Norman Rockwell - America's best known Illustrator . . .

Portrait of Norman Rockwell

Ballpoint Pen on Paper (11" x 8")

Norman Rockwell museum in Stockbridge, MA, the state in US where I have been living most of my life, is in fact the very first Art museum I visited in US. It was not a planned trip to the museum. I just happened to drive two-hour long for attending a misguided marketing session in that town on a Saturday morning. It was a mere waste of time. Also, that misguided session ended in an hour. I was upset with that, but was very happy later to learn the fact that "a museum dedicated to his Art with the world's largest collection of his original works" was in the same town. I happily spent rest of my day in that museum. It's been already 25 years since my visit over there in 1997.

America's best known Illustrator and one of the twentieth century's most renowned artists, Norman Rockwell - I only came to know about him after I came to US and since then he has been my most favorite Artist and the one who I admire most. I referred several books on his paintings and still keep reading and referring to get to study and know more about his paintings, and on how he painted. This portrait is based on a picture of him I found in a book of his paintings I was reading recently.

An another long drive to Stockbridge, this time an exclusive trip just to visit the museum is due. I will have to make it happen in the next summer ;)

“Painting is easy when you don’t know how, but very difficult when you do.”

~ NORMAN ROCKWELL

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 13 ...

Ballpoint Pen on Paper 8.5" x 11"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 14 -->

చిన్నప్పటి నుంచీ కాయితాలంటే భలే ఇష్టం ఉండేది. పుస్తకాలంటే తెలీని పిచ్చి ఉండేది. ఏ పుస్తకం దొరికినా పూర్తిగా తిప్పందే మనసు ఊరుకునేది కాదు. నచ్చిన బొమ్మలున్న పుస్తకం అయితే ఇంక ఎన్ని గంటలైనా, ఎన్ని సార్లైనా తిప్పుతూ ఉండిపోయే వాడిని. క్వాలిటీ ఉన్న పేపర్ తో మంచి ఫాంట్ ఉన్న ప్రింట్ అయితే మహాసంతోషం వేసేది. ఏ ఊర్లో ఉన్నా లైబ్రరీలకి వెళ్ళి పేపర్లూ, పుస్తకాలూ తిరగేయటం అంటే మాత్రం చాలా చాలా ఇష్టం, ఇప్పటికీ, ఈరోజుకీ.

చిన్నపుడు మా స్కూల్ ఏ.పి.రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, కొడిగెన్నహళ్ళి లో మంచి లైబ్రరీ ఉండేది. చాలా మంచి పుస్తకాలుండేవి. బహుశా ఈ అలవాటుకి నాంది, పునాది రెండూ అక్కడే. రోజూ సాయంత్రం గేమ్స్ పీరియడ్ అయ్యాక ఒక అరగంట మాకు టైమ్ ఉండేది. అప్పుడు మా కోసం లైబ్రరియన్ వచ్చి ఒక గంట లైబ్రరీ ఓపన్ చేసి పెట్టేవారు. ఆ టైమ్ లో ఎక్కువగా లైబ్రరీకి వెళ్ళి ఏదో ఒక బుక్ తిరగెయ్యటం అలవాటయ్యింది. అద్దాల చెక్క బీరువాల్లో తాళం వేసి లైబ్రరియన్ ని అడిగితే తప్ప మా చేతికివ్వని పుస్తకాల్ని సైతం తదేకంగా చూడటమే భలే ఉండేది. పొద్దునా మధ్యాహ్నం క్లాసెస్ జరిగే టైమ్ లో లైబ్రరీ తెరిచే ఉన్నా వెళ్ళే వీలుండేది కాదు. మా లైబ్రరియన్ ఎవ్వరితోనూ మాట్లాడేవారు కాదు. సాయంత్రం కూడా టైమ్ కి రావటం, లైబ్రరీ తెరిచి మళ్ళీ టైమ్ కి మూయటం, స్కూలు రూల్స్ ప్రకారం ఎవరైనా కావల్సిన పుస్తకం అడిగితే అద్దాల బీరువా తాళం తీసి ఇవ్వటం, మళ్ళీ వెనక్కు తీసుకుని సర్ది ఇంటికెళ్ళిపోవటం, ఇంతే. పుస్తకాల్ని తన బిడ్డల్లా పదిలంగా చూసుకునేవారు, ఎవరైనా పేజీలు అశ్రద్ధగా తిప్పినా వచ్చి చిరిగిపోతాయని పుస్తకం వెనక్కి తీసేసుకునేవారు. అంత శ్రద్ధ ఆయనకి పుస్తకాలంటే. ఎవ్వరితోనూ మాట కలపని ఆయన నన్ను మాత్రం ప్రత్యేకంగా చూసిన అనుభవం నాకుండేది, ఆ తొమ్మిదేళ్ళ వయసులో. ఎందుకంటే నా ఫ్రెండ్ ఎవరో ఆయన ఊరు కనుక్కుని ఆయన ఊరే నాదీ అని ఆయనకి చెప్పటమే, ఆ ఊరు - "కావలి". అలా ఆ లైబ్రరియన్ తో నాకు మూడునాలుగేళ్ళ పుస్తకాల జ్ఞాపకాలు, ఐదవ తరగతి నుంచి తొమ్మిదవ తరగతి దాకా.

మా స్కూల్ కి సంవత్సరానికొకసారి సోవియట్ యూనియన్ పబ్లికేషన్ బుక్స్ తో ఒక వ్యాన్ వచ్చేది. అందులో పిల్లలకి చాలా మంచి పుస్తకాలు తక్కువ ధరలకి అమ్మేవాళ్ళు, కొనే స్థోమత అంత చిన్న క్లాసులో లేకపోయినా ఆ వ్యాన్లోకెళ్ళి ఆ పుస్తకాలు తిరగెయ్యటం, ఆ పేపర్ ప్రింట్ వాసన లో ఉన్న కిక్కే వేరుగా అనిపించేది. స్కూలు రోజుల్లో మంచి క్వాలిటీ పేపర్ తో ఆంధ్రప్రదేశ్ గవర్నమెంట్ అధ్వర్యంలో వచ్చిన "లేపాక్షి" పుస్తకాలైతే పేజి పేజినీ అక్షరాలతో నింపటంలో ఉన్న ఆనందం వర్ణనాతీతం.

ఇంకా వెనక్కెళ్తే, ఊహ తెలిసే నాటి కాగితాల జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ కొత్తగానే అనిపిస్తుంటాయి. అప్పుడు నాన్న సొంత ఊరు, నెల్లూరు దగ్గర "దామరమడుగు" అని ఒక మోస్తరు పల్లెటూరులో ఉండేవాళ్లం. నాన్న మా ఊరికి మూడు మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" టవున్ లో హైస్కూల్ టీచర్ కావటంతో టీచింగ్ నోట్స్, బుక్స్, పరీక్షల ఆన్సర్ పేపర్స్ కరెక్షన్ కోసం ఇంటికి తెచ్చుకున్నపుడు ఒక్కొక్క పేపరూ, అందులోని స్టూడెంట్స్ అక్షరాలూ, వాళ్ళ పేర్లు చదవటం, కరెక్షన్ అయ్యాక ఎవరికి ఎన్ని మార్కులు వచ్చాయి, ప్రత్యేకించి అక్షరాలు బాగా ఉన్న వాళ్ళకెన్ని మార్కులొచ్చాయి, వాళ్ళ పేర్లేంటి ఇవన్నీ నేనూ, అన్నా చూస్తూ గడిపిన ఆ క్షణాలూ ఇప్పటికీ మనసులో పదిలం. నాన్న స్కూల్ లో బ్రౌన్ రంగులో ఉండే బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ కూడా కొన్ని టీచింగ్ పుస్తకాలకి నాన్న అట్టలుగా వేసుకంటే నిశితంగా పరిశీలించి ఆ బుడిపెల చుక్కలు ఎలా చదువుతారు అని నాన్నని అడగిన గురుతులూ చెక్కు చెదరనేలేదు.

పలక దాటి పేపర్ మీద పెన్నుతో రాసే వయసు వచ్చేసరికి మూడవ క్లాస్ లో ఉన్నాను. అప్పుడు అమ్మ తెల్లకాగితాలు తెప్పించి, కంఠాని (అంటే పుస్తకాలు కుట్టే పెద్ద సూది లాంటిది) తో మాకు పుస్తకాలు కుట్టి వాటికి బ్రెయిలీ లిపి పేపర్స్ అట్టలు వేసి ఇచ్చేది. మాకవి నచ్చేవి కాదు. అప్పట్లో బజార్ లో దొరికే బౌండ్ నోట్ బుక్స్ వాడాలన్న కోరిక ఉండేది. కానీ వాటి ఖరీదు ఎక్కువ. అప్పట్లో ఇప్పట్లా డబ్బులు ఒక్క పైసా కూడా వృధాగా ఖర్చు చేసే వాళ్ళు కాదు. జీ(వి)తం ఉన్నంతలో ప్రశాంతమైన జీవితం, ఎక్కువమంది పొదుపుగానే జీవితాలు గడిపే వాళ్ళు. అలా అమ్మ కుట్టి ఇచ్చిన పుస్తకాలే నాలుగవ క్లాస్ దాకా. తర్వాత గవర్నమెంట్ రెసిడెన్షియల్ (గురుకులం) స్కూల్ లో చేరిపోయాను. ఆ స్కూల్ లో ప్రతి సంవత్సరం మొదటిరోజే సరిగ్గా సంవత్సరం కి సరిపడా ప్రతి సబ్జెక్ట్ కీ తగ్గట్టు గవర్నమెంట్ ప్రొమోట్ చేస్తూ, మార్కెట్ లో వున్న అన్ని నోట్ బుక్శ్ కన్నా బెస్ట్ క్వాలిటీ బుక్స్ - "లేపాక్షి నోట్ బుక్స్" ఇచ్చేవాళ్ళు. అయినా అప్పట్లో చాలా పాపులర్ అయిన బ్రూస్లీ నోట్ బుక్ చూస్తే అలాంటిదొకటుంటే భలే ఉండేది అనుకునే వాడిని. ఆ కోరిక ఇంటర్మీడియట్ లో తీరింది.

ఇంజనీరింగ్ లోనూ క్లాస్ నోట్స్ నీట్ గా రాసుకునే అలవాటుండేది. అయితే మంచి క్వాలిటీ పేపర్ ఉన్న నోట్ బుక్స్ మార్కెట్ లో దొరికేవి కాదు. తర్వాత TCS లో జాబ్ చేరాక ప్రతి నెలా మొదటి రోజు కొన్ని నోట్ బుక్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ ప్రాజెక్ట్ నోట్స్ రాసుకోవటానికి ఇచ్చేవాళ్ళు. చాలా మంచి క్వాలిటీ పేపర్, ఆ పేపర్ మీద రాయటం అంటే చాలా ఇష్టం ఉండేది.

ఊహ తెలిసినప్పటినుంచీ బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా. పెన్ తోనో, పెన్సిల్ తోనో బొమ్మ వెయ్యాలనుకున్నప్పుడల్లా నా దగ్గర అప్పటికి ఉన్న పేపర్ మీద వెయ్యటమే తెలుసు. అలా జీవితం ముందుకెళ్తున్న క్రమంలో USA వచ్చాక పేపర్స్, పెన్స్, పెన్సిల్స్ కి కొదవే లేదు. ఎక్కడ చూసినా బెస్ట్ క్వాలిటీ కావల్సినన్ని అందుబాటులో ఉంటాయి. కానీ రాసే వాళ్ళే తక్కువ.

ఈ బొమ్మకూడా అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని దొరికిన పేపర్ మీద వేసిందే. USA కొచ్చాక మొదటి కొన్ని సంవత్సరాలు బొమ్మలు వేసేంత టైమ్ లేకుండా చాలా బిజీ గా గడచిపోతున్న రోజులవి. వచ్చీ రాగానే మా ఆవిడ USMLE ప్రిపరేషన్లో పడిపోవటం, నేనేమో దొరికిన టైమ్ కాస్తా టెక్నాలజీ బుక్స్ చదవటం, ప్రొఫెషన్ తో, ఇంటా బయటా పనులతోనే సరిపోయేది. అయితే ఒకరోజు ఈ బొమ్మ వెయ్యటానికి మాత్రమే అన్నట్టు కొన్ని గంటల టైమ్ ఒంటరిగా దొరికింది.

ఆరోజు USMLE Step-1 పరీక్ష, ఎనిమిది గంటల పరీక్ష అది, పొద్దున్నుంచి సాయంత్రం దాకా. Boston దగ్గర్లో ఒక హోటల్ పరీక్ష సెంటర్. పొద్దున్నే డ్రైవ్ చేసుకుని మా ఆవిడని పరీక్షకి తీసుకెళ్ళి నేనూ అక్కడే హోటల్ రిసెప్షన్ లో వెయిటింగ్ లో ఉండిపోయాను. అక్కడున్న మ్యాగజైన్స్ తో కాసేపు కాలక్షేపం అయినా, ఇంకా చాలా టైమ్ ఉంది. ఒక షాపింగ్ క్యాటలాగ్ తిరగేస్తుంటే ఒక ఫొటో చూడగానే బొమ్మ గియ్యాలి అన్నంతగా ఆకట్టుకుంది. బిజినెస్ క్యాజువల్ డ్రెస్ లో నిలబడి ఉన్న ఒక మోడెల్ ఫొటో. నా బ్యాక్ ప్యాక్ లో టెక్నాలజీ బుక్స్, బాల్ పాయింట్ పెన్స్ ఉన్నా పేపర్ లేదు. రెసెప్షన్ దగ్గరికెళ్ళి అడిగితే రెండుమూడు పేపర్స్ ఇచ్చారు. చెప్పాగా క్వాలిటీ పేపర్ కి కొదవే లేదిక్కడ ఎక్కడా. ఇక బొమ్మ గీస్తూ మిగిలిన టైమ్ అంతా గడిపేశాను. కాలం తెలీకుండానే దొర్లిపోయింది అం(టుం)టామే సరిగ్గా అలాంటి సంఘటనే అది. ఎన్ని గంటలు అలా గడిపేశానో తెలీదు, బొమ్మ మాత్రం పూర్తి చేశాను. స్ట్రెయిట్ గా పేపర్ మీద బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన బొమ్మ ఇది.

సహజంగా ఏ ఆర్టిస్ట్ అయినా ఉన్న స్పేస్ ని బట్టి బొమ్మ సైజ్, కంపోజిషన్ ఇలా కొంత ప్లానింగ్ చేసి, పెన్సిల్ రఫ్ స్కెచ్ వేసుకుని మరీ బొమ్మ మొదలు పెడతారు. ముఖ్యంగా పోర్ట్రెయిట్స్ అయితే ఒక్కొక ఆర్టిస్ట్ ఒక్కో రకంగా మొదలు పెడతాడు. నేను మాత్రం ఎప్పుడూ నా ఎడమ చేతి వైపు కనిపించే కనుబొమ్మతోనే (అంటే బొమ్మలో కుడి కనుబొమ్మనమాట) మొదలు పెడతాను. కంపోజిషన్, సైజ్ ఇలాంటి క్యాలిక్యులేషన్స్ అన్నీ మైండ్ లోనే జరిగిపోతాయి. పెన్సిల్ తో లా కాక, మొదలు పెడితే కరెక్షన్ కి తావు లేనిది బాల్ పాయింట్ పెన్ తో బొమ్మెయటం అంటే. చాలా క్యాలిక్యులేటెడ్ గా ప్రతి గీతా ఉండాలి, ప్రపోర్షన్స్ ఎక్కడా దెబ్బతినకూడదు. ఇది కొంచెం కష్టమే, అయినా నేను దీక్షగా కూర్చుని స్ట్రెయిట్ గా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన ప్రతి సారీ, ప్రతి బొమ్మా కొలిచినట్టు కరెక్ట్ గా వచ్చేది. దీక్షలో ఉండే శ్రద్ధేనేమో అది!

అప్పుడే ఈ బొమ్మను దాటి పాతిక సంవత్సరాల కాలం ముందుకి నడిచెళ్ళిపోయింది. వెనక్కి తిరిగి చూస్తే, ఇండియా లో అన్నీ, అందర్నీ వదిలి ఇంత దూరం వచ్చి కొత్తగా మొదలుపెట్టిన జీవితం, ఇంకా నిన్నో మొన్నో అన్నట్టే ఉంది. ఎక్కడ పుట్టాను, తొమ్మిదేళ్ళ నుంచే హాస్టల్స్ లో ఉండి చదువుకుంటూ ఎలా పెరిగాను. జాబ్స్ చేస్తూ ఎన్ని సిటీస్, ఎన్ని (ప్ర)దేశాలు తిరిగాను, చివరికి అందరినీ వదిలి ఇక్కడికొచ్చి స్థిరపడ్డాను.

ఎక్కడున్నా, ఎలా ఉన్నా అప్పుడూ, ఇప్పుడూ నాతో ఉన్నవీ, నన్నొదలనివీ మాత్రం నా బొమ్మలే. అప్పుడప్పుడూ అప్పటి నా బొమ్మలు చూసుకుంటుంటే ఎందుకో మనసు మనసులో ఉండదు, గతం లో(తుల్లో)కెళ్ళిపోతుంది. ప్రతి బొమ్మలోనూ ఆ బొమ్మ వేసినప్పటి గడచిన క్షణాలన్నీ జ్ఞాపకాలుగా నిక్షిప్తమై ఉన్నాయి. చూసిన ప్రతిసారీ అందులో దాగిన ప్రతి క్షణం నన్ను చూసి మళ్ళీ బయటికి వచ్చి పలకరించి వెళ్ళిపోతూనే ఉంటాయి. కొన్నిటిలో గడిచిన క్షణాల ఆనందమే కాదు, తడిచిన మనసూ దాగుం(టుం)ది.

"గడిచిన కాలంలో మునిగిన జ్ఞాపకాల తడి ఎప్పటికీ ఆరదు."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12 ...

Portrait of Pooja Bedi

Camel Poster Colors on Paper (11" x 14")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 13 -->

ఆర్ట్ పై ఉన్న ఇష్టం, నేర్చుకునే వీలు లేక, పత్రికల్లో ఆర్టిస్ట్ లు వేసే ఇల్లస్ట్రేషన్స్ బొమ్మల్నీ, ఫొటోల్నీ చూసి వేస్తూ, స్వీయ సాధనలో ఒక్కొక్క అడుగూ పడుతూ లేస్తూనే ముందుకి వేస్తూ, అలా పెన్సిల్ డ్రాయింగ్స్, బాల్ పాయింట్ పెన్ స్కెచెస్ దాటి, ఫౌంటెన్ పెన్ ఇంక్, వాటర్ కలిపి బ్రష్ తో బ్లాక్ అండ్ వైట్ పెయింటింగ్ లా అనిపించే బొమ్మలూ దాటి, కేమెల్ పోస్టర్ కలర్స్ నే వాటర్ కలర్స్ అని కొని, అనుకుని పత్రికల్లో వస్తున్న ఫొటోలు చూసి వాటిని పెయింటింగ్స్ లా వెయ్యాలని తీవ్ర ప్రయత్నం చేస్తున్న రోజులవి. నాలుగైదేళ్ళు, 1987-91 సంవత్సరాల మధ్య నేను పెయింటింగ్స్ వెయ్యాలని పడ్డ తపనా, మెటీరియల్ కోసం తిరిగిన ఊర్లూ, వెతికిన షాపులూ, పెయింటింగ్స్ వెయ్యాలని చేసిన కృషి, ఒక్క ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ ని అయినా కలిసి వాళ్ళు బొమ్మలు వేస్తుంటే చూడాలని, చూసి మెళకువలు నేర్చుకోవాలనీ చేసిన ప్రయత్నం అంతా ఇంతా కాదు.

ఇంజనీరింగ్ చదువు పూర్తి అవగానే హైదరాబాద్ వెళ్ళి మొదటి జాబ్ చేస్తున్న రోజుల్లోనూ బొమ్మలు వెయ్యటం మాత్రం ఆపలేదు. ఏ పండగకో ఆఫీస్ కి నాల్రోజులు శలవు పెట్టి హైదరాబాద్ నుంచి కావలి ఇంటికి వస్తూ కూడా రంగులూ బ్రష్ లూ నాతో తెచ్చుకోవటం, ఇంట్లో ఉన్న వారం రోజుల్లో కూడా గంటల కొద్దీ కూర్చుని పెయింటింగ్స్ వేసుకోవటం, పూర్తి చేసిన ప్రతి బొమ్మని చూసుకుని సంతృప్తి పడిపోవటం, ఇలా నా బొమ్మలు నా వెన్నంటే ఎప్పుడూ ఉన్నాయి.

అప్పట్లో ప్రతి సంవత్సరం మొదట్లో, చివర్లో గ్రీటింగ్ కార్డులూ, క్యాలండర్లూ ఊరూరా సందడి చేసేవి. కొత్త సంవత్సరం షాపుల్లో కొత్త క్యాలండర్లు తగిలించేవాళ్ళు. McDowell's అనే wine కంపెనీ ఒకటి ప్రతి సంవత్సరం అందమైన క్యాలెండర్ ప్రింట్ చేసి రిలీజ్ చేసేది. అది కొంచెం పెద్ద సైజ్ లో చాలా మంచి క్వాలిటీ పేపర్ పై ఎవరో ఒక ప్రముఖ సెలెబ్రిటీ ఫొటోలతో చూపరులను ఆకట్టుకునేలా చాలా అందంగా ఉండేది. అక్కడక్కడా కొన్ని షాపుల్లో అలాంటి క్యాలెండర్స్ అప్పటికి చాలా సార్లు చూశాను. ఆ సంవత్సరం సంక్రాంతి శలవులకి ఇంటికొస్తే ఆ క్యాలెండర్ ఒకటి నా చేతికి చిక్కింది. అన్నకి ఫ్రెండ్ ఎవరో ఒక క్యాలెండర్ ఇచ్చారు. అప్పటి దాకా పత్రికల్లో చిన్న చిన్న ఫొటోలు చూసి వేసిన పోర్ట్రెయిట్స్ తో ఒక్కసారి బ్యూటిఫుల్ పెద్ద సైజ్ క్యాలెండర్ చూసే సరికి అందులో ఒక బొమ్మని రంగుల్లో పెయింటింగ్ వెయ్యాలన్న ఆలోచన మదిలో మెదిలింది. అంతే ఒక రోజు పొద్దున్నే దీక్ష మొదలైపోయింది.

ఆ సంవత్సరం క్యాలెండర్ పేజీల్లో మోడల్ "పూజా బేడి". చాలా అర్టిస్టిక్ గా అనిపించిన ఒక పేజీలోని ఈ పోజ్ ని నా పెయింటింగ్ కోసం ఎంచుకున్నా. ఆ ఫొటోలో ఉన్న రంగులూ అందులోని కొన్ని షేడ్స్, నా దగ్గరున్న నాలుగైదు క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్స్ తో కొంచెం కష్టమే. అయినా ఏదో తెలీని తపన, అచ్చం అలానే వేసెయ్యాలని. ఒక రెండు రోజులు రోజూ కొన్ని గంటలు కూర్చుని పూర్తి చేసిన ఈ పెయింటింగ్ లో బ్యాక్ డ్రాప్ అప్పటి నా బొమ్మల్లో ఒక చిన్న ప్రత్యేకత.

ఆ క్యాలెండర్ పేజీ లో పెరట్లో ఒక తలుపు ముందు నేలపై కూర్చున్న మోడల్, పక్కన చెట్టు కొమ్మలూ, చేతికి ఒక బుట్టా, బుట్టలో కుండ, అరిటాకులు, పక్కన ఇంకా రెండు మూడు కుండలు, బుట్టలూ ఇలా కొన్ని వస్తువులూ ఉన్న చిత్రం అది. అందులోంచి నా పెయింటింగ్ కి మాత్రం మోడల్, పట్టుకున్న బుట్టా, ఒక కుండా ఇంతవరకే తీసుకున్నాను. బ్యాక్ గ్రౌండ్ ఏదైనా డార్క్ లో భిన్నంగా వెయ్యాలని అనుకున్నాను. ఆ డార్క్ బ్యాక్ డ్రాప్ లో పోర్ట్రెయిట్ ఎలివేట్ చెయ్యాలని అలా స్ట్రైప్స్ తో ఉన్న నల్లని బ్యాక్ డ్రాప్ వేశాను. ఆ ఒకటి రెండేళ్ళు 1990, 91 సంవత్సరాల్లో నేనేసిన పెయింటింగ్స్ లో ఇంచు మించు గా ఇలాంటి బ్యాక్ డ్రాప్ లే ఎక్కువగా వేశాను. ప్రతి ఆర్టిస్ట్ కీ ఒక ట్రెండ్ లాంటిది కొద్ది రోజులు కొన్ని బొమ్మల్లో రిపీట్ అవటం అనేది ఉంటుంది. అలా స్ట్రైప్స్ బ్యాక్ డ్రాప్ ఆ రెండు మూడేళ్ళ నా బొమ్మల్లో ట్రెండ్ ఏమో అనిపిస్తుంది ఇప్పుడు చూసుకుంటుంటే. అప్పట్లో ఇలా ఇంకో రెండు మూడు పెయింటింగ్స్ కీ ఇలాంటి బ్యాక్ డ్రాప్ వేశాను.

రంగులు ఎలా కలపాలి, ప్రైమరీ రంగులు అంటే ఎన్ని, ఆ రంగులు ఏవేవి, సెకండరీ రంగులెన్ని, ఏ ఏ ప్రైమరీ రంగులు కలిపితే సెకండరీ రంగులొస్తాయి, అక్కడి నుండి మరిన్ని రంగుల షేడ్స్ ఎలా వస్తాయి...ఇలాంటి పాఠాలేవీ బొత్తిగా తెలీదు, తెలుసుకునేందుకు కావల్సిన పుస్తకాలూ దొరికేవి కావు. తెలిసిందల్లా - ఒక రంగు, దాని షేడ్ చూస్తే తెలీకుండానే రెండు మూడు రంగులు కలపటం ఆ రంగు కి దగ్గరగా ఉన్న షేడ్ తీసుకురావటం అంతే. అంతా అలా ఆటోమ్యాటిక్ గా జరిగిపోయేది. ఇందులో నా దగ్గరున్న రెండు మూడు రంగులు, వైట్, రెడ్, యెల్లో, గ్రీన్ అక్కడక్కడా స్ట్రెయిట్ గా వాడినవి అలానే కనిపిస్తాయి. ఆ నాలుగు రంగులే అటూ ఇటూ కలిపి మిగిలిన షేడ్స్ తెచ్చేవాడిని. ఇందులో ఇప్పుడు గమనిస్తే సిల్వర్, గోల్డ్ రంగుల్ని పెయింటింగ్ ఆభరణాల్లో వేసే మెళకువ అప్పటికి ఇంకా తెలీదు. దాని కోసం తర్వాత గోల్డ్, సిల్వర్ క్యామెల్ల్ ఫ్యాబ్రిక్ పెయింటింగ్ లు కొని వాటిని కొన్ని పెయింటింగ్స్ లోనూ వాడాను. మెరుస్తూ కొంచెం గోల్డ్, సిల్వర్ ఎఫెక్ట్ ఇచ్చేవి. ఇందులో బ్యాక్ డ్రాప్ బ్లాక్ మాత్రం ఇండియన్ ఇంక్ తో వేసిందే.

అప్పుడు నా మొట్టమొదటి జాబ్ "సంగారెడ్డి", మెదక్ జిల్లా District Treasury Office, Computer Centre లో "Data Processing Officer" గా. చిన్న టవున్. National Informatics Centre (NIC) Office, Computer Centre లో, District Rural Development Agency (DRDA) Office, Computer Centre లో బిమల్ కుమార్, రాంబాబు, సోమేశ్వర రావు, వ్యాఘ్రేశ్వర రావు ఇలా నలుగురైదుగురు ఫ్రెండ్స్ తో చిన్న ఆఫీస్ ప్రపంచం, నా బొమ్మలు చూసి మెచ్చుకునేవాళ్ళు. District Collector Office కూడా కలిసి అన్నీ ఒకే కాంపౌండ్ లో ఉండేవి. దగ్గర్లోనే ఆంధ్ర బ్యాంక్, టైప్ ఇన్స్టిట్యూట్, ఒక జిరాక్స్ షాప్ ఉండేది. ఈ పెయింటింగ్ ని ఆ జిరాక్స్ షాప్ లో ల్యామినేషన్ చెయించాను. అప్పుడు ప్రతి టవున్ లోనూ ఫొటో ఫ్రేములు కట్టే షాపులు మాత్రం తప్పనిసరిగా ఉండేవి. ఎక్కువగా దేవుడి ఫొటో లు ఫ్రేమ్ చేసేవాళ్ళు. దీనికి ముందు ఒకటి రెండు పెయింటింగ్స్ ని "కావలి" లో అలాంటి షాప్ లో ఫ్రేమ్ చెయ్యించాను. చాలా టైమ్ తీసుకుని చక్కగా ఫ్రేమ్ చేసేవాళ్ళు. హైదరాబాద్ అబిడ్స్ దగ్గర ఒక ఫ్రేమ్ షాప్ ఉండేది, అక్కడ రెడీ మేడ్ ఫ్రేమ్స్ కూడా దొరికేవి. ఒకటి రెండు నా బొమ్మలు అలా ఫ్రేమ్స్ చేయించాను. ఇదొక్కటి మాత్రం ల్యామినేషన్ చెయ్యించి చూద్దాం అని ట్రై చేశా. నచ్చలేదు, తర్వాత ఏ బొమ్మా ల్యామినేషన్ చెయ్యించలేదు.

ప్రతి బొమ్మలోనూ అప్పటి జ్ఞాపకాలు, ఆ రోజులూ, ఆ పరిస్థితులూ, ఒంటరిగా కూర్చుని రంగులతో ఆ కుస్తీలు, ఇలా ఎన్నెన్నో అనుభవాలూ అనుభూతులూ దాగి ఉంటాయి. బొమ్మలోకి తొంగి చూస్తే ఒక్కొక్కటీ మళ్ళీ కళ్ళముందు జరుగుతున్నట్టే కనిపిస్తాయి. కాలం ఎంత ముందుకెళ్ళిపోయినా అన్నీ గుర్తుకి తెస్తూ నిన్ననే జరిగినట్టు అనిపిస్తాయి. మనసుని కొంచెం నొప్పిస్తాయి...

"కాలంతో కలిసి ముందుకి నడిచేది జీవితం, వెనక్కి నడిచేది మనసు."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

After a while...

Ballpoint Pen on Paper

 Getting back to my Soul, Art after a while!

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 ...

"నీ నును పైటను తాకిన చాలు"

Poster colors & Indian Ink on Paper

 

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 12 -->

"నీ నును పైటను తాకిన చాలు...గాలికి గిలిగింత కలుగునులే..."

ఈ తెలుగు పాటలోని సి.నా.రె. గారి పదాలతో అప్పుడు నేను చదువుతున్న "విజయవాడ సిద్ధార్థ ఇంజనీరింగ్ కాలేజి లిటరసీ క్లబ్ బోర్డ్" లో రెండురోజులు మెరిసి మురిసిన ఈ పెయింటింగ్ నా బొమ్మల్లో ఓ ప్రత్యేకం.

ఈ పెయింటింగ్ లో కనిపించే నలుపుతెలుపుల్లోకి తొంగి చూస్తే అప్పుడే 34 యేళ్ళ జీవితం గిర్రున తిరిగిపోయిందా అనిపిస్తూ అప్పటి కాలేజీ రోజుల స్మృతుల్నీ, గడచిన కాలం రంగులపరిమళాల్నీ గుర్తుకి తెస్తూ సుతిమెత్తగా మనసుని తాకి వెళ్తుంది.

పెయింటింగ్ వెయ్యాలన్న తపన ఉన్నా, ఎలా వెయ్యాలి, ఏ మెటీరియల్ కావాలి, అవెక్కడ దొరుకుతాయి అని తెలుసుకోవాలంటే ఎంతో "స్వయంకృషి" చెయ్యాల్సిన రోజులు. ఎవరైనా ఆర్టిస్ట్ లు వేసిన బొమ్మలు చూడాలంటే పత్రికలే సులభమైన మార్గం. చిన్న చిన్న టౌనుల్లో ఆర్ట్ గ్యాలరీలుండేవి కాదు, లోకల్ ఆర్టిస్ట్ లు ఎవరికీ తెలిసేది కాదు. ఒకవేళ ప్రయాసపడి తెలుసుకుని కలిసి వివరాలడిగినా సరిగా చెప్పేవాళ్ళు కాదు. ఎందుకు చెప్పేవాళ్ళు కాదో ఆ "ట్రేడ్ సీక్రెట్స్" ఏంటో ఎందుకో అప్పట్లో అర్ధమయ్యేది కాదు. ఇక విజయవాడ లాంటి నగరంలో ఆర్టిస్ట్ ల వివరాలు కనుక్కోవటం ఇంకా కష్టం.

సినిమా కట్ అవుట్ లకి అప్పుడు విజయవాడ పుట్టిల్లు. సినిమాలకెళ్తూ బీసెంట్ రోడ్ దాటి అలంకార్ థియేటర్ వెళ్ళే దారిలో కాలువలపై వంతెనల చుట్టూ పెద్ద పెద్ద కటవుట్లుండేవి. అవి ఎక్కడేస్తారు, అంతంత పెద్దవి ఎలా వేస్తారు తెలుసుకోవాలన్న ఉత్సాహం చాలా ఉండేది. ఒకసారి రైల్వేస్టేషన్ నుంచి ఎప్పుడూ వెళ్ళని ఒక రోడ్ లో వెళ్తుంటే ఆ దారంతా ఒకవైపు సగం వేసిన ఇంకా పూర్తికాని సినిమా కట్ అవుట్ లు చూశాను. ఓహో ఇక్కడనమాట ఇవి సృష్టింపబడేది అని మాత్రం తెలిసింది గానీ సగం పూర్తయిన అవి వేస్తూ అక్కడ ఒక్కరూ కనబడ్లేదు. ఎవరినో అడిగితే వాటి వర్క్ అంతా రాత్రిపూట చేస్తారని తెలిసింది. అర్ధమయ్యింది, విజయవాడ ఎండల్లో పగటిపూట, ఆరుబయట, అదీ రోడ్డు పక్కన అవి వెయ్యటం అసాధ్యం. ఒకసారి మాత్రమే సాయంత్రం చీకటిపడే వేళ ట్రెయిన్ అందుకునే హడావుడిలో రిక్షాలో వెళ్తూ కొంచెం చూడగలిగాను, ఎలా వేస్తారో తెలిసింది.

పెయింటింగ్స్ ఎలా వెయ్యాలి అనే పరిశోధనలో పడి, కనపడిన ప్రతి మార్గమూ అన్వేషించాను. చివరికి కాలేజి కి దగ్గర్లో రద్దీ గా చాలా చిన్నా పెద్దా షాపులుండే "పటమట" లో నాలుగైదు బుక్ షాపులుండేవి. ఆ షాపుల్లో వదలకుండా అందరినీ అడిగితే ఒకాయన "ఒన్ టవున్" లో ట్రై చెయ్యమని ఇచ్చిన సలహా పట్టుకుని అతిశయం అనుకోకుండా "ఆశ,  ఆశయమే ఆయుధాలు" గా అన్వేషణ అనే యుద్ధం మొదలు పెట్టాను. అక్కడ వాళ్ళనీ వీళ్ళనీ అడిగి చివరికి లోపలికి వెళ్తే బయటికి రావటం కష్టతరం అన్నట్టుండే "పద్మవ్యూహం లాంటి ఒన్ టవున్" ఇరుకు సందుల్లో "అనుభవమే లేని అభిమన్యుడిలా" ప్రవేశించి ఒక ఆరు రంగుల "క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్ బాటిల్ సెట్" సంపాదించాను. అదీ చాలా విచిత్రంగా. అక్కడ అన్నీ హోల్ సేల్ షాపులే, అసలవి షాపుల్లా కూడా ఉండవు. ఇరుకు గోడవునుల్లా ఉంటాయి. రీటెయిల్ గా అమ్మరు. ఒక బుక్ మెటీరియల్ హోల్ సేల్ షాపు అక్కడెక్కడో ఉందని ఎవరో చెప్తే వెతికి వెతికి పట్టుకుని వెళ్ళా. ఓనర్, ఇద్దరు వర్కర్లు ఏదో లోడ్ వ్యాన్లోకెక్కిస్తూ ఉన్నారు. అప్పటికే సాయంత్రం, చీకటి పడింది. ఇక్కడ దొరకవులే అని అనిపించినా, "ఇంత కష్టపడి ఇక్కడిదాకా వచ్చి ఇప్పుడు ఉసూరుమంటూ వెనక్కిపోవడమా?" అని మనసు ప్రశ్నిస్తే, సరేలే అని ధైర్యం చేసి, అసలు అడగొచ్చా లేదా అని తపటాయిస్తూనే అడిగా, "ఏమండీ మీదగ్గర క్యామెల్ పోస్టర్ కలర్స్ దొరుకుతాయా" అని. అంతే అడిగీ అడగ్గానే  ఆయన లోపలికెళ్ళాడు. ఒకపక్క ఆశ, దొరుతాయేమో అని. మరోపక్క నిరాశ, వచ్చి ఏం చెప్తాడో అని. కొద్ది క్షణాల తర్వాత  ఆయన ఆరు రంగుల బాటిల్స్ ఉండే ఒక సెట్ పట్టుకొచ్చాడు. సరిగ్గా అదే నాకు కావల్సింది. ఆ క్షణం నా ఆనందానికి అవధుల్లేవంతే! తర్వాత ఇంకో రెండుమూడుసార్లు కూడా వెళ్ళి నాకు కావల్సిన సెలెక్టెడ్ రంగులు అడిగి మరీ అక్కడ తెచ్చుకున్నాను. బహుశా ఆ హోల్ సేల్ షాపు కి పోస్టర్ కలర్స్ కోసం వెళ్ళిన ఒకే ఒక్క రీటెయిల్ కస్టమర్ ని నేనేనేమో!

అప్పట్లో వార పత్రికలు విరివిగా చదివేవాళ్ళు, కొన్ని పత్రికలకి చాలా డిమాండ్ ఉండేది. వచ్చిన కొద్ది గంటల్లోనే అన్ని కాపీలూ అమ్ముడయిపోయేవి. ఎందరో రచయితలూ, ఆర్టిస్ట్ లూ వాటి ద్వారా వెలుగులోకొచ్చిన రోజులవి. అన్నిటిల్లో ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక నాకు ప్రత్యేకంగా కనిపించేది. అందులో కథలకీ సీరియల్స్ కీ వేసే ఇలస్ట్రేషన్స్ అన్నీ పెయింటింగ్స్ నే. "ఉత్తమ్ కుమార్" అనే ఆర్టిస్ట్ ఇలస్ట్రేషన్స్ లో పూర్తి స్థాయి పెయింటింగ్ లు వేస్తూ ఒక కొత్త ఒరవడి తీసుకొచ్చారు. పోస్టర్ కలర్స్, వాటర్ కలర్స్ తో వేసే ఆ పెయింటింగ్స్ చాలా గొప్పగానూ, అందంగానూ ఉండేవి. ఇక అవే నాకు పెయింటింగ్ నేర్చుకునేందుకు మార్గదర్శకాలయ్యాయి. ఆంధ్రభూమి లో అచ్చయిన ఒక్కొక్క ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగ్ ఒక పాఠ్యగ్రంధంలా ముందు పెట్టుకుని, శోధించి సాధించి, కనుక్కుని కొనుక్కున్న పోస్టర్ కలర్స్ తో కష్టమైనా కుస్తీ బరిలో దిగి అలాగే వెయ్యాలని దీక్షతో గంటలకొద్దీ కూర్చుని "సాధన" అనే పోరాటం చేసేవాడిని. పట్టు వదలని పోరాటం, పట్టు సడలని ఆరాటం తో వేసిన ప్రతి బొమ్మలోనూ సక్సెస్ అయ్యేవాడిని. అసలు మెళకువలు తెలీదు, రంగుల మిశ్రమం గురించి తెలీదు, ప్రైమరీ-కలర్స్ సెకండరీ-కలర్స్ లాంటి పదలూ తెలీవు, బ్రషులూ ఒకటో రెండో ఉండేవి. "కృషితో నాస్తి దుర్భిక్షం, కృషి చేస్తే దక్కనిదంటూ ఉండదు." అన్న మాటలకి నిదర్శనం నా అనుభవాల్లో ఇది ఒకటి.

ఈ పెయింటింగ్ కూడా మక్కీ కి మక్కీ "ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక" లో అచ్చయిన "ఉత్తమ్" గారి పెయింటింగ్ ని చూసి నేర్చుకునే మార్గంలో వేసిందే. కాలేజి రోజుల్లో నేను వేసే బొమ్మలకి కొద్ది మంది ఫ్రెండ్స్, జూనియర్స్ అభిమానులుండేవాళ్ళు. అడిగి నా రూముకి వచ్చి మరీ చూసి పొయ్యేవాళ్ళు.

అలా నా బొమ్మలు చూసి మెచ్చుకునే నా క్లాస్ మేట్, ఒక మంచి ఫ్రెండ్ "కిరణ్". ఇది చూసి, "నీ పెయింటింగ్ కాలేజి మొత్తం చూడాలి గిరీ" అంటూ "భువనేశ్వరి" అనే తెలుగు సినిమాలో కవి శ్రీ సి.నారాయణ రెడ్డి గారు రాసిన "ఏమని పిలవాలీ, నిన్నేమని పిలవాలి..." అన్న పాటలోని ఈ కింది లైన్స్ రాసి జతచేసి కాలేజి లిటరసీ క్లబ్ బోర్డ్ లో పెట్టించాడు.

"నీ చిరునవ్వులు సోకిన చాలు

సూర్యుడు వెన్నెల కాయునులే...

నీ నునుపైటను తాకిన చాలు

గాలికి గిలిగింత కలుగునులే...

నీ పాదాలూ మోపిన చాలు

శిలలైనా విరబూయునులే..."

తర్వాత రెండ్రోజులకి మా జూనియర్ ఎవరో నాకా పెయింటింగ్ ని తెచ్చి ఇస్తూ, ఇది చూసి కొందరు అమ్మాయిలు అభ్యంతరం చెబుతూ ఆ క్లబ్ హెడ్ ఇంగ్లీష్ మాష్టారుకి కంప్లెయింట్ చేశారని అందుకే తీసెయ్యాల్సి వచ్చిందనీ చెప్పాడు. అభ్యంతరం చెప్పేంత కారణాలు ఇందులో లేకున్నా, చూసే కళ్ళు అన్నీ ఒక్కలా ఉండవు అనుకున్నాను. అలా కాలేజి లో నా ఈ పెయింటింగ్ ని అందరూ చూడ(లే)కపోయినా ప్రతి సంవత్సరం ప్రింట్ చేసే కాలేజి మ్యాగజైన్లో క్రమం తప్పక ప్రింట్ అయ్యి ఆకట్టుకున్న నా బొమ్మలు అందరూ చూశారు, అందరికీ నేనెవరో తెలిసింది. ఫైనల్ యియర్ అయ్యి వెళ్ళేపుడు ఒకరికొకరం ఆటోగ్రాఫ్ బుక్స్ లో అడ్రెస్ తోబాటు రాసుకున్న సందేశాల్లో నా ఆటోగ్రాఫ్ బుక్ నిండా ప్రతి ఒక్కరూ నా బొమ్మలనే ప్రస్తావిస్తూ మెసేజ్ లు రాశారు.

అప్పటి నా పెయింటింగ్ "స్వయం కృషి" సాధన లో "ఉత్తమ్ గారు" కి నేను ఏకలవ్య శిష్యుడిని. ఆయన పెయింటింగ్స్ నాకు పాఠ్యగ్రంధాలు! ఆ సాధనలో వేసిన పెయింటింగ్స్ లో బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో వేసిన ఈ పెయింటింగ్ ఫలితం నాకు చాలా తృప్తిని ఇచ్చింది. స్వయం సాధనతో నేరుచుకున్న తపనలోని ఆ తృప్తి ఎప్పటికీ తరగని ఘని.

"స్వయంకృషి తో సాధించి ఎక్కిన ప్రతి మెట్టూ ఎవరెస్టు శిఖరమే."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Work with Masters...

 

"Idleness" - My work of Masters

Based on painting by "John William Godward" - an English Painter

Every master was once a student. Not every student is fortunate to learn from masters. Observing masters at work is the best way to learn from them. If that is not possible, studying their works is the next best way. I wish I was born in 19th century, and always wanted to work with some of the great Artists who lived in that century.

I started studying "Modern Art" lately. The Modern Art era started with rebellion thinking of refusing to go along with traditional teaching of Arts. Late 19th century and the beginning of 20th century saw several artists who started to radically change the basic principles of Art by creating something new, right from organizing space in a new way to doing outlines and shadows differently, even working with with no-rules or new-rules of perspective. Many initial works of modern artists of that period resembled old masters of traditional art. Later, they transformed into a new way of thinking, seeing, painting, and making viewers think about art.

My "Study of Masters" has always been like looking at a masterpiece so closely to feel their works. If I  feel like feeling it more stronger, I work with them. In other words I work with their works. This is a masterpiece that was done right around the time the "Modern Art Era" started in 1900. I am studying many masters of that era and this masterpiece took me away for few hours deeper into it.

"If working with masters is not a possibility, work with their works."

~ Giridhar Pottepalem

My soul lives in my Art...

My Oil Paintings lined up in my Art Studio before they go on to the walls.

My dream of “Oil Painting” was born in my heart when I first visited “The Salarjung Musuem” in Hyderabad when I was 15 years old. The European Gallery over there took my breath away for a longtime. It was chasing me inside me since then for years wherever I went whatever I did.

Now I feel proud to be surrounded by “my dream come true!”.

“My soul lives in my Art” ~ Giridhar Pottepalem

"శ్రీ రామ చంద్రుడు"...

"శ్రీ రామ చంద్రుడు"

Oil on Canvas - 24" x36" (2' x 3')

ఊహ తెలిశాక నాన్న వేసిన మూడు శ్రీరామ చంద్రుని బొమ్మలు రోజూ మా ఇంట్లో చూస్తూనే పెరిగాను. తన పన్నెండేళ్ళ వయసులో నాన్న పుట్టిన ఊరు "దామరమడుగు" లో పెరిగిన ఇంట్లో మిద్దెమీద నున్నటి తెల్లని సున్నపు గోడమీద రంగులతో చిత్రించిన బాణం పట్టుకుని ఫ్రేమ్ లో ఇమిడి చక్కగా నిలబడి ఉన్న "కోదండ రాముడు" మొదటిది. అదే గోడపైన పక్కనే రెండవది రంగుల చిత్రం, చెట్టుకింద "సీతారాములు", ఎదురుగా బంగారు లేడి ని చూపిస్తూ పట్టి తెచ్చి ఇమ్మని చెయ్యి చూపెట్టి అడుగుతున్న సీత. మూడవది నాన్న B.Ed Training చేసిన కాలేజి "Vijaya Teachers College, Bangalore" లో ఉన్నపుడు ఆ కాలేజి మ్యాగజైన్ ముఖచిత్రం కోసం వేసిన ఇంట్లో ఫ్రేమ్ కట్టించి ఉన్న "సీతారాములు" పోర్ట్రెయిట్. ఈ మూడు బొమ్మల ప్రభావం పోర్ట్రెయిట్ అంటే ఇలానే వెయ్యాలి అనేంతగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ ఉంది, ఎప్పటికీ ఉంటుంది.

ఆధునిక భావాలున్న నాన్న కి దేవుడంటే నమ్మకం ఉండేది కాదు. అయినా వేసిన కొద్ది బొమ్మల్లో "శ్రీరాముడు" బొమ్మలే ఎక్కువ ఉండటం విశేషం. నాన్న పేరు "రామచంద్రయ్య", బహుశా ఆ పేరు ప్రభావం నాన్న మీద ఉండి ఉండొచ్చు.

చిన్నపుడు "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" లో నాన్న హైస్కూలు టీచర్ గా ఉన్నపుడు మేము ఎక్కువగా వెళ్ళిన చాలా సువిశాలమైన పెద్ద దేవాలయం "శ్రీ కోదండ రామాలయం". ఆ దేవాలయం తిరునాళ్ళు అప్పట్లో చాలా గొప్పగా జరిగేవి. నా నాలుగేళ్ళ వయసులో చూసిన "తెప్పోత్సవం" రాత్రి కోనేరు చుట్టూ చేరిన ఆ జనం మధ్య కోనేటి నీళ్ళల్లో "తెప్ప" మీద ఉత్సవం ఇంకా గుర్తున్నాయి.  శ్రీరామ నవమి ఉత్సవాలప్పుడు పది రోజులపాటు రోజూ వేకువ ఝామున ఊరేగింపు వచ్చే రాముడి ని మా చిన్నపుడు మమ్మల్ని నిద్రలేపి రోడ్డు మీదికి తీసుకెళ్ళి చూపించి మా కళ్ళకి హారతి అద్దిన మా "బామ్మ" చేతి మీద "శ్రీ రాములు" అన్న పచ్చబొట్టు అక్షరాలూ ఇంకా గుర్తున్నాయి. చిన్నపుడు ఎప్పుడూ బామ్మ చెయ్యి చూసి, బామ్మా నీకు కృష్ణుడంటే ఇష్టం కదా అయితే "శ్రీ రాములు" అని ఎందుకు పచ్చబొట్టు వెయ్యించుకున్నావ్ అని అడిగేవాళ్ళం. రామాయణ ఇతిహాసం "బామ్మ" చెప్పిన కథల్లో ఊ కొడుతూ విన్నాం. ఇప్పటి తరం కి ఆ ఇతిహాసాలు తెలీవు, కథలుగా చెప్పే బామ్మలూ లేరు, ఉన్నా వాళ్ళ  దగ్గర పెరిగే వీలూ లేదు. భారతీయ ఇతిహాసాల్లోని మహావీరులకన్నా పాశ్చాత్య కామిక్ బొమ్మల వీరులే బాగా పరిచయమైపోయారు.

భారతీయ సంస్కృతి, ఇతిహాసాల్లో "శ్రీ రాముడు" ని ఆదిపురుషుడు గానూ పిలుస్తారు, కొలుస్తారు. ఈమధ్య వచ్చిన పాశ్చాత్య కామిక్ ప్రభావంతో వచ్చి మెప్పించలేకపోయిన "ఆదిపురుష్" సినిమా ప్రభావంతో వేసిన పెయింటింగ్ మాత్రం కాదిది. దాదాపు రెండేళ్ళ క్రితం ఒక పేరు తెలియని శిల్పి చేతిలో చెక్కబడ్డ "శ్రీరాముడు" చెక్క శిల్పం బొమ్మ ఆధారంగా మొదలుపెట్టిన ఈ "శ్రీ రామ చంద్రుడు" ని ఇప్పటికి పూర్తి చెయ్యగలిగాను.

అన్నిటికన్నా మిన్నగా ఈ పెయింటింగ్ కి నేను పెట్టుకున్న పేరు, నాన్న పేరూ రెండూ ఒక్కటే - "శ్రీ రామ చంద్రుడు"!

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 ...

 

Portrait of the First Female Indian Prime Minister - Smt. Indira Gandhi

Ballpoint pen on paper 8" x 9"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 -->

మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ మెయిన్ సబ్జెక్ట్స్ గా, ఇంగ్లీష్, సంస్కృతం లాంగ్వేజెస్ గా ఇంటర్మీడియట్ (11th & 12th Grade) విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి" లో ఉత్సాహంగా చేరా. అప్పట్లో లొయోలా కాలేజి లో సీట్ రావటం కష్టం. పదవ తరగతిలో చాలా మంచి మార్కులు తెచ్చుకోవటంతో, నాన్ లోకల్ అయినా నాకు  సులభంగా నే సీట్ వచ్చింది, చేరిపోయాను. ఆ కాలేజి లో చదివింది రెండేళ్ళే. కాలేజి ఆఫర్ చేయ్యని ఇంకో సబ్జెక్ట్ లో కూడా అక్కడ నాకు నేనుగా చేరిపోయాను. అదే "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్". చదవే మూడ్ లేని, ఏమీ తోచని సమయాల్లో ఒక్కడినే "గోగినేని హాస్టల్ రూమ్" లో కూర్చుని "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్" లో దూరి బొమ్మలు వేసుకునేవాడిని. ఆ రెండు సంవత్సరాల్లో అలా ఒక పదీ పన్నెండు దాకా బొమ్మలు వేసి ఉంటానేమో. ఆ బొమ్మల్లో అప్పుడావయసుకుకి నైపుణ్యం చాలానే ఉండేది అనిపిస్తుంది ఇప్పుడు చూస్తుంటే. వేసిన బొమ్మలన్నీ పుస్తకాల్లోనే దాగి భద్రంగా ఉండేవి. బొమ్మలన్నీ ఒకదగ్గర చేర్చిపెట్టుకునే ఫైల్ లాంటిదేదీ ఉండేదికాదు. కొన్ని అప్పటి పుస్తకాల్లోనే ఉండిపోయి వాటితో పోగొట్టుకున్నాను. అయినా వేసిన ప్రతి బొమ్మా గుర్తుందింకా. అప్పుడు వేసిన బొమ్మల్లో ప్రముఖమైంది ఈ అప్పటి భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధి" గారిది.

గతం లోకి - 1983-85, విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి"

గుణదల "మేరీమాత" కొండల క్రింద, ఆహ్లాదంగా ఎటుచూసినా పచ్చదనం, అత్యుత్తమమైన క్లాస్ రూమ్ లు, ల్యాబ్‌లు, లైబ్రరీ, ఆట స్థలాలతో అందమైన క్యాంపస్. ప్రవేశం పొందగలిగే ప్రతి హాస్టలర్‌ కు సింగిల్ రూములతో ఉత్తమ కళాశాల భవనాలు. కాలేజీలో అడ్మిషన్ పొందడం ఎంత కష్టమో, హాస్టల్‌లో అడ్మిషన్ పొందడం కూడా అంతే కష్టం. ఓవల్ ఆకారంలో ఉన్న మూడంతస్తుల హాస్టల్ భవనాలు, ఒక్కో అంతస్తులో వంద చొప్పున మొత్తం మూడొందల సింగిల్ రూమ్ లు అన్ని రకాల సౌకర్యాలను కలిగి, సెంటర్ గార్డెన్‌లు, రుచికరమైన ఆంధ్ర ఫుడ్ వండి వడ్డించే విశాలమైన డైనింగ్ హాళ్లు ఉండేవి.

అక్కడి లెక్చరర్స్ కూడా వాళ్ళ సబ్జక్ట్స్ లో నిష్ణాతులు, కొందరు టెక్స్ట్ బుక్స్ ఆథర్స్ కూడా. అలా ఆ కళాశాల విద్యార్థులకు ఉత్తమమైన క్యాంపస్ అనుభవాన్ని అందించి ఇచ్చింది. వాస్తవానికి, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఆ కాలేజ్ లో చదవటం ఆర్ధికంగా అప్పట్లో చాలా భారం. కానీ మా అమ్మ "కావలి" లో గర్ల్స్ హైస్కూల్‌లో క్లర్క్‌గా పనిచేస్తూ వచ్చే కొద్దిపాటి జీతంలో సగానికి పైగా నా నెలవారీ హాస్టల్ బిల్లుకే పంపించేది. అక్కడి క్రమశిక్షణ కూడా అంత ఉత్తమంగానే ఉండేది. హిందీ, ఇంగ్లీషు మాట్లాడే నార్త్ ఇండియా నుంచి వచ్చిన విద్యార్థులే సగం మంది ఉండేవాళ్ళు. మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జక్ట్స్ లో పర్ఫెక్ట్ స్కోర్లు సాధించాలనే ఒత్తిడి చాలా ఉండేది. తెలుగు మీడియం నుంచి ఇంగ్లీషు మీడియంలోకి రావడం తో నాలాంటి విద్యార్థులపై అది మరింత ఎక్కువగా ఉండేది. ఆ ఒత్తిడి తట్టుకునేందుకు మంచి స్నేహితులు ఇద్దరు ఎప్పుడూ పక్కనే ఉన్నా, అప్పుడప్పుడూ ఒంటరిగా హాస్టల్ రూమ్ లో ఉన్నపుడు నాకు నాతో తోడై ఉండే నేస్తాలు "నా బొమ్మలు".

నా కొత్త డ్రాయింగ్ నేస్తం - బాల్‌పాయింట్ పెన్

ఎక్కడ ఉన్నా బొమ్మలు గీయటం మానని నాకు "ఆంధ్ర లయోలా కాలేజి" క్యాంపస్‌లోనూ బొమ్మల జ్ఞాపకాలున్నాయి. నా బొమ్మల్లో గీతలు అక్కడే చాలా మెరుగయ్యాయి. అప్పటిదాకా పెన్సిల్ తో బొమ్మలేసే నేను, ఇంకొకడుగు ముందుకేసి బాల్ పాయింట్ పెన్ను తో వెయటం మొదలు పెట్టాను. పెన్సిల్ లా చెరపటం కుదరదు కాబట్టి ప్రతి గీతా ఖచ్చితంగా అనుకున్నట్టే పడి తీరాలి. అంటే ఎంతో ఓపికా, నేర్పూ కావాలి.

శ్రీమతి ఇందిరా ప్రియదర్శిని గాంధీ, భారత ప్రధాని

అప్పటి ఆ జ్ఞాపకాలని గుర్తుచేస్తూ మనసు తలుపులు తట్టే నా బాల్ పాయింట్ పెన్ను బొమ్మ భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధీ" గారిది. నేను ఆ కాలేజి లో ఉన్నపుడే అక్టోబర్ 1984 లో హత్యకు గురయ్యారు. ఒకటి రెండు రోజులు క్లాసులు లేవు, హాస్టల్ నుంచి కూడా మమ్మల్ని బయటికి రానివ్వలేదు. విజయవాడ లో సిక్కులు కొంచెం ఎక్కువగానే ఉండేవాళ్ళు, మా కాలేజి లో కూడా స్టూడెంట్స్ ఉండడంతో హై అలర్ట్‌ ప్రభావం మా కాలేజి క్యాంపస్ లోనూ ఉండింది కొద్ది రోజులు.

ఆ దురదృష్టకర సంఘటన తర్వాత కొన్ని నెలలపాటు ప్రతి పత్రిక ముఖ చిత్రం పైనా "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటోనే ఉండింది. ఆ సంవత్సరం సంక్రాంతి శలవులకు "కావలి" ఇంటికి వచ్చినప్పుడు మా పక్కింటి కల్లయ్య మామ దగ్గర "న్యూస్ వీక్ (ఇంగ్లీషు)" వారపత్రిక ఉంటే చదవాలని తీసుకున్నాను. కవర్ పేజీ పై "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటో చూసి, ఆమె బొమ్మ వెయ్యాలనిపించింది. ఆ పోర్ట్రెయిట్ ఫొటో చాలా ఆర్టిస్టిక్ గా అనిపించింది. ఆ ముఖచిత్రం ఆధారంగా వేసిందే ఈ బొమ్మ. ఇవన్నీ ఆ బొమ్మ వెనకున్న జ్ఞాపకాలు. అయితే ఈ బొమ్మ చూసినప్పుడల్లా ఇప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే మర్చిపోలేని జ్ఞాపకం ఇంకొకటుంది. 

నా చేతుల్లోనే ముక్కలై చిరిగి పోయిన పూర్తికాని అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ

వేసిన ప్రతి చిన్న బొమ్మనీ ఎంతో భద్రంగా చూసుకుంటూ దాచుకునే అలవాటు చిన్నప్పటినుంచీ ఉంది. మళ్ళీ మళ్ళీ వాటిని చూసుకుని మురిసిపోతూ ఉండేవాడిని. అప్పటి నా అతిచిన్న లోకంలో నా బొమ్మలే నా ఆస్తులూ, నా నేస్తాలూ.

ఈ బొమ్మ నాకెంతో సంతృప్తిని ఇచ్చినా ఎందుకో కొంచెం అసంతృప్తి మాత్రం ఉండిపోయింది. కారణం, ఏదో సాదా సీదా నాసిరకం నోట్ బుక్ పేపర్ మీద క్యాజువల్ గా మొదలు పెట్టి పూర్తి చేసేశాను. అక్కడక్కడా నేను వేస్తున్నపుడే గుర్తించినా సరిదిద్దలేని కొన్ని లోపాలు ఉండిపోయాయి. మొదటిసారి బ్లాక్ అండ్ రెడ్ రెండు బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో ప్రయోగాత్మకంగా వేసినా, బానే ఉంది అనిపించినా, ఎందుకో ఇంకాస్త పెద్దదిగా జస్ట్ బ్లాక్ పెన్ తో వేసుంటే ఇంకా బాగుండేదేమో అనిపిస్తూఉండేది, చూసిన ప్రతిసారీ. కానీ వేసిన బొమ్మని మళ్ళీ రిపీట్ చెయ్యాలంటే ఏ ఆర్టిస్ట్ కి అయినా చాలా కష్టం. అలా వేద్దామా వద్దా అన్న సందిగ్ధానికి ఒకరోజు మా పెద్దమామయ్య "ప్రజ" (ప్రభాకర్ జలదంకి) ప్రోత్సాహం తోడయ్యింది. ఈ బొమ్మ చూసి "అబ్బా గిరీ ఏం వేశావ్ రా. ఇది గాని "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" (కావలి సెంటర్ లో చాలా పేరున్న ఇంకెక్కడా అలాంటి సోడా, సుగంధ పాల్ దొరకని ఏకైక షాప్) ఓనర్ కి ఇస్తే (ఓనర్ పేరు తెలీదు) ఫ్రేం కట్టించి షాప్ లో పెట్టుకుంటాడు. వాళ్ళకి నెహ్రూ ఫ్యామిలీ అంటే చాలా అభిమానం. కావలి టౌన్ మొత్తం నీ బొమ్మని చూస్తారు." అంటూ వాళ్ళకిద్దామని అడిగేవాడు. కష్టపడి వేసిన బొమ్మ ఇవ్వాలంటే నాకు మనస్కరించలా. అయినా మళ్ళీ మళ్ళీ అడిగేవాడు - "నువు నీ బొమ్మని ఇంట్లో పెట్టుకుంటే ఏం వస్తుంది రా? వాళ్ళకిస్తే అందరూ చూసి నీ బొమ్మని మెచ్చుకుంటారు. అంతా ఎవర్రా ఈ గిరి అని మాట్లాడుకుంటారు." అని ఇంత గొప్పగా చెప్పేసరికి నేనూ ఆ ఆలోచనతో చాలా థ్రిల్ అయ్యాను, నా ఆర్ట్ వర్క్ "టాక్ ఆఫ్ ది టౌన్" అవుతుందని ఊహించి సంతోషించాను. అయినా సరే, ఇది మాత్రం ససేమిరా ఇవ్వదల్చుకోలేదు.

సరే ఎలాగూ లోపాలేవీ లేకుండా ఇంకోటీ వేద్దామా అని అనుకుంటున్నా, వేసి అదే ఇద్దాంలే అనుకుని ఈసారి అనుకున్నట్టే పెద్ద సైజ్ చార్ట్ పేపర్ (డ్రాయింగ్ పేపర్) పై ముందుగానే పెన్సిల్ తో సరిదిద్దుకుంటూ లోపాలు లేకుండా స్కెచ్ వేసుకుని, తర్వాత బాల్ పాయింట్ పెన్ తో అసలు బొమ్మ వేస్తూ ఫినిష్ చెయటం మొదలు పెట్టాను. పోర్ట్రెయిట్ లలో హెయిర్ వెయ్యటం అంటే నాకు ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ ఉండేది మొదటి నుంచీ. మొదట వేసిన ఈ బొమ్మ క్యాజువల్ గా మొదలెట్టి పూర్తి చేసింది గనుక హెయిర్ మీద అంత శ్రద్ధ పెట్టినట్టు అనిపించదు. కానీ రెండవసారి వేస్తున్న బొమ్మ మాత్రం లో హెయిర్ మీద ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ పెట్టి వేశాను. ప్రతి గీతా ఎంతో ఫోకస్ తో చిన్న లోపం కూడా లేకుండా వేసుకుంటూ తల పైభాగం పూర్తి చేసి, ముఖం పైనుంచి కిందికి ముక్కు దాకా సగ భాగం పూర్తి చేశాను. మధ్య మధ్యలో చూసుకుంటూ కొంచెం గర్వంగానూ అనిపించేది, బాగా చాలా వేస్తున్నానని.

అలా ఉదయాన్నే ప్రతిరోజులానే అమ్మ, తను అప్పట్లో పనిచేస్తున్న "గర్ల్స్ హైస్కూల్" కీ, అన్నేమో బజారుకీ వెళ్ళటంతో ఒక్కడినే ముందు వరండాలో దీక్షగా కూర్చుని బొమ్మ వేస్తూ ఉన్నా. బహుశా అప్పటిదాకా ఒక నాలుగు గంటలు కూర్చుని వేస్తూ ఉన్నాను. ఇంతలో అన్న తన ఫ్రెండ్ "సంజీవ రెడ్డి" తో కలిసి ఇంటికి వచ్చాడు. సంజీవ్ ఈ లోకంలో ఏదైనా ఇట్టే మాటల్లో చేసిపారెయ్యగల గొప్ప మాటకారి. వచ్చీ రాగానే వేస్తున్న నా బొమ్మ చూసి మొదలుపెట్టాడు. "ఏం గిర్యా...నేంగూడా...చిన్నపుడు బొమ్మలు బలే ఏసేవోడ్నయా...ఇప్పుడు కొంచెం తప్పొయిందిగాన్యా... కూసున్నాంటే...యేశాస్తా ఎంత పెద్ద బొమ్మైనా...అంతే" ఇలా మాటలలోకం లో మమ్మల్ని తిప్పుతూ పోతున్నాడు. నాకేమో దీక్షగా కూర్చుని వేసుకుంటుంటే వచ్చి వేసుకోనీకుండా ఆపి ఆ మాటల కోటలు చుట్టూ తిప్పుతుంటే, తిరగాలంటే కొంచెం అసహనంగానే ఉన్నా, గబుక్కున మంచినీళ్ళు తాగొద్దమని లేచి రెండు నిమిషాలు గీస్తున్న బొమ్మ పక్కన బెట్టి లోపలికెళ్ళా. వచ్చి చూసే సరికి చూసి షాక్ తిన్నా. నాకింక ఏడుపొక్కటే తక్కువ. అలా నేనక్కడ లేని ఆ రెండు నిమిషాల్లో కూర్చుని ఇంకా వెయ్యాల్సిన ముఖం కింది భాగం పెన్సిల్ అవుట్ లైన్ మీద, పెన్ను తో వంకర టింకర బండ లావు లావు గీతలు చెక్కుతూ ఉన్నాడు. నన్ను చూసి "ఏం గిర్యా...ఎట్టేశా...చూడు...నీ అంత టైం పట్టదులేవయా నాకా...బొమ్మెయటానిక్యా... మనవంతా...శానా ఫాస్టులే..." అంటూ ఇంకా పిచ్చి గీతలు బరుకుతూనే ఉన్నాడు. నా గుండె ఒక్కసారిగా చెరువై కన్నీళ్లతో నిండిపోయింది. కష్టపడి ఒక్కొక్క గీతా శ్రద్ధగా గీస్తూ నిర్మిస్తున్న ఆశల సౌధం కళ్లముందే ఒక్కసారిగా కూలిపోయింది. అకస్మాత్తుగా ఆశల వెలుగు శిఖరం పైనుంచి చీకటి అగాధంలో నిరాశ లోయల్లోకి బలవంతంగా తోసేసినట్టనిపించింది. కానీ అన్న ఫ్రెండ్, నా కోపమో, బాధో వెళ్ళగక్కేంత ఇదీ లేదు. మౌనంగా  లోపలే రోదిస్తూ ఆ క్షణాల్ని దిగమింగక తప్పలేదు.

తర్వాత అమ్మ ఇంటికి వచ్చాక అమ్మకి చూపించి కష్టపడి వేసుకుంటున్న బొమ్మని పాడుచేశాడని ఏడ్చా. కన్నీళ్లతో నిండిన బాధా, కోపంతో ఆ బొమ్మని ముక్కలుగా చించి పడేశా. అప్పట్లో ఇలాంటి నిస్సహాయ పరిస్థితుల్లో నా కోపం అమ్మ మీద, అన్నం మీద చూపెట్టేవాడిని. అలిగి అన్నం తినటం మానేసే వాడిని. ఎంత మొరపెట్టుకున్నా అమ్మ మాత్రం ఏం చెయ్యగలదు. "సంజీవ్ వస్తే నేను అడుగుతాన్లే. మళ్ళీ వేసుకుందువులే నాయనా." అంటూ నన్ను ఓదార్చటం తప్ప. అయితే అన్నకి మాత్రం అమ్మ తిట్లు పడ్డాయ్, ఫ్రెండ్స్ తో తిరుగుడ్లు ఎక్కువయ్యాయని, ఆ టైమ్ లో ఫ్రెండ్ ని ఇంటికి తీసుకొచ్చాడనీ. అయినా అన్న మాత్రం ఏం చేస్తాడు పాపం. వాడూ జరిగినదానికి బాధ పడ్డాడు. ఆ సంఘటన నుంచి కోలుకోవడానికి నాకు మాత్రం చాలా రోజులు పట్టింది. అసలు ఉన్నట్టుండి వేస్తున్న బొమ్మ వదిలి ఎందుకు లేచి లోపలికెళ్ళానా, వెళ్ళకుండా ఉంటే అలా జరిగేదికాదని తల్చుకుని తల్చుకుని మరీ బాధపడ్డ క్షణాలెన్నో...

రెండవసారి అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ కష్టం అనిపించినా "కావలి టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతుందన్న ఆశతో మొదలుపెట్టా. మళ్ళీ మూడవసారి వేద్దామా అన్న ఆలోచన మాత్రం అస్సలు రాలా. మొదటేసిన ఈ బొమ్మని మాత్రం పెద్దమామయ్య అడిగినట్టు "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" వాళ్ళకి ఇవ్వదల్చుకోలా. ఏదేమైనా "టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతాననుకున్న చిన్న మెరుపులాంటి చిగురాశ అలా మెరిసినట్టే మెరిసి చటుక్కున మాయమయ్యింది. అలా నేనేసిన ఒకేఒక్క "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉంది, చూసిన ప్రతిసారీ ఆ జ్ఞాపకాల్నీ, ఇంకా బాగా వెయ్యాలని పడ్ద తపననీ, ఆ కష్టాన్నీ, తెచ్చిన రవ్వంత చిగురాశనీ, వెన్నంటే వచ్చిన కొండంత నిరాశనీ గుర్తుకి చేస్తూ...

"ప్రతి బొమ్మ వెనుకా ఖచ్చితంగా ఓ కథ ఉంటుంది, కొన్ని బొమ్మల్లో చిత్రకారుడి కన్నీటి చుక్కలూ దాగుంటాయి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

ADIPURUSH - from my Art Studio (preview)...

The work in progress.

Oil on Canvas (2 feet x 3 feet)

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 ...

The beautiful Divya Bharati - 1993

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 -->

దివ్య భారతి - ఒక్క పేరులోనే కాదు ఆమె అందం లోనూ దివ్యం ఉండేది, చూడ చక్కని రూపం. వెండి తెరపై అతికొద్ది కాలంలోనే దివ్యమైన వెలుగు వెలిగి 19 ఏళ్ళకే చుక్కల్లోకెగసిన తార. ఇప్పుడెందరికి గుర్తుందో, 1990 దశకంలో అందరికీ తెలిసే ఉంటుంది. బాలీవుడ్ నుంచి తెలుగు సినిమాల్లో వెండితెరపైకి స్పీడుగా దూసుకొచ్చిన సి(నీ)తార. వచ్చినంత స్పీడుగానే జీవితం తెరపై నుంచీ నిష్క్రమించింది. అప్పటి వార్తాపత్రికల్లో  ఆ(మె) ఆకస్మిక నిష్క్రమణంకి అనేక కథనాలు కూడా రాశారు, ఏది నమ్మాలో ఏది నమ్మకూడదో ఎవ్వరికీ తెలిసేది కాదు. ఇప్పుడున్న సోషల్ మీడియా అప్పుడు లేదు. ప్రింట్ అయి చేతికందిందే న్యూస్. న్యూస్ పేపర్ లో రాసి నమ్మిస్తే ఏదైనా నమ్మక తప్పదంతే!

కాలచక్రంలో ముప్పై ఏళ్ళు వెనక్కి  - 1993...

"దివ్య భారతి" ని సినిమాల్లో చూసిన ఎవ్వరూ జీర్ణించుకోలేని "ఆమె ఇకలేరు" అన్న వార్త - ఆ బాధాకరమైన వార్త తర్వాతి రోజు సాయంత్రం హైదరాబాద్‌ TCS ఆఫీసు నుంచి తిరిగి వచ్చేసరికి, "డక్కన్ క్రానికల్" దినపత్రిక, ఈవెనింగ్ ఎడిషన్‌లో ఆమె గురించి ప్రచురితమైన శీర్షికాకథనం చదువుతూ, మా రూమ్‌మేట్స్ అందరం ఆమె గురించి మాట్లాడుకోవడం ఇంకా గుర్తుంది. "అయ్యో, She is still young!" అని అందరం బాధపడ్డాం. ఆ శీర్షికలో అచ్చయిన "దివ్య భారతి" బ్లాక్ అండ్ వైట్ ఫొటో చూసి స్ట్రెయిట్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన లైఫ్ (లైన్) స్కెచ్ ఇది.

చాలా క్యాజువల్ గా పేపర్ లో ఫొటో చూడగనే అప్పటికప్పుడు నా పుస్తకాలపై దొరికిన కంప్యూటర్ ప్రింటవుట్ కి వాడిన పేపర్. ఒక వైపు నా Resume ప్రింట్ కూడా అయ్యుంది. న్యూస్ పేపర్ చూస్తూ పెన్ తీసుకుని కొద్ది నిమిషాల్లో ఆ పేపర్ వెనుకవైపు వేసిన ఈ బొమ్మ నా బొమ్మల్లో అన్ని విధాలా ఎప్పటికీ ప్రత్యేకమే.

ఒక్కొకసారి ఆ క్షణంలోనే బొమ్మ వేసెయ్యాలన్న 'స్పార్క్' లాంటి కోరికకి కార్యరూపం ఇస్తే ఫలితం చాలావరకూ అద్భుతంగానే ఉంటుంది. ఒక్కొకసారి అలాంటి ఆ 'స్పార్క్' ని ఆ క్షణంలోనే పట్టుకుని మరికొద్ది క్షణాల్లో కార్యరూపం దాల్చి అది జరగకపోతే ఆ పని ఇంకెప్పటికీ జరగదు. అలాంటి క్షణాన్ని జారిపోకుండా పట్టుకుని వేసిన బొమ్మే ఈ "దివ్యమైన దివ్య భారతి" బొమ్మ. సహజంగా అలాంటి ఆ క్షణాల్లో నైపుణ్యం మరియు ఏకాగ్రత స్థాయిలు రెండూ ఉత్తమోత్తమంగా ఉంటాయి. ఆర్ట్ లో ఉన్న ప్రత్యేక మహత్యం ఏంటంటే గీసిన బొమ్మలో లేదా వేసిన పెయింటింగ్ లో ఫొటో లో కన్నా అందంగా ఉంటారు, అందులోని వ్యక్తులు. అదే ఆర్ట్ లోనూ, ఆర్టిస్టుల్లోనూ ఉన్న ప్రత్యేకత. చాలా క్యాజువల్ గా వేసిన ఈ బొమ్మలోనూ ఖచ్చితంగా అదే కనిపిస్తుంది. అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని నేను వేసిన కొద్దిపాటి బొమ్మల్లో ఇదీ ఒకటి.

మామూలుగా అప్పటిదాకా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన  లైన్ స్కెచెస్ అన్నీ బ్లాక్ కలర్ తో వేసినవే. బ్లూ, గ్రీన్ కలర్ బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో వేసిన బొమ్మలు తక్కువే. బహుశా రెడ్ తో వేసిన రెండు మూడు బొమ్మల్లో అప్పటికి ఇది ఒకటి. తర్వాత experiment కోసం రెడ్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో మరికొన్ని వేశాను.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలు ఇంకా బొమ్మలో అలా పదిలంగానే ఉన్నా, ఇప్పుడు పరీక్షించి చూస్తే అప్పుడు ఉన్న లైన్ స్ట్రోక్స్ లో స్పీడు కనిపిస్తుంది. ఆ స్పీడులో ఉన్న కాన్‌ఫిడెన్సూ కనిపిస్తుంది. బొమ్మలో సంతకం మాత్రం ఎప్పుడూ ఇంకా స్పీడుగానే పెట్టేవాడిని. కానీ ఈ బొమ్మలో గీతల్లోని స్ట్రోక్స్ అన్నీ అంతే స్పీడులో ఉండటం విశేషం.

ఆఫీస్ నుంచి వచ్చి బొమ్మ వేసిన ఆ సాయంత్రం ఇంకా గుర్తుంది. బొమ్మ గబ గబా పూర్తి చేసి, అయ్యాక ఫ్రెండ్స్ అందరం కలిసి నడుచుకుంటూ అప్పుడపుడూ వెళ్ళే "నాచారం" చెరువు ఆనుకుని కొత్తగా కట్టిన "వెంకటేశ్వర టెంపుల్" కి వెళ్ళాం. పూర్తి చేసిన  బొమ్మ ఇచ్చే సంతృప్తి లోంచి ఆర్టిస్ట్ అంత త్వరగా బయటికి రా(లే)డు. ఆ రోజు నేనూ అందులోంచి బయటికి రాలేకపోయాను. ఒకవైపు బొమ్మ వేసిన సంతృప్తిలో ఉన్నా, ఆమె ఆత్మ శాంతించాలని ఆ దేవుని ఎదుట నే కోరుకున్నా.

జీవితం అంటేనే రకరకాల సంఘటనల మిళితం. ఏ సంఘటనా ఎప్పుడూ చెప్పి రాదు. కొన్ని మనం అనుకున్నట్టే అవుతాయి, కొన్ని మనం ఎంతగా అనుకున్నా, ప్రయత్నించినా అవవు. కొన్ని జరిగిన సంఘటనలు అసలు చాలా గుర్తుకూడా ఉండవు. గుర్తున్నాయి అంటే ఆ క్షణాల్లో మనం జీవించి ఉన్నట్టే లెక్క. లేదంటే అప్పుడు జస్ట్ బ్రతికున్నాం అంతే. ఒక సినిమా పాటలో ఓ కవి రాసినట్టు "ఎంతో చిన్నది జీవితం, ఇంకా చిన్నది యవ్వనం...". పూర్తి కాలం జీవించినా చిన్నదే అనిపించేది జీవితం, కొందరికది చాలా ముందుగానే ముగిసి ఇంకా చిన్నదే అవుతుంది. చిన్నదే అయినా తళుక్కున మెరిసి వెళ్ళి పోయే తోకచుక్కలా కొందరు ప్రత్యేకంగా అలా వచ్చి మెరిసి వెళ్ళిపోతారు. అలా తళుక్కున మెరిసి రాలిన తారే "దివ్య భారతి". ఆ సాయంత్రం ఆమె బొమ్మ వెయ్యకపోయిఉంటే ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లో ఆమెకి స్థానం వచ్చి ఉండేది కాదు.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలూ, అందులోని "దివ్యభారతి" జీవితం లా స్పీడుగా తక్కువే అయినా, నా బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ చూసిన ప్రతిసారీ ప్రత్యేకంగా ఆ సాయంత్రాన్ని, అప్పటి నా రూమ్ మేట్స్ నీ, హైదరాబాద్ లో గడచిన బ్యాచిలర్ జీవితాన్నీ గుర్తుకి తెస్తుంది, మదిలో మెరిసి మాయమవుతూ...తళుక్కుమని ఆకాశంలో మెరిసి మాయమయే "తోకచుక్క" లా...

"జీవితం రవ్వంతే కానీ అదిచ్చే అనుభూతులు కొండంత."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 ...

"Dark and Light"

Indian Ink on Paper (8" x 12")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 -->

ఇండియన్ ఇంక్‌ - అప్పట్లో ఈ ఇంక్ చాలా పాపులర్. ప్రత్యేకించి బ్లాక్ అండ్ వైట్ స్కెచింగ్ చెయటానికి ఎక్కువగా ఈ ఇంక్ నే వాడేవాళ్ళు. ఇంచుమించు అన్ని బుక్ షాపుల్లోనూ దొరికేది. ఆరోజుల్లో ఎవరో ఆర్టిస్టులు తప్ప ఇంకెవరూ వాడని ఇంక్ అయినా అంత సులభంగా అన్ని చోట్లా దొరికేది అంటే, దాని వాడకం చాలా పురాతనమై ఉండాలి. ఆర్ట్ కే కాకుండా ఇంకా చాలా విధాలా వాడుకలో ఉండి ఉండొచ్చు. కానీ నాకు తెలిసినంత వరకూ ఆర్టిస్టులు స్కెచింగ్ కి ఎక్కువగా వాడేవాళ్ళు. చిక్కని అసలు సిసలు నల్లని డ్రాయింగ్ ఇంక్ కావాలంటే అప్పట్లో దీన్ని మించింది లేదు. చాలా మంది అర్టిస్ట్ లు బ్రష్ ముందు భాగం ఉండే కుంచెకి బదులు నిబ్ మాత్రమే ఉండి డమ్మీ పెన్ను లా ఉండే దాంతో ఈ ఇంక్ లో ముంచి లైన్ డ్రాయింగ్ వేసేవాళ్ళు. నేనూ ఇండియన్ ఇంక్ తో చాలా బొమ్మలు వేశాను. కానీ లైన్ డ్రాయింగ్ లు కాదు. అన్నీ కుంచె తో వేసిన నలుపు తెలుపు పెయింటింగ్సే.

నాకు ఊహ తెలిసి మొట్టమొదట నేను చూసిన ఇండియన్ ఇంక్ తో వేసిన బొమ్మ నాన్న వేసిన "అబ్రహామ్ లింకన్ పోర్ట్రెయిట్". నల్లని కోటు, తెల్లని టై తో నాన్న వేసి ఫ్రేమ్ చేయించి ఇంట్లో గోడకి తగిలించి ఉన్న ఆ బొమ్మ లో తెలుపు కన్నా నలుపే ఎక్కువ భాగం ఉండేది. తర్వాత ఆ ఇంక్ బుడ్డి మొదటిసారి చిన్నమామయ్య దగ్గర చూశాను. రెండు ఇంచుల ఎత్తు పిరమిడ్ ఆకారంలో ఉండే ప్లాస్టిక్ లేదా గ్లాస్ బుడ్డిలో దొరికేది. నేనూ ఒకటి కావాలని మా "కావలి - చెల్వపిళ్ళ బుక్ షాప్" లో కొనుక్కుని దాంతో చాలా బొమ్మలేశాను. 

ఇండియన్ ఇంక్‌ చాలా చిక్కగా ఉండేది, ఎక్కువసేపు మూత తీసిపెడితే మెల్లిగా అంచులకి అంటుకున్న ఇంక్ గడ్డకట్టుకుపోయేది. ముంచిన బ్రష్ కాసేపు అలా గాలికి పెట్టినా ఎండి పోయి బ్రష్ కూడా పాడయ్యేది. ఒకసారి గడ్డకడితే ఇక అది నీళ్ళలోనూ సరిగా కరిగేది కాదు. అంటే అది ఖచ్ఛితంగా "వాటర్ కలర్" మాత్రం కాదు అని అర్ధం అయ్యింది నాకు - కేవలం అనుభవంతోనే. నేను పెన్సిల్, పెన్నూ, స్కెచ్ పెన్నులూ...ఇంకా ఏ డ్రాయింగ్ మెటీరియల్ అయినా దాన్ని పెయింటింగ్ లానే వాడే వాడిని. బహుశా పెయింటింగ్స్ అంటే ఉన్న ఆసక్తి అలా అంతర్లీనంగా లోపల ఉండిందేమో అప్పట్లోనే. ఇండియన్ ఇంక్ తోనూ కొన్ని నీళ్ళల్లో కలిపి డైల్యూట్ చేసి బ్యాక్ గ్రౌండ్ వేసిన బొమ్మలు లేకపోలేదు. ఉదాహరణ కి ఈ బొమ్మలో ఉన్న పలుచని జ్యూయెలరీ అండ్ లైట్ షేడ్స్ అలా వేసినవే.

నేనేసిన ఇండియన్ ఇంక్ బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ నాకెంతో ఇష్టం. అప్పటికి కాలేజి రోజుల్లో వాటర్ కలర్ తో కుస్తీలు పట్టి సాధించిన అనుభవం తో కొంచెం పెయింటింగ్ లో మెళకువలు తెలుసుకున్నాను. ఆ మెళకువలు మేళవించి ఇండియన్ ఇంక్ తో సులభంగా 1992లో పూర్తిగా బ్రష్ తోనే వేసిన పెయింటింగ్ ఇది. అప్పటికి కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ పూర్తి అయ్యి హైదరాబాద్ లో జాబ్ చేస్తున్న రోజులు. ఈ పెయింటింగ్ చూసినపుడల్లా, అప్పటి రోజులు ఇప్పటికీ ఇంకా నిన్నలానే అనిపిస్తూ నా జ్ఞాపకాల తరంగాల్లో నిత్యం వచ్చి నన్ను పలరించి వెళుతూ ఉంటాయి,

అది నా జీవితంలో కాలంతో వేగంగా పరుగులు తీసున్న అత్యంత రద్దీ కాలం. వారానికి ఆరు రోజులు జాబ్ చేస్తూనే  మాసబ్‌ట్యాంక్‌ JNTUలో పార్ట్‌టైమ్ M.Tech చేస్తున్నాను. నేను ఐదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు నన్ను M.tech చెయించాలన్న నాన్న కోరిక అది. B.Tech అయిన వెంటనే జాబ్ లో చేరిపోయానని, "నాయనా గిరీ మీ నాన్న కోరిక అది, ఎలాగైనా M.Tech చెయ్యి, మీ నాన్న కోరిక నెరవేర్చు." అని నాన్న నా గురించి తాతయ్య కి చెప్పి వెళ్ళిపోయిన ఆ మాటని తన బాధ్యతగా నాకు తాతయ్య పదే పదే గుర్తుచేస్తూనే ఉండేవారు.

పొద్దున 8 గంటలకి బయటపడితే ఇంటికొచ్చేసరికి రాత్రి 11 అయ్యేది. ఒక్కోసారి ఆఖరి సిటీ బస్ దొరికేది. కొన్ని సార్లు బస్సులకోసం వెయిట్ చేసీ చేసీ అవి రాక, ఒకవేళ వచ్చినా కాలు పెట్టేందుక్కూడా సందులేక ఫుట్ డోర్ స్టెప్స్ పై కాళ్ళు, గాల్లో వేళాడే బాడీలు అన్నంత కిక్కిరిసిన జనంతో దొరక్క కిలోమీటర్ల కొద్దీ పరుగు లాంటి నడక సాగించేవాడిని. చాలాసార్లు రాత్రి 10:30 కి మూసేసే మెస్ ఆఖరి ఎంట్రీ నాదే ఉండేది, తర్వాత తలుపులు మూసేసే వాళ్ళు. కొన్ని సార్లు అలా మూసేసిన మెస్ మిస్ అయ్యి డిన్నర్ లేకుండానే ఆకలితో బ్యాచిలర్ గా ఫ్రెండ్స్ తో కలిసుండే రూము కి చేరుకున్న రోజులూ ఇంకా గుర్తే. పొద్దున్నే మళ్ళీ కాలంతో పరుగులు. ఇక నాకంటూ మిగిలేది వారంలో కేవలం ఒక్క ఆదివారం మాత్రమే. ఆ ఒక్క రోజూ ఫ్రెండ్స్ తో సినిమాకో, షికారుకో వెళ్ళినా పొద్దున్నే కొంత టైమ్ నాది అన్నట్టు నాతోనే కట్టి పెట్టుకుని అప్పుడప్పుడూ బొమ్మల్లో మునిగి తేలే వాడిని. పూర్తి అయ్యాక చూసి "భలే వేశావ్ గురూ" అనే ఫ్రెండ్స్ ప్రోత్సాహం ఒక్కటే తృప్తి గా అనిపించేది, నా చుట్టూ ఉన్న లోకం అంతే అప్పుడు. నా బొమ్మల్ని చూపెట్టటానికి నాకున్న వీక్షకులూ, నా అభిమానులూ, కళాభిమానులూ అన్నీ వాళ్ళే .

ఆ మహానగరం లో అన్ని పరుగుల్లోనూ న్యూస్ పేపర్ చూసి తెలుసుకునే, "రవీంద్ర భారతి" ఆనుకునే ఉన్న ఆర్ట్ గ్యాలరీ లోనో, ఇంకా హైద్రాబాద్ లో అప్పుడప్పుడూ, అక్కడక్కడా ఎక్కడో ఒకక్కడ జరిగే ఏ ఆర్ట్ ఎగ్జిబిషన్‌ నూ మిస్ అయ్యేవాడిని కాదు. ఒక్కడినే, ఎంత దూరం అయినా, వెళ్ళి చూసి వచ్చే వాడిని. అప్పట్లో మ్యాగజైన్స్ కి బొమ్మలు వేసే ఆర్టిస్టులు, ఇంకా ఇలస్ట్రేటర్‌లనీ కలవడానికి కూడా చాలా ప్రత్నిస్తుండే వాడిని. ఆ ప్రయత్నాలూ, ఆ కలలూ ఏవీ పెద్దగా ఫలించలేదు. ఎంతో కష్టపడితే "ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక" లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" శీర్షికన బొమ్మలు, ఇంకా ఇలస్ట్రేషన్స్ వేసే ఒక్క "కళా భాస్కర్" గారిని మాత్రమే, వెతుక్కుంటూ అందరినీ అడిగి అడిగి వెళ్ళి చిక్కడపల్లి లో ఆయన ఉంటున్న ఒక చిన్న రూము లో కలవగలిగాను. చాలా ఆప్యాయంగా ఆయన రాబోయే సంచికలకి వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూపెట్టారు. "ఎంకి" సిరీస్ ఒక మైలు రాయి దాటుతున్న సందర్భంగా ఫుల్ పేజి లో కలర్ లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" వస్తుందని పూర్తి అయిన ఆ పెయింటింగ్ కూడా చూపెట్టారు, చాలా అద్భుతంగా ఉందది. కానీ తర్వాత ఆంధ్రభూమి లో ఆ బొమ్మ వచ్చినట్టు గానీ చూసినట్టుగానీ గుర్తులేదు.

చివరికి ప్రతి ఆదివారం "కోఠీ" లో సాయంత్రం ఫుట్ పాత్ లపై పెట్టే పాత మ్యాగజైన్స్ కోసం పనిగట్టుకుని వెళ్ళి మరీ ఏవైనా పెయింటింగ్స్ మీద మ్యాగజైన్స్ దొరుకుతాయా అని అంతా, అన్నీ గాలించేవాడిని. "ఏవైనా ఆర్ట్ మీద పుస్తకాలూ, మ్యాగజైన్స్ ఉన్నాయా" అని అడిగితే, "ఆ పక్కకి వెళ్ళి చూడు అనో, లేదా వీటిల్లో నువ్వే చూసుకో" అనే సమాధానం వచ్చేది. అప్పుడప్పుడూ కొన్ని దొరికేవి - అమెరికన్, యూరోపియన్ ఆర్ట్ మ్యాగజైన్స్ ఎలా సంపాదించే వాళ్ళో కానీ కొన్ని సార్లు కొందరు అమ్మే పాత మ్యాగజైన్స్ లో వెదికితే కనపడేవి. అలా కనపడినవి చాలానే కొన్నాను. అప్పటికి నాదంటూ ఒక సంపాదన ఉండేది కనుక వెలెంతైనా డబ్బులకి వెనకాడే వాడినే కాదు. అలా కొన్నవన్నీ ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉన్నాయి. వాటిల్లో పెయింటింగ్స్ చూసి అలా వెయ్యాలంటే ఎలాంటి మెటీరియల్ కావాలో, ఎక్కడ దొరుకుతుందో తెలియక, అలా ఎప్పటికైనా వెయ్యాలనీ, ఆ రోజులు రాకపోతాయా అని మాత్రమే అప్పటికి సరిపెట్టుకోవాల్సిన రోజులవి. "Information Age" ఎంతో దూరంలో లేకున్నా, అప్పటికింకా ఆ సమయం రాని ఆ కాలం, ఆ రోజులు - ఒకసారి వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే అప్పుడు పెయింటింగ్ లో మెళకువలు ఎవరిదగ్గరయినా నేర్చుకోవాలని పడ్డ తపనా, వేదనా అంతా కళ్ళముందు కనిపిస్తుంది. అవన్నీ అప్పటి నా ప్రతి బొమ్మలోనూ ప్రతిబింబిస్తూ ఇంకా నాకాకాలాన్ని ఇప్పటికీ కళ్ళకు కట్టేస్తాయి.

ఇంకా ఎవరైనా ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ లని కలిసి, వాళ్ళు వేసిన ఒరిజినల్ బొమ్మలు చూడాలనీ, అడిగి ఎన్నో విషయాలు తెలుసుకోవాలనీ, ఎంతో కొంత వాళ్ళ నుంచి నేర్చుకోవాలనీ కోరిక ఉండేది - ఇవేవీ సాధ్యం కాక JNTU Fine Arts లో అయినా "పెయింటింగ్ కోర్స్" చెయ్యలని కొద్ది రోజులు ఆ కాలేజి చుట్టూ తిరిగాను. తిరిగి తిరిగి కనుక్కుంటే మూడేళ్ళు Full-time Bachelor of Fine Arts Degree మాత్రమే ఉందని తెలిసింది. అయినా చేరిపోయి చేసెద్దామా అన్న ఆలోచన కూడా మదిలో మెదిలేది. కానీ అలా చెయ్యాలంటే అప్పుడే మొదలు పెట్టిన "సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొఫెషనల్" కెరీర్ దారిలోంచి పక్కకు రాక తప్పదని అర్ధం అయ్యాక, "అయ్యో ఇంజనీరింగ్ చెయకున్నా బాగుండేది" అని కూడా అనుకున్నాను.

అలా అప్పటికే వీలు చిక్కినప్పుడల్లా, చిక్కకున్నా చిక్కించుకునైనా బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా...ఏదో తెలీని కొరత, నేనేస్తున్నవి అసలు బొమ్మలేనా, ఒక ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ ని అయినా కలిసి అభిప్రాయం తెలుసుకోవాలన్న కోరిక కోరికగానే మిగిలిపోయింది అప్పట్లో. ఇప్పుడా కోరిక అస్సలు లేదు. "Information Age" దాటి "Digital Age" కూడా దాటి "Artificail Intelligence Age" లోకి ప్రవేశిస్తున్న కాలం. ఇప్పుడు మనమున్న ఈ కాలంలో ఏది తెలుసుకోవాలన్నా వేలితో రెండు మూడు క్లిక్కుల్లోనే. పని గట్టుకుని గంటల కొద్దీ ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళి శ్రమ పడి వెతకాల్సిన పనిలేదు, ఎవరినీ అడగఖ్ఖర్లేదు. కావల్సిందల్లా - తెలుసుకోవాలన్న ఆసక్తి, చెయ్యాలన్న తపన, టైమ్ లేదంటూ మనల్ని మనమే మోసం చేసుకుంటూ వృధా చేసుకో(లే)ని మనదైన మన సొంత సమయాన్ని మన చేతుల్లోనే ఉంచుకోగల సంయమనం...అంతే!

"కాలం ఖర్చయిపోయినా, వృధాకాని వెలకట్టలేని అనుభవాల జ్ఞాపకాలే జీవితానికి సంతృప్తి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం