ్చటైన కొన్ని పోర్ట్రెయిట్ ఫొటోస్ చూసి బొమ్మలు వెయటంకోసమే కొన్నాను. అవి తెలుగు సినిమా హీరోయిన్లందరూ బాలీవుడ్ లో తమ సామర్ధ్యాన్నీ, అదృష్టాన్నీ పరీక్షించుకుంటున్న రోజులు.

ఈ రెండు బొమ్మల్లో సంతకం కింద డేట్స్ చూస్తే వరుసగా రెండు రోజుల్లోనే వేసా రెండూ. ఆ మ్యాగజైన్ లో చాలా ఫొటోస్ ఉన్నా ఈ రెండే ఎంచుకున్నాను, కారణం కేవలం హెయిర్ కావచ్చు. అప్పట్లో మొదలెట్టిన పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగుల్లోనూ హెయిర్ మీద ప్రత్యేక ఫోకస్ పెట్టేవాడిని.

మా కాలేజి హాస్టల్ కి న్యూ యియర్ ముందు ఒక ఆర్టిస్ట్ వచ్చి ఆయన వేసిన ఒరిజినల్ పెయింటింగ్స్ తో చేసిన గ్రీటింగ్ కార్డ్స్ అమ్మే వాడు, ఆయనకి ప్రతి సంవత్సరం రెగ్యులర్ కస్టమర్ ని నేను. చాలా కొనేవాడిని ఆర్ట్ మీద ఇష్టం, అండ్ ఆయనకి ఆర్ధికంగా కొంతైనా సహాయం అని. అక్కడి ఆఖరి న్యూ యియర్ నేను ఫైనల్ యియర్ లో ఉన్నపుడు కూడా వచ్చాడు, అప్పుడు నేను వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూసి ఎంతో మెచ్చుకున్నాడు. మీ బొమ్మల్లో స్పెషల్ "హెయిర్" అని చెప్పేదాకా నాకూ తెలీదావిషయం. బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో ఉన్న "బి.సరోజా దేవి" గారి పూర్తి డ్యాన్స్ స్టిల్ చూసి కలర్ లో పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగ్ వేశాను, నేనూ న్యూ యియర్ గ్రీటింగ్ కార్డ్ కోసం అని. అందులో కూడా హెయిర్ కి నేనిచ్చిన ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూసి ఆయనిచ్చిన కితాబు అది. తర్వాత నా బొమ్మలు శ్రద్ధగా గమనించే నా ఫ్రెండ్ "వాసు" కూడా తరచూ అదే మాటనేవాడు, "నువ్వేసే అన్ని బొమ్మల్లో హెయిర్ మాత్రం సూపర్ గిరీ" అని.

ఈ రెండు "భానుప్రియ పోర్ట్రెయిట్స్" లోనూ హెయిర్ ప్రత్యేకం. శ్రద్ధా, సహనం, శైలీ, నైపుణ్యం వీటన్నిటికీ స్వీయ పరిక్ష పెట్టుకుని మరీ గీశాను. ఈ మూడు బొమ్మలూ స్ట్రెయిట్ గా రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసినవే. ముందుగా పెన్సిల్ స్కెచింగ్, అవుట్ లైన్ లాంటి తప్పులు సరిదిద్దుకోగలిగే అవకాశాలకి అవకాశమే లేదు. ఎక్కడ గీత దారి తప్పినా మొత్తం బొమ్మా అప్పటిదాకా పడ్డ శ్రమా రెండూ వృధానే. ఓపికున్న శిల్పి చేతిలో ఉలితో చెక్కే ఒక్కొక్క దెబ్బతో రూపుదిద్దుకునే శిల్పం లాగే, ఒక్కొక్క పెన్ స్ట్రోక్ తో ఓపిగ్గా చెక్కిన బొమ్మలే ఇవీ...

"బొమ్మలాగే జీవితమూ ఎంతో సున్నితం, దాన్ని ఓపికతో చెక్కి అందమైన శిల్పంగా మలచుకున్నపుడే దాని పరమార్ధానికి అర్ధం బోధపడేది."  - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~~~ 💙💙💙💙 ~~~~

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 5 ...

Ink and Ballpoint Pen on Paper (6" x 8.5")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 4                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6 -->

కట్టిపడేసిన కదలిపోయిన కాలం...

ఎప్పుడూ ఏదో ఒక పనిలో నిమగ్నమై తలమునకలు గా ఉండటంలో అదోరకమైన సంతోషం ఉంటుంది. వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే తెలియకుండానే ఇవన్నీ అప్పట్లో నేనే చేశానా అన్న ఆశ్చర్యమే ఎంతో గొప్ప గా అనిపిస్తుంది.

ప్రతి సంక్రాంతి, దసరా, వేసవి శలవులకీ "కావలి" నుంచి "నెల్లూరు" మీదుగా మా సొంత ఊరు "దామరమడుగు" కి వెళ్ళటం మాకు తప్పనిసరి. అలా తప్పనిసరి అయిన పరిస్థితుల్లో అక్కడికి లాక్కెళ్ళే బంధమే మా "బామ్మ". ('సొంత ఊరు' అన్న మాట ఎలా పుట్టిందో...బహుశా అప్పట్లో తమ ఊరు వదలి జీవనభృతి కోసం ఎక్కడికీ పోయి ఉండేవాళ్ళు కాదు, అందుకేనేమో!)

"ఒక్క సంవత్సరం ఇక్కడే ఉంటూ ఈ ఇల్లు చూసుకోమ్మా, ట్రాన్స్ఫర్ చేయంచుకుని బుచ్చి కి వచ్చేస్తాను" అంటూ "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం హైస్కూల్" నుంచి "కావలి హైస్కూల్" కి ట్రాన్స్ఫర్ అయిన నాన్న తప్పని పరిస్థితిలో తనతో ఫ్యామిలీని తీసుకువెళ్తూ, తన ఇష్టం, కష్టం కలిపి కట్టుకున్న "కొత్త ఇల్లు" బామ్మ చేతిలో పెట్టి "బామ్మకిచ్చిన మాట". తర్వాత సంవత్సరానికే ఊహించని పరిణామాలు, మాకు ఎప్పటికీ అందనంత దూరంగా నాన్నని దేవుడు తనదగ్గరికి తీసుకెళ్ళిపోవటం.

"ఒక్క సంవత్సరం, వచ్చేస్తా అని మాటిచ్చి వెళ్ళాడు నాయనా, నాకు విముక్తి లేకుండా ఇక్కడే ఉండిపోవాల్సొచ్చింది" అంటూ నాన్న గుర్తుకొచ్చినపుడల్లా కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుని ఆ మాటనే తల్చుకుంటూ బాధపడేది బామ్మ. మేము పెద్దయ్యి జీవితంలో స్థిరపడే దాకా అక్కడే ఉండిపోయి మా ఇల్లుని కాపాడుతూ, మమ్మల్ని మా అదే జీవనబాటలో ముందుకి నడిపించింది "బామ్మ".

అలా ఆ ఊరితో బంధం తెగని సంబంధం "బామ్మ" దగ్గరికి ప్రతి శలవులకూ అమ్మా, అన్నా, చెల్లీ, నేనూ వెళ్ళే వాళ్ళం. సంక్రాంతి, దసరా పండగలూ చాలా ఏళ్ళు అక్కడే జరుపుకున్నాం. మేము వెళ్ళిన ప్రతిసారీ "బామ్మ" సంబరానికి అవధులు ఉండేవికాదు. శలవులు అయ్యి తిరికి కావలికి వెళ్ళిపోయే రోజు మాత్రం బామ్మ చాలా భిన్నంగా అనిపించేది, కొంచెం చిరాకు చూపించేది, ముభావంగా పనులు చేసుకుంటూ ఉండిపోయేది. బామ్మ బాధకవే సంకేతాలు. ఓంటరి బామ్మ ఇంకొక్క రోజు మాతో గడిపే సంతోషం కోసం, రేపెళ్ళకూడదా అంటూ ఆపిన సందర్భాలెన్నో ఉన్నాయి. అయినా తిరిగి వెళ్ళాల్సిన రోజు రానే వచ్చేది. వెళ్ళే సమయం దగ్గర పడేకొద్దీ ఆ బాధ బామ్మలో ఎక్కువయ్యేది. వెళ్తున్నపుడు మెట్లు దిగి వచ్చి నిలబడి వీధి చివర మేము కనపడే దాక చూస్తూ ఉండిపోయేది. ఒక్కొకసారి మెయిన్ రోడ్డు దాకా వెళ్ళి ఏదో మర్చిపోయి తిరిగి వచ్చిన సందర్భాల్లో ఆ రెండు మూడు నిమిషాలు ఎక్కడలేని సంతోషం బామ్మలో కనిపించేది, మళ్ళీ అది మాయం అయ్యేది. బామ్మ ఒక్కటే ఎలా ఉంటుందో అని ఆలోచిస్తూ తిరుగు ప్రయాణం నాకెప్పుడూ బాధగానే అనిపించేది. నెల్లూరు నుంచి కావలి బస్ లో కిటికీ పక్క సీట్ లో కూర్చుని వెనక్కి కదిలిపోతున్న చెట్లు, ప్రదేశాలూ చూస్తూ ఆ ఆలోచనల్తోనే కావలి చేరుకునే వాడిని.

ఆ ఊర్లో రెండేళ్ళు పెరిగిన జ్ఞాపకాలతో కలిసి ఆడుకున్న స్నేహితులు కాలంతో దూరమవటం, సొంత మనుషులకి సఖ్యత లేకపోవటంతో, క్రమేపీ సొంత ఊరైనా ఆ ఊరికి వెళ్ళినపుడు చుట్టాల్లా మాత్రమే మెలగవలసి వచ్చేది. బస్సు దిగి ఇంటికి నడిచెళ్ళే దారిలో ఎదురయ్యే ప్రతి మనిషీ ఆగి మరీ మమ్మల్ని తేరపారి చూట్టం, ఒకరో ఇద్దరో ఎవరోకూడ తెలీని వాళ్ళు "ఏం అబయా (నెల్లూరు యాసలో అబ్బాయి అని) ఇప్పుడేనా రావటం" అని పలకరించటం, ఆగి "ఊ" అనేలోపు "సరే పదండయితే" అనటం, సొంత బంధువులు మాత్రం ఎదురైనా పలకరించకపోవటం, వాకిట్లో కూర్చున్న ముసలీముతకా, ఆడామగా, పిల్లాజెల్లా కళ్ళప్పగించి చూస్తుండటం తో, గమ్ముగా తల దించుకుని ఇంటికి నడుచుకుంటూ వెళ్ళిపోయేవాళ్లం.

అక్కడ శలవుల్లో ఉన్న కొద్ది రోజులూ, ప్రతి రోజూ కొంత టైమ్ పొద్దునో, సాయంత్రమో అలా పొలం దాకా వెళ్ళిరావటంతో గడిచిపోయేది. మిగిలిన టైమ్ లో ఇంట్లో కూర్చుని క్యారమ్ బోర్డ్ ఆడటం, నాన్న ఆ ఇంట్లో చేరాక కొన్న టేబుల్ మీద ఉండే PHILIPS రేడియోలో సినిమా పాటలు వినటం, లేదా Godrej బీరువా తెరిచి అందులో నాన్న గురుతులు చూసుకోవటం ఇలా కాస్త సమయం గడిచిపోయేది. అలా ఎంతలా సమయంతో ముందుకి నడిచినా అది మాత్రం ముందుకి కదిలేదే కాదు, ఏం చెయ్యాలో అస్సలు తోచేది కాదు. నాన్న దగ్గర చాలా ఇంగ్లీష్ పుస్తకాల కలెక్షన్ ఉండేది. అటకెక్కిన వాటికోసం నేనైతే పైకెక్కి బుట్టల్లో మగ్గుతున్న ఆ పుస్తకాల్ని ఒక్కొక్కటీ కిందికి దించి, బూజూ దుమ్మూ దులిపి తిరగేసేవాడిని. అయినా సరే ఆ పల్లెటూళ్ళో ఇంకా చాలా సమయం మిగిలిపోయేది. 

అలాంటి వేళల్లో నాకు తోచే ఏకైక మార్గం- కూర్చుని బొమ్మలు గీసుకోవటం, అవి చూసుకుని సంబరపడిపోవటం. అలా అక్కడ ఆ ఊర్లో, మా ఇంట్లో ఏమీ పాలుపోక వేసిన బొమ్మలే ఈ "గుఱ్ఱం బొమ్మలు". సంతకం కింద వేసిన తేదీలు చూస్తే వరసగా నాలుగు రోజులు ముందుకి నడవని కాలాన్ని నా(బొమ్మల)తో నడిపించాను. అప్పట్లో మా చిన్నప్పటి ఒక "అమెరికన్ ఇంగ్లీష్ కథల పుస్తకం" మా ఇంట్లో ఉండేది. ఆ పుస్తకానికి అన్న పెట్టిన పేరు "గుఱ్ఱాం పుస్తకం" (అవును, దీర్ఘం ఉంది, నెల్లూరు యాస ప్రత్యేకతే అది). ఈ పేరుతోనే ఇప్పటికీ ఆ పుస్తకాన్ని గుర్తుచేసుకుంటుంటాం. ఆ పుస్తకంలో ప్రతి పేజీ లోనూ మా బాల్యం గురుతులెన్నో దాగున్నాయి. దాదాపు ఆరేడొందల పేజీలుండి ప్రతి పేజీలోనూ అద్భుతమైన అప్పటి అమెరికన్ జీవన శైలిని పిల్లల కథలుగా రంగు రంగుల అందమైన పెయింటింగ్స్ తో ప్రతిబింబిస్తూ ఉండేది.  పచ్చని పచ్చిక బయళ్ళలో అందంగా ఉన్న ఇళ్ళు, అక్కడి జీవన విధానం, ఇంటి ముందు పోస్ట్ బాక్స్, రోజూ ఇంటికి జాబులు తెచ్చే పోస్ట్ మ్యాన్, ఉత్తరాల కోసం ఎదురుచూసే పిల్లలు, పారే చిన్న పిల్ల కాలువ, అందులో గేలం వేసి చేపలు పట్టటం, అవి ఇంటికి తెచ్చి వండుతున్న బొమ్మలూ, ఇంట్లో పెంపుడు పిల్లులూ, కుక్కలూ, గుర్రాల మీద చెట్లల్లో వెళ్తున్న పిల్లా పెద్దా బొమ్మలూ, స్టీమ్ ఇంజన్ తెచ్చిన రెవొల్యూషన్ తో స్టీమ్ నుంచి, ఎలెక్ట్రిక్ వరకూ రకరకాల రైలు బొమ్మలూ, ఫ్యాక్టరీల్లో పనిచేసే వర్కర్స్ జీవనశలీ, రకరకాల విమానాలూ, హెలికాప్టర్ల తో...ఇలా మొత్తం అమెరికానే కళ్ళకి కట్టి చూపెట్టిన గొప్ప "పిల్లల కథల పుస్తకం". బొమ్మలు చూట్టం తప్ప, ఇంగ్లీష్ లో ఆ కథలని చదివి అర్ధం చేసుకునేంత విద్య, అవగాహన, జ్ఞానం లేని మా బాల్యం నాటి "మా గుఱ్ఱాం పుస్తకం" అది.  

అలా కాలం ఎంత ప్రయత్నించినా ముందుకి కదలని ఒక రోజు మధ్యాహ్నం ఆ "గుఱ్ఱాం పుస్తకం" లోని గుఱ్ఱం బొమ్మలు ఒక నోట్ బుక్కులో వెయ్యటం మొదలు పెట్టాను. ఎలాంటి సవరణలకీ తావులేని పెన్నుతోనే నేరుగా వేసుకుంటూ పోవటం ఈ బొమ్మల్లో ఉన్న విశేషం. వాడిన పెన్నులు కూడా అక్కడ ఇంట్లో బామ్మ ఎప్పుడైనా పుస్తకాల్లో ఏవైనా రాసుకోడానికి టేబుల్ డెస్కులో పడుండే పెన్నులే, ఒక్కోసారి అవీ రాయనని మొరాయిస్తే పక్కన "రమణయ్య బంకు" లో రీఫిల్ కొని తెచ్చుకున్న గురుతులూ ఉన్నాయి. ఇక పేపర్ అయితే పాతబడ్డ ఆ డెస్కులోనే పడుండి, వెలుగు చూడక, కొంచం మాసి, రంగు మారిన తెల్ల పుస్తకంలో మరింత తెల్లబోయిన తెల్ల కాయితాలే. అప్పుడేమున్నా లేకున్నా ఉన్నదల్లా "ముందుకి నడవని సమయం", ఆ సమయాన్ని నడిపించాలని పట్టుదలగా కూర్చుని పట్టుకున్న పెన్నూ పేపరూ, లోపల ఉత్సాహం. ఏ పనికైనా ఇంతకన్నా ఇంకేం కావాలి?

ఇప్పుడు వెనుదిరిగి చూసుకుంటే ఖచ్చితమైన కొలతలతో తప్పులు పోని ఆనాటి ఆ నా గీతలు. ఆ గీతల్లో దాగి ఆగిన ఘని, 'ఆగని అప్పటి కాలం', ఆ కాలంతో నడిచిన నా బాల్య స్మృతులు, ఆ స్మృతుల్లో దాగిన చెక్కు చెదరని అందమైన అపురూప జ్ఞాపకాలు!

ఇప్పుడు కాలంతోపాటు మారినా మా ఊరు 'దామరమడుగు' అక్కడే ఉంది. అక్కడ మా ఇల్లూ అలానే ఉంది. లేనిది మాత్రం అక్కడే స్థిరపడాలని ఇష్టపడి తన కష్టంతో ఇల్లు కట్టుకున్న నాన్న, మా రాక కోసం ఎదురు చూస్తూ మాటకి కట్టుబడి అక్కడే చాలా ఏళ్ళు ఉండి వెళ్ళి పోయిన బామ్మ, మాతో ఆ ఇంట్లో ఆడి పాడి నడయాడిన మా చెల్లి, కదిలిపోయిన అప్పటి కాలం. ఇవన్నీ జ్ఞాపకాలుగా తనతో మోసుకుని కదిలిపోయిన కాలం, ఇప్పటికీ ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లో కట్టిపడేసిన కదలని సజీవం.

"ఆగని కాలం ఆగి దాగేది మన జ్ఞాపకాల్లోనే." - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Reference: An American children stories book on American Daily Life.

Location: Damaramadulu - my native place in Nellore, AP, India

Mediums: Fountain pen ink, Ballpoint pen on cheap Notebook Paper

Size: 6.5" x 8" (16 cm x 20 cm)

Signed & Dated: May 15-18, 1984

Discipline and Dedication...

 

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x11")

Facebook    Instagram

"Discipline and Dedication" always go together. Talent should join these for its future.

మిత్రుడు మల్లయ్య ఈ బొమ్మకు తన మాటల్లో ఇచ్చిన భావ"స్వ"రూపం...

తన మదిలో

ఏవేవో భావాల

అనుభవాల

అనుభూతుల

జడివాన..

ప్రవహిస్తోంది

పెదవులగుండా

ముసి ముసి

నవ్వులలోన....

"Talent is nothing without dedication and discipline, and dedication and discipline is a talent in itself."

~ Luke Campbell

Details 

Reference: Picture of Karronya

Mediums: Ink Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

Practice Good...

 Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11") 

Be good, do good.

Get better at doing good.

"The only way Good can become Better is through constant practice of Good."

~ Giridhar Pottepalem

Happy Painting !

Happy doing Good!!

Details 

Reference: Picture of Karronya

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

చిరునవ్వు...

"చిరునవ్వు" 

Portrait of Talented Chi. Karronya Katrynn

BallpointPen on Paper 8.5" x 11"

"మంచి మనసు" కి దేవుడిచ్చిన చక్కని రూపం "చిరునవ్వు"!

"To me there is no picture so beautiful as smiling, bright-eyed, happy children; 

no music so sweet as their clear and ringing laughter." ~ P. T. Barnum

Details 

Title: చిరునవ్వు...

Reference: Picture of Karronya

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

Children are Masters of the magic - Smile...

"The pleasing magic of Smile"

Portrait of Baby Karronya 

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

Smile is a pleasing magic. It creates a pleasing moment not just for the person who wears it, but also to everyone around. It multiplies instantly and comes back. There is no greater magic than what a smile does. Just smile even when you are alone and see how your body and soul reflects it back to you.

Children are Masters of the magic - Smile. They recreate the world around you with this magic!

Keep going with Smile!

Keep doing the Magic!!

Giving Thanks also is a magic, not all can give as good as some do.

HAPPY THANKSGIVING!

"Children reinvent your world for you." ~ Susan Sarandon

Details 

Title: The pleasing magic of Smile...

Reference: Picture of Baby Karronya

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

God's Gift...

Portrait of Chi. Karronya Katrynn

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

Talent is a gift from God. Not every one is gifted, and if you are, you must use it. If you don't use it, it expires with you. If you use it, it will never expire...

"Your talent is God's gift to you.

What you do with it is your gift back to God." ~ Leo Buscaglia

Details 

Reference: Portrait of Karronya Katrynn

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

హస్తేన అర్ధం ప్రదర్శనేత్...

Portrait of Chi. Karronya Katrynn 

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

కంఠేన ఆలంబయేత్ గీతం

హస్తేన అర్ధం ప్రదర్శనేత్ 

చక్షుభ్యాం దర్శనేత్ భావం

పాదాభ్యాం తాళం ఆచరేత్

Details 

Reference: Portrait of Karronya Katrynn

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

పాటలో దాచుకుంటానూ...

Sri S. P. Balasubrahmanyam, Legendary Indian Singer

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")   

ఊహ తెలిశాక బహుశా మొట్టమొదట నా హృదయాన్ని తాకిన పాట "బాలు" గారిదేనేమో. నాలుగేళ్ళ వయసు లో "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" లో ఉన్న రోజులనుంచీ విన్న పాటలన్నీ గుర్తున్నాయి. ఆటాలాడుకుంటుంటే ఇళ్ళల్లో రేడియోల్లోంచి వినబడే పాటల్లో ఏ "బాలు" గారి పాట మొదటిగా నా హృదయాన్ని తాకి ఉంటుంది అని ఎప్పుడాలోచించినా తట్టేవి ఈ రెండు పాటలే:

1. నా హృదయపు కోవెలలో నా బంగరు లోగిలిలో (ఇద్దరమ్మాయిలు) ...

2. ఎక్కడో దూరాన కూర్చున్నావూ, ఇక్కడి మా తలరాతలు రాస్తున్నావూ (దేవుడమ్మ)...

ఇప్పటికీ ఈ పాటలంటే అమితమైన ఇష్టం. విన్న ప్రతిసారీ "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" లో ఊహ తెలిసిన నాటి  ఆనందమైన ఆ రోజుల్లోకెళ్ళిపోతాను.

మొదటిగా నా కలెక్షన్ అని నేను "కావలి" ట్రంక్ రోడ్ నుంచి రైల్వే స్టేషన్ కి వెళ్ళే రోడ్డు మొదట్లో ఉన్న రెండు రికార్డ్ సెంటర్లకీ వెళ్ళి వాళ్ళ లిస్ట్ లో ఏరి కోరి 4 TDK (Made in Japan) క్యాసెట్టుల్లో రికార్డ్ చెయ్యించుకుని నాతో 1996 లో USA కీ తెచ్చుకున్న  అధికభాగం "బాలు" గారి పాటలే. అవన్నీ నా చిన్ననాటి పాటలే!

పై రెండు పాటలతోబాటు అప్పటి నా కలెక్షన్ లో ఇంకా:..

అమ్మ అన్నదీ ఒక కమ్మని మాటా అది ఎన్నెన్నో తెలియనీ (బుల్లెమ్మ బుల్లోడు)...

అందానికి అందానివై ఏ నాటికి నాదనవై (దత్త పుత్రుడు)...

అలకలు తీరిన కన్నులు ఏమనె ప్రియా (మా నాన్న నిర్దోషి)...

అనురాగ దేవత నీవే నా ఆమని పులకింత నీవె (ముత్తయిదువ)...

అందాల నారాణి చిరునవ్వులే చిందితే గాలి ఈల వేసింది (రాముని మించిన రాముడు)...

ఇద్దరమే మన మిద్దరమే ఇద్దరమే కొల్లేటి కొలనులో సరికొత్త అలలపై (కొల్లేటి కాపురం)...

ఇది ఎన్నడు వీడని కౌగిలి మది ఎదలను కలిపిన రాతిరి (ప్రేమ జీవులు)....

ఇదే పాటా ప్రతీ చోటా ఇలాగే పాడుకుంటానూ (పుట్టినిల్లు మెట్టినిల్లు)...

ఈ నాడు కట్టుకున్న బొమ్మరిల్లూ (పండంటి కాపురం)...

ఈ రేయి తీయనిదీ, ఈ చిరుగాలి మనసైనదీ (చిట్టి చెల్లెలు)... 

ఎన్నాళ్ళో వేచిన ఉదయం ఈనాడే ఎదురౌతుంటే(మంచి మిత్రులు)...

ఎన్నెన్నో జన్మల బంధం నీదీ నాదీ (పూజ)...

ఎడారిలో కోయిలా తెల్లారనీ రేయిలా (పంతులమ్మ)...

ఎవరికి తెలుసు చితికిన మనసు చితిగా రగులుననీ (మల్లెపువ్వు)...

ఏ దివిలో విరిసిన పారిజాతమో(కన్నెవయసు)...

ఒక జంట కలిసిన తరుణాన జేగంట మోగెను గుడిలోనా (బాబు)...

ఓ బంగరు రంగుల చిలకా పలకవే (తోటరాముడు)...

ఓ చిన్నదాన నన్ను విడిచిపోతావటె (నేనంటే నేనే)...

కలువకు చంద్రుడు ఎంతో దూరం కమలానికి సూర్యుడు మరీ దూరం (చిల్లర దేవుళ్ళు)...

కలిసే కళ్ళలోనా కురిసే పూల వానా (నోము)...

కాపురం కొత్త కాపురం ఆలుమగలు కట్టుకున్న అనురాగ గోపురం (కొత్త కాపురం)...

కురిసింది వానా నా గుండెలోనా (బుల్లెమ్మ బుల్లోడు)...

కుశలమా నీకూ కుశలమేనా మనసు నిలుపుకోలేక మరీ మరీ అడిగాను (బలిపీఠం)...

కొమ్మకొమ్మకోసన్నాయీ కోటి రాగాలు ఉన్నాయీ (గోరింటాకు)...

కొండ పైనా వెండి వానా అది గుండెల్లో కొత్త వలపు కురిపించాలీ (ఇంటి దొంగలు)...

గులాబి పువ్వై నవ్వాలి వయసు ఇలాగె మనమూ ఉండాలిలే (అన్నదమ్ముల అనుబంధం)...

చిరునవ్వుల తొలకరిలో సిరిమల్లెల చినుకులలో (చాణక్య చంద్రగుప్త)...

చీకటి వెలుగుల కౌగిటిలో చిందే కుంకుమ వన్నెలు (చీకటి వెలుగులు)...

తనివి తీరలేదే నా మనసు నిండలేదే (గూడు పుఠాణి)...

తనువా ఊహు హరిచందనమే (కధానాయకుడు)...

తొలిసారి ముద్దివ్వమందీ చెలి బుగ్గ చేమంతి మొగ్గ (ఎదురీత)...

దేవుడు చేసిన పెళ్ళి ఇదే ఆ దేవుని లీల ఇదే (పిచ్చోడి పెళ్ళి)...

దోరవయసు చిన్నది లా లా ల ల లా భలే జోరుగున్నది (దేవుడు చేసిన మనుషులు)...

నవ్వులు రువ్వే పువ్వమ్మా నీ నవ్వులు నాకూ ఇవ్వమ్మ (గాజుల కిష్టయ్య)...

నవ్వుతూ బ్రతకాలి రా తమ్ముడూ నవ్వుతూ చావాలి రా (మాయదారి మల్లిగాడు)...

నయనాలు కలిసె తొలిసారీ హృదయాలు కరిగె మలిసారీ (ఛైర్మన్ చలమయ్య)...

నాకోసమే నీవున్నది ఆకాశమే అవునన్నది (అన్నదమ్ముల సవాల్)...

నిన్ను మరచి పోవాలనీ అన్ని విడిచి వెళ్ళాలని (మంచి మనుషులు)...

నీలాలా నింగిలొ మేఘాలా తేరులొ ఆపాలా పుంతలో నీ కౌగిలింతలో (జేబుదొంగ)...

నీ పాపం పండెను నేడూ నీ భరతం పడతా చూడు (బుల్లెమ్మ బుల్లోడు)...

నీలీ మేఘమా జాలీ చూపుమా ఒక్క నిముషమాగుమా (అమ్మాయిల శపథం)...

నేనొక ప్రేమ పిపాసిని నీవొక ఆశ్రమ వాసివి (ఇంద్ర ధనుస్సు)...

ప్రణయరాగ వాహినీ చెలీ వసంత మోహినీ (మాయా మశ్చింద్ర)...

పాల రాతి మందిరానా పడతి బొమ్మ అందం (నేనూ మనిషినే)...

పూలు గుస గుస లాడేననీ సైగ చేసేననీ (శ్రీవారు మావారు)...

మన జన్మభూమీ బంగారు భూమీ పాడిపంటలతొ పసిడిరాశులతొ (పాడిపంటలు)...

మనసే జతగా పాడిందిలే తనువే లతలా ఆడిందిలే (నోము)...

మల్లెలు పూసే వెన్నెల కాసే ఈ రేయి హాయిగా (ఇంటింటి రామాయణం)...

మేడంటే మేడా కాదూ గూడంటే గూడూ కాదు (సుఖదుఃఖాలు)...

మేఘాల మీద సాగాలీ అనురాగాల రాశిని చూడాలి (దేవదాసు - కృష్ణ)...

రాధా అందించు నీ లేత పెదవి (జేబుదొంగ)...

రాశాను ప్రేమలేఖలెన్నో దాచాను ఆశలన్ని నీలొ (శ్రీదేవి)...

సిరిమల్లె నీవె విరిజల్లు కావె (పంతులమ్మ)...

సిరిమల్లె పువ్వల్లె నవ్వు చిన్నారి పాపల్లె నవ్వూ (జ్యోతి)...

సిన్ని ఓ సిన్నీ ఓ సన్న జాజుల సిన్నీ (జీవన జ్యోతి)...

సెలయేటి గల గలా చిరుగాలి కిల కిలా (తులసి)...

"బాలు" గారి పాటలతో నాకే కాదు, నా బొమ్మలకీ విడదీయరాని "అనుబంధం". ఎప్పటికీ "బాలు" గారిపై నా అభిమానాన్ని ఆయన పాటలతో నా బొమ్మల్లో, నా బొమ్మలతో ఆయన పాటల్లో నా గుండెల్లో పదిలంగా దాచుకుంటాను...

🙏😢

"బాలు" గారి ఆశీస్సులు...

Blessings of Sri S. P. Balasubrahmanyam, Legendary Indian Singer

 

 "బాలు" గారిని కలిసి ఆయనతో ముచ్చటించిన ఆ కొద్ది క్షణాల్లో నేనేసిన ఆయన బొమ్మ పైన చిన్న "ఆటోగ్రాఫ్" అడిగితే ఏకంగా "శుభం" అంటూ పెద్ద అక్షరాల్తో "ఇంకా పెద్ద ఆశీస్సులే" ఇచ్చేశారు...

ఇంతకన్నా ఇంకేం కావాలి ఎవరికైనా!

🙏 😢

Sep 18, 2004 Chicago, USA

"దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో...

Sri S. P. Balasubrahmanyam, Legendary Indian Singer

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")    

నా అభిమాన "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో...

యావత్ భారతావనికీ తన పాటలలో స్వరమాధుర్యాన్ని జీవితాంతానికీ నిండా నింపి ఇచ్చి దివికేగిన "బాలు" గారు తెలుగు వాడిగా, మన వాడిగా పుట్టటం, "తెలుగు" తల్లికి ఎప్పుడో గంధర్వులిచ్చి తరించిన "దివ్య వరం".

తెలుగు పాటకే కాదు, తెలుగు మాటకూ, మాట నడవడికకూ వన్నె, గౌరవం తెచ్చిన స్వరం, వ్యక్తిత్వం "బాలు" గారిది.  సంగీతంతో గళం కలిపి లయబద్ధంగా చేసే స్వరవిన్యాసంలో, అక్షర ఉచ్ఛారణలో స్పష్టత తోబాటు, ప్రతి పదానికీ 'భావం', 'అనుభూతి' రెండూ జోడించి, పాడిన ప్రతి పాటకీ జీవం పోశారు మన "బాలు" గారు.

ఈ గాలీ, ఈ నేలా, ఈ ఊరూ, సెలయేరూ, "బాలు" గారిని కన్న ఈ తెలుగు నేలా, తెలుగు భాషా ఉన్నంత కాలం ఆ స్వరం వినబడుతూనే ఉంటుంది, అమృతాలొలికిస్తూనే ఉంటుంది.

కళాకారుడు వెళ్తూ ఇక్కడే వదలి వెళ్ళే ఆ కళ ఆనవాళ్లలో ఆ ఆత్మ ఎప్పటికీ సజీవంగానే ఉంటుంది. అందుకేనేమో (కళాకారుడి) కళకి మరణం లేదు అంటారు.

నా బొమ్మలన్నింటిలోనూ "బాలు" గారి స్వరం మిళితమై ఉంటుంది. ఈ బొమ్మలోని ప్రతి గీతలోనూ ఒదిగిన నా "మనసు తడి" తో బాటు "బాలు" గారి "సుమధుర స్వరమూ" దాగి ఉంది.

అంతటి మహానుభావుడు "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో, భక్తితో ఈ చిత్రాన్ని సమర్పించుకుంటూ...

గత నలభై రోజులుగా "బాలు" గారు కోలుకుని నవ్వుతూ రావాలని 

ఆశిస్తూ తపించిపోయిన హృదయాలెన్నో...

మనల్ని వీడి దివికేగిన ఈరోజు బాధతో బరువెక్కిన గుండెలు ఇంకెన్నో...

కంట తడి పెట్టి చెమర్చిన కళ్ళు మరెన్నో...

తడిసి ముద్ద అయిన అభిమానుల మనసులు ఎన్నెన్నో...

"బాలు" గారిని అభిమానించే "ప్రతి మనసు" కీ

నా అభిమాన "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో

అంకిత భావంతో గీసిన

ఈ చిత్రం అంకితం!

🙏😢

~~~  ~~~ ~~~ 

"బాలు" గారితో, Chicago, USA, Sep 18, 2004

నా అభిమాన గాయకుడు "బాలు" గారిని ప్రత్యక్షంగా చూడటం జీవితంలో ఒక్కసారే Chicago లో వెళ్ళిన 3 గంటల Music Concert లో కలిగింది. కలవటానికి ఎవ్వరికీ అనుమతిలేని ఆ సాయంత్రం, నేను గీసిన "బాలు" గారి బొమ్మ, జయలక్ష్మి చూపిన చొరవతో నన్ను ఆయన దరి చేర్చింది. "బాలు" గారితో అలా ఓ పది నిమిషాలు గడపగలగటం నా జీవితంలో కలిగిన అదృష్టంగా, ఆ క్షణాలు మిగిల్చిన అనుభూతుల్ని "గొప్ప వరం" గా ఎప్పుడూ భావిస్తూనే ఉన్నాను, ఉంటాను...

నిన్న గాక మొన్నే "బాలు" గారి పుట్టినరోజని ఆనందం FB లో పంచుకున్నా...

మన అభిమాన "బాలు" గారినీ, ఆ మధుర క్షణాల్నీ మళ్ళీ తలచుకుంటూ....