వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 23 . . .

Ballpoint pen on Paper (8.5" x 11")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 22                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 24  -->

అనుకోకుండా కొన్ని కొన్ని అద్భుతంగా చేసేస్తాం, అనుకుని చేసినా అంతబాగా చెయ్యలేమేమో అనుకునేంతలా. ఈ బొమ్మ అలా అనుకోకుండా నేను ఒకప్పుడు చేసిన అద్భుతమే.

సిద్ధార్ధ ఇంజనీరింగ్ కాలేజి, కానూరు, విజయవాడ లో కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ చదువుతున్న నాటి రోజులవి. అక్కడ చదివిన నాలుగు సంవత్సరాలు నా బొమ్మల ప్రస్థానంలో ఒక మలుపు తిరిగిన మైలురాయి, కలికితురాయి కూడా. హాస్టల్ లో సెకండ్ ఇయర్ లో నా పక్క రూమ్ లో ఉండే "వాసు" (శ్రీనివాస్ నీలగిరి, మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్) నాకు పరిచయమయ్యి మంచి మిత్రుడయ్యాడు. వాసు దగ్గర ఏదో మ్యాగజైన్ లో ప్రింట్ అయిన ఒక ఫుల్ పేజి కలర్ ఫొటో చూశాను. ఒక చిన్న పాప సముద్రం లోని నీళ్ళన్నీ తోడి తన బకెట్ లో నింపాలన్నట్టు ఆ నీళ్లల్లో దిగి చూస్తుండటం, చూడగానే నన్నెంతో ఆకట్టుకుంది. ఫొటో తీసిన ఫొటోగ్రాఫర్ చాలా గొప్పగా తీశాడు. అప్పట్లో మంచి ఫొటో చూస్తే దాని బొమ్మగా గియ్యాలనో, పెయింటింగ్ గా ట్రై చెయ్యాలనో అనిపించేది. ఈ బొమ్మ చూడగానే తీసుకుని బాల్ పాయింట్ పెన్ను తో వెయ్యటం మొదలు పెట్టాను. కళాదృష్టి కలిగిన వాసు కూడా అప్పట్లో నా బొమ్మలకు అభిమాని. వేసిన ప్రతి బొమ్మా పరికించి చూసేవాడు. నా బొమ్మల స్ఫూర్తి తో తనూ క్యారికేచర్స్ ట్రై చేస్తుండేవాడు. వాసు ది గుంటూరు, విజయవాడకి దగ్గరే కావటంతో నెలకి రెండుసార్లన్నా ఇంటికి వెళ్ళి వస్తుండేవాడు. ఒకసారి దీపావళి కి నలుగురు ఫ్రెండ్స్ ని ఇంటికి తీసుకెళ్ళాడు, రెండ్రోజులు సరదాగా గుంటూరు తిరిగాం. వెంకటేష్ "వారసుడొచ్చాడు" సినిమా కూడా చూశాం. అప్పట్లో తెలుగు వారపత్రికలు, సినిమాల్లో కొంచెం భిన్నంగా పబ్లిసిటీ డిజైన్ చేసే ఆర్టిస్ట్ లు వీళ్ళే నా బొమ్మల సాధనానికి గురువులు. చిరంజీవి "రుద్రవీణ" సినిమాలో "లంక భాస్కర్ గారు" సినిమా టైటిల్స్ లో కొత్తగా రాసిన ఇంగ్లిష్ ఫాంట్ కి ఆ సినిమా న్యూస్ పేపర్స్ పబ్లిసిటీ లో గీసిన చిరంజీవి బొమ్మలకీ చాలా ఆకర్షితుడ్నయ్యాను. ఆ ఇంగ్లీష్ ఫాంట్ ని అనుకరిస్తూ నోట్ బుక్స్ లో హెడింగ్స్, నా పేరూ రాసుకునే వాడిని.

నాలుగేళ్ళ ఇంజనీరింగ్ రెండవ సంవత్సరం పూర్తయ్యి, మూడవ సంవత్సరంలోకి అప్పుడే అడుగుపెట్టాం. నాలుగేళ్ళూ క్యాంపస్ లో హాస్టల్స్ లోనే ఉన్నాను. కాలేజి లో రెండు హాస్టల్స్ ఉండేవి. మొదటి రెండేళ్ళు ఓల్డ్ హాస్టల్ అని ఒకటి, చివరి రెండేళ్ళు న్యూ హాస్టల్ అని ఇంకోటి ఉండేది. న్యూ హాస్టల్ మంచి ఆర్కిటెక్చర్ తో కట్టిన బిల్డింగ్, మా కాలేజి సివిల్ ఇంజనీరింగ్ స్టూడెంట్స్ డిజైన్ చేశారు అని అనేవాళ్ళు. ట్రైయాంగిల్ ఆకారంలో ఆర్కిటెక్చర్ కొత్తగా ఉండేది. పక్కనే ఆనుకుని పొలాలు, కొద్ది దూరంలోనే కనిపిస్తూ ఉండే కానూరులోని "విజయలక్ష్మి సినిమా థియేటర్". మా హాస్టల్ నుంచి పెద్ద పొలం గట్టుమీద పది నిమిషాల్లో నడచి వెళ్ళొచ్చు, అక్కడే చాలా సినిమాలకి వెళ్ళేవాళ్ళం, ఎక్కువగా శనివారం సెకండ్ షోలకి, అప్పుడప్పుడూ మ్యాట్నీలకి. కొత్త సినిమాలు వస్తే మొదటిరోజు మ్యాట్నీకి ఇంజనీరింగ్ స్టూడెంట్స్ అని చెప్తే టికెట్స్ ఇచ్చేవాళ్ళు, క్యూ లో వెళ్ళే పనిలేదు, అయితే అలా వెళ్ళి నేర్పుగా చెప్పి టికెట్స్ తీసుకురాగల సత్తా అందరికీ ఉండేది కాదు, కానీ ప్రతి ఫ్రెండ్ సర్కిల్ లో అలాంటి వాడొకడుండేవాడు. మా ఫ్రెండ్స్ లో "బాలసుబ్రమణ్యం" అని తిరుపతి ఫ్రెండ్ విజయవాడలో ఏ థియేటర్ కెళ్ళినా మేనేజర్ రూమ్ కెళ్ళి కాలేజి పేరు చెప్పి తమాషాగా టికెట్స్ సంపాదించుకొచ్చేవాడు.

మూడవ సంవత్సరం వచ్చేసరికి పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగ్స్ మొదలుపెట్టి వేస్తూ ఉన్నాను. అప్పటికి రెండేళ్ళు కాలేజ్ మ్యాగజైన్ లో నా బొమ్మలు ప్రింట్ అవటంతో చాలామందికి "గిరిధర్" అన్న పేరు స్టూడెంట్ గానే కాదు ఆర్టిస్ట్ గానూ సుపరిచయం అయ్యింది. ఫైనల్ ఇయర్ లో ఉన్నపుడు ఆర్ట్ మీద మక్కువ ఉన్న ఒకరిద్దరు జూనియర్స్ ఆదివారం మధ్యాహ్నం పనిగట్టుకుని నా రూమ్ కి వచ్చేవాళ్ళు ఏం పెయింటింగ్ వేస్తున్నానో చూట్టానికి. కాలేజి మ్యాగజైన్ అంటే గుర్తుకొచ్చే ఒక తమాషా సంఘటన. మొదటి సంవత్సరం పూర్తి చేసి రెండవ సంవత్సరంలోకి అడుగుపెట్టాం. కాలేజి మ్యాగజైన్ కి బొమ్మలు, కవితలు, ఆర్టికిల్స్, ఫొటోస్ సబ్మిట్ చెయ్యొచ్చు అని లిటరరీ క్లబ్ న్యూస్ బోర్డ్ లో నోటీస్ పెట్టారు. అది చూసి నేను వేసిన మూడు బొమ్మలు సబ్మిట్ చేస్తే మూడూ తీసుకున్నారు. అది తెలిసి నా ఫ్రెండ్ ఒకతను ఒక బొమ్మ తెచ్చిచ్చి నాతో వెయ్యించుకుని కింద తన పేరు కూడా నేనే రాసిస్తే సబ్మిట్ చేశాడు. అది తెలిసిన ఇంకో అతను నాకు పరిచయం కూడా లేదు, ఏదో వారపత్రిక పట్టుకొచ్చి అందులో ఒక బొమ్మ వేసి తన పేరు రాయమని ఇబ్బంది పెట్టి మరీ వేయించుకున్నాడు. తర్వాత ప్రింట్ అయిన మ్యాగజైన్ లో వాళ్ళిద్దరూ వాళ్ళ పేరు చూసుకుని మురిసిపోయారు గొప్పగా. నాకు మాత్రం నా మూడు బొమ్మలు, ఆ రెండు బొమ్మలూ కలిసి ఐదు బొమ్మలు ఏకంగా నా ఒక్కడివే ప్రింట్ అవటం చూసుకుని మురిసిపోయాను. తర్వాత ఆ ఇద్దరూ కొంచెం ఆందోళనకూడా పడ్డారు పాపం, ఎవరైనా వచ్చి బొమ్మ వేసివ్వమంటే ఏం చెయ్యాలా అని. కాలేజి తమాషాలు అలా(నే) ఉంటాయి.

న్యూ హాస్టల్ లో ఉన్న రెండేళ్ల కాలేజ్ లైఫ్ భలే ఉండేది. సీనియర్స్ అయ్యాం, ఇంకో ఒకటి రెండేళ్ళలో కాలేజి అయిపోతుంది. ఒక పూట మాత్రమే క్లాసులు. ప్రాక్టికల్స్ కంప్యూటర్ ల్యాబ్ కి పెద్దగా వెళ్ళేవాళ్ళం కాదు. ఎపుడన్నా వెళ్ళి అందరం ఒక్క సారి "మిని కంప్యూటర్ డంబ్ టర్మినల్స్" ముందు కూర్చుని లాగిన్ అయ్యి కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ ఏదోటి రాద్దామని మొదలు పెట్టేసరికి లోడ్ ఎక్కువయ్యింది, సిస్టమ్ రీబూట్ చెయ్యాలి అరగంట పడుతుంది అని చెప్పేవాళ్ళు, హ్యాపీ గా హాస్టల్ కి వెళ్ళిపొయేవాళ్ళం, ఇంక మళ్ళీ వచ్చే పనిలేదు. అలా మధ్యాహ్నం పరీక్షలు లేకుంటే, సినిమాకి వెళ్ళకుంటే ఎక్కువగా బొమ్మలు వేస్తుండేవాడిని. ఫైనల్ ఇయర్ లో "సోవనీర్" అని ఒక బుక్ ప్రింట్ చేసి బ్యాచ్ లో అందరికీ ఇచ్చేవాళ్ళు. అందులో ఒక్కో పేజీకి ఒక్కొక్కరి చొప్పున ఆ ఇయర్ బ్యాచ్ లో అన్ని బ్రాంచ్ ల వాళ్లవీ పాస్ పోర్ట్ ఫొటో, అడ్రెస్స్, ఫొటో కింద ఒక తమాషా క్యాప్షన్, క్లాస్ మేట్స్ సెలెక్ట్ చేసిందే. క్యాప్షన్స్ సరదాగా ఉండేవి. నాకు నా క్లాస్ మేట్స్ అందరూ కలసి పెట్టిన క్యాప్షన్ "రవివర్మ ఆఫ్ ది కాలేజ్" అని. తమాషాగా అనిపించింది, నన్ను రవివర్మ తో పోల్చటం ఏంటి అని. అప్పట్లో ఇండియా మొత్తం మీద బ్రిటీష్ కాలం నాటి "రాజా రవివర్మ" అంత పాపులర్ పెయింటర్.

అప్పట్లో చాలా బొమ్మలు ఈ బొమ్మలాగే క్యాజువల్ గా గియ్యటంతోనే మొదలయ్యేవి. ముందుగా అవుట్ లైన్ వేసుకోవటం, పేపర్ మీద కంపోజిషన్ చేసుకోవటం ఇలాంటివేవీ ఉండేదికాదు. అలా పెన్నుతో గీస్తూ పూర్తిచేశాక చుట్టూ బార్డర్ ఇండియన్ ఇంక్ తో వేసేవాడిని. అప్పటికి పెన్సిల్, బాల్ పాయింట్ పెన్ బొమ్మల్లో కమాండ్ వచ్చేసుంది కనుక ఈ బొమ్మలో గమనిస్తే షేడ్స్ సులభంగా వెయ్యగలిగాను. ఆ హెయిర్, హ్యాట్, బాడీ వెనుక భాగం నీడల ఛాయల్లో ఇది కనిపిస్తుంది. ఎదురుగా సముద్రపు నీళ్ళ ని అంత శ్రద్ధగా వెయ్యకపోయినా సముద్రం అనిపించేలా గీసిన సన్నని గీతల షేడ్స్ రియలిస్టిక్ గా లేకున్నా సముద్రాన్ని మాత్రం తలపిస్తుంది చూస్తుంటే. ఇప్పుడు వేసే బొమ్మల్లో అక్కడక్కడా లోపాలు కనిపిస్తాయేమో కానే, అప్పటి పోర్ట్రెయిట్స్ బాడీ ప్రొపోర్షన్స్ మాత్రం పర్ఫెక్ట్ గా వేసేవాడిని, అంటే అంత ఎక్కువగా శ్రద్ధ ఉండేదన్నమాట ;)

కాలేజి లో ఫ్రెండ్స్ ఇచ్చిన ఉత్సాహం, ప్రోత్సాహం తో నా బొమ్మల ప్రయాణం నాలుగేళ్ళు కొత్త కొత్త ప్రక్రియలు చేస్తూ, మెళకువలు నేర్చుకుంటూ, మెటీరియల్ కోసం విజయవాడ నగరం అంతా గాలిస్తూ, ఆంధ్ర భూమి వారపత్రికలో వచ్చే ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగ్స్ చూసి సాధన చేస్తూ ఎంతో ఉల్లాసంగా, ఉత్సాహంగా, అందంగా, ఆనందంగా సాగిపోయింది. కాలేజి అయ్యాక ఉద్యోగ వేటలో మా అందరి బాటలూ వేరయ్యాయి. ఎవరి విజయబాటల్లో వాళ్ళు పయనిస్తూ అన్ని దిక్కులకీ అందనంత దూరాలకి అందరం వెళ్ళిపోయాం. అస్థిరంగా మొదలుపెట్టిన కాలేజి బయట జీవిత ప్రయాణాలు స్థిరంగా కుదుటపడి జీవితాల్లో స్థిరపడ్డాం. విజయవాడ లో ఒక్కరూ లేరు, కొందరు వాళ్ళ స్వస్థలాల్లో ఇంజనీర్స్ గా, కొందరు హైదరాబాద్, సింగపూర్, కువైట్, అమెరికాల్లో ఉద్యోగాలు చేసుకుంటూ చాలాకాలం ఒకరికొకరు కమ్యూనికేషన్ లేకుండానే ఉండిపోయాం. త్వరత్వరగా మారిపోతున్న ఇప్పటి కాలం లో మళ్ళీ అందరం ఈమధ్యనే వెలుగులోకి వచ్చేశాం. మాట్లాడుకున్నపుడల్లా నా బొమ్మల ప్రస్థావన రాకుండా ఉండదు. నేను అప్పట్లో ఎక్కువగా వేసిన నా అభిమాన నటి "భానుప్రియ" ని గుర్తుచేసుకోకుండా ఉండరు. అమెరికాలో భానుప్రియ ఉండేది, నీ బొమ్మలు ఎప్పుడూ చూడ్లేదా అని కూడా అడుగుతుంటారు. లేదు, చూసుండదు. నా బొమ్మలు చూసినవాళ్ళు అతి కొద్దిమందే. ఆ కొద్ది మందిలో "భానుప్రియ" ఉండే ఛాన్స్ లేనే లేదు. ఎప్పుడూ ఎక్కడా వెలుగు చూడని నా కాలేజి రోజుల బొమ్మలు అవన్నీ. అవి చూసిన కాస్త వెలుగల్లా నా చుట్టూ ఉన్న మిత్రుల ముఖాల్లో సరదా, తామాషాల నవ్వులు, ఆ నవ్వులతోబాటు వాళ్ళ కళ్ళల్లో స్నేహ కాంతులు చిందిన అప్పటి వెలుగులే...

"ఆనాటి వెలుగులో ఈనాడు కదలాడే నీడలే జ్ఞాపకాలు."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~ ** ~~ ** ~~

("నెచ్చెలి" పత్రిక కోసం ప్రత్యేకంగా "బొమ్మల్కతలు" శీర్షికన నెల నెలా మాట్లాడుతున్న నా బొమ్మలు)

నా తొలినాళ్ళ బొమ్మల ప్రపంచంలో జీవం పోసుకుని వెలుగు చూడని నా బొమ్మలకి వెలుగు చూపే ప్రయత్నంలో మాట్లాడి ఆగిన నా కొన్ని "బొమ్మల జీవిత కథలు" నచ్చి, ఆపకుండా ఇదెందుకు కొనసాగించకూడదు అంటూ నన్నడిగి ప్రోత్సహించిన "నెచ్చెలి" పత్రికా సంపాదకులు "శ్రీమతి గీత" గారికి ధన్యవాదాలతో 🙏 ...

కళాభినేత్రి...

కళాభినేత్రి వాణిశ్రీ

ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

 

చాలా కాలం నాటి కోరిక, నా చిన్నప్పటి అభిమాన నటి "వాణిశ్రీ" గారి బొమ్మ వెయ్యాలని. ఈరోజు సోషల్ మీడియా లో వాణిశ్రీ గారి పుట్టినరోజని తెలిసి, నాకిష్టమైన "ప్రేమ్ నగర్" సినిమా లోని "తేటతేట తెలుగులా..." పాటలో ఒక ఫ్రేమ్ ఎంచుకుని వేశాను, a quick line drawing with ballpoint pen.

💐   వాణిశ్రీ గారికి జన్మదిన శుభాకాంక్షలు!

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 22 . . .

భానుప్రియ - శ్రావణ మేఘాలు, 1986

Ballpoint Pen on Paper 14" x 8"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 21                                            నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 23  -->

చూట్టానికి పూర్తయినట్టే కనిపిస్తున్నా నేను కింద సంతకం పెట్టి, డేట్ వెయ్యలేదు అంటే ఆ బొమ్మ ఇంకా పూర్తి కాలేదనే. అలాంటి సంతకం చెయ్యని అరుదైన ఒకటి రెండు బొమ్మల్లో ఇది ఒకటి. ఈ బొమ్మ వేసినపుడు ఇంజనీరింగ్ రెండవ సంవత్సరం లో ఉన్నాను. కానీ కాలేజి హాస్టల్లో వేసింది కాదు. నా చిన్ననాటి మా ఊరు "దామరమడుగు" లో శలవులకి "బామ్మ" దగ్గరికి వెళ్ళి ఉన్నపుడు వేసింది. నాన్న పుట్టి పెరిగిన ఊరు "దామరమడుగు".

అప్పటికి పదేళ్ళు వెనక్కి వెళ్తే అక్కడే స్థిరపడాలని నాన్న ఇష్టంగా కష్టపడి కట్టుకున్న మా కొత్త ఇంట్లో నాన్న, అమ్మ, బామ్మ, అన్న, చెల్లి, నేను అందరం కలిసి ఉన్నాము. అందమైన అసలు సిసలు తెలుగు పల్లె వాతావరణం సంతరించుకున్న ఊరు. చుట్టూ ఎటు వెళ్ళినా, ఎటు చూసినా పచ్చని పైరుపొలాలు, చల్లని పైరగాలులు. ఊరికి ఒక చివర శివాలయం, చాలా పెద్ద గాలిగోపురం, విశాలమైన మండపాలతో తమిళనాడు దేవాలయ కట్టడాల మాదిరిగానే ఉండేది. ఎదురుగా మూడు రోడ్ల కూడలి, మధ్యలో పాతిన ఆంజనేయస్వామిని చెక్కిన రాయి, ఎప్పుడూ పసుపు పూసి కుంకుమ బొట్లుతో ఉండేది. ఊరి మొదట్లో కూడా అచ్చం ఇలాంటిదే ఇంకొక రాయి ఉండేది. అప్పట్లో గ్రామ దేవతగా ఆ ఊరికి ఆంజనేయస్వామి ని పెట్టుకుని ఉంటారు. శివాలయం ఎదురుగా ఉన్న రోడ్డుకి ఒక పక్కన మా ఇల్లు. మిద్దె మీదకెక్కితే ఇంటికెదురుగా పక్కనే ఉన్న మూడంతస్తుల మిద్దెకన్నా ఎత్తైన కొబ్బరి చెట్లు, ఆ చెట్లపైన గుంపులు గుంపులుగా తెల్లటి కొంగలు, కుడిపక్కన గాలిగోపురం, దూరంగా పచ్చని వరిపొలాలు, ఇంకా దూరంగా "కోవూరు థర్మల్ పవర్ స్టేషన్" లోని చాలా వెడలు, ఎత్తైన పేద్ద  సిమెంట్ గొట్టం, అందులోంచి లేచి మేఘాల్లో కలసిపోతున్న సన్నని పొగ, ఎంతో ఆహ్లాదంగా ఉండేది.

గట్టిగా మూడేళ్ళున్నామేమో ఆ ఊర్లో. నెల్లూరు, బుచ్చిరెడ్డిపాళెం కి మధ్యలో ఉంటుంది. మహాభారతం ని తెలుగులోకి అనువదించిన ముగ్గురు దిగ్గజ కవుల్లో ఒకరైన "తిక్కన సోమయాజి" పుట్టిన ఊరు "పాటూరు" కి వెళ్ళాలంటే మా ఊరు దగ్గర బస్సు దిగి రెండు మైళ్ళు మా ఇంటిమీదుగానే పచ్చని పొలాల మధ్య మట్టి రోడ్డులో నడచి వెళ్ళాలి. సారవంతమైన వ్యవసాయ భూమితో "మొలగొలుకులు" అనే ఒక ప్రత్యేకమైన వరి వంగడం పైరుకి ప్రసిద్ధి చెందిన ప్రాంతం. అక్కడ ఎక్కువమంది ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయమే. ఎవరి పనులు వాళ్ళు చేసుకుంటూ కలిసి మెలిసి జీవించే చిన్న ఊరు, అందరికీ అందరూ తెలుసు. ఊరిలో ఎక్కువగా కమ్యునిస్ట్ భావజాలం నిండి ఉండేది. ప్రాచీన కులాల ప్రాతిపదికగా హెచ్చుతగ్గులు ఇప్పటికీ ఉగ్గుపాలతో నూరిపోస్తున్న (అ)నాగరిక సమాజంలో అప్పుడే అవి లేకుండా రూపు మాపారు. బడుగు బలహీన వర్గాలనీ, చదువునీ, చదువుకున్న వాళ్ళనీ గౌరవంగా చూసేవాళ్ళు. భూస్వాముల, సంపన్నుల ఆధిపత్యం అస్సలంటే అస్సలుండేది కాదు. ఒకరకంగా పేదవాడి మాటే ఎక్కువగా చెల్లుబాటయ్యేది. ఊరి కట్టుబాట్లు అలానే పెట్టుకున్నారు. ఎవరి మధ్యనయినా వివాదాలు తలెత్తితే పోలీసులకి ఊర్లో ప్రవేశం లేదు, ఊర్లో పెద్దమనుషులే కలిసి పరిష్కరించేవాళ్ళు. ఒకరకంగా అప్పటి సమాజంలో ఆ ఊరొక "ఆధునిక మైన పల్లె". అప్పటి నెల్లూరు జిల్లా కలెక్టర్ "సుజాతా రావు" గారికి అందుకనే ఆ ఊరంటే ప్రత్యేకమైన అభిమానం ఉండేది.

నా చదువు రెండవ తరగతి నుంచి నాలుగవ తరగతి దాకా ఆ ఊరి బళ్ళోనే సాగింది. మా ఊరు నుంచి మూడు మైళ్ళు దూరం "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం". అక్కడి హైస్కూలులో నాన్న టీచర్. రోజూ సైకిల్ మీద స్కూలుకి వెళ్ళి వస్తుండేవాడు. "జక్కా వెంకయ్య" అని అప్పట్లో కమ్యూనిస్ట్ నాయకుడు, మా ఊరే, నాన్నకి చిన్నప్పటి ఫ్రెండ్ కూడా. ఆయన కుటుంబం వాళ్ళు కట్టించిన బడి అప్పుడు ఆ ఊర్లో ఉన్న "ప్రాధమిక పాఠశాల". ఒకటి నుంచి ఏడు తరగతుల దాకా ఉండేది. వరుసగా ఏడు రూములు, పొడుగ్గా వరండా, ప్రతి రూముకీ తలుపు, రెండు కిటికీలు, ప్రతి రెండు రూములకీ మధ్యన తలుపులేని ద్వారం. అది బడికోసమని కట్టినది కాదు, వడ్లు నిల్వచేసేందుకు కట్టిన రూములు కానీ బడికోసం ఇచ్చేశారు అనేవారు. బడి ఎదురుగా వడ్లుని బియ్యం గా ఆడించే మిషన్. మిషన్ అంటే చిన్నది కాదు మూడంతస్తుల ఎత్తులో ఒక ఫ్యాక్టరీ అంతుండేది. ఊర్లో ఉన్న రెండు వడ్ల మిషన్లలో ఇది చాలా పెద్దది. చుట్టూ ప్రహరీ గోడ, ఆనుకునే పచ్చని పొలాలు. బడి వెనకనే మల్లెపూల తోట, స్కూల్ ఎంట్రన్స్ దగ్గర ఉన్న సపోటా చెట్టు, ఆ పక్కనే ఇటుకరాళ్ళ బట్టీలు. ఇవన్నీ ఇప్పుడు తల్చుకుంటే అచ్చం చందమామ పుస్తకంలోని గ్రామాల బొమ్మాల్లోలా ఉండేవి ఆ చుట్టుపక్కల ప్రదేశాలన్నీ.

సాయంత్రం బడి అయ్యాక మా ఇంటి ఎదురుగా ఉన్న మెయిన్ రోడ్డు, ఆ చుట్టు పక్కలున్న అన్ని రోడ్లూ మా పిలకాయలవే. శిరి, గిరి (అంటే శ్రీధర్, గిరిధర్...అన్న, నేను), శీనయ్య, శివకుమార్ (వీళ్ళిద్దరూ అన్నదమ్ములు మా ఇంటి వెనకే ఇల్లు), మల్లిఖార్జున్ (ఈ మధ్యనే చనిపోయాడు), శీనడు, ప్రభాకర్ (మా చిన్నాన్న కొడుకు) మేము ఏడుగురం కలిసి ఆడని ఆట లేదు, పాడని పాటా లేదు. తెగ ఆడేవాళ్ళం. గోళీలు, బొంగరాలు, బిళ్ళంగోడు, గాలిపటాలు, తొక్కుడు బిళ్ళలు, దొంగా పోలీస్, డిమిండాల్, గాన్లు, టైర్లు, తాటి బుర్రలు కి పుల్ల గుచ్చి పంగాలు కర్ర తో తిప్పే బళ్ళు, సబ్బు పెట్టెకి దారం కట్టి లాగే బళ్ళు, చివరికి ఇళ్ళు కట్టేందుకు తోలి పెట్టిన ఇసుక కుప్పలు తిరుపతి కొండలుగా, ఇటుక రాళ్ళని ఎక్కుతున్న బస్సులుగా వాటిపైన తిప్పేవాళ్లం. దారిలో వస్తూ పోయే ఎద్దుల బండి వెనక పట్టుకుని కాళ్ళు పైకెత్తి కోతిలా వేళ్ళాడుతూ ఆ బండాయన వెనక్కి చూసి అరిచేదాకా చాలా దూరం పోయేవాళ్లం. వర్షాకాలంలో పెద్ద వర్షం వస్తే మా ఇంటి ఎదురుగా పొంగి పొర్లే కాలువ ఊరి చివరిదాకా పారి అక్కడి పొలాల మధ్య పారే "కోవూరు కాలువ" లో కలిసేది. ఆ కాలువల వెంట కాగితం పడవలు చేసి వాటితో పరుగులు తీసేవాళ్ళం. ఇక మా ఇంటి దగ్గరున్న దేవాలయంలో అయితే చెట్లూ, మండపాలూ, గోపురాలూ, గోడలూ అన్నీ మావే. అయితే ఆ దేవాలయం గోడలు ఎక్కి ఆడే ఆటల్లోమాత్రం నాకూ అన్నకీ మిగతా పిల్లలకన్నా కొంచెం స్వేచ్ఛ తక్కువ. ఎవరైనా చూస్తే నాన్నకి చెప్తారనే భయం. కొంచెం చీకటి పడబోయే దాకా చూసి మేము ఇంటికి రాకుంటే మెల్లిగా బామ్మ బయల్దేరేది నన్నూ అన్నని వెతుక్కుంటూ, "నాయనా శిరీ, గిరీ" అని పెద్దగా పిలుస్తూ. ఆ పిలుపు వినబడితే ఇంక ఎక్కడి ఆటలు అక్కడ కట్టు, ఎక్కడి వాళ్ళం అక్కడ ఆగి ఇళ్లకి బయల్దేరేవాళ్ళం. సాయంత్రం అయితే ప్రతి ఇంట్లోనూ "దాలి" అని వేసే వాళ్ళు. దాలి అంటే ఇంటి వెనక ఒక మూల చిన్న గుంట, అందులో ఒక పెద్ద కుండ ఎప్పుడూ పెట్టే ఉండేది. సాయంత్రం అయితే చుట్టూ గడ్డి పెట్టి మంట పెడితే నీళ్ళు కాగుతూ ఉండేవి. ఊర్లో సాయంత్రం అయితే దాదాపు ప్రతి ఇంటి వెనకనుంచీ పొగ పైకి లేస్తూ ఉండేది. వేడి నీళ్ల స్నానం చేసి, ఇంట్లో వోల్టేజి తక్కువగా ఉన్న లైట్ల వెలుగులో కాసేపు చదివి, భోజనం చేసి నిద్రపోయేవాళ్లం. ఎండా కాలం అయితే మిద్దెమీద పరుపుల పక్కలు, చుక్కలు చూస్తూ బామ్మ కథలు వింటూ నిద్ర పోయేవాళ్లం. చలికాలం అయినా, లేదా వర్షం వచ్చినా వరండాలో దోమతెర కట్టిన మంచాల మీద పక్కలు.

పండగలప్పుడైతే వాతావరణం భలే ఉండేది. వినాయక చవితి అయితే పొద్దున్నే లేచి పిలకాయలం ఊరి పొలాల గట్ల వెంట వెళ్ళి తిరిగి పత్రి, గరికె, పూలూ కోసుకుని వచ్చే వాళ్ళం. అందరివీ వరి పొలాలు కావడంతో ముఖ్యంగా "సంక్రాంతి పండగ" బాగా జరుపుకునే వాళ్ళు. పొద్దున్నే నెత్తిన రాగి గిన్నె, కాషాయం బట్టలతో, విభూది, నామం దిద్దుకుని, పూల దండ వేసుకుని నారదుడి అలంకరణతో భజన చేస్తూ బియ్యం కోసం వచ్చే హరిదాసులు. బియ్యం దోసిట్లో తీసుకెళ్ళి వేసేటపుడు కిందికి వంగి కూర్చుంటే ఆ గిన్నెలో బియ్యం వెయ్యటం భలే తమాషాగా ఉండేది. ఇంకా బుట్టలు పట్టుకుని గుంపులు గుంపులుగా ఎక్కడి నుండి వచ్చే వాళ్ళో చాలా మంది వచ్చేవాళ్ళు, చిన్న చిన్న పిల్లలుకూడా. అందరికీ ఒక బుట్టలో రెడీగా పెట్టుకున్న వడ్లు వేసే వాళ్ళం. సాయంత్రం అయితే వేషాలు వేసుకుని పాటలు, డ్యాన్సులు వేస్తూ ఇంటింటికీ వేషగాళ్ళు వచ్చేవాళ్ళు, వీళ్ళకి మాత్రం నిప్పట్లు (అంటే అరిసెలు), ఉప్పు చెక్కలు, బెల్లం చెక్కలు ఇవి మాత్రమే ఇవ్వాలి, ఇంకేం తీసుకోరు. రాత్రి కొంచెం పొద్దుబోయాక పెట్రొమాక్స్ లైట్స్ వెలుగు లో "కీలు గుర్రాల" ఆటలు, మా ఇల్లు దేవాలయం దగ్గర ఉండడంతో ఆ కూడలిలో వచ్చి చాలా సేపు ఆడేవాళ్ళు. వీళ్ళు ఏమీ ఆశించరు, కేవలం ప్రజలకి ఎంటర్టెయిన్మెంట్ కోసం అంతే. ఆ మూడు పండుగ రోజుల్లో  ఒకరోజు మాత్రం పొద్దు పోయాక దేవాలయం బయట స్టేజీ కట్టి డ్రామా వేసేవాళ్ళు. బాల నాగమ్మ, దుర్యోధన ఏకపాత్రాభినయం, గయోపాఖ్యానం ఇలాంటి నాటకాలు ప్రసిద్ధి. అప్పుడు మా ఇంటి ప్రహరీ గోడమీద,  మిద్దెపైనా కొంత మంది చేరేవాళ్ళు చూట్టానికి. ఎవర్నంటే వాళ్ళని బామ్మ చేరనిచ్చేది కాదు.

"బామ్మ" - దామరమడుగు అంటే గుర్తుకొచ్చే మొట్ట మొదటి వ్యక్తి బామ్మ. బామ్మ లేని మా జీవితం లేదు. మా జీవితాల్లో, ఆ ఊరితో, ఆ ఇల్లుతో అంతగా పెనవేసుకుపోయింది బామ్మ. మాకే కాదు ఊర్లో అందరికీ ఆమె బామ్మే. చిన్నా, చితకా, పిల్లా, పెద్దా అంతా "బామ్మా" అనే పిలిచేవాళ్ళు. సాయంత్రం అయితే మా ఇంటి వాకిట మెట్లమీద చేరేది. వచ్చే పోయే పిల్లా జెల్లా ఒక్కరినీ వదలకుండా, ప్రతి ఒక్కరినీ పలకరించాల్సిందే, అందర్నీ విచారించాల్సిందే. బామ్మకి గిట్టని వాళ్ళని మాత్రం పలకరించకుండా అట్టే తేరపారి చూసేది. ఎవర్నైనా పలకరిస్తే పలక్కుంటే మాత్రం విసిరే మాటల చురకలూ, ఛలోక్తులూ వాళ్ళకి సూటిగా తగలాల్సిందే. ఎవరైనా పలక్కుండా గమ్ముగా దగ్గరికొస్తే మాత్రం, "ఎవురయ్యా నువ్వా" అంటా తెలిసినా తెలియనట్టే పలకరించేది. అలా ఆ ఊర్లో అందరూ బామ్మకి పరిచయస్తులే.

ఆ ఊరు వచ్చిన రెండు మూడేళ్ళకే నాన్నకి "కావలి" ట్రాన్స్ఫర్ కావటంతో ఇల్లు, పొలం చూసుకునే పన్లు బామ్మకి అప్పగించి మేమంతా "కావలి" కి వెళ్ళిపోవాల్సి వచ్చింది. కావలికెళ్ళిన రెండేళ్ళకే అనూహ్యమైన మార్పులు జరిగి, పరీక్షలు రాసి సెలెక్ట్ అయి తొమ్మిదేళ్ళకే "ఆంధ్రప్రదేశ్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, కొడిగెనహళ్ళి" లో నన్ను చేర్పించటం, ఎలాంటి దురలవాట్లూ లేని నాన్నకి గొంతు క్యాన్సర్ వచ్చి మమ్మల్ని వదిలి వెళ్ళి పోవటంతో, అందరూ ఉన్నా మాకే అండా లేని ఆ ఊర్లో, బామ్మ మా ఇల్లూ, పొలం చూసుకుంటూ వాటిని మాకోసం మా భవిష్యత్తు కోసం కాపాడుకుంటూ, చాలా ఏళ్ళు పాతబడే దాకా మా కొత్త ఇంట్లోనే ఒంటరిగా ఉండిపోవలసి వచ్చింది. అందుకనే మేము ప్రతి శలవులకీ "దామరమడుగు" వచ్చి కొద్ది రోజులు బామ్మ దగ్గరుండి వెళ్ళే వాళ్ళం. అప్పుడప్పుడూ బామ్మ "కావలి" వచ్చి మాతో కొద్ది రోజులు గడిపి వెళ్ళేది. 

అలా ఇంజనీరింగ్ చేస్తున్నపుడూ శలవుల్లో బామ్మ దగ్గరికి  వెళ్ళేవాడిని. అప్పటి చిన్ననాటి స్నేహితులంతా చదువుల్లోనో, ఊర్లల్లో వ్యవసాయాల్లోనో చేరి దూరమయిపోయారు. వెళ్తే ఒకరో ఇద్దరో ఇంటికొచ్చి పలకరించేవాళ్ళు. మిగిలిన రోజంతా నేనూ, అన్నా, బామ్మ, అమ్మా, సమయం ఒక మాత్రాన ముందుకి సాగేదే కాదు. రోజులు చాలా పెద్దవిగా అనిపించేవి. నేనూ అన్నా "క్యారమ్స్" ఆడే వాళ్ళం, పొలాల్లోకి వెళ్ళి వచ్చే వాళ్ళం, రేడియోలో పాటలు వినేవాళ్ళం, బీరువా తెరిచి మా చిన్నప్పటి నాన్న గురుతులు చూసుకునే వాళ్ళం. ఎంత చేసినా ఏం చేసినా రోజు మాత్రం ముందుకి కదిలేది కాదు. అలాంటప్పుడు ఒక్కోసారి కాగితం పెన్నూ తీసుకుని బొమ్మలు మొదలుపెట్టేవాడిని. అన్న ఆ ఊరికి వచ్చే ప్రతిసారీ నెల్లూరు బస్టాండులో "సితార" లేదా "జ్యోతిచిత్ర" సినీ వారపత్రిక కొనేవాడు. దాన్నే రోజూ అటూ ఇటూ తిరగేసే వాడు. అలా అప్పటి ఒక "సితార" పత్రిక ముఖచిత్రం మీద అచ్చయిన ఇంకో సితార "భానుప్రియ" నాట్య భంగిమని చూసి వేసిన బొమ్మ ఇది. నేను బొమ్మలు వేస్తానని తెలిసి ఆ ఊర్లో ఒక పిండి మిషన్ ద్వారం గడపకీ నన్ను అడిగి ఎర్రని బొట్లు, పువ్వులు పెయింట్ వేయించుకున్నారు. మా చిన్నాన్న ఇంటి సింహద్వారానికి పసుపు రంగు మీద నాన్న వేసిన ఎర్రని తామరపువ్వులు రంగు వెలిస్తే వాటిపైన నాతో మళ్ళీ అలాగే రంగులు వేయించుకున్నారు. అప్పటికి మనం బొమ్మలు బాగా వేస్తాం అని ఊర్లో ఫ్రెండ్స్ కి, కొంతమంది బంధువులకీ తెలుసు. వాళ్ళెవరైనా వస్తే నేను వేసిన బొమ్మలు చూసేవాళ్ళు, లేదంటే మనకి మనమే ప్రేక్షకులం, అంతే.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలూ గుర్తున్నాయి. ఊరికే సరదాగా టైమ్ పాస్ కోసం బాల్ పాయింట్ పెన్నుతో మొదలు పెట్టిన బొమ్మ. కొంచెం వేశాక బాగా వస్తుంది అనిపించటంతో అలా మొత్తం వేసుకుంటూ వెళ్ళాను, బహుశా రెండురోజులు సమయం తీస్కునుంటానేమో, కానీ కావలి కి వెళ్ళాల్సిన రోజు రావడంతో పూర్తి చెయ్యకుండా నాతో తీసుకుని వెళ్ళిపోయాను. తర్వాత పాదాల కింది భాగం పూర్తి చెయ్యనేలేదు. కొన్నేళ్ళ తర్వాత ఎప్పుడో ఒకసారి కింద పచ్చ గడ్డిలా గీసి అక్కడ మాత్రమే పచ్చని రంగు వేశాను. ఇప్పటికీ సంపూర్ణం అయ్యీ కానీ అసంపూర్ణమయిన బొమ్మ ఇది.

అయితే ఇందులో అప్పటికి కొంత పదునెక్కిన నా పనితనం కొట్టొచ్చినట్టు కనిపిస్తుంది. ఏమాత్రం పెన్సిల్ వాడకుండా నేరుగా పెన్నుతో సరిదిద్దేందుకు తావు లేకుండా వేసిన బొమ్మ. అంటే ఎంత కాన్ఫిడెన్స్ ఉండి ఉండాలి. హావభావాలే కాదు, బాడీ ప్రపోర్షన్స్ కొలిచినట్టుండాలి, అందులోనూ నాట్య భంగిమ, ఏ మాత్రం పొల్లుపోయినా విభిన్నంగా అనిపిస్తుంది. అప్పటికే పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగ్స్ మొదలు పెట్టి కొంచెం కొంచెం వేస్తూ ఉన్నాను. అందుకనేనేమో ఈ బొమ్మలోనూ ఆ చీరా షేడ్స్ కూడా పెన్నుతోనే అయినా పెయింటింగ్ ఛాయల్లోనే వేశాను.

మామూలుగా నా బొమ్మల్లో హెయిర్ మీద ఎక్కువ శ్రద్ధ పెట్టేవాడిని. ఇందులో కూడా పెట్టాను, కానీ ఇంకా పూర్తి కాలా, ఇంకొక రౌండ్ వేస్తే కానీ పూర్తి కాదు. ఇన్నేళ్ళు పూర్తి కానిది ఇక ఎప్పటికీ కాదు. ప్రతి ఆర్టిస్ట్ వేసే బొమ్మల్లో కొన్ని అసంపూర్ణంగా మిగిలిపోతుంటాయి. కారణాలంటూ ప్రత్యేకంగా ఏమీ ఉండవు, కొన్ని పూర్తి కావంతే. ఈ బొమ్మ పూర్తికాకపోవటానికి కారణమేమీ లేకున్నా పూర్తి కాని అసంపూర్ణమైన ఈ బొమ్మ నాకు మాత్రం సంపూర్ణ మైనదే. ఎందుకంటే - నా చిన్ననాటి మా పల్లెటూరి వాతావరణం, మేమందరం కలిసి ఉన్న మా ఇల్లు, ఆ గాలీ, ఆ నేలా, ఆ కాలం, కాలం మోసుకెళ్ళి పోయిన ఆనాటి జ్ఞాపకాలూ, వీటన్నిటినీ ప్రతి గీతలో పదిలంగా పది కాలాలపాటు సంపూర్ణంగా పదిలపరచుకుని, దాచుకుని, చూసిన ప్రతిసారీ కొద్ది క్షణ్ణాలైనా నాకు "పునర్జన్మ" ని ప్రసాదించి కరిగి పోయిన కాలంలో ఘనీభవించి పోయిన అప్పటి తియ్యని జ్ఞాపకాలని మళ్ళీ కదిలిస్తూ, మనసుని తాకి ద్రవిస్తూ...

"అసంపూర్ణమైన పనిలోనైనా ఒదిగిన జ్ఞాపకాలు మాత్రం సంపూర్ణమే." 

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~ ** ~~ ** ~~

("నెచ్చెలి" పత్రిక కోసం ప్రత్యేకంగా "బొమ్మల్కతలు" శీర్షికన నెల నెలా మాట్లాడుతున్న నా బొమ్మలు)

నా తొలినాళ్ళ బొమ్మల ప్రపంచంలో జీవం పోసుకుని వెలుగు చూడని నా బొమ్మలకి వెలుగు చూపే ప్రయత్నంలో మాట్లాడి ఆగిన నా కొన్ని "బొమ్మల జీవిత కథలు" నచ్చి, ఆపకుండా ఇదెందుకు కొనసాగించకూడదు అంటూ నన్నడిగి ప్రోత్సహించిన "నెచ్చెలి" పత్రికా సంపాదకులు "శ్రీమతి గీత" గారికి ధన్యవాదాలతో 🙏 ...

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 16 ...

రాధాకృష్ణులు - రేఖా చిత్రం

Indian Ink and Poster Colors on Paper

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 15                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 17 -->

రాయటం నేర్చిన ప్రతి ఒక్కరూ ఎపుడో ఒకపుడు ఏదో ఒక రేఖాచిత్రం గీసే ఉంటారు. ఒక మనిషినో, పువ్వునో, చెట్టునో, కదిలే మేఘాన్నో, ఎగిరే పక్షులనో, నిండు చందమామనో, లేదా రెండు కొండల మధ్యన పొడిచే సూర్యుడినో. రేఖాచిత్రాలే గుహల్లో వెలుగు చూసిన మొదటి మానవ చిత్రాలు. ఎలాంటి బొమ్మల ప్రక్రియ అయినా మొదలయ్యేది ఒక చిన్న రేఖతోనే. సంతకం కింద తేదీ వెయ్యని నా అతికొద్ది బొమ్మల్లో ఈ రేఖా చిత్రం ఒకటి. 1992-93 సంవత్సరాల మధ్య వేసింది.

కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ కాలేజీ చదువు పూర్తి చేసాక, సిద్ధార్ధ ఇంజనీరింగ్ కాలేజ్, విజయవాడ కెళ్ళి డిగ్రీ సర్టిఫికేట్ తోబాటు స్కాలర్ షిప్ రూపంలో వెనక్కి వచ్చిన ఆఖరి సంవత్సరం కట్టిన ట్యూషన్ ఫీజ్  Rs. 5,000 రూపాయలతో డిసెంబర్ 1989 లో భవిష్యత్తు బాటని వెదుకుతూ ఒక్కడినే హైదరాబాదు మహానగరానికి పయనమయ్యాను. అప్పట్లో బెంగుళూర్, ఢిల్లీ అయితే కంప్యూటర్ సైన్స్ కి జాబ్స్ ఉండే అవకాశాలు కొంచెం ఎక్కువ అని విన్నా అక్కడ ఎవరూ తెలిసిన వాళ్ళు లేకపోవటం, హైదరాబాద్ లో చిన్నమామయ్య ఫ్యామిలీ శంకర్ మఠ్ దగ్గర విద్యానగర్ లో ఉండటం, ఇంకా నా పదవ తరగతి శలవుల్లో ఒక రెండు నెలలు హైదరాబాద్, నవీన్ నగర్ లో (శ్రీ అక్కినేని నాగేశ్వర రావు గారి ఇంటి వెనుక) ఉంటూ హిమయత్ నగర్ "రావూస్ ట్యుటోరియల్స్" లో కోచింగ్ చేరి హైదరాబాద్ చూసిన అనుభవం...ఆ సుపరిచయం తో హైదరాబాద్ నాకు కొత్తేమీ కాకపోవటం...అలా అక్కడ జీవితం ఒకరకంగా పునః ప్రారంభమయ్యింది.

అప్పటికే హైదరాబాద్ మహానగరం. ఎక్కడికెళ్ళాలన్నా సిటీ బస్సులు, ఆటోలు, లేదంటే నడక...ఇవే  మార్గాలు. సెల్ ఫోన్ తో బుక్ చేస్తే మనం ఉన్న దగ్గరికి వచ్చి ఎక్కించుకునే ఓలా, ఊబర్ల కాలం ఇంకా రాలేదు. ఒకవేళ వచ్చి ఉన్నా, ఆటో ఎక్కాలంటేనే తిరిగే మీటర్ చూసి కళ్ళు తిరిగే కాలం, ఓలా గీలా టాక్సీలు భరించే స్తోమత అందరికీ ఉండేది కాదు. అయినా ఉత్సాహంగా వెళ్లిన రెండో రోజే ఉద్యోగ వేట మొదలయ్యింది. ఒక పేజీ Resume ఫైల్ పట్టుకుని The Hindu, Deccan Chronicle Newspapers లో చూసిన ఒకటి రెండు Computer Centers addresses వెదుక్కుంటూ విద్యానగర్ నుంచి సికిందరాబాద్ కి సిటీ ట్రెయిన్ లో ప్రయాణం, నా జాబ్ ప్రయత్నంలో తొలి ప్రయాణం...ఇప్పటికీ కొత్తగానే గుర్తుంది. అప్పుడు కొద్ది రూట్స్ లో మాత్రమే సిటీ ట్రెయిన్స్ ఉండేవి. బహుశా ఆ రూట్ ఫలక్ నుమా నుంచి సికిందరాబాద్ వరకూ అనుకుంటాను. క్రిక్కిరిసిన సిటీ బస్సులతో పోలిస్తే ట్రెయిన్స్ అర కొర ప్రయాణీకులతో చాలా ఖాళీ గా నడిచేవి. ఇప్పుడు మెట్రో రెయిల్ అంత ప్రాచుర్యం లో లేవవి. అసలు సిటీ ట్రెయిన్స్ ఉన్నాయి అని కూడా చాలా మందికి తెలీదు. అలా సికిందరాబాద్ లో ఒకటి, రెండు చిన్న కంపెనీలకెళ్ళి రెసెప్షన్ డెస్క్ వద్ద పరిచయం చేసుకుని కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ గ్రాడ్యుయేట్ ని జాబ్స్ కోసం వచ్చాను అని చెప్పి ఇస్తే, ఏవైనా జాబ్స్ ఉంటే లెటర్ పంపిస్తాం అని చెప్పి Resume తీసుకునేవాళ్ళు. పోస్టల్ అడ్రెస్ చిన్నమామయ్య ఇంటిది ఇచ్చి రోజూ ఏమైనా పోస్ట్ లో వస్తాయా అని కొన్ని రోజులు ఎదురు చూశాను. ఎప్పుడూ ఎక్కడినుండీ అలాంటి కాల్ లెటర్స్ అయితే రానేలేదు. చివరికి విద్యానగర్ దగ్గరే ఉన్న VST Industries (Vazir Sultan Tubacco Company) కెళ్ళి కూడా Resume ఇచ్చి వచ్చాను, పెద్ద కంపెనీ, కంప్యూటర్స్ ఉండి ఉండొచ్చు అని చిన్నమామయ్య చెప్తే.

అప్పట్లో ఫ్రెష్ ఇంజనీరింగ్ గ్రాడ్యుయేట్స్ కి పబ్లిక్ సెక్టర్ కంపెనీ జాబ్స్ కి ఎంట్రన్స్ పరీక్షలకి నోటిఫికేషన్స్ పేపర్స్ లో వేస్తూ ఉండేవాళ్ళు. అలా కొన్ని పరీక్షలు కూడా రాసి కాల్ లెటర్స్ కోసం ఒకటి రెండు నెలలు ఎదురుచూపులు. అలా రెండు మూడు నెలల తర్వాత News Paper లో A.P. Technology Services Limited, State Government Jobs కోసం Notification చూసి apply చేసి ఒకరోజు పొద్దున ఉస్మానియా యూనివర్సిటీ లో ఎగ్జామ్ రాశా. ఆరోజు సాయంత్రమే బూర్గుల రామకృష్ణా రావు గవర్నమెంట్ ఆఫీసెస్ బిల్డింగ్ లో, ట్యాంక్ బండ్ అంచున, లిబర్టీ దగ్గర రిజల్ట్స్ పెట్టారు. పరీక్షలో నెగ్గాను, తరువాతి రోజే ఇంటర్వ్యూ కూడా అయ్యింది. అదే మొట్టమొదటి ఇంటర్వ్యూ, బాగా చేశాను. ఒక నెల తర్వాత అనుకోకుండా రిజిస్టర్డ్ పోస్ట్ లో అపాయింట్మెంట్ లెటర్ వచ్చింది. Government Jobs అంటే నాకు ఆసక్తి లేదు. అయినా అయిష్టంగానే చేరిపోయాను. నెలకి Rs. 1,500 శాలరీ. అప్పుడు సగటు శాలరీల కన్నా చాలా తక్కువ. కానీ ఆ జాబ్ మంచి అనుభవాన్నిచ్చింది. చాలా నేర్చుకునే అవకాశం ఉండేది, ఎంతో స్వయంకృషితో నేరుకున్నాను. అదే నా కెరీర్ కి గట్టి పునాది అయ్యింది. అప్పుడప్పుడే గవర్నమెంట్ రికార్డ్స్ కంప్యూటరైజేషన్ మొదలయ్యింది. ట్రెజరీ, పోలీస్ శాఖ, RTO ఆఫీసుల్లో సాఫ్ట్ వేర్ అప్లికేషన్స్ మొదటిసారి ప్రవేశపెట్టిన బ్యాచ్ మాదే. ఆ ఘనత అంతా అప్పటి కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం చీఫ్ మినిస్టర్స్ గా ఉన్న శ్రీ. మర్రి చెన్నారెడ్డి, శ్రీ. నేదురుమల్లి జనార్ధన రెడ్డి, శ్రీ. కోట్ల విజయభాస్కర రెడ్డి గార్లదే. ఆ నాలుగైదు ఏళ్లలో చాలా గట్టి పునాదులు వేశారు. మొట్ట మొదటి సాఫ్ట్ వేర్ టెక్నాలజీ పార్కు కూడా అమీర్ పేట లో వెలిసింది అప్పుడే. హైదరాబాద్ లో సాఫ్ట్ వేర్ కి పునాదులు వేసిన క్రెడిట్ నూటికి నూరు శాతం వాళ్ళదే.

హైదరాబాద్ వచ్చాక సరిగ్గా మూడు నెలలు పట్టింది అలా మొదటి జాబ్ లో చేరటానికి. ఆ మూడు నెలల్లో రోజూ చిక్కడపల్లి లైబ్రరీ కి నడిచి వెళ్ళి News Papers అన్నీ జాబ్ నోటిఫికేషన్స్ కోసం తిరగేయటం ఒక పూట పనిగా పెట్టుకున్నాను, పనిగా అనేకన్నా లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నానేమో అనిపిస్తుందిపుడు, ఒకరోజు మిస్ అయినా ఏదో మిస్ అయిపోతాను అన్నంట్టుండేవాడిని. అయినా బొమ్మలు మాత్రం మానలేదు. అడపా దడపా పేపర్స్ పై  వేస్తూనే ఉన్నాను. జాబ్ వచ్చాక ఆర్ట్ మెటీరియల్ కొనటానికి డబ్బులుండేవి, అబిడ్స్, కోఠి కెళ్లి వెతికి మరీ ఆర్ట్ మెటీరియల్, ఆర్ట్స్ బుక్స్, మ్యాగజైన్స్ బాగా కొనేవాడిని.

ఇండియన్ ఇంక్ లో ముంచి బ్రష్ తో వేసింది ఈ రాధాకృష్ణుల బొమ్మ. ఈ బొమ్మకి మూలం నా మొదటి జాబ్ లో కొలీగ్ పెళ్ళి కార్డ్ పై ఒక కార్నర్లో ప్రింట్ చేసిన ఒక ఇంచ్ సైజ్ బొమ్మ. భలే నచ్చింది. పెన్సిల్ తో రఫ్ లైన్ స్కెచ్ వేసుకునేపుడు ముఖాల్లో ఆ ప్రశాంత చూపుల కోసం చాలా కష్టపడ్డాను. కళ్ళు, ముక్కు, పెదవులు, కింద గడ్డం తో సహా ప్రతిదీ చక్కగా అమరితే కానీ రాని ఆ ప్రశాంతతని రేఖల్లో తీసుకురావటం అంత సులభం కాదని నేర్చుకున్నాను. ఒకరకంగా సన్నని సున్నితమైన ఆ గీతల్లోనే 3D ఎఫెక్ట్ తీసుకురావాలి. ఆ గీతల వంపుల్లో బుగ్గలు, మెడ, పెదవి కింది గడ్డం వంపులు ప్రతిదీ కొలిచి గీసినట్టు వస్తే కానీ బొమ్మ పూర్తిగా అందంగా కనపడదు. చిన్న గీత ఎక్కడ కొంత అటూ ఇటూ అయినా కొట్టొచ్చే మచ్చలా కనపడిపోతుంది. ముఖ్యంగా రాధ బొమ్మ గడ్డం చాలా సార్లు రబ్బర్ (ఎరేజర్) తో రబ్బీ రబ్బీ వేశాను. రేఖల బొమ్మల్లో ఉన్న సవాలు అప్పుడు అర్ధం అయ్యింది, చూట్టానికి సులభం అనిపించేంత సులభం మాత్రం కాదని. ప్రతి రేఖలో అంతర్లీనంగా ఆ కష్టం, అనుభవం దాగి ఉంటాయి.

మనం చేసే పనుల్లాగే, ఆర్టిస్ట్ కి వేసే బొమ్మల్లోనూ కొన్ని అసంతృప్తి నీ, కొన్ని తృప్తి నీ, కొన్ని సంతృప్తి నీ కలిగిస్తాయి. కొన్ని బొమ్మలు ఎంత కష్టపడి, ఎంత బాగా వేసినా అసంతృప్తినే మిగిలిస్తాయి, ఇంకా వాటిల్లో ఏదో మిస్ అయిన ఫీలింగ్ ని కలిగిస్తూ. కొన్ని తృప్తిగా అనిపిస్తాయి, బాగా వేశాను అన్న ఫీలింగ్ ని ఇస్తూ. అతికొద్ది బొమ్మలు మాత్రమే సంతృప్తిని ఇస్తాయి. అవి చూడటానికి సింపుల్ గా ఉన్నా, అందులో పడిన కష్టం, ఆ కష్టంలో ని సంతృప్తి వేసిన ఆర్టిస్ట్ మనసుకి మాత్రమే తెలుస్తుంది. అప్పటి నా బొమ్మల్లో సంతృప్తిని ఇచ్చిన బొమ్మల్లో ఇది ఒకటి.

అప్పుడు నా దగ్గర క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్ సెట్ లో హైదరాబాద్, అబిడ్స్, నాంపల్లి స్టేషన్ రోడ్లో ఒక బుక్ షాప్ లో కొన్న రెండు స్పెషల్ కలర్ బాటిల్స్ ఉండేవి, ఒకటి గోల్డ్, ఇంకొకటి సిల్వర్. బార్డర్లకి ఎక్కువగా ఆ రెండిటిలో ఏదో ఒకటి వాడేవాడిని, ఇందులో బార్డర్స్ కి గోల్డ్ కలర్, కార్నర్స్ లో ఇండియన్ ఇంక్ వాడాను. కాలక్రమేణా గోల్డ్ కలర్ కొంచెం వెలిసి పోయినా వేసినప్పుడు అచ్చం గోల్డ్ లా మెరిస్తూ ఉండేది. తర్వాత హైదరాబాద్, అబిడ్స్ లోని ఒక ఫ్రేమింగ్ షాప్ కెళ్తే సరిగ్గా ఈ బొమ్మ పట్టే రెడీమేడ్ ఫ్రేమ్ దీనికోసమే అన్నట్టుగా దొరికింది. నేను బంగారు రంగులో వేసిన బార్డర్ కి నలుపు, నలుపు వేసిన కార్నర్స్ కి బంగారు రంగు లో ఉన్న కాంట్రాస్ట్ మెటల్ ఫ్రేమ్ అది. చాలా కాలం నాతోనే నేనున్న చోటల్లా అలా అదే ఫ్రేమ్ లోనే ఈ రేఖాచిత్రం ఉండేది.

ఇప్పటికీ ఈ బొమ్మ నాదగ్గరే ఉంది, అయితే ఫ్రేమ్ లో లేదు. ఆ ఫ్రేమ్ జీవితకాలం ముగిసిపోవడంతో ఆర్ట్ పోర్ట్ ఫోలియో ఫైల్ లో భద్రంగా ఉంది. ఎపుడన్నా ఆ ఫైల్ తెరిస్తే ఒకటి రెండు క్షణాలు మాత్రమే చూస్తాను. చూసిన ప్రతిసారీ హైదరాబాద్ కి జాబ్ కోసం వచ్చిన తొలినాటి రోజులు, బయటి ప్రపంచంలో ఒంటరిగా వేసిన తొలి అడుగులు, విద్యానగర్ చుట్టూ నడచిన పరిసరాలు, విద్యానగర్ ట్రెయిన్ స్టేషన్ లో కూర్చున్న బెంచి, నడచిన రైలు పట్టాలు, ఇష్టంలో పడిన కష్టాలు, తడబడినా నిలకడగా నిలబడిన జీవితం ని గుర్తు చేస్తూ, మరచిపో(లే)ని హైదరాబాద్ జ్ఞాపకాల అనుభవాలని గుర్తుకి తెస్తూ...

"అసంతృప్తి, తృప్తి, సంతృప్తి ల కలయికే నిలకడగా కదిలే జీవితం."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~ ** ~~ ** ~~

("నెచ్చెలి" పత్రిక కోసం ప్రత్యేకంగా "బొమ్మల్కతలు" శీర్షికన నెల నెలా మాట్లాడుతున్న నా బొమ్మలు)

నా తొలినాళ్ళ బొమ్మల ప్రపంచంలో జీవం పోసుకుని వెలుగు చూడని నా బొమ్మలకి వెలుగు చూపే ప్రయత్నంలో మాట్లాడి ఆగిన నా కొన్ని "బొమ్మల జీవిత కథలు" నచ్చి, ఆపకుండా ఇదెందుకు కొనసాగించకూడదు అంటూ నన్నడిగి ప్రోత్సహించిన "నెచ్చెలి" పత్రికా సంపాదకులు "శ్రీమతి గీత" గారికి ధన్యవాదాలతో 🙏 ...

Happy Birthday my dear Bhuvan 💙💙

A very Happy Birthday Dear Bhuvan babu! 💐 🎉

Twenty one years ago, today, you gave your first smile followed by many smiles every single time I touched you and had an eye contact. That has been a miracle to me every time I recollect. That day, I believed my Dad was back in my life as you.

I wish you many many happy returns of today. Have a wonderful day bangaru babu!

With lots and lots of Love 💙💙

Dad

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 13 ...

Ballpoint Pen on Paper 8.5" x 11"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 14 -->

చిన్నప్పటి నుంచీ కాయితాలంటే భలే ఇష్టం ఉండేది. పుస్తకాలంటే తెలీని పిచ్చి ఉండేది. ఏ పుస్తకం దొరికినా పూర్తిగా తిప్పందే మనసు ఊరుకునేది కాదు. నచ్చిన బొమ్మలున్న పుస్తకం అయితే ఇంక ఎన్ని గంటలైనా, ఎన్ని సార్లైనా తిప్పుతూ ఉండిపోయే వాడిని. క్వాలిటీ ఉన్న పేపర్ తో మంచి ఫాంట్ ఉన్న ప్రింట్ అయితే మహాసంతోషం వేసేది. ఏ ఊర్లో ఉన్నా లైబ్రరీలకి వెళ్ళి పేపర్లూ, పుస్తకాలూ తిరగేయటం అంటే మాత్రం చాలా చాలా ఇష్టం, ఇప్పటికీ, ఈరోజుకీ.

చిన్నపుడు మా స్కూల్ ఏ.పి.రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, కొడిగెన్నహళ్ళి లో మంచి లైబ్రరీ ఉండేది. చాలా మంచి పుస్తకాలుండేవి. బహుశా ఈ అలవాటుకి నాంది, పునాది రెండూ అక్కడే. రోజూ సాయంత్రం గేమ్స్ పీరియడ్ అయ్యాక ఒక అరగంట మాకు టైమ్ ఉండేది. అప్పుడు మా కోసం లైబ్రరియన్ వచ్చి ఒక గంట లైబ్రరీ ఓపన్ చేసి పెట్టేవారు. ఆ టైమ్ లో ఎక్కువగా లైబ్రరీకి వెళ్ళి ఏదో ఒక బుక్ తిరగెయ్యటం అలవాటయ్యింది. అద్దాల చెక్క బీరువాల్లో తాళం వేసి లైబ్రరియన్ ని అడిగితే తప్ప మా చేతికివ్వని పుస్తకాల్ని సైతం తదేకంగా చూడటమే భలే ఉండేది. పొద్దునా మధ్యాహ్నం క్లాసెస్ జరిగే టైమ్ లో లైబ్రరీ తెరిచే ఉన్నా వెళ్ళే వీలుండేది కాదు. మా లైబ్రరియన్ ఎవ్వరితోనూ మాట్లాడేవారు కాదు. సాయంత్రం కూడా టైమ్ కి రావటం, లైబ్రరీ తెరిచి మళ్ళీ టైమ్ కి మూయటం, స్కూలు రూల్స్ ప్రకారం ఎవరైనా కావల్సిన పుస్తకం అడిగితే అద్దాల బీరువా తాళం తీసి ఇవ్వటం, మళ్ళీ వెనక్కు తీసుకుని సర్ది ఇంటికెళ్ళిపోవటం, ఇంతే. పుస్తకాల్ని తన బిడ్డల్లా పదిలంగా చూసుకునేవారు, ఎవరైనా పేజీలు అశ్రద్ధగా తిప్పినా వచ్చి చిరిగిపోతాయని పుస్తకం వెనక్కి తీసేసుకునేవారు. అంత శ్రద్ధ ఆయనకి పుస్తకాలంటే. ఎవ్వరితోనూ మాట కలపని ఆయన నన్ను మాత్రం ప్రత్యేకంగా చూసిన అనుభవం నాకుండేది, ఆ తొమ్మిదేళ్ళ వయసులో. ఎందుకంటే నా ఫ్రెండ్ ఎవరో ఆయన ఊరు కనుక్కుని ఆయన ఊరే నాదీ అని ఆయనకి చెప్పటమే, ఆ ఊరు - "కావలి". అలా ఆ లైబ్రరియన్ తో నాకు మూడునాలుగేళ్ళ పుస్తకాల జ్ఞాపకాలు, ఐదవ తరగతి నుంచి తొమ్మిదవ తరగతి దాకా.

మా స్కూల్ కి సంవత్సరానికొకసారి సోవియట్ యూనియన్ పబ్లికేషన్ బుక్స్ తో ఒక వ్యాన్ వచ్చేది. అందులో పిల్లలకి చాలా మంచి పుస్తకాలు తక్కువ ధరలకి అమ్మేవాళ్ళు, కొనే స్థోమత అంత చిన్న క్లాసులో లేకపోయినా ఆ వ్యాన్లోకెళ్ళి ఆ పుస్తకాలు తిరగెయ్యటం, ఆ పేపర్ ప్రింట్ వాసన లో ఉన్న కిక్కే వేరుగా అనిపించేది. స్కూలు రోజుల్లో మంచి క్వాలిటీ పేపర్ తో ఆంధ్రప్రదేశ్ గవర్నమెంట్ అధ్వర్యంలో వచ్చిన "లేపాక్షి" పుస్తకాలైతే పేజి పేజినీ అక్షరాలతో నింపటంలో ఉన్న ఆనందం వర్ణనాతీతం.

ఇంకా వెనక్కెళ్తే, ఊహ తెలిసే నాటి కాగితాల జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ కొత్తగానే అనిపిస్తుంటాయి. అప్పుడు నాన్న సొంత ఊరు, నెల్లూరు దగ్గర "దామరమడుగు" అని ఒక మోస్తరు పల్లెటూరులో ఉండేవాళ్లం. నాన్న మా ఊరికి మూడు మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" టవున్ లో హైస్కూల్ టీచర్ కావటంతో టీచింగ్ నోట్స్, బుక్స్, పరీక్షల ఆన్సర్ పేపర్స్ కరెక్షన్ కోసం ఇంటికి తెచ్చుకున్నపుడు ఒక్కొక్క పేపరూ, అందులోని స్టూడెంట్స్ అక్షరాలూ, వాళ్ళ పేర్లు చదవటం, కరెక్షన్ అయ్యాక ఎవరికి ఎన్ని మార్కులు వచ్చాయి, ప్రత్యేకించి అక్షరాలు బాగా ఉన్న వాళ్ళకెన్ని మార్కులొచ్చాయి, వాళ్ళ పేర్లేంటి ఇవన్నీ నేనూ, అన్నా చూస్తూ గడిపిన ఆ క్షణాలూ ఇప్పటికీ మనసులో పదిలం. నాన్న స్కూల్ లో బ్రౌన్ రంగులో ఉండే బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ కూడా కొన్ని టీచింగ్ పుస్తకాలకి నాన్న అట్టలుగా వేసుకంటే నిశితంగా పరిశీలించి ఆ బుడిపెల చుక్కలు ఎలా చదువుతారు అని నాన్నని అడగిన గురుతులూ చెక్కు చెదరనేలేదు.

పలక దాటి పేపర్ మీద పెన్నుతో రాసే వయసు వచ్చేసరికి మూడవ క్లాస్ లో ఉన్నాను. అప్పుడు అమ్మ తెల్లకాగితాలు తెప్పించి, కంఠాని (అంటే పుస్తకాలు కుట్టే పెద్ద సూది లాంటిది) తో మాకు పుస్తకాలు కుట్టి వాటికి బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ అట్టలు వేసి ఇచ్చేది. మాకవి నచ్చేవి కాదు. అప్పట్లో బజార్ లో దొరికే బౌండ్ నోట్ బుక్స్ వాడాలన్న కోరిక ఉండేది. కానీ వాటి ఖరీదు ఎక్కువ. అప్పట్లో ఇప్పట్లా డబ్బులు ఒక్క పైసా కూడా వృధాగా ఖర్చు చేసే వాళ్ళు కాదు. జీ(వి)తం ఉన్నంతలో ప్రశాంతమైన జీవితం, ఎక్కువమంది పొదుపుగానే జీవితాలు గడిపే వాళ్ళు. అలా అమ్మ కుట్టి ఇచ్చిన పుస్తకాలే నాలుగవ క్లాస్ దాకా. తర్వాత గవర్నమెంట్ రెసిడెన్షియల్ (గురుకులం) స్కూల్ లో చేరిపోయాను. ఆ స్కూల్ లో ప్రతి సంవత్సరం మొదటిరోజే సరిగ్గా సంవత్సరం కి సరిపడా ప్రతి సబ్జెక్ట్ కీ తగ్గట్టు గవర్నమెంట్ ప్రొమోట్ చేస్తూ, మార్కెట్ లో వున్న అన్ని నోట్ బుక్శ్ కన్నా బెస్ట్ క్వాలిటీ బుక్స్ - "లేపాక్షి నోట్ బుక్స్" ఇచ్చేవాళ్ళు. అయినా అప్పట్లో చాలా పాపులర్ అయిన బ్రూస్లీ నోట్ బుక్ చూస్తే అలాంటిదొకటుంటే భలే ఉండేది అనుకునే వాడిని. ఆ కోరిక ఇంటర్మీడియట్ లో తీరింది.

ఇంజనీరింగ్ లోనూ క్లాస్ నోట్స్ నీట్ గా రాసుకునే అలవాటుండేది. అయితే మంచి క్వాలిటీ పేపర్ ఉన్న నోట్ బుక్స్ మార్కెట్ లో దొరికేవి కాదు. తర్వాత TCS లో జాబ్ చేరాక ప్రతి నెలా మొదటి రోజు కొన్ని నోట్ బుక్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ ప్రాజెక్ట్ నోట్స్ రాసుకోవటానికి ఇచ్చేవాళ్ళు. చాలా మంచి క్వాలిటీ పేపర్, ఆ పేపర్ మీద రాయటం అంటే చాలా ఇష్టం ఉండేది.

ఊహ తెలిసినప్పటినుంచీ బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా. పెన్ తోనో, పెన్సిల్ తోనో బొమ్మ వెయ్యాలనుకున్నప్పుడల్లా నా దగ్గర అప్పటికి ఉన్న పేపర్ మీద వెయ్యటమే తెలుసు. అలా జీవితం ముందుకెళ్తున్న క్రమంలో USA వచ్చాక పేపర్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ కి కొదవే లేదు. ఎక్కడ చూసినా బెస్ట్ క్వాలిటీ కావల్సినన్ని అందుబాటులో ఉంటాయి. కానీ రాసే వాళ్ళే తక్కువ.

ఈ బొమ్మకూడా అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని దొరికిన పేపర్ మీద వేసిందే. USA కొచ్చాక మొదటి కొన్ని సంవత్సరాలు బొమ్మలు వేసేంత టైమ్ లేకుండా చాలా బిజీ గా గడచిపోతున్న రోజులవి. వచ్చీ రాగానే మా ఆవిడ USMLE ప్రిపరేషన్లో పడిపోవటం, నేనేమో దొరికిన టైమ్ కాస్తా టెక్నాలజీ బుక్స్ చదవటం, ప్రొఫెషన్ తో, ఇంటా బయటా పనులతోనే సరిపోయేది. అయితే ఒకరోజు ఈ బొమ్మ వెయ్యటానికి మాత్రమే అన్నట్టు కొన్ని గంటల టైమ్ ఒంటరిగా దొరికింది.

ఆరోజు USMLE Step-1 పరీక్ష, ఎనిమిది గంటల పరీక్ష అది, పొద్దున్నుంచి సాయంత్రం దాకా. Boston దగ్గర్లో ఒక హోటల్ పరీక్ష సెంటర్. పొద్దున్నే డ్రైవ్ చేసుకుని మా ఆవిడని పరీక్షకి తీసుకెళ్ళి నేనూ అక్కడే హోటల్ రిసెప్షన్ లో వెయిటింగ్ లో ఉండిపోయాను. అక్కడున్న మ్యాగజైన్స్ తో కాసేపు కాలక్షేపం అయినా, ఇంకా చాలా టైమ్ ఉంది. ఒక షాపింగ్ క్యాటలాగ్ తిరగేస్తుంటే ఒక ఫొటో చూడగానే బొమ్మ గియ్యాలి అన్నంతగా ఆకట్టుకుంది. బిజినెస్ క్యాజువల్ డ్రెస్ లో నిలబడి ఉన్న ఒక మోడెల్ ఫొటో. నా బ్యాక్ ప్యాక్ లో టెక్నాలజీ బుక్స్, బాల్ పాయింట్ పెన్స్ ఉన్నా పేపర్ లేదు. రెసెప్షన్ దగ్గరికెళ్ళి అడిగితే రెండుమూడు పేపర్స్ ఇచ్చారు. చెప్పాగా క్వాలిటీ పేపర్ కి కొదవే లేదిక్కడ ఎక్కడా. ఇక బొమ్మ గీస్తూ మిగిలిన టైమ్ అంతా గడిపేశాను. కాలం తెలీకుండానే దొర్లిపోయింది అం(టుం)టామే సరిగ్గా అలాంటి సంఘటనే అది. ఎన్ని గంటలు అలా గడిపేశానో తెలీదు, బొమ్మ మాత్రం పూర్తి చేశాను. స్ట్రెయిట్ గా పేపర్ మీద బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన బొమ్మ ఇది.

సహజంగా ఏ ఆర్టిస్ట్ అయినా ఉన్న స్పేస్ ని బట్టి బొమ్మ సైజ్, కంపోజిషన్ ఇలా కొంత ప్లానింగ్ చేసి, పెన్సిల్ రఫ్ స్కెచ్ వేసుకుని మరీ బొమ్మ మొదలు పెడతారు. ముఖ్యంగా పోర్ట్రెయిట్స్ అయితే ఒక్కొక ఆర్టిస్ట్ ఒక్కో రకంగా మొదలు పెడతాడు. నేను మాత్రం ఎప్పుడూ నా ఎడమ చేతి వైపు కనిపించే కనుబొమ్మతోనే (అంటే బొమ్మలో కుడి కనుబొమ్మనమాట) మొదలు పెడతాను. కంపోజిషన్, సైజ్ ఇలాంటి క్యాలిక్యులేషన్స్ అన్నీ మైండ్ లోనే జరిగిపోతాయి. పెన్సిల్ తో లా కాక, మొదలు పెడితే కరెక్షన్ కి తావు లేనిది బాల్ పాయింట్ పెన్ తో బొమ్మెయటం అంటే. చాలా క్యాలిక్యులేటెడ్ గా ప్రతి గీతా ఉండాలి, ప్రపోర్షన్స్ ఎక్కడా దెబ్బతినకూడదు. ఇది కొంచెం కష్టమే, అయినా నేను దీక్షగా కూర్చుని స్ట్రెయిట్ గా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన ప్రతి సారీ, ప్రతి బొమ్మా కొలిచినట్టు కరెక్ట్ గా వచ్చేది. దీక్షలో ఉండే శ్రద్ధేనేమో అది!

అప్పుడే ఈ బొమ్మను దాటి పాతిక సంవత్సరాల కాలం ముందుకి నడిచెళ్ళిపోయింది. వెనక్కి తిరిగి చూస్తే, ఇండియా లో అన్నీ, అందర్నీ వదిలి ఇంత దూరం వచ్చి కొత్తగా మొదలుపెట్టిన జీవితం, ఇంకా నిన్నో మొన్నో అన్నట్టే ఉంది. ఎక్కడ పుట్టాను, తొమ్మిదేళ్ళ నుంచే హాస్టల్స్ లో ఉండి చదువుకుంటూ ఎలా పెరిగాను. జాబ్స్ చేస్తూ ఎన్ని సిటీస్, ఎన్ని (ప్ర)దేశాలు తిరిగాను, చివరికి అందరినీ వదిలి ఇక్కడికొచ్చి స్థిరపడ్డాను.

ఎక్కడున్నా, ఎలా ఉన్నా అప్పుడూ, ఇప్పుడూ నాతో ఉన్నవీ, నన్నొదలనివీ మాత్రం నా బొమ్మలే. అప్పుడప్పుడూ అప్పటి నా బొమ్మలు చూసుకుంటుంటే ఎందుకో మనసు మనసులో ఉండదు, గతం లో(తుల్లో)కెళ్ళిపోతుంది. ప్రతి బొమ్మలోనూ ఆ బొమ్మ వేసినప్పటి గడచిన క్షణాలన్నీ జ్ఞాపకాలుగా నిక్షిప్తమై ఉన్నాయి. చూసిన ప్రతిసారీ అందులో దాగిన ప్రతి క్షణం నన్ను చూసి మళ్ళీ బయటికి వచ్చి పలకరించి వెళ్ళిపోతూనే ఉంటాయి. కొన్నిటిలో గడిచిన క్షణాల ఆనందమే కాదు, తడిచిన మనసూ దాగుం(టుం)ది.

"గడిచిన కాలంలో మునిగిన జ్ఞాపకాల తడి ఎప్పటికీ ఆరదు."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

After a while...

Ballpoint Pen on Paper

 Getting back to my Soul, Art after a while!

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 ...

"నీ నును పైటను తాకిన చాలు"

Poster colors & Indian Ink on Paper

 

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12 -->

"నీ నును పైటను తాకిన చాలు...గాలికి గిలిగింత కలుగునులే..."

ఈ తెలుగు పాటలోని సి.నా.రె. గారి పదాలతో అప్పుడు నేను చదువుతున్న "విజయవాడ సిద్ధార్థ ఇంజనీరింగ్ కాలేజి లిటరసీ క్లబ్ బోర్డ్" లో రెండురోజులు మెరిసి మురిసిన ఈ పెయింటింగ్ నా బొమ్మల్లో ఓ ప్రత్యేకం.

ఈ పెయింటింగ్ లో కనిపించే నలుపుతెలుపుల్లోకి తొంగి చూస్తే అప్పుడే 34 యేళ్ళ జీవితం గిర్రున తిరిగిపోయిందా అనిపిస్తూ అప్పటి కాలేజీ రోజుల స్మృతుల్నీ, గడచిన కాలం రంగులపరిమళాల్నీ గుర్తుకి తెస్తూ సుతిమెత్తగా మనసుని తాకి వెళ్తుంది.

పెయింటింగ్ వెయ్యాలన్న తపన ఉన్నా, ఎలా వెయ్యాలి, ఏ మెటీరియల్ కావాలి, అవెక్కడ దొరుకుతాయి అని తెలుసుకోవాలంటే ఎంతో "స్వయంకృషి" చెయ్యాల్సిన రోజులు. ఎవరైనా ఆర్టిస్ట్ లు వేసిన బొమ్మలు చూడాలంటే పత్రికలే సులభమైన మార్గం. చిన్న చిన్న టౌనుల్లో ఆర్ట్ గ్యాలరీలుండేవి కాదు, లోకల్ ఆర్టిస్ట్ లు ఎవరికీ తెలిసేది కాదు. ఒకవేళ ప్రయాసపడి తెలుసుకుని కలిసి వివరాలడిగినా సరిగా చెప్పేవాళ్ళు కాదు. ఎందుకు చెప్పేవాళ్ళు కాదో ఆ "ట్రేడ్ సీక్రెట్స్" ఏంటో ఎందుకో అప్పట్లో అర్ధమయ్యేది కాదు. ఇక విజయవాడ లాంటి నగరంలో ఆర్టిస్ట్ ల వివరాలు కనుక్కోవటం ఇంకా కష్టం.

సినిమా కట్ అవుట్ లకి అప్పుడు విజయవాడ పుట్టిల్లు. సినిమాలకెళ్తూ బీసెంట్ రోడ్ దాటి అలంకార్ థియేటర్ వెళ్ళే దారిలో కాలువలపై వంతెనల చుట్టూ పెద్ద పెద్ద కటవుట్లుండేవి. అవి ఎక్కడేస్తారు, అంతంత పెద్దవి ఎలా వేస్తారు తెలుసుకోవాలన్న ఉత్సాహం చాలా ఉండేది. ఒకసారి రైల్వేస్టేషన్ నుంచి ఎప్పుడూ వెళ్ళని ఒక రోడ్ లో వెళ్తుంటే ఆ దారంతా ఒకవైపు సగం వేసిన ఇంకా పూర్తికాని సినిమా కట్ అవుట్ లు చూశాను. ఓహో ఇక్కడనమాట ఇవి సృష్టింపబడేది అని మాత్రం తెలిసింది గానీ సగం పూర్తయిన అవి వేస్తూ అక్కడ ఒక్కరూ కనబడ్లేదు. ఎవరినో అడిగితే వాటి వర్క్ అంతా రాత్రిపూట చేస్తారని తెలిసింది. అర్ధమయ్యింది, విజయవాడ ఎండల్లో పగటిపూట, ఆరుబయట, అదీ రోడ్డు పక్కన అవి వెయ్యటం అసాధ్యం. ఒకసారి మాత్రమే సాయంత్రం చీకటిపడే వేళ ట్రెయిన్ అందుకునే హడావుడిలో రిక్షాలో వెళ్తూ కొంచెం చూడగలిగాను, ఎలా వేస్తారో తెలిసింది.

పెయింటింగ్స్ ఎలా వెయ్యాలి అనే పరిశోధనలో పడి, కనపడిన ప్రతి మార్గమూ అన్వేషించాను. చివరికి కాలేజి కి దగ్గర్లో రద్దీ గా చాలా చిన్నా పెద్దా షాపులుండే "పటమట" లో నాలుగైదు బుక్ షాపులుండేవి. ఆ షాపుల్లో వదలకుండా అందరినీ అడిగితే ఒకాయన "ఒన్ టవున్" లో ట్రై చెయ్యమని ఇచ్చిన సలహా పట్టుకుని అతిశయం అనుకోకుండా "ఆశ,  ఆశయమే ఆయుధాలు" గా అన్వేషణ అనే యుద్ధం మొదలు పెట్టాను. అక్కడ వాళ్ళనీ వీళ్ళనీ అడిగి చివరికి లోపలికి వెళ్తే బయటికి రావటం కష్టతరం అన్నట్టుండే "పద్మవ్యూహం లాంటి ఒన్ టవున్" ఇరుకు సందుల్లో "అనుభవమే లేని అభిమన్యుడిలా" ప్రవేశించి ఒక ఆరు రంగుల "క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్ బాటిల్ సెట్" సంపాదించాను. అదీ చాలా విచిత్రంగా. అక్కడ అన్నీ హోల్ సేల్ షాపులే, అసలవి షాపుల్లా కూడా ఉండవు. ఇరుకు గోడవునుల్లా ఉంటాయి. రీటెయిల్ గా అమ్మరు. ఒక బుక్ మెటీరియల్ హోల్ సేల్ షాపు అక్కడెక్కడో ఉందని ఎవరో చెప్తే వెతికి వెతికి పట్టుకుని వెళ్ళా. ఓనర్, ఇద్దరు వర్కర్లు ఏదో లోడ్ వ్యాన్లోకెక్కిస్తూ ఉన్నారు. అప్పటికే సాయంత్రం, చీకటి పడింది. ఇక్కడ దొరకవులే అని అనిపించినా, "ఇంత కష్టపడి ఇక్కడిదాకా వచ్చి ఇప్పుడు ఉసూరుమంటూ వెనక్కిపోవడమా?" అని మనసు ప్రశ్నిస్తే, సరేలే అని ధైర్యం చేసి, అసలు అడగొచ్చా లేదా అని తపటాయిస్తూనే అడిగా, "ఏమండీ మీదగ్గర క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్స్ దొరుకుతాయా" అని. అంతే అడిగీ అడగ్గానే  ఆయన లోపలికెళ్ళాడు. ఒకపక్క ఆశ, దొరుతాయేమో అని. మరోపక్క నిరాశ, వచ్చి ఏం చెప్తాడో అని. కొద్ది క్షణాల తర్వాత  ఆయన ఆరు రంగుల బాటిల్స్ ఉండే ఒక సెట్ పట్టుకొచ్చాడు. సరిగ్గా అదే నాకు కావల్సింది. ఆ క్షణం నా ఆనందానికి అవధుల్లేవంతే! తర్వాత ఇంకో రెండుమూడుసార్లు కూడా వెళ్ళి నాకు కావల్సిన సెలెక్టెడ్ రంగులు అడిగి మరీ అక్కడ తెచ్చుకున్నాను. బహుశా ఆ హోల్ సేల్ షాపు కి పోస్టర్ కలర్స్ కోసం వెళ్ళిన ఒకే ఒక్క రీటెయిల్ కస్టమర్ ని నేనేనేమో!

అప్పట్లో వార పత్రికలు విరివిగా చదివేవాళ్ళు, కొన్ని పత్రికలకి చాలా డిమాండ్ ఉండేది. వచ్చిన కొద్ది గంటల్లోనే అన్ని కాపీలూ అమ్ముడయిపోయేవి. ఎందరో రచయితలూ, ఆర్టిస్ట్ లూ వాటి ద్వారా వెలుగులోకొచ్చిన రోజులవి. అన్నిటిల్లో ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక నాకు ప్రత్యేకంగా కనిపించేది. అందులో కథలకీ సీరియల్స్ కీ వేసే ఇలస్ట్రేషన్స్ అన్నీ పెయింటింగ్స్ నే. "ఉత్తమ్ కుమార్" అనే ఆర్టిస్ట్ ఇలస్ట్రేషన్స్ లో పూర్తి స్థాయి పెయింటింగ్ లు వేస్తూ ఒక కొత్త ఒరవడి తీసుకొచ్చారు. పోస్టర్ కలర్స్, వాటర్ కలర్స్ తో వేసే ఆ పెయింటింగ్స్ చాలా గొప్పగానూ, అందంగానూ ఉండేవి. ఇక అవే నాకు పెయింటింగ్ నేర్చుకునేందుకు మార్గదర్శకాలయ్యాయి. ఆంధ్రభూమి లో అచ్చయిన ఒక్కొక్క ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగ్ ఒక పాఠ్యగ్రంధంలా ముందు పెట్టుకుని, శోధించి సాధించి, కనుక్కుని కొనుక్కున్న పోస్టర్ కలర్స్ తో కష్టమైనా కుస్తీ బరిలో దిగి అలాగే వెయ్యాలని దీక్షతో గంటలకొద్దీ కూర్చుని "సాధన" అనే పోరాటం చేసేవాడిని. పట్టు వదలని పోరాటం, పట్టు సడలని ఆరాటం తో వేసిన ప్రతి బొమ్మలోనూ సక్సెస్ అయ్యేవాడిని. అసలు మెళకువలు తెలీదు, రంగుల మిశ్రమం గురించి తెలీదు, ప్రైమరీ-కలర్స్ సెకండరీ-కలర్స్ లాంటి పదలూ తెలీవు, బ్రషులూ ఒకటో రెండో ఉండేవి. "కృషితో నాస్తి దుర్భిక్షం, కృషి చేస్తే దక్కనిదంటూ ఉండదు." అన్న మాటలకి నిదర్శనం నా అనుభవాల్లో ఇది ఒకటి.

ఈ పెయింటింగ్ కూడా మక్కీ కి మక్కీ "ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక" లో అచ్చయిన "ఉత్తమ్" గారి పెయింటింగ్ ని చూసి నేర్చుకునే మార్గంలో వేసిందే. కాలేజి రోజుల్లో నేను వేసే బొమ్మలకి కొద్ది మంది ఫ్రెండ్స్, జూనియర్స్ అభిమానులుండేవాళ్ళు. అడిగి నా రూముకి వచ్చి మరీ చూసి పొయ్యేవాళ్ళు.

అలా నా బొమ్మలు చూసి మెచ్చుకునే నా క్లాస్ మేట్, ఒక మంచి ఫ్రెండ్ "కిరణ్". ఇది చూసి, "నీ పెయింటింగ్ కాలేజి మొత్తం చూడాలి గిరీ" అంటూ "భువనేశ్వరి" అనే తెలుగు సినిమాలో కవి శ్రీ సి.నారాయణ రెడ్డి గారు రాసిన "ఏమని పిలవాలీ, నిన్నేమని పిలవాలి..." అన్న పాటలోని ఈ కింది లైన్స్ రాసి జతచేసి కాలేజి లిటరసీ క్లబ్ బోర్డ్ లో పెట్టించాడు.

"నీ చిరునవ్వులు సోకిన చాలు

సూర్యుడు వెన్నెల కాయునులే...

నీ నునుపైటను తాకిన చాలు

గాలికి గిలిగింత కలుగునులే...

నీ పాదాలూ మోపిన చాలు

శిలలైనా విరబూయునులే..."

తర్వాత రెండ్రోజులకి మా జూనియర్ ఎవరో నాకా పెయింటింగ్ ని తెచ్చి ఇస్తూ, ఇది చూసి కొందరు అమ్మాయిలు అభ్యంతరం చెబుతూ ఆ క్లబ్ హెడ్ ఇంగ్లీష్ మాష్టారుకి కంప్లెయింట్ చేశారని అందుకే తీసెయ్యాల్సి వచ్చిందనీ చెప్పాడు. అభ్యంతరం చెప్పేంత కారణాలు ఇందులో లేకున్నా, చూసే కళ్ళు అన్నీ ఒక్కలా ఉండవు అనుకున్నాను. అలా కాలేజి లో నా ఈ పెయింటింగ్ ని అందరూ చూడ(లే)కపోయినా ప్రతి సంవత్సరం ప్రింట్ చేసే కాలేజి మ్యాగజైన్లో క్రమం తప్పక ప్రింట్ అయ్యి ఆకట్టుకున్న నా బొమ్మలు అందరూ చూశారు, అందరికీ నేనెవరో తెలిసింది. ఫైనల్ యియర్ అయ్యి వెళ్ళేపుడు ఒకరికొకరం ఆటోగ్రాఫ్ బుక్స్ లో అడ్రెస్ తోబాటు రాసుకున్న సందేశాల్లో నా ఆటోగ్రాఫ్ బుక్ నిండా ప్రతి ఒక్కరూ నా బొమ్మలనే ప్రస్తావిస్తూ మెసేజ్ లు రాశారు.

అప్పటి నా పెయింటింగ్ "స్వయం కృషి" సాధన లో "ఉత్తమ్ గారు" కి నేను ఏకలవ్య శిష్యుడిని. ఆయన పెయింటింగ్స్ నాకు పాఠ్యగ్రంధాలు! ఆ సాధనలో వేసిన పెయింటింగ్స్ లో బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో వేసిన ఈ పెయింటింగ్ ఫలితం నాకు చాలా తృప్తిని ఇచ్చింది. స్వయం సాధనతో నేరుచుకున్న తపనలోని ఆ తృప్తి ఎప్పటికీ తరగని ఘని.

"స్వయంకృషి తో సాధించి ఎక్కిన ప్రతి మెట్టూ ఎవరెస్టు శిఖరమే."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Work with Masters...

 

"Idleness" - My work of Masters

Based on painting by "John William Godward" - an English Painter

Every master was once a student. Not every student is fortunate to learn from masters. Observing masters at work is the best way to learn from them. If that is not possible, studying their works is the next best way. I wish I was born in 19th century, and always wanted to work with some of the great Artists who lived in that century.

I started studying "Modern Art" lately. The Modern Art era started with rebellion thinking of refusing to go along with traditional teaching of Arts. Late 19th century and the beginning of 20th century saw several artists who started to radically change the basic principles of Art by creating something new, right from organizing space in a new way to doing outlines and shadows differently, even working with with no-rules or new-rules of perspective. Many initial works of modern artists of that period resembled old masters of traditional art. Later, they transformed into a new way of thinking, seeing, painting, and making viewers think about art.

My "Study of Masters" has always been like looking at a masterpiece so closely to feel their works. If I  feel like feeling it more stronger, I work with them. In other words I work with their works. This is a masterpiece that was done right around the time the "Modern Art Era" started in 1900. I am studying many masters of that era and this masterpiece took me away for few hours deeper into it.

"If working with masters is not a possibility, work with their works."

~ Giridhar Pottepalem

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 ...

 

Portrait of the First Female Indian Prime Minister - Smt. Indira Gandhi

Ballpoint pen on paper 8" x 9"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 -->

మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ మెయిన్ సబ్జెక్ట్స్ గా, ఇంగ్లీష్, సంస్కృతం లాంగ్వేజెస్ గా ఇంటర్మీడియట్ (11th & 12th Grade) విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి" లో ఉత్సాహంగా చేరా. అప్పట్లో లొయోలా కాలేజి లో సీట్ రావటం కష్టం. పదవ తరగతిలో చాలా మంచి మార్కులు తెచ్చుకోవటంతో, నాన్ లోకల్ అయినా నాకు  సులభంగా నే సీట్ వచ్చింది, చేరిపోయాను. ఆ కాలేజి లో చదివింది రెండేళ్ళే. కాలేజి ఆఫర్ చేయ్యని ఇంకో సబ్జెక్ట్ లో కూడా అక్కడ నాకు నేనుగా చేరిపోయాను. అదే "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్". చదవే మూడ్ లేని, ఏమీ తోచని సమయాల్లో ఒక్కడినే "గోగినేని హాస్టల్ రూమ్" లో కూర్చుని "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్" లో దూరి బొమ్మలు వేసుకునేవాడిని. ఆ రెండు సంవత్సరాల్లో అలా ఒక పదీ పన్నెండు దాకా బొమ్మలు వేసి ఉంటానేమో. ఆ బొమ్మల్లో అప్పుడావయసుకుకి నైపుణ్యం చాలానే ఉండేది అనిపిస్తుంది ఇప్పుడు చూస్తుంటే. వేసిన బొమ్మలన్నీ పుస్తకాల్లోనే దాగి భద్రంగా ఉండేవి. బొమ్మలన్నీ ఒకదగ్గర చేర్చిపెట్టుకునే ఫైల్ లాంటిదేదీ ఉండేదికాదు. కొన్ని అప్పటి పుస్తకాల్లోనే ఉండిపోయి వాటితో పోగొట్టుకున్నాను. అయినా వేసిన ప్రతి బొమ్మా గుర్తుందింకా. అప్పుడు వేసిన బొమ్మల్లో ప్రముఖమైంది ఈ అప్పటి భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధి" గారిది.

గతం లోకి - 1983-85, విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి"

గుణదల "మేరీమాత" కొండల క్రింద, ఆహ్లాదంగా ఎటుచూసినా పచ్చదనం, అత్యుత్తమమైన క్లాస్ రూమ్ లు, ల్యాబ్‌లు, లైబ్రరీ, ఆట స్థలాలతో అందమైన క్యాంపస్. ప్రవేశం పొందగలిగే ప్రతి హాస్టలర్‌ కు సింగిల్ రూములతో ఉత్తమ కళాశాల భవనాలు. కాలేజీలో అడ్మిషన్ పొందడం ఎంత కష్టమో, హాస్టల్‌లో అడ్మిషన్ పొందడం కూడా అంతే కష్టం. ఓవల్ ఆకారంలో ఉన్న మూడంతస్తుల హాస్టల్ భవనాలు, ఒక్కో అంతస్తులో వంద చొప్పున మొత్తం మూడొందల సింగిల్ రూమ్ లు అన్ని రకాల సౌకర్యాలను కలిగి, సెంటర్ గార్డెన్‌లు, రుచికరమైన ఆంధ్ర ఫుడ్ వండి వడ్డించే విశాలమైన డైనింగ్ హాళ్లు ఉండేవి.

అక్కడి లెక్చరర్స్ కూడా వాళ్ళ సబ్జక్ట్స్ లో నిష్ణాతులు, కొందరు టెక్స్ట్ బుక్స్ ఆథర్స్ కూడా. అలా ఆ కళాశాల విద్యార్థులకు ఉత్తమమైన క్యాంపస్ అనుభవాన్ని అందించి ఇచ్చింది. వాస్తవానికి, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఆ కాలేజ్ లో చదవటం ఆర్ధికంగా అప్పట్లో చాలా భారం. కానీ మా అమ్మ "కావలి" లో గర్ల్స్ హైస్కూల్‌లో క్లర్క్‌గా పనిచేస్తూ వచ్చే కొద్దిపాటి జీతంలో సగానికి పైగా నా నెలవారీ హాస్టల్ బిల్లుకే పంపించేది. అక్కడి క్రమశిక్షణ కూడా అంత ఉత్తమంగానే ఉండేది. హిందీ, ఇంగ్లీషు మాట్లాడే నార్త్ ఇండియా నుంచి వచ్చిన విద్యార్థులే సగం మంది ఉండేవాళ్ళు. మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జక్ట్స్ లో పర్ఫెక్ట్ స్కోర్లు సాధించాలనే ఒత్తిడి చాలా ఉండేది. తెలుగు మీడియం నుంచి ఇంగ్లీషు మీడియంలోకి రావడం తో నాలాంటి విద్యార్థులపై అది మరింత ఎక్కువగా ఉండేది. ఆ ఒత్తిడి తట్టుకునేందుకు మంచి స్నేహితులు ఇద్దరు ఎప్పుడూ పక్కనే ఉన్నా, అప్పుడప్పుడూ ఒంటరిగా హాస్టల్ రూమ్ లో ఉన్నపుడు నాకు నాతో తోడై ఉండే నేస్తాలు "నా బొమ్మలు".

నా కొత్త డ్రాయింగ్ నేస్తం - బాల్‌పాయింట్ పెన్

ఎక్కడ ఉన్నా బొమ్మలు గీయటం మానని నాకు "ఆంధ్ర లయోలా కాలేజి" క్యాంపస్‌లోనూ బొమ్మల జ్ఞాపకాలున్నాయి. నా బొమ్మల్లో గీతలు అక్కడే చాలా మెరుగయ్యాయి. అప్పటిదాకా పెన్సిల్ తో బొమ్మలేసే నేను, ఇంకొకడుగు ముందుకేసి బాల్ పాయింట్ పెన్ను తో వెయటం మొదలు పెట్టాను. పెన్సిల్ లా చెరపటం కుదరదు కాబట్టి ప్రతి గీతా ఖచ్చితంగా అనుకున్నట్టే పడి తీరాలి. అంటే ఎంతో ఓపికా, నేర్పూ కావాలి.

శ్రీమతి ఇందిరా ప్రియదర్శిని గాంధీ, భారత ప్రధాని

అప్పటి ఆ జ్ఞాపకాలని గుర్తుచేస్తూ మనసు తలుపులు తట్టే నా బాల్ పాయింట్ పెన్ను బొమ్మ భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధీ" గారిది. నేను ఆ కాలేజి లో ఉన్నపుడే అక్టోబర్ 1984 లో హత్యకు గురయ్యారు. ఒకటి రెండు రోజులు క్లాసులు లేవు, హాస్టల్ నుంచి కూడా మమ్మల్ని బయటికి రానివ్వలేదు. విజయవాడ లో సిక్కులు కొంచెం ఎక్కువగానే ఉండేవాళ్ళు, మా కాలేజి లో కూడా స్టూడెంట్స్ ఉండడంతో హై అలర్ట్‌ ప్రభావం మా కాలేజి క్యాంపస్ లోనూ ఉండింది కొద్ది రోజులు.

ఆ దురదృష్టకర సంఘటన తర్వాత కొన్ని నెలలపాటు ప్రతి పత్రిక ముఖ చిత్రం పైనా "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటోనే ఉండింది. ఆ సంవత్సరం సంక్రాంతి శలవులకు "కావలి" ఇంటికి వచ్చినప్పుడు మా పక్కింటి కల్లయ్య మామ దగ్గర "న్యూస్ వీక్ (ఇంగ్లీషు)" వారపత్రిక ఉంటే చదవాలని తీసుకున్నాను. కవర్ పేజీ పై "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటో చూసి, ఆమె బొమ్మ వెయ్యాలనిపించింది. ఆ పోర్ట్రెయిట్ ఫొటో చాలా ఆర్టిస్టిక్ గా అనిపించింది. ఆ ముఖచిత్రం ఆధారంగా వేసిందే ఈ బొమ్మ. ఇవన్నీ ఆ బొమ్మ వెనకున్న జ్ఞాపకాలు. అయితే ఈ బొమ్మ చూసినప్పుడల్లా ఇప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే మర్చిపోలేని జ్ఞాపకం ఇంకొకటుంది. 

నా చేతుల్లోనే ముక్కలై చిరిగి పోయిన పూర్తికాని అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ

వేసిన ప్రతి చిన్న బొమ్మనీ ఎంతో భద్రంగా చూసుకుంటూ దాచుకునే అలవాటు చిన్నప్పటినుంచీ ఉంది. మళ్ళీ మళ్ళీ వాటిని చూసుకుని మురిసిపోతూ ఉండేవాడిని. అప్పటి నా అతిచిన్న లోకంలో నా బొమ్మలే నా ఆస్తులూ, నా నేస్తాలూ.

ఈ బొమ్మ నాకెంతో సంతృప్తిని ఇచ్చినా ఎందుకో కొంచెం అసంతృప్తి మాత్రం ఉండిపోయింది. కారణం, ఏదో సాదా సీదా నాసిరకం నోట్ బుక్ పేపర్ మీద క్యాజువల్ గా మొదలు పెట్టి పూర్తి చేసేశాను. అక్కడక్కడా నేను వేస్తున్నపుడే గుర్తించినా సరిదిద్దలేని కొన్ని లోపాలు ఉండిపోయాయి. మొదటిసారి బ్లాక్ అండ్ రెడ్ రెండు బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో ప్రయోగాత్మకంగా వేసినా, బానే ఉంది అనిపించినా, ఎందుకో ఇంకాస్త పెద్దదిగా జస్ట్ బ్లాక్ పెన్ తో వేసుంటే ఇంకా బాగుండేదేమో అనిపిస్తూఉండేది, చూసిన ప్రతిసారీ. కానీ వేసిన బొమ్మని మళ్ళీ రిపీట్ చెయ్యాలంటే ఏ ఆర్టిస్ట్ కి అయినా చాలా కష్టం. అలా వేద్దామా వద్దా అన్న సందిగ్ధానికి ఒకరోజు మా పెద్దమామయ్య "ప్రజ" (ప్రభాకర్ జలదంకి) ప్రోత్సాహం తోడయ్యింది. ఈ బొమ్మ చూసి "అబ్బా గిరీ ఏం వేశావ్ రా. ఇది గాని "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" (కావలి సెంటర్ లో చాలా పేరున్న ఇంకెక్కడా అలాంటి సోడా, సుగంధ పాల్ దొరకని ఏకైక షాప్) ఓనర్ కి ఇస్తే (ఓనర్ పేరు తెలీదు) ఫ్రేం కట్టించి షాప్ లో పెట్టుకుంటాడు. వాళ్ళకి నెహ్రూ ఫ్యామిలీ అంటే చాలా అభిమానం. కావలి టౌన్ మొత్తం నీ బొమ్మని చూస్తారు." అంటూ వాళ్ళకిద్దామని అడిగేవాడు. కష్టపడి వేసిన బొమ్మ ఇవ్వాలంటే నాకు మనస్కరించలా. అయినా మళ్ళీ మళ్ళీ అడిగేవాడు - "నువు నీ బొమ్మని ఇంట్లో పెట్టుకుంటే ఏం వస్తుంది రా? వాళ్ళకిస్తే అందరూ చూసి నీ బొమ్మని మెచ్చుకుంటారు. అంతా ఎవర్రా ఈ గిరి అని మాట్లాడుకుంటారు." అని ఇంత గొప్పగా చెప్పేసరికి నేనూ ఆ ఆలోచనతో చాలా థ్రిల్ అయ్యాను, నా ఆర్ట్ వర్క్ "టాక్ ఆఫ్ ది టౌన్" అవుతుందని ఊహించి సంతోషించాను. అయినా సరే, ఇది మాత్రం ససేమిరా ఇవ్వదల్చుకోలేదు.

సరే ఎలాగూ లోపాలేవీ లేకుండా ఇంకోటీ వేద్దామా అని అనుకుంటున్నా, వేసి అదే ఇద్దాంలే అనుకుని ఈసారి అనుకున్నట్టే పెద్ద సైజ్ చార్ట్ పేపర్ (డ్రాయింగ్ పేపర్) పై ముందుగానే పెన్సిల్ తో సరిదిద్దుకుంటూ లోపాలు లేకుండా స్కెచ్ వేసుకుని, తర్వాత బాల్ పాయింట్ పెన్ తో అసలు బొమ్మ వేస్తూ ఫినిష్ చెయటం మొదలు పెట్టాను. పోర్ట్రెయిట్ లలో హెయిర్ వెయ్యటం అంటే నాకు ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ ఉండేది మొదటి నుంచీ. మొదట వేసిన ఈ బొమ్మ క్యాజువల్ గా మొదలెట్టి పూర్తి చేసింది గనుక హెయిర్ మీద అంత శ్రద్ధ పెట్టినట్టు అనిపించదు. కానీ రెండవసారి వేస్తున్న బొమ్మ మాత్రం లో హెయిర్ మీద ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ పెట్టి వేశాను. ప్రతి గీతా ఎంతో ఫోకస్ తో చిన్న లోపం కూడా లేకుండా వేసుకుంటూ తల పైభాగం పూర్తి చేసి, ముఖం పైనుంచి కిందికి ముక్కు దాకా సగ భాగం పూర్తి చేశాను. మధ్య మధ్యలో చూసుకుంటూ కొంచెం గర్వంగానూ అనిపించేది, బాగా చాలా వేస్తున్నానని.

అలా ఉదయాన్నే ప్రతిరోజులానే అమ్మ, తను అప్పట్లో పనిచేస్తున్న "గర్ల్స్ హైస్కూల్" కీ, అన్నేమో బజారుకీ వెళ్ళటంతో ఒక్కడినే ముందు వరండాలో దీక్షగా కూర్చుని బొమ్మ వేస్తూ ఉన్నా. బహుశా అప్పటిదాకా ఒక నాలుగు గంటలు కూర్చుని వేస్తూ ఉన్నాను. ఇంతలో అన్న తన ఫ్రెండ్ "సంజీవ రెడ్డి" తో కలిసి ఇంటికి వచ్చాడు. సంజీవ్ ఈ లోకంలో ఏదైనా ఇట్టే మాటల్లో చేసిపారెయ్యగల గొప్ప మాటకారి. వచ్చీ రాగానే వేస్తున్న నా బొమ్మ చూసి మొదలుపెట్టాడు. "ఏం గిర్యా...నేంగూడా...చిన్నపుడు బొమ్మలు బలే ఏసేవోడ్నయా...ఇప్పుడు కొంచెం తప్పొయిందిగాన్యా... కూసున్నాంటే...యేశాస్తా ఎంత పెద్ద బొమ్మైనా...అంతే" ఇలా మాటలలోకం లో మమ్మల్ని తిప్పుతూ పోతున్నాడు. నాకేమో దీక్షగా కూర్చుని వేసుకుంటుంటే వచ్చి వేసుకోనీకుండా ఆపి ఆ మాటల కోటలు చుట్టూ తిప్పుతుంటే, తిరగాలంటే కొంచెం అసహనంగానే ఉన్నా, గబుక్కున మంచినీళ్ళు తాగొద్దమని లేచి రెండు నిమిషాలు గీస్తున్న బొమ్మ పక్కన బెట్టి లోపలికెళ్ళా. వచ్చి చూసే సరికి చూసి షాక్ తిన్నా. నాకింక ఏడుపొక్కటే తక్కువ. అలా నేనక్కడ లేని ఆ రెండు నిమిషాల్లో కూర్చుని ఇంకా వెయ్యాల్సిన ముఖం కింది భాగం పెన్సిల్ అవుట్ లైన్ మీద, పెన్ను తో వంకర టింకర బండ లావు లావు గీతలు చెక్కుతూ ఉన్నాడు. నన్ను చూసి "ఏం గిర్యా...ఎట్టేశా...చూడు...నీ అంత టైం పట్టదులేవయా నాకా...బొమ్మెయటానిక్యా... మనవంతా...శానా ఫాస్టులే..." అంటూ ఇంకా పిచ్చి గీతలు బరుకుతూనే ఉన్నాడు. నా గుండె ఒక్కసారిగా చెరువై కన్నీళ్లతో నిండిపోయింది. కష్టపడి ఒక్కొక్క గీతా శ్రద్ధగా గీస్తూ నిర్మిస్తున్న ఆశల సౌధం కళ్లముందే ఒక్కసారిగా కూలిపోయింది. అకస్మాత్తుగా ఆశల వెలుగు శిఖరం పైనుంచి చీకటి అగాధంలో నిరాశ లోయల్లోకి బలవంతంగా తోసేసినట్టనిపించింది. కానీ అన్న ఫ్రెండ్, నా కోపమో, బాధో వెళ్ళగక్కేంత ఇదీ లేదు. మౌనంగా  లోపలే రోదిస్తూ ఆ క్షణాల్ని దిగమింగక తప్పలేదు.

తర్వాత అమ్మ ఇంటికి వచ్చాక అమ్మకి చూపించి కష్టపడి వేసుకుంటున్న బొమ్మని పాడుచేశాడని ఏడ్చా. కన్నీళ్లతో నిండిన బాధా, కోపంతో ఆ బొమ్మని ముక్కలుగా చించి పడేశా. అప్పట్లో ఇలాంటి నిస్సహాయ పరిస్థితుల్లో నా కోపం అమ్మ మీద, అన్నం మీద చూపెట్టేవాడిని. అలిగి అన్నం తినటం మానేసే వాడిని. ఎంత మొరపెట్టుకున్నా అమ్మ మాత్రం ఏం చెయ్యగలదు. "సంజీవ్ వస్తే నేను అడుగుతాన్లే. మళ్ళీ వేసుకుందువులే నాయనా." అంటూ నన్ను ఓదార్చటం తప్ప. అయితే అన్నకి మాత్రం అమ్మ తిట్లు పడ్డాయ్, ఫ్రెండ్స్ తో తిరుగుడ్లు ఎక్కువయ్యాయని, ఆ టైమ్ లో ఫ్రెండ్ ని ఇంటికి తీసుకొచ్చాడనీ. అయినా అన్న మాత్రం ఏం చేస్తాడు పాపం. వాడూ జరిగినదానికి బాధ పడ్డాడు. ఆ సంఘటన నుంచి కోలుకోవడానికి నాకు మాత్రం చాలా రోజులు పట్టింది. అసలు ఉన్నట్టుండి వేస్తున్న బొమ్మ వదిలి ఎందుకు లేచి లోపలికెళ్ళానా, వెళ్ళకుండా ఉంటే అలా జరిగేదికాదని తల్చుకుని తల్చుకుని మరీ బాధపడ్డ క్షణాలెన్నో...

రెండవసారి అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ కష్టం అనిపించినా "కావలి టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతుందన్న ఆశతో మొదలుపెట్టా. మళ్ళీ మూడవసారి వేద్దామా అన్న ఆలోచన మాత్రం అస్సలు రాలా. మొదటేసిన ఈ బొమ్మని మాత్రం పెద్దమామయ్య అడిగినట్టు "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" వాళ్ళకి ఇవ్వదల్చుకోలా. ఏదేమైనా "టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతాననుకున్న చిన్న మెరుపులాంటి చిగురాశ అలా మెరిసినట్టే మెరిసి చటుక్కున మాయమయ్యింది. అలా నేనేసిన ఒకేఒక్క "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉంది, చూసిన ప్రతిసారీ ఆ జ్ఞాపకాల్నీ, ఇంకా బాగా వెయ్యాలని పడ్ద తపననీ, ఆ కష్టాన్నీ, తెచ్చిన రవ్వంత చిగురాశనీ, వెన్నంటే వచ్చిన కొండంత నిరాశనీ గుర్తుకి చేస్తూ...

"ప్రతి బొమ్మ వెనుకా ఖచ్చితంగా ఓ కథ ఉంటుంది, కొన్ని బొమ్మల్లో చిత్రకారుడి కన్నీటి చుక్కలూ దాగుంటాయి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 ...

"Dark and Light"

Indian Ink on Paper (8" x 12")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 -->

ఇండియన్ ఇంక్‌ - అప్పట్లో ఈ ఇంక్ చాలా పాపులర్. ప్రత్యేకించి బ్లాక్ అండ్ వైట్ స్కెచింగ్ చెయటానికి ఎక్కువగా ఈ ఇంక్ నే వాడేవాళ్ళు. ఇంచుమించు అన్ని బుక్ షాపుల్లోనూ దొరికేది. ఆరోజుల్లో ఎవరో ఆర్టిస్టులు తప్ప ఇంకెవరూ వాడని ఇంక్ అయినా అంత సులభంగా అన్ని చోట్లా దొరికేది అంటే, దాని వాడకం చాలా పురాతనమై ఉండాలి. ఆర్ట్ కే కాకుండా ఇంకా చాలా విధాలా వాడుకలో ఉండి ఉండొచ్చు. కానీ నాకు తెలిసినంత వరకూ ఆర్టిస్టులు స్కెచింగ్ కి ఎక్కువగా వాడేవాళ్ళు. చిక్కని అసలు సిసలు నల్లని డ్రాయింగ్ ఇంక్ కావాలంటే అప్పట్లో దీన్ని మించింది లేదు. చాలా మంది అర్టిస్ట్ లు బ్రష్ ముందు భాగం ఉండే కుంచెకి బదులు నిబ్ మాత్రమే ఉండి డమ్మీ పెన్ను లా ఉండే దాంతో ఈ ఇంక్ లో ముంచి లైన్ డ్రాయింగ్ వేసేవాళ్ళు. నేనూ ఇండియన్ ఇంక్ తో చాలా బొమ్మలు వేశాను. కానీ లైన్ డ్రాయింగ్ లు కాదు. అన్నీ కుంచె తో వేసిన నలుపు తెలుపు పెయింటింగ్సే.

నాకు ఊహ తెలిసి మొట్టమొదట నేను చూసిన ఇండియన్ ఇంక్ తో వేసిన బొమ్మ నాన్న వేసిన "అబ్రహామ్ లింకన్ పోర్ట్రెయిట్". నల్లని కోటు, తెల్లని టై తో నాన్న వేసి ఫ్రేమ్ చేయించి ఇంట్లో గోడకి తగిలించి ఉన్న ఆ బొమ్మ లో తెలుపు కన్నా నలుపే ఎక్కువ భాగం ఉండేది. తర్వాత ఆ ఇంక్ బుడ్డి మొదటిసారి చిన్నమామయ్య దగ్గర చూశాను. రెండు ఇంచుల ఎత్తు పిరమిడ్ ఆకారంలో ఉండే ప్లాస్టిక్ లేదా గ్లాస్ బుడ్డిలో దొరికేది. నేనూ ఒకటి కావాలని మా "కావలి - చెల్వపిళ్ళ బుక్ షాప్" లో కొనుక్కుని దాంతో చాలా బొమ్మలేశాను. 

ఇండియన్ ఇంక్‌ చాలా చిక్కగా ఉండేది, ఎక్కువసేపు మూత తీసిపెడితే మెల్లిగా అంచులకి అంటుకున్న ఇంక్ గడ్డకట్టుకుపోయేది. ముంచిన బ్రష్ కాసేపు అలా గాలికి పెట్టినా ఎండి పోయి బ్రష్ కూడా పాడయ్యేది. ఒకసారి గడ్డకడితే ఇక అది నీళ్ళలోనూ సరిగా కరిగేది కాదు. అంటే అది ఖచ్ఛితంగా "వాటర్ కలర్" మాత్రం కాదు అని అర్ధం అయ్యింది నాకు - కేవలం అనుభవంతోనే. నేను పెన్సిల్, పెన్నూ, స్కెచ్ పెన్నులూ...ఇంకా ఏ డ్రాయింగ్ మెటీరియల్ అయినా దాన్ని పెయింటింగ్ లానే వాడే వాడిని. బహుశా పెయింటింగ్స్ అంటే ఉన్న ఆసక్తి అలా అంతర్లీనంగా లోపల ఉండిందేమో అప్పట్లోనే. ఇండియన్ ఇంక్ తోనూ కొన్ని నీళ్ళల్లో కలిపి డైల్యూట్ చేసి బ్యాక్ గ్రౌండ్ వేసిన బొమ్మలు లేకపోలేదు. ఉదాహరణ కి ఈ బొమ్మలో ఉన్న పలుచని జ్యూయెలరీ అండ్ లైట్ షేడ్స్ అలా వేసినవే.

నేనేసిన ఇండియన్ ఇంక్ బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ నాకెంతో ఇష్టం. అప్పటికి కాలేజి రోజుల్లో వాటర్ కలర్ తో కుస్తీలు పట్టి సాధించిన అనుభవం తో కొంచెం పెయింటింగ్ లో మెళకువలు తెలుసుకున్నాను. ఆ మెళకువలు మేళవించి ఇండియన్ ఇంక్ తో సులభంగా 1992లో పూర్తిగా బ్రష్ తోనే వేసిన పెయింటింగ్ ఇది. అప్పటికి కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ పూర్తి అయ్యి హైదరాబాద్ లో జాబ్ చేస్తున్న రోజులు. ఈ పెయింటింగ్ చూసినపుడల్లా, అప్పటి రోజులు ఇప్పటికీ ఇంకా నిన్నలానే అనిపిస్తూ నా జ్ఞాపకాల తరంగాల్లో నిత్యం వచ్చి నన్ను పలరించి వెళుతూ ఉంటాయి,

అది నా జీవితంలో కాలంతో వేగంగా పరుగులు తీసున్న అత్యంత రద్దీ కాలం. వారానికి ఆరు రోజులు జాబ్ చేస్తూనే  మాసబ్‌ట్యాంక్‌ JNTUలో పార్ట్‌టైమ్ M.Tech చేస్తున్నాను. నేను ఐదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు నన్ను M.tech చెయించాలన్న నాన్న కోరిక అది. B.Tech అయిన వెంటనే జాబ్ లో చేరిపోయానని, "నాయనా గిరీ మీ నాన్న కోరిక అది, ఎలాగైనా M.Tech చెయ్యి, మీ నాన్న కోరిక నెరవేర్చు." అని నాన్న నా గురించి తాతయ్య కి చెప్పి వెళ్ళిపోయిన ఆ మాటని తన బాధ్యతగా నాకు తాతయ్య పదే పదే గుర్తుచేస్తూనే ఉండేవారు.

పొద్దున 8 గంటలకి బయటపడితే ఇంటికొచ్చేసరికి రాత్రి 11 అయ్యేది. ఒక్కోసారి ఆఖరి సిటీ బస్ దొరికేది. కొన్ని సార్లు బస్సులకోసం వెయిట్ చేసీ చేసీ అవి రాక, ఒకవేళ వచ్చినా కాలు పెట్టేందుక్కూడా సందులేక ఫుట్ డోర్ స్టెప్స్ పై కాళ్ళు, గాల్లో వేళాడే బాడీలు అన్నంత కిక్కిరిసిన జనంతో దొరక్క కిలోమీటర్ల కొద్దీ పరుగు లాంటి నడక సాగించేవాడిని. చాలాసార్లు రాత్రి 10:30 కి మూసేసే మెస్ ఆఖరి ఎంట్రీ నాదే ఉండేది, తర్వాత తలుపులు మూసేసే వాళ్ళు. కొన్ని సార్లు అలా మూసేసిన మెస్ మిస్ అయ్యి డిన్నర్ లేకుండానే ఆకలితో బ్యాచిలర్ గా ఫ్రెండ్స్ తో కలిసుండే రూము కి చేరుకున్న రోజులూ ఇంకా గుర్తే. పొద్దున్నే మళ్ళీ కాలంతో పరుగులు. ఇక నాకంటూ మిగిలేది వారంలో కేవలం ఒక్క ఆదివారం మాత్రమే. ఆ ఒక్క రోజూ ఫ్రెండ్స్ తో సినిమాకో, షికారుకో వెళ్ళినా పొద్దున్నే కొంత టైమ్ నాది అన్నట్టు నాతోనే కట్టి పెట్టుకుని అప్పుడప్పుడూ బొమ్మల్లో మునిగి తేలే వాడిని. పూర్తి అయ్యాక చూసి "భలే వేశావ్ గురూ" అనే ఫ్రెండ్స్ ప్రోత్సాహం ఒక్కటే తృప్తి గా అనిపించేది, నా చుట్టూ ఉన్న లోకం అంతే అప్పుడు. నా బొమ్మల్ని చూపెట్టటానికి నాకున్న వీక్షకులూ, నా అభిమానులూ, కళాభిమానులూ అన్నీ వాళ్ళే .

ఆ మహానగరం లో అన్ని పరుగుల్లోనూ న్యూస్ పేపర్ చూసి తెలుసుకునే, "రవీంద్ర భారతి" ఆనుకునే ఉన్న ఆర్ట్ గ్యాలరీ లోనో, ఇంకా హైద్రాబాద్ లో అప్పుడప్పుడూ, అక్కడక్కడా ఎక్కడో ఒకక్కడ జరిగే ఏ ఆర్ట్ ఎగ్జిబిషన్‌ నూ మిస్ అయ్యేవాడిని కాదు. ఒక్కడినే, ఎంత దూరం అయినా, వెళ్ళి చూసి వచ్చే వాడిని. అప్పట్లో మ్యాగజైన్స్ కి బొమ్మలు వేసే ఆర్టిస్టులు, ఇంకా ఇలస్ట్రేటర్‌లనీ కలవడానికి కూడా చాలా ప్రత్నిస్తుండే వాడిని. ఆ ప్రయత్నాలూ, ఆ కలలూ ఏవీ పెద్దగా ఫలించలేదు. ఎంతో కష్టపడితే "ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక" లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" శీర్షికన బొమ్మలు, ఇంకా ఇలస్ట్రేషన్స్ వేసే ఒక్క "కళా భాస్కర్" గారిని మాత్రమే, వెతుక్కుంటూ అందరినీ అడిగి అడిగి వెళ్ళి చిక్కడపల్లి లో ఆయన ఉంటున్న ఒక చిన్న రూము లో కలవగలిగాను. చాలా ఆప్యాయంగా ఆయన రాబోయే సంచికలకి వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూపెట్టారు. "ఎంకి" సిరీస్ ఒక మైలు రాయి దాటుతున్న సందర్భంగా ఫుల్ పేజి లో కలర్ లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" వస్తుందని పూర్తి అయిన ఆ పెయింటింగ్ కూడా చూపెట్టారు, చాలా అద్భుతంగా ఉందది. కానీ తర్వాత ఆంధ్రభూమి లో ఆ బొమ్మ వచ్చినట్టు గానీ చూసినట్టుగానీ గుర్తులేదు.

చివరికి ప్రతి ఆదివారం "కోఠీ" లో సాయంత్రం ఫుట్ పాత్ లపై పెట్టే పాత మ్యాగజైన్స్ కోసం పనిగట్టుకుని వెళ్ళి మరీ ఏవైనా పెయింటింగ్స్ మీద మ్యాగజైన్స్ దొరుకుతాయా అని అంతా, అన్నీ గాలించేవాడిని. "ఏవైనా ఆర్ట్ మీద పుస్తకాలూ, మ్యాగజైన్స్ ఉన్నాయా" అని అడిగితే, "ఆ పక్కకి వెళ్ళి చూడు అనో, లేదా వీటిల్లో నువ్వే చూసుకో" అనే సమాధానం వచ్చేది. అప్పుడప్పుడూ కొన్ని దొరికేవి - అమెరికన్, యూరోపియన్ ఆర్ట్ మ్యాగజైన్స్ ఎలా సంపాదించే వాళ్ళో కానీ కొన్ని సార్లు కొందరు అమ్మే పాత మ్యాగజైన్స్ లో వెదికితే కనపడేవి. అలా కనపడినవి చాలానే కొన్నాను. అప్పటికి నాదంటూ ఒక సంపాదన ఉండేది కనుక వెలెంతైనా డబ్బులకి వెనకాడే వాడినే కాదు. అలా కొన్నవన్నీ ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉన్నాయి. వాటిల్లో పెయింటింగ్స్ చూసి అలా వెయ్యాలంటే ఎలాంటి మెటీరియల్ కావాలో, ఎక్కడ దొరుకుతుందో తెలియక, అలా ఎప్పటికైనా వెయ్యాలనీ, ఆ రోజులు రాకపోతాయా అని మాత్రమే అప్పటికి సరిపెట్టుకోవాల్సిన రోజులవి. "Information Age" ఎంతో దూరంలో లేకున్నా, అప్పటికింకా ఆ సమయం రాని ఆ కాలం, ఆ రోజులు - ఒకసారి వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే అప్పుడు పెయింటింగ్ లో మెళకువలు ఎవరిదగ్గరయినా నేర్చుకోవాలని పడ్డ తపనా, వేదనా అంతా కళ్ళముందు కనిపిస్తుంది. అవన్నీ అప్పటి నా ప్రతి బొమ్మలోనూ ప్రతిబింబిస్తూ ఇంకా నాకాకాలాన్ని ఇప్పటికీ కళ్ళకు కట్టేస్తాయి.

ఇంకా ఎవరైనా ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ లని కలిసి, వాళ్ళు వేసిన ఒరిజినల్ బొమ్మలు చూడాలనీ, అడిగి ఎన్నో విషయాలు తెలుసుకోవాలనీ, ఎంతో కొంత వాళ్ళ నుంచి నేర్చుకోవాలనీ కోరిక ఉండేది - ఇవేవీ సాధ్యం కాక JNTU Fine Arts లో అయినా "పెయింటింగ్ కోర్స్" చెయ్యలని కొద్ది రోజులు ఆ కాలేజి చుట్టూ తిరిగాను. తిరిగి తిరిగి కనుక్కుంటే మూడేళ్ళు Full-time Bachelor of Fine Arts Degree మాత్రమే ఉందని తెలిసింది. అయినా చేరిపోయి చేసెద్దామా అన్న ఆలోచన కూడా మదిలో మెదిలేది. కానీ అలా చెయ్యాలంటే అప్పుడే మొదలు పెట్టిన "సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొఫెషనల్" కెరీర్ దారిలోంచి పక్కకు రాక తప్పదని అర్ధం అయ్యాక, "అయ్యో ఇంజనీరింగ్ చెయకున్నా బాగుండేది" అని కూడా అనుకున్నాను.

అలా అప్పటికే వీలు చిక్కినప్పుడల్లా, చిక్కకున్నా చిక్కించుకునైనా బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా...ఏదో తెలీని కొరత, నేనేస్తున్నవి అసలు బొమ్మలేనా, ఒక ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ ని అయినా కలిసి అభిప్రాయం తెలుసుకోవాలన్న కోరిక కోరికగానే మిగిలిపోయింది అప్పట్లో. ఇప్పుడా కోరిక అస్సలు లేదు. "Information Age" దాటి "Digital Age" కూడా దాటి "Artificail Intelligence Age" లోకి ప్రవేశిస్తున్న కాలం. ఇప్పుడు మనమున్న ఈ కాలంలో ఏది తెలుసుకోవాలన్నా వేలితో రెండు మూడు క్లిక్కుల్లోనే. పని గట్టుకుని గంటల కొద్దీ ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళి శ్రమ పడి వెతకాల్సిన పనిలేదు, ఎవరినీ అడగఖ్ఖర్లేదు. కావల్సిందల్లా - తెలుసుకోవాలన్న ఆసక్తి, చెయ్యాలన్న తపన, టైమ్ లేదంటూ మనల్ని మనమే మోసం చేసుకుంటూ వృధా చేసుకో(లే)ని మనదైన మన సొంత సమయాన్ని మన చేతుల్లోనే ఉంచుకోగల సంయమనం...అంతే!

"కాలం ఖర్చయిపోయినా, వృధాకాని వెలకట్టలేని అనుభవాల జ్ఞాపకాలే జీవితానికి సంతృప్తి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

పునాదిరాళ్ళు . . .

 

డియర్ చిరు, పుట్టినరోజు శుభాకాంక్షలు!

🌹🎂🌹

తెలుగు సినిమా వాస్తవానికి చాలా దగ్గరగా మొదలయిన కాలం లో వచ్చిన కథానాయకులు తమ "ఉత్తమ ప్రతిభ" తో ప్రేక్షకుల్ని మెప్పించి, మెల్లిగా ఆదరణ పొంది, ఊపందుకుని, తారాపథానికి చేరి, కాలం మారినా వయసు మీదపడ్డా తాము మారక, వెండితెరపై కథానాయకుల పాత్రలని వీడక, మరెవ్వరికీ చోటివ్వక, పదోతరగతి పిల్లోడి పాత్ర అయినా, కాలేజి బుల్లోడి పాత్ర అయినా తామే అంటూ విగ్గులతో, ఎబ్బెట్టు డ్యాన్సులతో, డూపు పోరాటాలతో ప్రేక్షకుల్ని మభ్యపెడుతూనే వినోదం పంచుతున్న రోజుల్లో... మారిన కాలానికి మళ్ళీ వాస్తవికత తోడై వస్తున్న చిన్న సినిమాల్లో, ఇంకా చిన్న పాత్రలకి సైతం "పెద్ద న్యాయం" చేస్తూ "అత్యుత్తమ ప్రతిభ" కి నిత్య "స్వయంకృషి"నీ చేర్చి ఒక్కొక్కమెట్టూ ఎక్కుతూ, చేసే ప్రతి పాత్రలో రాణిస్తూ, మరెవ్వరూ అందుకోలేని శిఖరాగ్రాన్ని చేరిన తొలి తెలుగు సినిమా వెండి తెర కథానాయకుడు - "చిరంజీవి". 

చిరంజీవి - పేరుకి తగ్గట్టే అంత సత్తా, అంతే క్రమశిక్షణ, కృషీ, పట్టుదలా కలిగిన ప్రతిభావంతుడు. కనుకే అతి క్లిష్టమైన మార్గమైనా కాలానుగుణంగా పాత్రలకి తగ్గట్టు తననీ మలచుకుంటూ తిరుగులేని సుదీర్ఘ ప్రయాణం కొనసాగించగలిగాడు.

ప్రతిభ ఉన్న ఏ నటుడికైనా సహజత్వంతో పాత్రలో మరింత రాణించాలంటే మంచి కథ, అభిరుచి ఉన్న దర్శకుడితోబాటు "వయసుకి తగ్గ పాత్ర" అనే చిన్న అదృష్టమూ తోడవ్వాలి. కొన్నిసార్లు "వయసుకి మించిన" పాత్రలు చేయాల్సి వచ్చినా తపనతోబాటు ప్రతిభ గల నటులెప్పుడూ అందులో రాణిస్తారు. "బడిపంతులు లో NTR" అయినా, "ధర్మదాత లో ANR" అయినా, "సాగరసంగమంలో కమలహాసన్" అయినా, "ఇద్దరు మిత్రులు లో "చిరంజీవి" అయినా ఇలానే తమని నిరూపించుకున్నారు. అలా అని "వయసుకి సరిపడని" పాత్రల్లో రాణించాలంటే ఎంత ప్రతిభ ఉన్నా ఏ నటుడి తరమూ కాదు, వయసూ సహకరించదు. "అరవై లో ఇరవై" పాత్రలు ఇలాంటివే. వీటిల్లో ఒదగాలంటే సహజత్వం తీసి పక్కనబెట్టాలి. అసహజత్వంతో కూడిన మేకప్పుల్నీ, విగ్గుల్నీ, డూపుల్నీ, కెమెరా విన్యాసాల్నీ నమ్ముకోవాలి. ఎబ్బెట్టు అనిపించినా ఇంకా ప్రేక్షకుల్ని మభ్యపెట్టగలం అన్న ధీమానీ తలకెక్కించుకొవాలి. ఇంకెవ్వరినీ వెండి తెరపైకి రానివ్వని ఆ "ఆక్రమణ" కాలంలో ఆ ఆటలు చెల్లాయి, కానీ కాల భ్రమణంలో ఆ ఆటలు కాలం చెల్లాయి. ఇది వాస్తవం!

అనుభవంతో ప్రతిభకి ఎప్పటికప్పుడు పదును పెట్టుకుంటూ కాలానుగుణంగా ముందుకి వెళితేనే ఏ రంగంలో అయినా వరస విజయాలెదురౌతాయి. వాస్తవాన్ని మభ్యపెట్టి స్క్రిప్టులెంత పగడ్బంధీగా రాసుకున్నా, తమ ఇమేజ్ తో ప్రమోషన్స్ చేసుకున్నా, కధనంలో ఎమోషన్స్ తగ్గి అసహజత్వం ఎక్కువై వాస్తవానికి దూరమైతే సాధారణ ప్రేక్షకుడ్ని మభ్యపెట్టి మెప్పించటం ఈకాలంలో అసాధ్యం. ఎంత తన్నినా బూరెలు లేని ఆ ఖాళీ బుట్టలో వాళ్ళు బోల్తాపడరు. సాధారణ ప్రేక్షకుడి నాడి ఎప్పుడూ సింపులే, ఆ సింప్లిసిటీ ని మెప్పించటంలోనే ఉంది "విజేత"  విజయరహస్యమంతా.

ఈరోజుల్లో కష్టం ఎరగకుండా "ఒక్క హిట్టు"తోనే ఎగిరి చుక్కలెక్కికూర్చుంటున్న నటీనటుల్ని "ఒక్క ఫట్టు"తో నేలమీదికి దించి పడేసే శక్తి - ప్రేక్షకుల్ది. కష్టపడి తారాపథం చేరిన నటీనటుల్ని మాత్రం అంచనాల్ని తలకిందులుచేసినా తరవాతి సినిమాకోసం మళ్ళీ అదే అంచనాలతో ఎదురు చూస్తారు. హిట్టా, ఫట్టా అన్నది వాళ్ళు నిర్ణయించేదే. అందుకే వాళ్లని "ప్రేక్షక దేవుళ్ళు" అని తారలు సైతం పైకెత్తుతుంటారు. దేవుళ్ళని శతవిధాలైన నామాలతో కొలిచి మభ్యపెట్టినట్టు వీళ్ళని మభ్యపెట్టటం కుదరదు, నచ్చని సినిమా వీళ్ళచేతుల్లో ఫట్టే. 

సంవత్సరానికి నాలుగు సినిమాలు చేస్తే ఒక సినిమా ఫట్టు అన్నా, ఇంకో మూడుంటాయి, ఆ వరసలో జాగ్రత్త పడటానికి. నాలుగేళ్ళకోసారి అలా తెరపై కనిపించి, వందలకోట్లు అనవసరంగా కుమ్మరించి దానికి రెట్టింపు లాగాలన్న ధ్యాస పక్కనబెట్టకుంటే కెరీర్ చివరి దశాబ్ధంలో వచ్చే రెండు మూడు సినిమాల్లో కష్టపడి సంపాదించుకున్న ఇమేజ్ ఏమాత్రం మెరుగవ్వదు. కెరీర్ లో మొదటి దశాబ్దం ఎంత ముఖ్యమో ఆఖరి దశాబ్దమూ అంతే ముఖ్యం. అలాంటివాళ్ళే "బిగ్ బి" లా గుర్తుండిపోతారు. దక్షినాది సూపర్ స్టార్ లు ఇప్పటికైనా మారాలి. ఆ బాటలో ప్రయాణించి, యాభై దాటిన వయసులో ఎలాంటి పాత్రలు చెయ్యాలి అన్న మార్గనికి "పునాదిరాళ్ళు" వెయ్యాలి.

విజయాన్ని డబ్బుతో కొలిచే కాలం. సినిమారంగంలో అయితే డబ్బు వలిచి మరీ కొలిచే కాలం. వందల కోట్లు గుమ్మరించి, రెండింతలు ఆశించేకన్నా, అతి తక్కువలో సహజత్వంతో ఆకట్టుకునే మంచి సినిమా తీసి పదిరెట్లు వచ్చేలా చేసుకోగలగటం ఇప్పుడున్న సినిమా లోకంలో నిజమైన హిట్ అంటే. అభిమానగణం ఉన్న పెద్ద హీరోలకిది మరింత సులభం. చెయ్యాల్సిందల్లా చిన్న సినిమా, అంతే! బడ్జెట్ తగ్గించి, మంచి అభిరుచి ఉన్న దర్శకులతో కలిసి మంచి సినిమాలు తీసి మళ్ళీ మళ్ళీ చూసేలా చేస్తే రాబడితోబాటు, ఇమేజ్ కూడా పెరుగుతుంది. ఇంత చిన్న లాజిక్కు గాడిలోపడి తిరుగుతూ పోతే తట్టదు, పట్టదు.

"సినిమా" మళ్ళీ వాస్తవానికి దూరంగా పరుగులు పెట్టకుండా వెనక్కి మళ్ళించే "పునాది రాళ్ళు" గట్టిగా పడాలి. ప్రచారం మీద కృషి తగ్గి ప్రాచుర్యం మీద పెరగాలి. దీనికీ మళ్ళీ చిరంజీవే శ్రీకారం చుట్టాలి. మళ్ళీ ఒక "పునాది రాయి" గట్టిగా వెయ్యాలి. ఈసారి మరింత గట్టిగా, ఒక కొత్త ఒరవడికి నాంది పలికేలా, అందరు స్టార్ లూ ఆ "మెగా దిశ" గా పయనించేలా.

ఒకప్పటి తెలుగు సినిమా ట్రెండ్ ని మార్చిన "చిరంజీవి" మళ్ళీ మార్చగలడనీ, మారుస్తాడనీ ఆశిస్తూ...

డియర్ చిరు,

పుట్టినరోజు శుభాకాంక్షలు! !

🌹🎂🌹

"ప్రతిభకి కృషి తోడైతే విజయాల బాటని అడ్డుకోవటం ఎవరి తరమూ కాదు." - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7 ...

 

"Reading Girl"

Reynolds Ballpoint pen on paper (10" x 8")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 -->

స్కూల్ రోజుల్లో చదువు, ఆటల మీదే ధ్యాసంతా. అందునా రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ కావటంతో రోజూ ఆటపాటలున్నా చదువుమీదే అమితంగా అందరి ధ్యాసా. వారానికొక్క పీరియడ్ ఉండే డ్రాయింగ్ క్లాస్ రోజూ ఉంటే బాగుండేదనుకుంటూ శ్రద్ధగా డ్రాయింగ్ టీచర్ శ్రీ. వెంకటేశ్వర రావు సార్ వేసే బొమ్మల్ని క్షుణ్ణంగా పరిశీలిస్తూ అంత బాగా వెయ్యాలని ప్రయత్నించేవాడిని. అడపాదడపా బొమ్మలంటే ఆసక్తి ఉన్న ఒకరిద్దరం ఫ్రెండ్స్ ఏవో తోచిన బొమ్మలు గీసుకోవటం, అంతే తప్ప సీరియస్ గా కూర్చుని బొమ్మలు వేసేది మాత్రం పరీక్షలు రాసి శలవులకి ఇంటికొచ్చినపుడే. అప్పటి బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తో వేసినవే. ఇంక్ పెన్ తో వేసినా అవి నచ్చేంతగా కుదిరేవి కావు. సరైన డ్రాయింగ్ పేపర్ లేక ఉన్న పేపర్ లన్నీ ఇంకు పీల్చేవి.

నా మొట్టమొదటి పెన్

బహుశా మూడో క్లాస్ లో ఉన్నానేమో. అమ్మమ్మ వాళ్ళుండే "పొన్నూరు" కెళ్ళాం, పెద్దమామయ్య పెళ్ళికి. నెల్లూరు నుంచి విజయవాడెళ్ళే రైలెక్కి "నిడుబ్రోలు" స్టేషన్ దగ్గర దిగి వెళ్ళాలి. స్టేషన్ నుంచి కనిపిస్తూ నడచి వెళ్ళగలిగేంత దగ్గరే ఊరు. తాతయ్య ఆఫీస్ జీప్ వచ్చి తీసుకెళ్ళేది. అప్పట్లో అర్ధం కాని విషయం, స్టేషన్ పేరేమో "నిడుబ్రోలు", ఊరు పేరేమో "పొన్నూరు". దానికీ ఓ బ్రిటీష్ కాలం నాటి చరిత్ర ఉండే ఉంటది. పలక-బలపం దాటి కాయితం-పెన్సిల్ దాకా వచ్చిన వయసు. అప్పట్లో పెన్ను పట్టాలంటే ఐదో క్లాస్ దాకా ఆగాలి. బాల్ పాయింట్ పెన్నులింకా అంతగా వాడుకలో లేవు, ఫౌంటెన్ పెన్నులే వాడేవాళ్ళు.

అమ్మా పిన్నీ, పెళ్ళి చీరల షాపింగ్ కెళ్ళి వస్తూ నాకూ అన్నకీ రెండు ఫౌంటెన్ పెన్నులు కొనుక్కొచ్చారు. అదే నా మొదటి పెన్ను. వాడిందానికన్నా దాంతో పడ్డ తిప్పలే ఎక్కువ.

ఫౌంటెన్ పెన్నుతోబాటు ఒక ఇంకు బుడ్డీ (కామెల్, లేదా బ్రిల్), ఒక ఫిల్లర్ (పిల్లర్ అనే వాళ్ళం, అది తెలుగు యాసలో వాడే బ్రిటీష్ పదం అనికూడా తెలీదు) కూడా వచ్చి చేరేవి. పెన్నులో ఇంకు పొయ్యాలంటే అదో పెద్ద సవాలే. నిబ్బు ఉండే పెన్ను పైభాగం మర తిప్పి, విప్పి కింది భాగం గొట్టం లోపల ఇంకు పొయ్యాలి. ఒక్కోసారది బిగుసుకుపోయి జారిపోతూ తిప్పలు పెట్టి, పంటి గాట్లు కూడా తినేది. ఎలాగోలా పోస్తే ఎంత ఇంకు పడిందో కనపడేదికాదు, పోసేకొద్దీ తాగీతాగనట్టుండి గబుక్కున నిండి పైకొచ్చి కారేది, నిండింది బుడ్డీలోకి వంచితే ఒకమాత్రాన ఇంకు బయటికి రాదు, వస్తే బుడుక్కున మొత్తం పడిపోయేది. ఆట మళ్ళీ మొదలు. ఎట్టోకట్ట నింపాం లేరా అనిపించి నిబ్బుండే పార్ట్ గొట్టం లో పెట్టి తిప్పితే ఇంకు కక్కేది. అది తుడవటానికి ఒక పాత గుడ్డో, పేపరో కావాలి. లేదా చేతి వేళ్ళతోనో, పాదాలకో, జుట్టుకో, చొక్కాకో తుడిచెయ్యటమే. ఎక్కువైన ఇంకు నిబ్బులోంచి కూడా కక్కేది. విదిలించి మళ్ళీ తుడిస్తేకానీ వాడటం కుదరదు. ఒక్కోసారి రాద్దామని క్యాప్ విప్పితే లోపలంతా ఇంకు కక్కి ఉండేది. నిబ్బులు ఒక మాత్రాన మంచివి దొరికేవి కాదు, సరిగా రాసేవి కాదు. ముందు సగం రెండుగా చీలి గ్యాప్ మధ్య ఇంక్ ఫ్లో సరిగ్గా అయ్యేలా ఆ పనితనం ఎంతో కుదురుగా వస్తేనే గానీ ఆ పెన్నులు రాయవు. నిఖార్సైన నిబ్బు దొరకాలంటే పెట్టిపుట్టాల్సిందే. మంచి నిబ్బు దొరికి బాగా రాసే పెన్నుంటే, "అన్నీ ఉన్నా 'కోడలి' నోట్లో శని (కాలం మారింది 😉)" లా పెన్ను లీకయ్యేది. వడ్డించిన విస్తరిలా బాగా రాసే పెన్ను లక్కు కొద్దీ చిక్కినా, అది ఎక్కువరోజులు బాగా రాస్తే పెద్ద వరం కిందే లెక్క. నిబ్బు చాలా డెలికేట్, రెండు చీలికల మధ్య గాలి దూరేంత గ్యాప్ లో ఇంకు ఫ్లో సరిగ్గా కొలతపెట్టినట్టు పిల్ల కాలవలా పారాలి, మొరాయిస్తే ఆ డెలికేట్ నిబ్బుని నేలమీద సాదాల్సిందే. కొద్ది రోజులు పెన్ను వాడకుంటే లోపల ఇంకు గడ్డగట్టేది. అప్పుడు మెకానిక్ అవక తప్పదు. ఇయన్నీ పక్కన బెడితే రాస్తూ రాస్తూ గబుక్కున ఇంకు గాని ఏ క్లాస్ లో ఉన్నపుడో అయిపోతే పక్కోడి పెన్నులోంచి కొంచెం పోయించుకోవాలి. పిల్లర్ తోనే కష్టం అంటే, ఇంకది సర్కస్ ఫీటే. ఇన్ని కష్టాల్తో రాయటానికే కష్టమయే ఫౌంటెన్ పెన్ ఇక డ్రాయింగుకి వాడాలంటే...పెన్ను మీద సామే.

"హీరో" ఫౌంటెన్ పెన్ 

పేరుకి తగ్గట్టే అప్పటి సినిమా హీరోల్లా టిప్పుటాపు గా ఉండేది. గోల్డు క్యాప్ తో లుక్కూ, నాణ్యతలోనూ చాలా మెరుగు. నిబ్ టిప్పు మాత్రమే కనపడేది. లీకులు తక్కువే, ఖరీదు ఎక్కువే. పదో క్లాస్ లో నా దగ్గర ఒకటుండేది, డ్రాయింగ్ కెప్పుడూ వాడ్లా.

ఎనిమిదో క్లాస్ నుంచీ బ్లాక్ ఇంకే

అప్పట్లో రూలేం లేదు కానీ ఎందుకో అందరూ బ్లూ ఇంకే వాడేవాళ్ళు. టీచర్స్ మాత్రమే రెడ్ ఇంకు వాడొచ్చు అదీ ఆన్సర్ పేపర్స్ దిద్దటం వరకే. నాన్న టీచింగ్ నోట్స్ అన్నీ బ్లూ, రెడ్, గ్రీన్ మూడు ఇంకుల్లో భలే కలర్ఫుల్ గా ఉండేవి. ప్రింట్ లా ఉండే నాన్న రైటింగ్, కొన్ని లైన్లు అండర్ లైన్ రెడ్ లేదా గ్రీన్ ఇంకు తో నీటి పై తేలే అలల్లా భలే అనిపించేది. ఒకసారి ఎనిమిదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు బ్లూ దొరక లేదని బ్లాక్ ఇంకు తెచ్చిచ్చాడు మా హౌస్ మాస్టర్. బ్లాక్ నచ్చి ఇంక నా చదువు పూర్తయ్యేదాకా బ్లూ కలర్  జోలికి పోనేలేదు.

రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ - అప్పట్లో ఒక అద్భుతం

ఇంటర్మీడియట్ దాకా బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా శలవుల్లో ఇంట్లో వేసినవే. అవీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తోనే. బొమ్మలకి పెన్ను పట్టటానికి కారణం అప్పట్లో ఫౌంటెన్ పెన్నులని మూలకి నెట్టి రెవెల్యూషన్ లా వాడుకలోకొచ్చిన "బాల్ పాయింట్ పెన్నులు".

ఫౌంటెన్ పెన్ లని తంతూ బాల్ పాయింట్ పెన్నులొచ్చిపడ్డా, మంచి క్వాలిటీ బాల్ పాయింట్ పెన్నులు ఇండియన్ మార్కెట్ లోకి రాటానికి కొన్నేళ్ళు పట్టింది. అలా వచ్చిన "పెన్ రెవల్యూషన్" లో బాల్ పాయింట్ పెన్ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా మారుస్తూ వచ్చింది "రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్". నాజూగ్గా చూడముచ్చటైన better and simple design, good quality material, pleasant white, very smooth writing flow, fine pointed tip, పెన్ను తో బాటు రీఫిల్ కూడా కొంచెం పొడుగు, ఇలా అన్ని విధాలా ఎంతో మెరుగైన పెన్. మొదట బ్లాక్, బ్లూ రెండు రంగుల్లోనే దొరికేది. తర్వాత రెడ్, గ్రీన్, వయొలెట్ రంగుల్లో కూడా వచ్చాయి. అయితే ఒక్క బ్లాక్, బ్లూ మాత్రమే fine pointed ఉండేవి. అందరి జేబుల్లో రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నే ఉండేది, అంతగా పాపులర్ అయ్యింది అప్పట్లో.

రెనాల్డ్స్ పెన్ తో చాలా బొమ్మలేశాను. అన్నిట్లో ఇప్పటికీ ఈ మూడు బొమ్మలు మాత్రం చాలా ప్రముఖం నా స్వగతం లో.

మొదటి స్థానం - సోఫా లో పేపర్ తో రిలాక్స్డ్ గా...

ఈ బొమ్మ "కావలి" లో మేమున్న నారాయణవ్వ ఇంట్లో సాయంత్రం చీకటిపడి లైట్లు వెలిగే వేళ, ఏమీ తోచక తికమక పడే సమయం, అప్పట్లో అద్భుతమైన పేపర్ క్వాలిటీ తో మొదలయిన మ్యాగజైన్ "Frontline" లోని ఒక పేజి లో Advertisement ఆధారంగా వేసింది. ఏమీ తోచని సమయం టైం పాస్ కోసం పేపర్, రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నూ పట్టుకుని గీయటం మొదలెట్టా. బాగా వస్తుండటంతో శ్రద్ధగా వేస్తూ ఒక్క సిట్టింగ్ లోనే ముగించేశా. బాగా వేశానని చాలా మురిపించింది, అదంతా రెనాల్డ్స్ పెన్ను మహిమే అనిపించింది. నిజమే, డ్రాయింగ్ కి వాడే క్వాలిటీ మెటీరియల్ బొమ్మ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా ఎలివేట్ చేసేస్తాయి. బాల్ పాయింట్ పెన్నుతో నేను వేసిన బొమ్మలన్నిటిలో నేనిచ్చే ప్రధమ స్థానం అప్పటికీ, ఇప్పటికీ, ఎప్పటికీ ఈ బొమ్మకే. ఎప్పుడు చూసినా నాకే ఆశ్చర్యం, ఆ ఫైనెస్ట్ గీతల స్ట్రోక్స్.

బొమ్మలో "హెయిర్" ఫోకస్డ్ గా వెయ్యటం అంటే చాలా ఇష్టం. ఈ బొమ్మలో అది స్పష్టం. ఇప్పటికీ నేనేసే చాలా పోర్ట్రెయిట్స్ సెలక్షన్ లో స్పెషల్ క్వాలిటీ హెయిర్ స్టయిల్ దే.

తరువాతి రెండు స్థానాలూ - "భానుప్రియ" వే...

పుస్తకాలంటే ఎప్పుడూ మక్కువే. విజయవాడ లో ఇంజనీరింగ్ టైం లో ఆర్ట్ పుస్తకాలు కొన్ని కొనటం మొదలెట్టాను. ఎక్కువ దొరికేవి కాదు. వారపత్రికల్లో, వార్తాపత్రికల్లో వచ్చే ఆర్ట్స్ కట్ చేసి పెట్టుకునే వాడిని. "అలంకార్ థియేటర్ సెంటర్" ఫుట్ పాత్ ల మీద ఆదివారం సాయంత్రం పాత పుస్తకాలు అమ్మేవాళ్ళు. ఒక్కడినే పనిగట్టుకుని "కానూరు" లో కాలేజి నుంచి బస్సెక్కి అక్కడిదాకా వెళ్ళి ఫుట్ పాత్ లన్నీ సర్వే చేసేవాడిని. అలా సర్వేలో దొరికొందొకసారి, "ఫిల్మ్ ఫేర్ (FILMFARE)" ఇంగ్లీష్ మూవీ మ్యాగజైన్ భానుప్రియ ముఖచిత్రం, అండ్ బాలీవుడ్ లో ఇంటర్వ్యూ తో. అందులో ముచ్చటైన కొన్ని పోర్ట్రెయిట్ ఫొటోస్ చూసి బొమ్మలు వెయటంకోసమే కొన్నాను. అవి తెలుగు సినిమా హీరోయిన్లందరూ బాలీవుడ్ లో తమ సామర్ధ్యాన్నీ, అదృష్టాన్నీ పరీక్షించుకుంటున్న రోజులు.

ఈ రెండు బొమ్మల్లో సంతకం కింద డేట్స్ చూస్తే వరుసగా రెండు రోజుల్లోనే వేసా రెండూ. ఆ మ్యాగజైన్ లో చాలా ఫొటోస్ ఉన్నా ఈ రెండే ఎంచుకున్నాను, కారణం కేవలం హెయిర్ కావచ్చు. అప్పట్లో మొదలెట్టిన పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగుల్లోనూ హెయిర్ మీద ప్రత్యేక ఫోకస్ పెట్టేవాడిని.

మా కాలేజి హాస్టల్ కి న్యూ యియర్ ముందు ఒక ఆర్టిస్ట్ వచ్చి ఆయన వేసిన ఒరిజినల్ పెయింటింగ్స్ తో చేసిన గ్రీటింగ్ కార్డ్స్ అమ్మే వాడు, ఆయనకి ప్రతి సంవత్సరం రెగ్యులర్ కస్టమర్ ని నేను. చాలా కొనేవాడిని ఆర్ట్ మీద ఇష్టం, అండ్ ఆయనకి ఆర్ధికంగా కొంతైనా సహాయం అని. అక్కడి ఆఖరి న్యూ యియర్ నేను ఫైనల్ యియర్ లో ఉన్నపుడు కూడా వచ్చాడు, అప్పుడు నేను వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూసి ఎంతో మెచ్చుకున్నాడు. మీ బొమ్మల్లో స్పెషల్ "హెయిర్" అని చెప్పేదాకా నాకూ తెలీదావిషయం. బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో ఉన్న "బి.సరోజా దేవి" గారి పూర్తి డ్యాన్స్ స్టిల్ చూసి కలర్ లో పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగ్ వేశాను, నేనూ న్యూ యియర్ గ్రీటింగ్ కార్డ్ కోసం అని. అందులో కూడా హెయిర్ కి నేనిచ్చిన ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూసి ఆయనిచ్చిన కితాబు అది. తర్వాత నా బొమ్మలు శ్రద్ధగా గమనించే నా ఫ్రెండ్ "వాసు" కూడా తరచూ అదే మాటనేవాడు, "నువ్వేసే అన్ని బొమ్మల్లో హెయిర్ మాత్రం సూపర్ గిరీ" అని.

ఈ రెండు "భానుప్రియ పోర్ట్రెయిట్స్" లోనూ హెయిర్ ప్రత్యేకం. శ్రద్ధా, సహనం, శైలీ, నైపుణ్యం వీటన్నిటికీ స్వీయ పరిక్ష పెట్టుకుని మరీ గీశాను. ఈ మూడు బొమ్మలూ స్ట్రెయిట్ గా రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసినవే. ముందుగా పెన్సిల్ స్కెచింగ్, అవుట్ లైన్ లాంటి తప్పులు సరిదిద్దుకోగలిగే అవకాశాలకి అవకాశమే లేదు. ఎక్కడ గీత దారి తప్పినా మొత్తం బొమ్మా అప్పటిదాకా పడ్డ శ్రమా రెండూ వృధానే. ఓపికున్న శిల్పి చేతిలో ఉలితో చెక్కే ఒక్కొక్క దెబ్బతో రూపుదిద్దుకునే శిల్పం లాగే, ఒక్కొక్క పెన్ స్ట్రోక్ తో ఓపిగ్గా చెక్కిన బొమ్మలే ఇవీ...

"బొమ్మలాగే జీవితమూ ఎంతో సున్నితం, దాన్ని ఓపికతో చెక్కి అందమైన శిల్పంగా మలచుకున్నపుడే దాని పరమార్ధానికి అర్ధం బోధపడేది."  - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~~~ 💙💙💙💙 ~~~~

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper