వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 ...

The beautiful Divya Bharati - 1993

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 -->

దివ్య భారతి - ఒక్క పేరులోనే కాదు ఆమె అందం లోనూ దివ్యం ఉండేది, చూడ చక్కని రూపం. వెండి తెరపై అతికొద్ది కాలంలోనే దివ్యమైన వెలుగు వెలిగి 19 ఏళ్ళకే చుక్కల్లోకెగసిన తార. ఇప్పుడెందరికి గుర్తుందో, 1990 దశకంలో అందరికీ తెలిసే ఉంటుంది. బాలీవుడ్ నుంచి తెలుగు సినిమాల్లో వెండితెరపైకి స్పీడుగా దూసుకొచ్చిన సి(నీ)తార. వచ్చినంత స్పీడుగానే జీవితం తెరపై నుంచీ నిష్క్రమించింది. అప్పటి వార్తాపత్రికల్లో  ఆ(మె) ఆకస్మిక నిష్క్రమణంకి అనేక కథనాలు కూడా రాశారు, ఏది నమ్మాలో ఏది నమ్మకూడదో ఎవ్వరికీ తెలిసేది కాదు. ఇప్పుడున్న సోషల్ మీడియా అప్పుడు లేదు. ప్రింట్ అయి చేతికందిందే న్యూస్. న్యూస్ పేపర్ లో రాసి నమ్మిస్తే ఏదైనా నమ్మక తప్పదంతే!

కాలచక్రంలో ముప్పై ఏళ్ళు వెనక్కి  - 1993...

"దివ్య భారతి" ని సినిమాల్లో చూసిన ఎవ్వరూ జీర్ణించుకోలేని "ఆమె ఇకలేరు" అన్న వార్త - ఆ బాధాకరమైన వార్త తర్వాతి రోజు సాయంత్రం హైదరాబాద్‌ TCS ఆఫీసు నుంచి తిరిగి వచ్చేసరికి, "డక్కన్ క్రానికల్" దినపత్రిక, ఈవెనింగ్ ఎడిషన్‌లో ఆమె గురించి ప్రచురితమైన శీర్షికాకథనం చదువుతూ, మా రూమ్‌మేట్స్ అందరం ఆమె గురించి మాట్లాడుకోవడం ఇంకా గుర్తుంది. "అయ్యో, She is still young!" అని అందరం బాధపడ్డాం. ఆ శీర్షికలో అచ్చయిన "దివ్య భారతి" బ్లాక్ అండ్ వైట్ ఫొటో చూసి స్ట్రెయిట్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన లైఫ్ (లైన్) స్కెచ్ ఇది.

చాలా క్యాజువల్ గా పేపర్ లో ఫొటో చూడగనే అప్పటికప్పుడు నా పుస్తకాలపై దొరికిన కంప్యూటర్ ప్రింటవుట్ కి వాడిన పేపర్. ఒక వైపు నా Resume ప్రింట్ కూడా అయ్యుంది. న్యూస్ పేపర్ చూస్తూ పెన్ తీసుకుని కొద్ది నిమిషాల్లో ఆ పేపర్ వెనుకవైపు వేసిన ఈ బొమ్మ నా బొమ్మల్లో అన్ని విధాలా ఎప్పటికీ ప్రత్యేకమే.

ఒక్కొకసారి ఆ క్షణంలోనే బొమ్మ వేసెయ్యాలన్న 'స్పార్క్' లాంటి కోరికకి కార్యరూపం ఇస్తే ఫలితం చాలావరకూ అద్భుతంగానే ఉంటుంది. ఒక్కొకసారి అలాంటి ఆ 'స్పార్క్' ని ఆ క్షణంలోనే పట్టుకుని మరికొద్ది క్షణాల్లో కార్యరూపం దాల్చి అది జరగకపోతే ఆ పని ఇంకెప్పటికీ జరగదు. అలాంటి క్షణాన్ని జారిపోకుండా పట్టుకుని వేసిన బొమ్మే ఈ "దివ్యమైన దివ్య భారతి" బొమ్మ. సహజంగా అలాంటి ఆ క్షణాల్లో నైపుణ్యం మరియు ఏకాగ్రత స్థాయిలు రెండూ ఉత్తమోత్తమంగా ఉంటాయి. ఆర్ట్ లో ఉన్న ప్రత్యేక మహత్యం ఏంటంటే గీసిన బొమ్మలో లేదా వేసిన పెయింటింగ్ లో ఫొటో లో కన్నా అందంగా ఉంటారు, అందులోని వ్యక్తులు. అదే ఆర్ట్ లోనూ, ఆర్టిస్టుల్లోనూ ఉన్న ప్రత్యేకత. చాలా క్యాజువల్ గా వేసిన ఈ బొమ్మలోనూ ఖచ్చితంగా అదే కనిపిస్తుంది. అలా అప్పటికప్పుడు అనుకుని నేను వేసిన కొద్దిపాటి బొమ్మల్లో ఇదీ ఒకటి.

మామూలుగా అప్పటిదాకా బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసిన  లైన్ స్కెచెస్ అన్నీ బ్లాక్ కలర్ తో వేసినవే. బ్లూ, గ్రీన్ కలర్ బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో వేసిన బొమ్మలు తక్కువే. బహుశా రెడ్ తో వేసిన రెండు మూడు బొమ్మల్లో అప్పటికి ఇది ఒకటి. తర్వాత experiment కోసం రెడ్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో మరికొన్ని వేశాను.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలు ఇంకా బొమ్మలో అలా పదిలంగానే ఉన్నా, ఇప్పుడు పరీక్షించి చూస్తే అప్పుడు ఉన్న లైన్ స్ట్రోక్స్ లో స్పీడు కనిపిస్తుంది. ఆ స్పీడులో ఉన్న కాన్‌ఫిడెన్సూ కనిపిస్తుంది. బొమ్మలో సంతకం మాత్రం ఎప్పుడూ ఇంకా స్పీడుగానే పెట్టేవాడిని. కానీ ఈ బొమ్మలో గీతల్లోని స్ట్రోక్స్ అన్నీ అంతే స్పీడులో ఉండటం విశేషం.

ఆఫీస్ నుంచి వచ్చి బొమ్మ వేసిన ఆ సాయంత్రం ఇంకా గుర్తుంది. బొమ్మ గబ గబా పూర్తి చేసి, అయ్యాక ఫ్రెండ్స్ అందరం కలిసి నడుచుకుంటూ అప్పుడపుడూ వెళ్ళే "నాచారం" చెరువు ఆనుకుని కొత్తగా కట్టిన "వెంకటేశ్వర టెంపుల్" కి వెళ్ళాం. పూర్తి చేసిన  బొమ్మ ఇచ్చే సంతృప్తి లోంచి ఆర్టిస్ట్ అంత త్వరగా బయటికి రా(లే)డు. ఆ రోజు నేనూ అందులోంచి బయటికి రాలేకపోయాను. ఒకవైపు బొమ్మ వేసిన సంతృప్తిలో ఉన్నా, ఆమె ఆత్మ శాంతించాలని ఆ దేవుని ఎదుట నే కోరుకున్నా.

జీవితం అంటేనే రకరకాల సంఘటనల మిళితం. ఏ సంఘటనా ఎప్పుడూ చెప్పి రాదు. కొన్ని మనం అనుకున్నట్టే అవుతాయి, కొన్ని మనం ఎంతగా అనుకున్నా, ప్రయత్నించినా అవవు. కొన్ని జరిగిన సంఘటనలు అసలు చాలా గుర్తుకూడా ఉండవు. గుర్తున్నాయి అంటే ఆ క్షణాల్లో మనం జీవించి ఉన్నట్టే లెక్క. లేదంటే అప్పుడు జస్ట్ బ్రతికున్నాం అంతే. ఒక సినిమా పాటలో ఓ కవి రాసినట్టు "ఎంతో చిన్నది జీవితం, ఇంకా చిన్నది యవ్వనం...". పూర్తి కాలం జీవించినా చిన్నదే అనిపించేది జీవితం, కొందరికది చాలా ముందుగానే ముగిసి ఇంకా చిన్నదే అవుతుంది. చిన్నదే అయినా తళుక్కున మెరిసి వెళ్ళి పోయే తోకచుక్కలా కొందరు ప్రత్యేకంగా అలా వచ్చి మెరిసి వెళ్ళిపోతారు. అలా తళుక్కున మెరిసి రాలిన తారే "దివ్య భారతి". ఆ సాయంత్రం ఆమె బొమ్మ వెయ్యకపోయిఉంటే ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లో ఆమెకి స్థానం వచ్చి ఉండేది కాదు.

ఈ బొమ్మ వేసిన క్షణాలూ, అందులోని "దివ్యభారతి" జీవితం లా స్పీడుగా తక్కువే అయినా, నా బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ చూసిన ప్రతిసారీ ప్రత్యేకంగా ఆ సాయంత్రాన్ని, అప్పటి నా రూమ్ మేట్స్ నీ, హైదరాబాద్ లో గడచిన బ్యాచిలర్ జీవితాన్నీ గుర్తుకి తెస్తుంది, మదిలో మెరిసి మాయమవుతూ...తళుక్కుమని ఆకాశంలో మెరిసి మాయమయే "తోకచుక్క" లా...

"జీవితం రవ్వంతే కానీ అదిచ్చే అనుభూతులు కొండంత."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 ...

"Dark and Light"

Indian Ink on Paper (8" x 12")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7                                                          నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9 -->

ఇండియన్ ఇంక్‌ - అప్పట్లో ఈ ఇంక్ చాలా పాపులర్. ప్రత్యేకించి బ్లాక్ అండ్ వైట్ స్కెచింగ్ చెయటానికి ఎక్కువగా ఈ ఇంక్ నే వాడేవాళ్ళు. ఇంచుమించు అన్ని బుక్ షాపుల్లోనూ దొరికేది. ఆరోజుల్లో ఎవరో ఆర్టిస్టులు తప్ప ఇంకెవరూ వాడని ఇంక్ అయినా అంత సులభంగా అన్ని చోట్లా దొరికేది అంటే, దాని వాడకం చాలా పురాతనమై ఉండాలి. ఆర్ట్ కే కాకుండా ఇంకా చాలా విధాలా వాడుకలో ఉండి ఉండొచ్చు. కానీ నాకు తెలిసినంత వరకూ ఆర్టిస్టులు స్కెచింగ్ కి ఎక్కువగా వాడేవాళ్ళు. చిక్కని అసలు సిసలు నల్లని డ్రాయింగ్ ఇంక్ కావాలంటే అప్పట్లో దీన్ని మించింది లేదు. చాలా మంది అర్టిస్ట్ లు బ్రష్ ముందు భాగం ఉండే కుంచెకి బదులు నిబ్ మాత్రమే ఉండి డమ్మీ పెన్ను లా ఉండే దాంతో ఈ ఇంక్ లో ముంచి లైన్ డ్రాయింగ్ వేసేవాళ్ళు. నేనూ ఇండియన్ ఇంక్ తో చాలా బొమ్మలు వేశాను. కానీ లైన్ డ్రాయింగ్ లు కాదు. అన్నీ కుంచె తో వేసిన నలుపు తెలుపు పెయింటింగ్సే.

నాకు ఊహ తెలిసి మొట్టమొదట నేను చూసిన ఇండియన్ ఇంక్ తో వేసిన బొమ్మ నాన్న వేసిన "అబ్రహామ్ లింకన్ పోర్ట్రెయిట్". నల్లని కోటు, తెల్లని టై తో నాన్న వేసి ఫ్రేమ్ చేయించి ఇంట్లో గోడకి తగిలించి ఉన్న ఆ బొమ్మ లో తెలుపు కన్నా నలుపే ఎక్కువ భాగం ఉండేది. తర్వాత ఆ ఇంక్ బుడ్డి మొదటిసారి చిన్నమామయ్య దగ్గర చూశాను. రెండు ఇంచుల ఎత్తు పిరమిడ్ ఆకారంలో ఉండే ప్లాస్టిక్ లేదా గ్లాస్ బుడ్డిలో దొరికేది. నేనూ ఒకటి కావాలని మా "కావలి - చెల్వపిళ్ళ బుక్ షాప్" లో కొనుక్కుని దాంతో చాలా బొమ్మలేశాను. 

ఇండియన్ ఇంక్‌ చాలా చిక్కగా ఉండేది, ఎక్కువసేపు మూత తీసిపెడితే మెల్లిగా అంచులకి అంటుకున్న ఇంక్ గడ్డకట్టుకుపోయేది. ముంచిన బ్రష్ కాసేపు అలా గాలికి పెట్టినా ఎండి పోయి బ్రష్ కూడా పాడయ్యేది. ఒకసారి గడ్డకడితే ఇక అది నీళ్ళలోనూ సరిగా కరిగేది కాదు. అంటే అది ఖచ్ఛితంగా "వాటర్ కలర్" మాత్రం కాదు అని అర్ధం అయ్యింది నాకు - కేవలం అనుభవంతోనే. నేను పెన్సిల్, పెన్నూ, స్కెచ్ పెన్నులూ...ఇంకా ఏ డ్రాయింగ్ మెటీరియల్ అయినా దాన్ని పెయింటింగ్ లానే వాడే వాడిని. బహుశా పెయింటింగ్స్ అంటే ఉన్న ఆసక్తి అలా అంతర్లీనంగా లోపల ఉండిందేమో అప్పట్లోనే. ఇండియన్ ఇంక్ తోనూ కొన్ని నీళ్ళల్లో కలిపి డైల్యూట్ చేసి బ్యాక్ గ్రౌండ్ వేసిన బొమ్మలు లేకపోలేదు. ఉదాహరణ కి ఈ బొమ్మలో ఉన్న పలుచని జ్యూయెలరీ అండ్ లైట్ షేడ్స్ అలా వేసినవే.

నేనేసిన ఇండియన్ ఇంక్ బొమ్మల్లో ఈ బొమ్మ నాకెంతో ఇష్టం. అప్పటికి కాలేజి రోజుల్లో వాటర్ కలర్ తో కుస్తీలు పట్టి సాధించిన అనుభవం తో కొంచెం పెయింటింగ్ లో మెళకువలు తెలుసుకున్నాను. ఆ మెళకువలు మేళవించి ఇండియన్ ఇంక్ తో సులభంగా 1992లో పూర్తిగా బ్రష్ తోనే వేసిన పెయింటింగ్ ఇది. అప్పటికి కంప్యూటర్ సైన్స్ ఇంజనీరింగ్ పూర్తి అయ్యి హైదరాబాద్ లో జాబ్ చేస్తున్న రోజులు. ఈ పెయింటింగ్ చూసినపుడల్లా, అప్పటి రోజులు ఇప్పటికీ ఇంకా నిన్నలానే అనిపిస్తూ నా జ్ఞాపకాల తరంగాల్లో నిత్యం వచ్చి నన్ను పలరించి వెళుతూ ఉంటాయి,

అది నా జీవితంలో కాలంతో వేగంగా పరుగులు తీసున్న అత్యంత రద్దీ కాలం. వారానికి ఆరు రోజులు జాబ్ చేస్తూనే  మాసబ్‌ట్యాంక్‌ JNTUలో పార్ట్‌టైమ్ M.Tech చేస్తున్నాను. నేను ఐదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు నన్ను M.tech చెయించాలన్న నాన్న కోరిక అది. B.Tech అయిన వెంటనే జాబ్ లో చేరిపోయానని, "నాయనా గిరీ మీ నాన్న కోరిక అది, ఎలాగైనా M.Tech చెయ్యి, మీ నాన్న కోరిక నెరవేర్చు." అని నాన్న నా గురించి తాతయ్య కి చెప్పి వెళ్ళిపోయిన ఆ మాటని తన బాధ్యతగా నాకు తాతయ్య పదే పదే గుర్తుచేస్తూనే ఉండేవారు.

పొద్దున 8 గంటలకి బయటపడితే ఇంటికొచ్చేసరికి రాత్రి 11 అయ్యేది. ఒక్కోసారి ఆఖరి సిటీ బస్ దొరికేది. కొన్ని సార్లు బస్సులకోసం వెయిట్ చేసీ చేసీ అవి రాక, ఒకవేళ వచ్చినా కాలు పెట్టేందుక్కూడా సందులేక ఫుట్ డోర్ స్టెప్స్ పై కాళ్ళు, గాల్లో వేళాడే బాడీలు అన్నంత కిక్కిరిసిన జనంతో దొరక్క కిలోమీటర్ల కొద్దీ పరుగు లాంటి నడక సాగించేవాడిని. చాలాసార్లు రాత్రి 10:30 కి మూసేసే మెస్ ఆఖరి ఎంట్రీ నాదే ఉండేది, తర్వాత తలుపులు మూసేసే వాళ్ళు. కొన్ని సార్లు అలా మూసేసిన మెస్ మిస్ అయ్యి డిన్నర్ లేకుండానే ఆకలితో బ్యాచిలర్ గా ఫ్రెండ్స్ తో కలిసుండే రూము కి చేరుకున్న రోజులూ ఇంకా గుర్తే. పొద్దున్నే మళ్ళీ కాలంతో పరుగులు. ఇక నాకంటూ మిగిలేది వారంలో కేవలం ఒక్క ఆదివారం మాత్రమే. ఆ ఒక్క రోజూ ఫ్రెండ్స్ తో సినిమాకో, షికారుకో వెళ్ళినా పొద్దున్నే కొంత టైమ్ నాది అన్నట్టు నాతోనే కట్టి పెట్టుకుని అప్పుడప్పుడూ బొమ్మల్లో మునిగి తేలే వాడిని. పూర్తి అయ్యాక చూసి "భలే వేశావ్ గురూ" అనే ఫ్రెండ్స్ ప్రోత్సాహం ఒక్కటే తృప్తి గా అనిపించేది, నా చుట్టూ ఉన్న లోకం అంతే అప్పుడు. నా బొమ్మల్ని చూపెట్టటానికి నాకున్న వీక్షకులూ, నా అభిమానులూ, కళాభిమానులూ అన్నీ వాళ్ళే .

ఆ మహానగరం లో అన్ని పరుగుల్లోనూ న్యూస్ పేపర్ చూసి తెలుసుకునే, "రవీంద్ర భారతి" ఆనుకునే ఉన్న ఆర్ట్ గ్యాలరీ లోనో, ఇంకా హైద్రాబాద్ లో అప్పుడప్పుడూ, అక్కడక్కడా ఎక్కడో ఒకక్కడ జరిగే ఏ ఆర్ట్ ఎగ్జిబిషన్‌ నూ మిస్ అయ్యేవాడిని కాదు. ఒక్కడినే, ఎంత దూరం అయినా, వెళ్ళి చూసి వచ్చే వాడిని. అప్పట్లో మ్యాగజైన్స్ కి బొమ్మలు వేసే ఆర్టిస్టులు, ఇంకా ఇలస్ట్రేటర్‌లనీ కలవడానికి కూడా చాలా ప్రత్నిస్తుండే వాడిని. ఆ ప్రయత్నాలూ, ఆ కలలూ ఏవీ పెద్దగా ఫలించలేదు. ఎంతో కష్టపడితే "ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక" లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" శీర్షికన బొమ్మలు, ఇంకా ఇలస్ట్రేషన్స్ వేసే ఒక్క "కళా భాస్కర్" గారిని మాత్రమే, వెతుక్కుంటూ అందరినీ అడిగి అడిగి వెళ్ళి చిక్కడపల్లి లో ఆయన ఉంటున్న ఒక చిన్న రూము లో కలవగలిగాను. చాలా ఆప్యాయంగా ఆయన రాబోయే సంచికలకి వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూపెట్టారు. "ఎంకి" సిరీస్ ఒక మైలు రాయి దాటుతున్న సందర్భంగా ఫుల్ పేజి లో కలర్ లో "కళా భాస్కర్ ఎంకి" వస్తుందని పూర్తి అయిన ఆ పెయింటింగ్ కూడా చూపెట్టారు, చాలా అద్భుతంగా ఉందది. కానీ తర్వాత ఆంధ్రభూమి లో ఆ బొమ్మ వచ్చినట్టు గానీ చూసినట్టుగానీ గుర్తులేదు.

చివరికి ప్రతి ఆదివారం "కోఠీ" లో సాయంత్రం ఫుట్ పాత్ లపై పెట్టే పాత మ్యాగజైన్స్ కోసం పనిగట్టుకుని వెళ్ళి మరీ ఏవైనా పెయింటింగ్స్ మీద మ్యాగజైన్స్ దొరుకుతాయా అని అంతా, అన్నీ గాలించేవాడిని. "ఏవైనా ఆర్ట్ మీద పుస్తకాలూ, మ్యాగజైన్స్ ఉన్నాయా" అని అడిగితే, "ఆ పక్కకి వెళ్ళి చూడు అనో, లేదా వీటిల్లో నువ్వే చూసుకో" అనే సమాధానం వచ్చేది. అప్పుడప్పుడూ కొన్ని దొరికేవి - అమెరికన్, యూరోపియన్ ఆర్ట్ మ్యాగజైన్స్ ఎలా సంపాదించే వాళ్ళో కానీ కొన్ని సార్లు కొందరు అమ్మే పాత మ్యాగజైన్స్ లో వెదికితే కనపడేవి. అలా కనపడినవి చాలానే కొన్నాను. అప్పటికి నాదంటూ ఒక సంపాదన ఉండేది కనుక వెలెంతైనా డబ్బులకి వెనకాడే వాడినే కాదు. అలా కొన్నవన్నీ ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉన్నాయి. వాటిల్లో పెయింటింగ్స్ చూసి అలా వెయ్యాలంటే ఎలాంటి మెటీరియల్ కావాలో, ఎక్కడ దొరుకుతుందో తెలియక, అలా ఎప్పటికైనా వెయ్యాలనీ, ఆ రోజులు రాకపోతాయా అని మాత్రమే అప్పటికి సరిపెట్టుకోవాల్సిన రోజులవి. "Information Age" ఎంతో దూరంలో లేకున్నా, అప్పటికింకా ఆ సమయం రాని ఆ కాలం, ఆ రోజులు - ఒకసారి వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే అప్పుడు పెయింటింగ్ లో మెళకువలు ఎవరిదగ్గరయినా నేర్చుకోవాలని పడ్డ తపనా, వేదనా అంతా కళ్ళముందు కనిపిస్తుంది. అవన్నీ అప్పటి నా ప్రతి బొమ్మలోనూ ప్రతిబింబిస్తూ ఇంకా నాకాకాలాన్ని ఇప్పటికీ కళ్ళకు కట్టేస్తాయి.

ఇంకా ఎవరైనా ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ లని కలిసి, వాళ్ళు వేసిన ఒరిజినల్ బొమ్మలు చూడాలనీ, అడిగి ఎన్నో విషయాలు తెలుసుకోవాలనీ, ఎంతో కొంత వాళ్ళ నుంచి నేర్చుకోవాలనీ కోరిక ఉండేది - ఇవేవీ సాధ్యం కాక JNTU Fine Arts లో అయినా "పెయింటింగ్ కోర్స్" చెయ్యలని కొద్ది రోజులు ఆ కాలేజి చుట్టూ తిరిగాను. తిరిగి తిరిగి కనుక్కుంటే మూడేళ్ళు Full-time Bachelor of Fine Arts Degree మాత్రమే ఉందని తెలిసింది. అయినా చేరిపోయి చేసెద్దామా అన్న ఆలోచన కూడా మదిలో మెదిలేది. కానీ అలా చెయ్యాలంటే అప్పుడే మొదలు పెట్టిన "సాఫ్ట్ వేర్ ప్రొఫెషనల్" కెరీర్ దారిలోంచి పక్కకు రాక తప్పదని అర్ధం అయ్యాక, "అయ్యో ఇంజనీరింగ్ చెయకున్నా బాగుండేది" అని కూడా అనుకున్నాను.

అలా అప్పటికే వీలు చిక్కినప్పుడల్లా, చిక్కకున్నా చిక్కించుకునైనా బొమ్మలు వేస్తూనే ఉన్నా...ఏదో తెలీని కొరత, నేనేస్తున్నవి అసలు బొమ్మలేనా, ఒక ప్రొఫెషనల్ ఆర్టిస్ట్ ని అయినా కలిసి అభిప్రాయం తెలుసుకోవాలన్న కోరిక కోరికగానే మిగిలిపోయింది అప్పట్లో. ఇప్పుడా కోరిక అస్సలు లేదు. "Information Age" దాటి "Digital Age" కూడా దాటి "Artificail Intelligence Age" లోకి ప్రవేశిస్తున్న కాలం. ఇప్పుడు మనమున్న ఈ కాలంలో ఏది తెలుసుకోవాలన్నా వేలితో రెండు మూడు క్లిక్కుల్లోనే. పని గట్టుకుని గంటల కొద్దీ ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళి శ్రమ పడి వెతకాల్సిన పనిలేదు, ఎవరినీ అడగఖ్ఖర్లేదు. కావల్సిందల్లా - తెలుసుకోవాలన్న ఆసక్తి, చెయ్యాలన్న తపన, టైమ్ లేదంటూ మనల్ని మనమే మోసం చేసుకుంటూ వృధా చేసుకో(లే)ని మనదైన మన సొంత సమయాన్ని మన చేతుల్లోనే ఉంచుకోగల సంయమనం...అంతే!

"కాలం ఖర్చయిపోయినా, వృధాకాని వెలకట్టలేని అనుభవాల జ్ఞాపకాలే జీవితానికి సంతృప్తి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7 ...

 

"Reading Girl"

Reynolds Ballpoint pen on paper (10" x 8")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 8 -->

స్కూల్ రోజుల్లో చదువు, ఆటల మీదే ధ్యాసంతా. అందునా రెసిడెన్షియల్ స్కూల్ కావటంతో రోజూ ఆటపాటలున్నా చదువుమీదే అమితంగా అందరి ధ్యాసా. వారానికొక్క పీరియడ్ ఉండే డ్రాయింగ్ క్లాస్ రోజూ ఉంటే బాగుండేదనుకుంటూ శ్రద్ధగా డ్రాయింగ్ టీచర్ శ్రీ. వెంకటేశ్వర రావు సార్ వేసే బొమ్మల్ని క్షుణ్ణంగా పరిశీలిస్తూ అంత బాగా వెయ్యాలని ప్రయత్నించేవాడిని. అడపాదడపా బొమ్మలంటే ఆసక్తి ఉన్న ఒకరిద్దరం ఫ్రెండ్స్ ఏవో తోచిన బొమ్మలు గీసుకోవటం, అంతే తప్ప సీరియస్ గా కూర్చుని బొమ్మలు వేసేది మాత్రం పరీక్షలు రాసి శలవులకి ఇంటికొచ్చినపుడే. అప్పటి బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తో వేసినవే. ఇంక్ పెన్ తో వేసినా అవి నచ్చేంతగా కుదిరేవి కావు. సరైన డ్రాయింగ్ పేపర్ లేక ఉన్న పేపర్ లన్నీ ఇంకు పీల్చేవి.

నా మొట్టమొదటి పెన్

బహుశా మూడో క్లాస్ లో ఉన్నానేమో. అమ్మమ్మ వాళ్ళుండే "పొన్నూరు" కెళ్ళాం, పెద్దమామయ్య పెళ్ళికి. నెల్లూరు నుంచి విజయవాడెళ్ళే రైలెక్కి "నిడుబ్రోలు" స్టేషన్ దగ్గర దిగి వెళ్ళాలి. స్టేషన్ నుంచి కనిపిస్తూ నడచి వెళ్ళగలిగేంత దగ్గరే ఊరు. తాతయ్య ఆఫీస్ జీప్ వచ్చి తీసుకెళ్ళేది. అప్పట్లో అర్ధం కాని విషయం, స్టేషన్ పేరేమో "నిడుబ్రోలు", ఊరు పేరేమో "పొన్నూరు". దానికీ ఓ బ్రిటీష్ కాలం నాటి చరిత్ర ఉండే ఉంటది. పలక-బలపం దాటి కాయితం-పెన్సిల్ దాకా వచ్చిన వయసు. అప్పట్లో పెన్ను పట్టాలంటే ఐదో క్లాస్ దాకా ఆగాలి. బాల్ పాయింట్ పెన్నులింకా అంతగా వాడుకలో లేవు, ఫౌంటెన్ పెన్నులే వాడేవాళ్ళు.

అమ్మా పిన్నీ, పెళ్ళి చీరల షాపింగ్ కెళ్ళి వస్తూ నాకూ అన్నకీ రెండు ఫౌంటెన్ పెన్నులు కొనుక్కొచ్చారు. అదే నా మొదటి పెన్ను. వాడిందానికన్నా దాంతో పడ్డ తిప్పలే ఎక్కువ.

ఫౌంటెన్ పెన్నుతోబాటు ఒక ఇంకు బుడ్డీ (కామెల్, లేదా బ్రిల్), ఒక ఫిల్లర్ (పిల్లర్ అనే వాళ్ళం, అది తెలుగు యాసలో వాడే బ్రిటీష్ పదం అనికూడా తెలీదు) కూడా వచ్చి చేరేవి. పెన్నులో ఇంకు పొయ్యాలంటే అదో పెద్ద సవాలే. నిబ్బు ఉండే పెన్ను పైభాగం మర తిప్పి, విప్పి కింది భాగం గొట్టం లోపల ఇంకు పొయ్యాలి. ఒక్కోసారది బిగుసుకుపోయి జారిపోతూ తిప్పలు పెట్టి, పంటి గాట్లు కూడా తినేది. ఎలాగోలా పోస్తే ఎంత ఇంకు పడిందో కనపడేదికాదు, పోసేకొద్దీ తాగీతాగనట్టుండి గబుక్కున నిండి పైకొచ్చి కారేది, నిండింది బుడ్డీలోకి వంచితే ఒకమాత్రాన ఇంకు బయటికి రాదు, వస్తే బుడుక్కున మొత్తం పడిపోయేది. ఆట మళ్ళీ మొదలు. ఎట్టోకట్ట నింపాం లేరా అనిపించి నిబ్బుండే పార్ట్ గొట్టం లో పెట్టి తిప్పితే ఇంకు కక్కేది. అది తుడవటానికి ఒక పాత గుడ్డో, పేపరో కావాలి. లేదా చేతి వేళ్ళతోనో, పాదాలకో, జుట్టుకో, చొక్కాకో తుడిచెయ్యటమే. ఎక్కువైన ఇంకు నిబ్బులోంచి కూడా కక్కేది. విదిలించి మళ్ళీ తుడిస్తేకానీ వాడటం కుదరదు. ఒక్కోసారి రాద్దామని క్యాప్ విప్పితే లోపలంతా ఇంకు కక్కి ఉండేది. నిబ్బులు ఒక మాత్రాన మంచివి దొరికేవి కాదు, సరిగా రాసేవి కాదు. ముందు సగం రెండుగా చీలి గ్యాప్ మధ్య ఇంక్ ఫ్లో సరిగ్గా అయ్యేలా ఆ పనితనం ఎంతో కుదురుగా వస్తేనే గానీ ఆ పెన్నులు రాయవు. నిఖార్సైన నిబ్బు దొరకాలంటే పెట్టిపుట్టాల్సిందే. మంచి నిబ్బు దొరికి బాగా రాసే పెన్నుంటే, "అన్నీ ఉన్నా 'కోడలి' నోట్లో శని (కాలం మారింది 😉)" లా పెన్ను లీకయ్యేది. వడ్డించిన విస్తరిలా బాగా రాసే పెన్ను లక్కు కొద్దీ చిక్కినా, అది ఎక్కువరోజులు బాగా రాస్తే పెద్ద వరం కిందే లెక్క. నిబ్బు చాలా డెలికేట్, రెండు చీలికల మధ్య గాలి దూరేంత గ్యాప్ లో ఇంకు ఫ్లో సరిగ్గా కొలతపెట్టినట్టు పిల్ల కాలవలా పారాలి, మొరాయిస్తే ఆ డెలికేట్ నిబ్బుని నేలమీద సాదాల్సిందే. కొద్ది రోజులు పెన్ను వాడకుంటే లోపల ఇంకు గడ్డగట్టేది. అప్పుడు మెకానిక్ అవక తప్పదు. ఇయన్నీ పక్కన బెడితే రాస్తూ రాస్తూ గబుక్కున ఇంకు గాని ఏ క్లాస్ లో ఉన్నపుడో అయిపోతే పక్కోడి పెన్నులోంచి కొంచెం పోయించుకోవాలి. పిల్లర్ తోనే కష్టం అంటే, ఇంకది సర్కస్ ఫీటే. ఇన్ని కష్టాల్తో రాయటానికే కష్టమయే ఫౌంటెన్ పెన్ ఇక డ్రాయింగుకి వాడాలంటే...పెన్ను మీద సామే.

"హీరో" ఫౌంటెన్ పెన్ 

పేరుకి తగ్గట్టే అప్పటి సినిమా హీరోల్లా టిప్పుటాపు గా ఉండేది. గోల్డు క్యాప్ తో లుక్కూ, నాణ్యతలోనూ చాలా మెరుగు. నిబ్ టిప్పు మాత్రమే కనపడేది. లీకులు తక్కువే, ఖరీదు ఎక్కువే. పదో క్లాస్ లో నా దగ్గర ఒకటుండేది, డ్రాయింగ్ కెప్పుడూ వాడ్లా.

ఎనిమిదో క్లాస్ నుంచీ బ్లాక్ ఇంకే

అప్పట్లో రూలేం లేదు కానీ ఎందుకో అందరూ బ్లూ ఇంకే వాడేవాళ్ళు. టీచర్స్ మాత్రమే రెడ్ ఇంకు వాడొచ్చు అదీ ఆన్సర్ పేపర్స్ దిద్దటం వరకే. నాన్న టీచింగ్ నోట్స్ అన్నీ బ్లూ, రెడ్, గ్రీన్ మూడు ఇంకుల్లో భలే కలర్ఫుల్ గా ఉండేవి. ప్రింట్ లా ఉండే నాన్న రైటింగ్, కొన్ని లైన్లు అండర్ లైన్ రెడ్ లేదా గ్రీన్ ఇంకు తో నీటి పై తేలే అలల్లా భలే అనిపించేది. ఒకసారి ఎనిమిదో క్లాస్ లో ఉన్నపుడు బ్లూ దొరక లేదని బ్లాక్ ఇంకు తెచ్చిచ్చాడు మా హౌస్ మాస్టర్. బ్లాక్ నచ్చి ఇంక నా చదువు పూర్తయ్యేదాకా బ్లూ కలర్  జోలికి పోనేలేదు.

రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ - అప్పట్లో ఒక అద్భుతం

ఇంటర్మీడియట్ దాకా బొమ్మలన్నీ ఎక్కువగా శలవుల్లో ఇంట్లో వేసినవే. అవీ ఎక్కువగా పెన్సిల్ తోనే. బొమ్మలకి పెన్ను పట్టటానికి కారణం అప్పట్లో ఫౌంటెన్ పెన్నులని మూలకి నెట్టి రెవెల్యూషన్ లా వాడుకలోకొచ్చిన "బాల్ పాయింట్ పెన్నులు".

ఫౌంటెన్ పెన్ లని తంతూ బాల్ పాయింట్ పెన్నులొచ్చిపడ్డా, మంచి క్వాలిటీ బాల్ పాయింట్ పెన్నులు ఇండియన్ మార్కెట్ లోకి రాటానికి కొన్నేళ్ళు పట్టింది. అలా వచ్చిన "పెన్ రెవల్యూషన్" లో బాల్ పాయింట్ పెన్ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా మారుస్తూ వచ్చింది "రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్". నాజూగ్గా చూడముచ్చటైన better and simple design, good quality material, pleasant white, very smooth writing flow, fine pointed tip, పెన్ను తో బాటు రీఫిల్ కూడా కొంచెం పొడుగు, ఇలా అన్ని విధాలా ఎంతో మెరుగైన పెన్. మొదట బ్లాక్, బ్లూ రెండు రంగుల్లోనే దొరికేది. తర్వాత రెడ్, గ్రీన్, వయొలెట్ రంగుల్లో కూడా వచ్చాయి. అయితే ఒక్క బ్లాక్, బ్లూ మాత్రమే fine pointed ఉండేవి. అందరి జేబుల్లో రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నే ఉండేది, అంతగా పాపులర్ అయ్యింది అప్పట్లో.

రెనాల్డ్స్ పెన్ తో చాలా బొమ్మలేశాను. అన్నిట్లో ఇప్పటికీ ఈ మూడు బొమ్మలు మాత్రం చాలా ప్రముఖం నా స్వగతం లో.

మొదటి స్థానం - సోఫా లో పేపర్ తో రిలాక్స్డ్ గా...

ఈ బొమ్మ "కావలి" లో మేమున్న నారాయణవ్వ ఇంట్లో సాయంత్రం చీకటిపడి లైట్లు వెలిగే వేళ, ఏమీ తోచక తికమక పడే సమయం, అప్పట్లో అద్భుతమైన పేపర్ క్వాలిటీ తో మొదలయిన మ్యాగజైన్ "Frontline" లోని ఒక పేజి లో Advertisement ఆధారంగా వేసింది. ఏమీ తోచని సమయం టైం పాస్ కోసం పేపర్, రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్నూ పట్టుకుని గీయటం మొదలెట్టా. బాగా వస్తుండటంతో శ్రద్ధగా వేస్తూ ఒక్క సిట్టింగ్ లోనే ముగించేశా. బాగా వేశానని చాలా మురిపించింది, అదంతా రెనాల్డ్స్ పెన్ను మహిమే అనిపించింది. నిజమే, డ్రాయింగ్ కి వాడే క్వాలిటీ మెటీరియల్ బొమ్మ స్వరూపాన్ని పూర్తిగా ఎలివేట్ చేసేస్తాయి. బాల్ పాయింట్ పెన్నుతో నేను వేసిన బొమ్మలన్నిటిలో నేనిచ్చే ప్రధమ స్థానం అప్పటికీ, ఇప్పటికీ, ఎప్పటికీ ఈ బొమ్మకే. ఎప్పుడు చూసినా నాకే ఆశ్చర్యం, ఆ ఫైనెస్ట్ గీతల స్ట్రోక్స్.

బొమ్మలో "హెయిర్" ఫోకస్డ్ గా వెయ్యటం అంటే చాలా ఇష్టం. ఈ బొమ్మలో అది స్పష్టం. ఇప్పటికీ నేనేసే చాలా పోర్ట్రెయిట్స్ సెలక్షన్ లో స్పెషల్ క్వాలిటీ హెయిర్ స్టయిల్ దే.

తరువాతి రెండు స్థానాలూ - "భానుప్రియ" వే...

పుస్తకాలంటే ఎప్పుడూ మక్కువే. విజయవాడ లో ఇంజనీరింగ్ టైం లో ఆర్ట్ పుస్తకాలు కొన్ని కొనటం మొదలెట్టాను. ఎక్కువ దొరికేవి కాదు. వారపత్రికల్లో, వార్తాపత్రికల్లో వచ్చే ఆర్ట్స్ కట్ చేసి పెట్టుకునే వాడిని. "అలంకార్ థియేటర్ సెంటర్" ఫుట్ పాత్ ల మీద ఆదివారం సాయంత్రం పాత పుస్తకాలు అమ్మేవాళ్ళు. ఒక్కడినే పనిగట్టుకుని "కానూరు" లో కాలేజి నుంచి బస్సెక్కి అక్కడిదాకా వెళ్ళి ఫుట్ పాత్ లన్నీ సర్వే చేసేవాడిని. అలా సర్వేలో దొరికొందొకసారి, "ఫిల్మ్ ఫేర్ (FILMFARE)" ఇంగ్లీష్ మూవీ మ్యాగజైన్ భానుప్రియ ముఖచిత్రం, అండ్ బాలీవుడ్ లో ఇంటర్వ్యూ తో. అందులో ముచ్చటైన కొన్ని పోర్ట్రెయిట్ ఫొటోస్ చూసి బొమ్మలు వెయటంకోసమే కొన్నాను. అవి తెలుగు సినిమా హీరోయిన్లందరూ బాలీవుడ్ లో తమ సామర్ధ్యాన్నీ, అదృష్టాన్నీ పరీక్షించుకుంటున్న రోజులు.

ఈ రెండు బొమ్మల్లో సంతకం కింద డేట్స్ చూస్తే వరుసగా రెండు రోజుల్లోనే వేసా రెండూ. ఆ మ్యాగజైన్ లో చాలా ఫొటోస్ ఉన్నా ఈ రెండే ఎంచుకున్నాను, కారణం కేవలం హెయిర్ కావచ్చు. అప్పట్లో మొదలెట్టిన పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగుల్లోనూ హెయిర్ మీద ప్రత్యేక ఫోకస్ పెట్టేవాడిని.

మా కాలేజి హాస్టల్ కి న్యూ యియర్ ముందు ఒక ఆర్టిస్ట్ వచ్చి ఆయన వేసిన ఒరిజినల్ పెయింటింగ్స్ తో చేసిన గ్రీటింగ్ కార్డ్స్ అమ్మే వాడు, ఆయనకి ప్రతి సంవత్సరం రెగ్యులర్ కస్టమర్ ని నేను. చాలా కొనేవాడిని ఆర్ట్ మీద ఇష్టం, అండ్ ఆయనకి ఆర్ధికంగా కొంతైనా సహాయం అని. అక్కడి ఆఖరి న్యూ యియర్ నేను ఫైనల్ యియర్ లో ఉన్నపుడు కూడా వచ్చాడు, అప్పుడు నేను వేస్తున్న బొమ్మలన్నీ చూసి ఎంతో మెచ్చుకున్నాడు. మీ బొమ్మల్లో స్పెషల్ "హెయిర్" అని చెప్పేదాకా నాకూ తెలీదావిషయం. బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో ఉన్న "బి.సరోజా దేవి" గారి పూర్తి డ్యాన్స్ స్టిల్ చూసి కలర్ లో పోస్టర్ కలర్ పెయింటింగ్ వేశాను, నేనూ న్యూ యియర్ గ్రీటింగ్ కార్డ్ కోసం అని. అందులో కూడా హెయిర్ కి నేనిచ్చిన ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూసి ఆయనిచ్చిన కితాబు అది. తర్వాత నా బొమ్మలు శ్రద్ధగా గమనించే నా ఫ్రెండ్ "వాసు" కూడా తరచూ అదే మాటనేవాడు, "నువ్వేసే అన్ని బొమ్మల్లో హెయిర్ మాత్రం సూపర్ గిరీ" అని.

ఈ రెండు "భానుప్రియ పోర్ట్రెయిట్స్" లోనూ హెయిర్ ప్రత్యేకం. శ్రద్ధా, సహనం, శైలీ, నైపుణ్యం వీటన్నిటికీ స్వీయ పరిక్ష పెట్టుకుని మరీ గీశాను. ఈ మూడు బొమ్మలూ స్ట్రెయిట్ గా రెనాల్డ్స్ బాల్ పాయింట్ పెన్ తో వేసినవే. ముందుగా పెన్సిల్ స్కెచింగ్, అవుట్ లైన్ లాంటి తప్పులు సరిదిద్దుకోగలిగే అవకాశాలకి అవకాశమే లేదు. ఎక్కడ గీత దారి తప్పినా మొత్తం బొమ్మా అప్పటిదాకా పడ్డ శ్రమా రెండూ వృధానే. ఓపికున్న శిల్పి చేతిలో ఉలితో చెక్కే ఒక్కొక్క దెబ్బతో రూపుదిద్దుకునే శిల్పం లాగే, ఒక్కొక్క పెన్ స్ట్రోక్ తో ఓపిగ్గా చెక్కిన బొమ్మలే ఇవీ...

"బొమ్మలాగే జీవితమూ ఎంతో సున్నితం, దాన్ని ఓపికతో చెక్కి అందమైన శిల్పంగా మలచుకున్నపుడే దాని పరమార్ధానికి అర్ధం బోధపడేది."  - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~~~ 💙💙💙💙 ~~~~

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper

"Bhanu Priya"

Reynolds Ballpoint Pen on Paper

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6 ...

Portrait of Suhasini from the Telugu movie "మంచు పల్లకి"

Free hand Pencil on Paper ()

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 5                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7 -->

"తార"లనంటిన నా బొమ్మలు - "స్వర్ణ యుగం"

స్కూలు పుస్తకాల్లో, చరిత్ర పుటల్లో గుప్తుల కాలాన్ని నాటి "భారతదేశ స్వర్ణయుగం" గా చదివినట్టు ప్రతి మనిషి జీవితంలోనూ ఇలా ఒక కాలం తప్పకుండా ఉంటుంది. ఏ కాలంలో మన ఉత్సాహం, సంతోషం, జిజ్ఞాస, నైపుణ్యం అన్నీ కలిసి తారాస్థాయిలో ఉరకలేస్తూ ఉంటాయో, అదే మన కాలంలో "మన స్వర్ణ యుగం". నా బొమ్మల లోకంలో ఆ యుగం తొలినాళ్ళదే. చూసేవాళ్ళు లేకున్నా బొమ్మ బొమ్మకీ రెట్టించిన ఉత్సాహంతో ఆగకుండా పరుగులేస్తూ పైపైకి దూసుకెళ్ళిన కాలమది.

అవి నా ఇంటర్మీడియట్ కాలేజ్ మొదటి సంవత్సరం వేసవి శలవులు. ఎప్పటిలానే పరీక్షలు రాసి కావలి మా ఇంటికి రావటంతో ఆ రెండు నెలలూ ఖాళీనే. రెండవ సంవత్సరం మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ ముందే చదివెయ్యాలని టెక్స్ట్ బుక్స్ కొనుక్కున్నా అవి తెరిచే ఉత్సాహం అస్సలుండేది కాదు. దేనికైనా ప్రేరణ అవసరం. శలవుల్లో చదువుకి మాత్రం అది దొరకటం చాలా కష్టం. చదువు పక్కనబెట్టి ఏం చేద్దామా అని  చూస్తుంటే ఇదుగో మేమున్నామంటూ ముందుకొచ్చేసేవి నా బొమ్మలు. ఇక వాటితో కూర్చుంటే రోజంతా తెలియకుండానే గడిచిపోయేది. ప్రతిరోజూ ఏం సాధించానో తెలీకపోయినా ఏదో సాధించేశానని సంతృప్తిగానే ఉండేది.

దానికి ముందు పదవ తరగతి వరకూ శలవులకి వచ్చినపుడు అడపా దడపా బొమ్మలేస్తూ వచ్చినా వరసగా బొమ్మలు వేసిన కాలం మాత్రం ఈ రెండు నెలలే. వేసినవన్నీ పోర్ట్రేయిట్సే, అవన్నీ నాటి తెలుగు తారాలోకంలో ప్రముఖులవే, అన్నీ పెన్సిల్ తో వేసినవే. కానీ రేఖా చిత్రాలు కాదు. పెన్సిల్ తో వేసిన పెయింటింగ్స్. కొన్ని ఫ్రీహ్యాండ్ తో వేసినవి, కొన్ని అప్పుడే తెలుసుకున్న రహస్య చిట్కాతో వేసినవి. ఆశ్చర్యం ఏంటంటే పరిశీలించి చూస్తే రెండిట్లోనూ పట్టూ, పట్టు వదలని (విక్ర)మార్కూ కనిపిస్తాయి.

అది తెలుగు వారపత్రికలకు "స్వర్ణ యుగ కాలం". అందులో సినిమా పత్రికలూ వచ్చిచేరాయి. సినీతారల ముఖచిత్రాలతో, సెంటర్ స్ప్రెడ్ విశ్వరూపాలతో వారం వారం అందంగా ముస్తాబై వచ్చి పత్రికలన్నీ ఊరూరా బంకుల్లో తోరణాలు కట్టేవి. ఆ తారాతోరణాళ్ళోంచి కొందరు తారలు నా బొమ్మల్లోకి దిగివచ్చిన గురుతులే ఆనాటి నా బొమ్మలన్నీ. లైట్ అండ్ డార్క్ షేడ్స్ కి వేరు వేరు పెన్సిల్స్ అంటూ ఏవీ వాడింది లేదు, వాడింది కేవలం HB పెన్సిల్ మాత్రమే. లైట్ షేడ్ 6H తో మొదలయ్యి 5H, 4H, 3H, 2H, H ఇలా సంఖ్య తగ్గుతూ తర్వాత వచ్చి చేరే HB, అక్కడి నుండి డార్క్ షేడ్ B తో మొదలయ్యి, 2B, 3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B ఇలా సంఖ్య పెరుగుతూ ఇన్ని రకాల లైట్ అండ్ డార్క్ షేడ్స్ తో పెన్సిళ్ళు ఉంటాయని అప్పుడు తెలిసినా అన్ని ఊర్లల్లో అవి దొరకని కాలం, దొరికినా అన్నీ కొనే స్థోమత లేని కాలం.   

ఎండా కాలం, ఇంటా బయటా మండే కాలం. పడమర ముఖం పెంకుటిల్లు, భగ భగ మండే ఎండ వేడి, మధ్యాహ్నం నుంచి పొద్దుగూకే దాకా రోజంతా ప్రతి నిమిషమూ పెద్ద పరీక్షే. బొమ్మ పొద్దునే మొదలుపెట్టినా పూర్తిచెయ్యాలనే దీక్ష మధ్యాహ్నం కొనసాగించక తప్పేది కాదు. మధ్యాహ్నం అయితే పెంకుల కప్పు వేడికి తాళలేక కుర్చీ, అట్టా ఎత్తుకుని సందులో గోడకింద నీడలో చేరేవాడిని. మా ఇంటి గోడకీ, పక్కింటి ప్రహరీ గోడకీ మధ్య సరిగ్గా కుర్చీ పట్టేంత సందు. పక్కింట్లోని తురాయి చెట్టు నీడ కూడా కలిపి ఇంట్లో కన్నా కొంచెం బెటర్ గా ఉండేదక్కడ. అదే ఎక్కువగా మధ్యాహ్నం నా మల్టీ పర్పస్ ఎయిర్ కండిషనింగ్ ఏరియా; స్టడీ రూమ్ + ఆర్ట్ స్టుడియో. ఇంజనీరింగ్ ప్రిపరేషన్ హాలిడేస్ లోనూ అన్ని సబ్జెక్ట్స్ అక్కడ కూర్చునే చదివాను. డిస్టింక్షన్ మార్కుల ప్రభావం ఆ స్థల మహిమే :)

ఆనాడు "తార"ల లోకాన్నంటిన నా బొమ్మలలోకం లోకి ఈనాడు తొంగిచూస్తే తృప్తిగా అనిపించేవీ, కళ్ళకి కట్టినట్టు మనసుకి కనిపించేవీ:

   . గమ్ముగా అస్సలు కూర్చోలేని స్వభావం

   . ఏదో చెయ్యాలన్న తపన

   . ఎందుకేస్తున్నానో కూడా తెలీకుండానే వేస్తూ పదునెక్కుతున్న బొమ్మలు

   . బొమ్మ బొమ్మకీ పెరుగుతున్న ఆత్మవిశ్వాసం

   . ఆ బొమ్మల వెనక పడ్డ కష్టం

   . పడ్డ కష్టం లోంచి లేచి ఎప్పటికీ పదిలంగా మదిలో నిలబడిపోయిన సంతృప్తి

   . ప్రతి బొమ్మలో నిక్షిప్తమైన అలనాటి జ్ఞాపకా(లా)లు

ఎన్నో జ్ఞాపకాల మూటల్ని తమలో కలుపుకుని, నన్ను వదలక నాతోనే ఉంటూ, తెరిచి చూసిన ప్రతిసారీ నా  గతంలోకి నన్ను మళ్ళీ మళ్ళీ లాక్కెళ్ళే నా బొమ్మలు, ఇవే నాకు అప్పుడూ ఇప్పుడూ ఎప్పుడూ "నిజమైన నా నేస్తాలు", తృప్తిగా నేను తరచూ తలుచుకునే "మధుర క్షణాలు"...

"కళాకారుడు తన కళని పూర్తిగా ఆశ్వాదించేది చుట్టూ ప్రేక్షకులు లేనప్పుడే."

- గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

 

"దాసరి నారాయణ రావు"

"రాధ"

 "చిరంజీవి ఖైది"

 "శ్రీదేవి"

"శ్రీదేవి"

 "జయసుధ"

 "జయసుధ"

 "జయసుధ"

"సుహాసిని"

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 5 ...

Ink and Ballpoint Pen on Paper (6" x 8.5")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 4                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6 -->

కట్టిపడేసిన కదలిపోయిన కాలం...

ఎప్పుడూ ఏదో ఒక పనిలో నిమగ్నమై తలమునకలు గా ఉండటంలో అదోరకమైన సంతోషం ఉంటుంది. వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే తెలియకుండానే ఇవన్నీ అప్పట్లో నేనే చేశానా అన్న ఆశ్చర్యమే ఎంతో గొప్ప గా అనిపిస్తుంది.

ప్రతి సంక్రాంతి, దసరా, వేసవి శలవులకీ "కావలి" నుంచి "నెల్లూరు" మీదుగా మా సొంత ఊరు "దామరమడుగు" కి వెళ్ళటం మాకు తప్పనిసరి. అలా తప్పనిసరి అయిన పరిస్థితుల్లో అక్కడికి లాక్కెళ్ళే బంధమే మా "బామ్మ". ('సొంత ఊరు' అన్న మాట ఎలా పుట్టిందో...బహుశా అప్పట్లో తమ ఊరు వదలి జీవనభృతి కోసం ఎక్కడికీ పోయి ఉండేవాళ్ళు కాదు, అందుకేనేమో!)

"ఒక్క సంవత్సరం ఇక్కడే ఉంటూ ఈ ఇల్లు చూసుకోమ్మా, ట్రాన్స్ఫర్ చేయంచుకుని బుచ్చి కి వచ్చేస్తాను" అంటూ "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం హైస్కూల్" నుంచి "కావలి హైస్కూల్" కి ట్రాన్స్ఫర్ అయిన నాన్న తప్పని పరిస్థితిలో తనతో ఫ్యామిలీని తీసుకువెళ్తూ, తన ఇష్టం, కష్టం కలిపి కట్టుకున్న "కొత్త ఇల్లు" బామ్మ చేతిలో పెట్టి "బామ్మకిచ్చిన మాట". తర్వాత సంవత్సరానికే ఊహించని పరిణామాలు, మాకు ఎప్పటికీ అందనంత దూరంగా నాన్నని దేవుడు తనదగ్గరికి తీసుకెళ్ళిపోవటం.

"ఒక్క సంవత్సరం, వచ్చేస్తా అని మాటిచ్చి వెళ్ళాడు నాయనా, నాకు విముక్తి లేకుండా ఇక్కడే ఉండిపోవాల్సొచ్చింది" అంటూ నాన్న గుర్తుకొచ్చినపుడల్లా కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుని ఆ మాటనే తల్చుకుంటూ బాధపడేది బామ్మ. మేము పెద్దయ్యి జీవితంలో స్థిరపడే దాకా అక్కడే ఉండిపోయి మా ఇల్లుని కాపాడుతూ, మమ్మల్ని మా అదే జీవనబాటలో ముందుకి నడిపించింది "బామ్మ".

అలా ఆ ఊరితో బంధం తెగని సంబంధం "బామ్మ" దగ్గరికి ప్రతి శలవులకూ అమ్మా, అన్నా, చెల్లీ, నేనూ వెళ్ళే వాళ్ళం. సంక్రాంతి, దసరా పండగలూ చాలా ఏళ్ళు అక్కడే జరుపుకున్నాం. మేము వెళ్ళిన ప్రతిసారీ "బామ్మ" సంబరానికి అవధులు ఉండేవికాదు. శలవులు అయ్యి తిరికి కావలికి వెళ్ళిపోయే రోజు మాత్రం బామ్మ చాలా భిన్నంగా అనిపించేది, కొంచెం చిరాకు చూపించేది, ముభావంగా పనులు చేసుకుంటూ ఉండిపోయేది. బామ్మ బాధకవే సంకేతాలు. ఓంటరి బామ్మ ఇంకొక్క రోజు మాతో గడిపే సంతోషం కోసం, రేపెళ్ళకూడదా అంటూ ఆపిన సందర్భాలెన్నో ఉన్నాయి. అయినా తిరిగి వెళ్ళాల్సిన రోజు రానే వచ్చేది. వెళ్ళే సమయం దగ్గర పడేకొద్దీ ఆ బాధ బామ్మలో ఎక్కువయ్యేది. వెళ్తున్నపుడు మెట్లు దిగి వచ్చి నిలబడి వీధి చివర మేము కనపడే దాక చూస్తూ ఉండిపోయేది. ఒక్కొకసారి మెయిన్ రోడ్డు దాకా వెళ్ళి ఏదో మర్చిపోయి తిరిగి వచ్చిన సందర్భాల్లో ఆ రెండు మూడు నిమిషాలు ఎక్కడలేని సంతోషం బామ్మలో కనిపించేది, మళ్ళీ అది మాయం అయ్యేది. బామ్మ ఒక్కటే ఎలా ఉంటుందో అని ఆలోచిస్తూ తిరుగు ప్రయాణం నాకెప్పుడూ బాధగానే అనిపించేది. నెల్లూరు నుంచి కావలి బస్ లో కిటికీ పక్క సీట్ లో కూర్చుని వెనక్కి కదిలిపోతున్న చెట్లు, ప్రదేశాలూ చూస్తూ ఆ ఆలోచనల్తోనే కావలి చేరుకునే వాడిని.

ఆ ఊర్లో రెండేళ్ళు పెరిగిన జ్ఞాపకాలతో కలిసి ఆడుకున్న స్నేహితులు కాలంతో దూరమవటం, సొంత మనుషులకి సఖ్యత లేకపోవటంతో, క్రమేపీ సొంత ఊరైనా ఆ ఊరికి వెళ్ళినపుడు చుట్టాల్లా మాత్రమే మెలగవలసి వచ్చేది. బస్సు దిగి ఇంటికి నడిచెళ్ళే దారిలో ఎదురయ్యే ప్రతి మనిషీ ఆగి మరీ మమ్మల్ని తేరపారి చూట్టం, ఒకరో ఇద్దరో ఎవరోకూడ తెలీని వాళ్ళు "ఏం అబయా (నెల్లూరు యాసలో అబ్బాయి అని) ఇప్పుడేనా రావటం" అని పలకరించటం, ఆగి "ఊ" అనేలోపు "సరే పదండయితే" అనటం, సొంత బంధువులు మాత్రం ఎదురైనా పలకరించకపోవటం, వాకిట్లో కూర్చున్న ముసలీముతకా, ఆడామగా, పిల్లాజెల్లా కళ్ళప్పగించి చూస్తుండటం తో, గమ్ముగా తల దించుకుని ఇంటికి నడుచుకుంటూ వెళ్ళిపోయేవాళ్లం.

అక్కడ శలవుల్లో ఉన్న కొద్ది రోజులూ, ప్రతి రోజూ కొంత టైమ్ పొద్దునో, సాయంత్రమో అలా పొలం దాకా వెళ్ళిరావటంతో గడిచిపోయేది. మిగిలిన టైమ్ లో ఇంట్లో కూర్చుని క్యారమ్ బోర్డ్ ఆడటం, నాన్న ఆ ఇంట్లో చేరాక కొన్న టేబుల్ మీద ఉండే PHILIPS రేడియోలో సినిమా పాటలు వినటం, లేదా Godrej బీరువా తెరిచి అందులో నాన్న గురుతులు చూసుకోవటం ఇలా కాస్త సమయం గడిచిపోయేది. అలా ఎంతలా సమయంతో ముందుకి నడిచినా అది మాత్రం ముందుకి కదిలేదే కాదు, ఏం చెయ్యాలో అస్సలు తోచేది కాదు. నాన్న దగ్గర చాలా ఇంగ్లీష్ పుస్తకాల కలెక్షన్ ఉండేది. అటకెక్కిన వాటికోసం నేనైతే పైకెక్కి బుట్టల్లో మగ్గుతున్న ఆ పుస్తకాల్ని ఒక్కొక్కటీ కిందికి దించి, బూజూ దుమ్మూ దులిపి తిరగేసేవాడిని. అయినా సరే ఆ పల్లెటూళ్ళో ఇంకా చాలా సమయం మిగిలిపోయేది. 

అలాంటి వేళల్లో నాకు తోచే ఏకైక మార్గం- కూర్చుని బొమ్మలు గీసుకోవటం, అవి చూసుకుని సంబరపడిపోవటం. అలా అక్కడ ఆ ఊర్లో, మా ఇంట్లో ఏమీ పాలుపోక వేసిన బొమ్మలే ఈ "గుఱ్ఱం బొమ్మలు". సంతకం కింద వేసిన తేదీలు చూస్తే వరసగా నాలుగు రోజులు ముందుకి నడవని కాలాన్ని నా(బొమ్మల)తో నడిపించాను. అప్పట్లో మా చిన్నప్పటి ఒక "అమెరికన్ ఇంగ్లీష్ కథల పుస్తకం" మా ఇంట్లో ఉండేది. ఆ పుస్తకానికి అన్న పెట్టిన పేరు "గుఱ్ఱాం పుస్తకం" (అవును, దీర్ఘం ఉంది, నెల్లూరు యాస ప్రత్యేకతే అది). ఈ పేరుతోనే ఇప్పటికీ ఆ పుస్తకాన్ని గుర్తుచేసుకుంటుంటాం. ఆ పుస్తకంలో ప్రతి పేజీ లోనూ మా బాల్యం గురుతులెన్నో దాగున్నాయి. దాదాపు ఆరేడొందల పేజీలుండి ప్రతి పేజీలోనూ అద్భుతమైన అప్పటి అమెరికన్ జీవన శైలిని పిల్లల కథలుగా రంగు రంగుల అందమైన పెయింటింగ్స్ తో ప్రతిబింబిస్తూ ఉండేది.  పచ్చని పచ్చిక బయళ్ళలో అందంగా ఉన్న ఇళ్ళు, అక్కడి జీవన విధానం, ఇంటి ముందు పోస్ట్ బాక్స్, రోజూ ఇంటికి జాబులు తెచ్చే పోస్ట్ మ్యాన్, ఉత్తరాల కోసం ఎదురుచూసే పిల్లలు, పారే చిన్న పిల్ల కాలువ, అందులో గేలం వేసి చేపలు పట్టటం, అవి ఇంటికి తెచ్చి వండుతున్న బొమ్మలూ, ఇంట్లో పెంపుడు పిల్లులూ, కుక్కలూ, గుర్రాల మీద చెట్లల్లో వెళ్తున్న పిల్లా పెద్దా బొమ్మలూ, స్టీమ్ ఇంజన్ తెచ్చిన రెవొల్యూషన్ తో స్టీమ్ నుంచి, ఎలెక్ట్రిక్ వరకూ రకరకాల రైలు బొమ్మలూ, ఫ్యాక్టరీల్లో పనిచేసే వర్కర్స్ జీవనశలీ, రకరకాల విమానాలూ, హెలికాప్టర్ల తో...ఇలా మొత్తం అమెరికానే కళ్ళకి కట్టి చూపెట్టిన గొప్ప "పిల్లల కథల పుస్తకం". బొమ్మలు చూట్టం తప్ప, ఇంగ్లీష్ లో ఆ కథలని చదివి అర్ధం చేసుకునేంత విద్య, అవగాహన, జ్ఞానం లేని మా బాల్యం నాటి "మా గుఱ్ఱాం పుస్తకం" అది.  

అలా కాలం ఎంత ప్రయత్నించినా ముందుకి కదలని ఒక రోజు మధ్యాహ్నం ఆ "గుఱ్ఱాం పుస్తకం" లోని గుఱ్ఱం బొమ్మలు ఒక నోట్ బుక్కులో వెయ్యటం మొదలు పెట్టాను. ఎలాంటి సవరణలకీ తావులేని పెన్నుతోనే నేరుగా వేసుకుంటూ పోవటం ఈ బొమ్మల్లో ఉన్న విశేషం. వాడిన పెన్నులు కూడా అక్కడ ఇంట్లో బామ్మ ఎప్పుడైనా పుస్తకాల్లో ఏవైనా రాసుకోడానికి టేబుల్ డెస్కులో పడుండే పెన్నులే, ఒక్కోసారి అవీ రాయనని మొరాయిస్తే పక్కన "రమణయ్య బంకు" లో రీఫిల్ కొని తెచ్చుకున్న గురుతులూ ఉన్నాయి. ఇక పేపర్ అయితే పాతబడ్డ ఆ డెస్కులోనే పడుండి, వెలుగు చూడక, కొంచం మాసి, రంగు మారిన తెల్ల పుస్తకంలో మరింత తెల్లబోయిన తెల్ల కాయితాలే. అప్పుడేమున్నా లేకున్నా ఉన్నదల్లా "ముందుకి నడవని సమయం", ఆ సమయాన్ని నడిపించాలని పట్టుదలగా కూర్చుని పట్టుకున్న పెన్నూ పేపరూ, లోపల ఉత్సాహం. ఏ పనికైనా ఇంతకన్నా ఇంకేం కావాలి?

ఇప్పుడు వెనుదిరిగి చూసుకుంటే ఖచ్చితమైన కొలతలతో తప్పులు పోని ఆనాటి ఆ నా గీతలు. ఆ గీతల్లో దాగి ఆగిన ఘని, 'ఆగని అప్పటి కాలం', ఆ కాలంతో నడిచిన నా బాల్య స్మృతులు, ఆ స్మృతుల్లో దాగిన చెక్కు చెదరని అందమైన అపురూప జ్ఞాపకాలు!

ఇప్పుడు కాలంతోపాటు మారినా మా ఊరు 'దామరమడుగు' అక్కడే ఉంది. అక్కడ మా ఇల్లూ అలానే ఉంది. లేనిది మాత్రం అక్కడే స్థిరపడాలని ఇష్టపడి తన కష్టంతో ఇల్లు కట్టుకున్న నాన్న, మా రాక కోసం ఎదురు చూస్తూ మాటకి కట్టుబడి అక్కడే చాలా ఏళ్ళు ఉండి వెళ్ళి పోయిన బామ్మ, మాతో ఆ ఇంట్లో ఆడి పాడి నడయాడిన మా చెల్లి, కదిలిపోయిన అప్పటి కాలం. ఇవన్నీ జ్ఞాపకాలుగా తనతో మోసుకుని కదిలిపోయిన కాలం, ఇప్పటికీ ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లో కట్టిపడేసిన కదలని సజీవం.

"ఆగని కాలం ఆగి దాగేది మన జ్ఞాపకాల్లోనే." - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Reference: An American children stories book on American Daily Life.

Location: Damaramadulu - my native place in Nellore, AP, India

Mediums: Fountain pen ink, Ballpoint pen on cheap Notebook Paper

Size: 6.5" x 8" (16 cm x 20 cm)

Signed & Dated: May 15-18, 1984

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 4 ...

Ink on cheap Notebook Paper (6.5" x 8")

 

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 3                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 5 -->

తొలినాళ్ళలో నా పెయింటింగ్స్ మీద తెలుగు "ఆర్టిస్ట్ ఉత్తమ్ కుమార్" గారి ప్రభావం చాలా ఎక్కువగా ఉండేది. అసలు పెయింటింగ్స్ వెయ్యాలన్న తపన ఇంకా చిన్నప్పటి నుంచే ఉన్నా, ఆలోచన మాత్రం అప్పట్లో ఉత్తమ్ గారు ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక లో కథలకి వేసున్న ఇలస్త్రేషనన్స్ స్ఫూర్తి గానే నాలో మొదలయ్యింది. ఇంజనీరింగ్ కాలేజి రోజుల్లో కేవలం ఉత్తమ్ గారి బొమ్మలకోసమే విజయవాడ కానూరు లో సిద్ధార్థ ఇంజనీరింగ్ కాలేజి నుండి బస్సెక్కి పటమట కెళ్ళి ఆంధ్రభూమి వారపత్రిక కొనుక్కుని తెచ్చుకునే వాడిని. అంతగా ఆయన పెయింటింగ్స్ అప్పట్లో నన్ను ప్రభావితం చేశాయి. బహుశా పూర్తి స్థాయి పెయింటింగ్ వారపత్రిక కథలకి వెయ్యటం అన్నది ఉత్తమ్ గారే మొదలుపెట్టిన ప్రక్రియ. నాకు తెలిసి ఆ స్థాయిలో వారపత్రిక లోపలి పేజీల్లొ కథలకి పెయింటింగులు అప్పటి ఏ ప్రముఖ ఆర్టిస్టూ వెయ్యలేదు. తర్వాత ఆంధ్రభూమి లో చాలా మంది ఆర్టిస్టులు ఆయన్ని అనుకరించటం గ్రహించాను. అలా పెయింటింగులు ఇలస్ట్రేషన్స్ గా కళకళలాడిన వారపత్రిక ఎప్పటికీ అప్పటి "ఆధ్రభూమి" ఒక్కటే తెలుగులో. 

తర్వాత ఓ ఐదారేళ్ళకి హైదరాబాదులో జాబ్ చేస్తున్నపుడు శోధించి, సాధించి, ఒకసారి పని గట్టుకుని ఎలాగోలా లోపలికి ఎంట్రీ సంపాదించి సికిందరాబాదు లో ఉన్న డెక్కన్ క్రానికిల్ పేపర్ ఆఫీసులో ఆర్టిస్టులు అందరూ కూర్చుని బొమ్మలు వేసే ఒక విశాలమైన హాలు లోపలికి కేవలం "ఉత్తమ్ గారి" ని కలవాలనే వెళ్ళాను. ఆరోజు ఒకరిద్దరు ఆర్టిస్టులు ఆ హాలులో ఉన్నారు, అయితే ఉత్తమ్ గారు లేరు. ఉత్తమ్ గారి టేబుల్ మాత్రమే చూపెట్టి ఆయన ఇక్కడే బొమ్మలు వేస్తారు, ఈమధ్యనే హాలీవుడ్ వెళ్ళారు అక్కడ వాల్ట్ డిస్నీ కంపెనీకి బొమ్మలు వేస్తున్నారు అని చెప్పారు. నిరాశతో వెనుదిరిగాను. కొద్ది రోజులకి నాలుగు పేజీల స్పెషల్ ఆర్టికిల్ ఆంధ్రభూమిలో వచ్చింది పూర్తి వివరాలతో ఉత్తమ్ గారి గురించి. తర్వాత 2008 లో ఉత్తమ్ గారితో ఫోన్ లో ముచ్చటించాను. నా కొడుకు "భువన్" ద్వారా, ఇది చాలా ఆశ్చర్యకరమైన సంఘటన, మరో ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగులో ముచ్చటిస్తాను ;)

అలా ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగ్స్ చూసి వేస్తూ, అలానే అనుకరిస్తూ చాలానే వేశాను. అయితే ఈ పెయింటింగ్ మాత్రం ఇంకా పూర్తిస్థాయి పెయింటింగ్ నేను మొదలుపెట్టటానికి మెటీరియల్ కూడా తెలియని, దొరకని రోజుల్లో కేవలం ఇంకు, వాటర్ కలిపి పెయింటింగులా మామూలు నోటుబుక్కు పేజీ మీద వెయ్యటం మొదలెట్టిన రోజుల్లోనిది. 

ఊరు: కావలి... సమయం: సాయంత్రం 7 గంటలు...

"కావలి" లో అప్పట్లో రోజులో సాయంత్రం చీకటిపడే వేళ మాత్రం చాలా బోరింగ్ గా ఉండేది. ఇంట్లో ఉంటే ఏమీ తోచని సమయం అది. అందుకేనేమో మగవాళ్ళందరూ అలా బజార్లో రోడ్లంబడి ఊరికే తిరిగైనా ఇంటికొస్తుండేవాళ్ళు. కావలి ట్రంకురోడ్డు కళకళలాడే సమయం అది. పనుండి బజారుకొచ్చే వాళ్ళకన్నా, స్నానం చేసి చక్కగా ముస్తాబై రోడ్లమీద తిరిగే మధ్యవయస్కులు, చల్లగాలికి నెమ్మదిగా నడుచుకుంటూ తిరిగే పెద్దవారు, హుషారుగా ఫస్ట్ షో సినిమాలకెళ్ళే కుర్రకారు తోనే ట్రంకు రోడ్డు మొత్తం కళకళలాడేది. సాయంత్రం అయితే రోడ్డు పక్కన పెట్రొమాక్స్ లాంతర్లు సుయ్ మంటూ శబ్ధం చేస్తూ చిందించే వేడి వెలుగుల్లో వెలిసే దోశల బళ్లపక్కన నిలబడి వేడి రుచులు ఆరగిస్తున్న డైలీ కస్టమర్లతో ప్రతి దోశ బండీ క్రిక్కిరిసే ఉండేది. నాకెప్పుడూ ఆశ్చర్యం గానే ఉండేది, ఈ బళ్ళ దగ్గర ఒక్కొకరు ఒక ప్లేట్ ఇడ్లి, ఒక ప్లేట్ పులిబంగరాలు, ఒక ప్లేటు దోశా...ఎర్రకారం, పప్పుల చట్నీ, కారప్పొడి మూడూ కలిపి లాగించి, మళ్ళీ ఇంటికెళ్ళి రాత్రికి భోజనం ఎలా చేస్తారా అని. ఇది నిజం అక్కడ మూడు ప్లేట్ల ఫలహారం లాగించేవాళ్ళంతా ఒక అరగంటలో ఇంటికెళ్ళి మళ్ళీ భోజనం చేసేవాళ్ళే, ఇందులో ఏమీ అతిశయోక్తి లేదు ;)

ఈ పెయింటింగ్ వేసిన సమయం సరిగ్గా ఏమీ తోచని అలాటి ఓ సాయంత్రమే. మామూలుగా అప్పుడూ, ఇప్పుడూ ఉదయమే నేను బొమ్మలు ఎక్కువగా వేసే సమయం. ఇంట్లో తక్కువ వోల్టేజి లోనూ అద్వితీయంగా వెలిగే ట్యూబు లైటు వెలుతురులో కూర్చుని ఏమీ తోచక, భిన్నంగా, ఒక సాయంత్రం ఇంట్లో గచ్చునేల మీద కూర్చుని వెయటం మొదలుపెట్టాను. చాలా త్వరగానే పూర్తిచేశాను, ఒక గంట పట్టిందేమో. ఏమాత్రం టెక్నిక్కుల్లేని నేరుగా కుంచె ఇంకులోనూ వాటర్లోనూ ముంచి వేసిన పెయింటింగ్ ఇది.

అప్పట్లో నాకున్న నైపుణ్యానికి, బొమ్మలు వెయ్యాలన్న పట్టుదలకి, పెయింటింగులో ఓ.నా.మా.లు రాకపోయినా ఎదురుగా ఏకలవ్యునికి ద్రోణాచార్యుని ప్రతిమ ఉన్నట్టు, ఉత్తమ్ గారి పెయింటింగ్ ఉంటే ఇక "బ్రష్ విద్య" కి ఎదురులేదన్నట్టు గచ్చునేలపై కూర్చుని ఏకబిగిన వేసుకుంటూ పోయానంతే. పూర్తి అయ్యాక చూసుకుని "భలే వేశాన్రా" అని  కాలర్ ఎగరేస్తూ చిందులు తొక్కిన సంబరమూ గుర్తుంది. అప్పట్లో నా బొమ్మల రాజ్యంలో మరి...బంటూ నేనే, సైన్యం నేనే, మంత్రీ నేనే, రాజూ నేనే...ప్రజ కూడా నేనే!

తర్వాత కొద్ది కాలానికి ఒక ఇంగ్లిష్ ఫిల్మ్ మ్యాగజైన్ లో, అప్పటి హింది సినిమా హీరోయిన్ "షబానా ఆజ్మీ" గారి ఒక హింది మూవీ స్టిల్ ఫొటో చూశాను, అచ్చు ఇలాగే ఉంది. అప్పుడనిపించింది బహుశా ఉత్తమ్ గారు ఆ స్టిల్ స్ఫూర్తిగా ఈ పెయింటింగ్ వేసుంటారేమోనని. ఏ ఫొటోని అయినా చూసి పెయింటింగు "లా" వెయ్యొచ్చు అన్న "టాప్ సీక్రెట్" అప్పుడే అవగతం అయ్యింది. అందరు ఆర్టిస్టులూ చేసేదిదే, ఎవ్వరూ ఆ రహస్యాన్ని పైకి చెప్పరంతే... ;)

ఏదేమైనా అలా నల్లని ఇంకు నిలువెల్లా పూసుకుని నాసిరకం పేపరు తో కుస్తీపట్లు పడుతూనే, చెయ్యి తిరగని నా చేతి బ్రష్ ఆ పేపర్ని ప్రతిసారీ ఎలాగోలా జయించే(తీరే)ది. ఇప్పుడైతే ఎన్ని టెక్కు, నిక్కులు తెలుసు(కు)న్నా మంచిరకం పేపర్ మీద కూడా పట్టే కుస్తీలో ఎప్పుడైనా పట్టుజారి ఓడిపోతుంటానేమో గానీ, అప్పట్లో మాత్రం బరిలోకి దిగితే...అసలు..."తగ్గెదే ల్యా" ;)

"చేసే పనిలో లీనమైతే ఎప్పటికీ ఆ పని ఛాయలు స్పష్టంగా మదిలో నిలిచి పోతాయి." - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Reference: Artist Uttam Painting published in Andhra Bhoomi, Telugu Magazine

Mediums: Bril fountain pen ink on cheap Notebook Paper

Size: 6.5" x 8" (16 cm x 20 cm)

Signed & Dated: July 18, 1985

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 3 ...

సితార - భానుప్రియ

Ink on cheap Notebook Paper (6.5" x 8")

Facebook

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 2                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 4 -->

కొన్ని అనుభవాలు జీవితంలో ఎప్పటికీ తాజాగానే నిలిచి ఉంటాయి, మనం ఆ క్షణాల్లో ఆ అనుభవాల్తో పరిపూర్ణంగా ఏకమై ఉంటే. అలా అప్పటి వెలుగు చూడని నా "ఇంకు పెయింటింగుల్లో" పరిపూర్ణంగా ప్రతి క్షణమూ గుర్తున్న వాటిల్లో ఇదొకటి.

సుర్రున మండిస్తూ ముందరి వరండాలోకి కటకటాలగుండా దూసుకొచ్చే సూరీడెండని ఆపగలిగే సాధనాలు అప్పట్లోనూ ఉన్నా, అంత ఆర్ధిక స్థోమత లేదు. దుప్పటి అడ్డం కడితే వెలుతురుని కొంత ఆపగలిగినా ఆ వేడితాకిడిని ఆపటం దుప్పటి తరం అయ్యేది కాదు. మధ్యాహ్నం వెయ్యాలని కూర్చున్న ఈ బొమ్మకి నారాయణవ్వ తాటాకుల వసారానే మళ్ళీ ఆసరా అయ్యింది. ఈ పెయింటింగు మొదలెట్టింది ఒక మధ్యాహ్నం అక్కడే, పూర్తి చేసిందీ ఆ మధ్యాహ్నమే, అక్కడే. అప్పటి నా "ఇంకు పెయింటింగుల్లో" ప్రతిసారీ తప్పక వస్తున్న ప్రస్తావన "నారాయణవ్వ పూరి గుడిశ".

అవును, "నారాయణవ్వ పూరి గుడిశ", అక్కడ కూర్చునే అప్పట్లో చాలా బొమ్మలేశాను. అసలు మేముంటున్న పెంకుటిల్లూ మా నారాయణవ్వదే. రెండు పెంకుటిళ్ళ జంట, ఆ ఇళ్ళ వెనుక ఉండేది చిన్న పూరి గుడిశ, ఆ గుడిశ ముందు ఒక వసారా, వసారాలో నాపరాళ్ళ అరుగు, ఆ అరుగు మీద లోపల దిండు తో సహా చుట్టచుట్టి పెట్టిన పరుపు, కింద ఎత్తిపెట్టిన ఒక నులకమంచం. రెండు పెంకుటిళ్ళూ అద్దెకిచ్చి తను మాత్రం పూరి గుడిశ లోనే ఒక్కటే నివాసముండేది. శ్రమ, కాయకష్టమే చివరిదాకా ఆమె నమ్ముకున్న జీవనం. ఒక్కొక్క ఇంటికీ అద్దె నెలకి 100 రూ||, అయినా అమ్మ దగ్గర మాత్రం 50 రూ|| లే తీసుకునేది. అపుడున్న పరిస్థితుల్లో ఒక్క రూపాయి మిగిలినా పిల్లల చదువులకి ఉపయోగపడతాయి అన్న మా స్థితిలో, అలా సహాయం అందించి ఆదుకుని మా అభివృద్ధి బాటలో పరోక్షంగా ఎంతో పెద్ద సహాయం చేసింది "మా నారాయణవ్వ". అద్దె డబ్బులతోబాటు శ్రమించి సంపాదించుకున్న కొద్ది డబ్బులనూ జాగ్రత్తగా పొదుపుచేసి అందులోనూ కొంత మిగుల్చుకుని దాచుకునేది.

స్కూలు నుంచి శలవులకి ఇంటికొచ్చి శలవులయ్యాక తిరిగి వెళ్ళే ముందు, "వెళ్ళొస్తాను నారాయణవ్వా" అని చెప్పటానికి వెళ్ళిన ప్రతిసారీ "ఉండు నాయనా" అంటూ లోపలికెళ్ళి గుప్పెటలో మడిచిన 5 రూ|| ల కాయితం నా చేతిలో పెట్టేది. వద్దు నారాయణవ్వా అని ఎంత చెప్పినా వినేది కాదు. బహుశా ఆ 5 రూ లు అప్పట్లో ఆమెకి ఓ రెండు మూడు రోజుల సంపాదన, ఓ పదిరోజుల సేవింగ్స్ అయి ఉండొచ్చు. ఇలా క్రమం తప్పక ప్రతి శలవులకీ నాకు డబ్బులిచ్చిన "ఏకైక వ్యక్తి" గా "మా నారాయణవ్వ" నా మనసులో ఈనాటికీ పదిలంగా ఉండిపోయింది, అందుకే అప్పటి నా బొమ్మల్లో ఆమెని తల్చుకోకుండా ఉండలేను, ఎప్పుడూ గుర్తుచేసుకుంటూనే ఉంటాను.

ఈ బొమ్మ కూడా స్ట్రెయిట్ గా Bril ఇంకు బుడ్డీ, ఆ బుడ్డీ మూత ప్యాలెట్టు, మగ్గుతో నీళ్ళు, ఒకే ఒక్క బ్రష్, నాసిరకం నోట్ బుక్ పేపర్ మీద ఫ్రీ హ్యాండ్ తో వేసిందే. ఆధారం, వార పత్రికలో వచ్చిన "సితార భానుప్రియ" స్టిల్. అప్పటిదాకా పెన్సిల్, బాల్ పాయింట్ పెన్ తో అచ్చు గుద్దినట్టు పోర్ట్రెయిట్ లు వెయటం సాధనతో  నేర్చుకున్నా. బ్రష్ తో కూడా సాధన చేస్తే సాధించగలనన్న బలమైన నమ్మకానికి పునాది వేసిన పెయింటింగ్ ఇది. ఇప్పుడు డిజిటల్ బొమ్మలో తెలియట్లేదు గానీ, అప్పటి నాకళ్ళకి మాత్రం ఆ డ్యాన్స్ కాస్ట్యూమ్, వేసుకున్న ఆభరణాలూ జిగేలుమంటూ వెలిగిపోతూ కనిపించేవి. బొమ్మ కింద పెట్టే సంతకం అప్పటికింకా పరిణతి చెందలేదు. ఇందులో కింద కనిపించే స్ఫురణకు రాని 19 అన్న అంకె నాకూ వీడని మిస్టరీనే!

అప్పటి బొమ్మల్లో తప్పులూ, తడికలూ, తప్పటడుగులూ వేసి ఉన్నా, అనాటి ఆపాటి జ్ఞానానికి అందుబాటులో నాకు తెలిసిన పరుగు అంతే. పడుతూ లేస్తూనే కొంచెం మెరుగవుతున్నాననిపిస్తూ ఇంకా ఉత్సాహంగా పరిగెట్టటమొక్కటే తెలుసు. అలుపులేని పరుగులో ఎప్పుడైనా ఇలా ఆగి ఒక్కసారి పరిగెట్టిన దూరం కొలుద్దామని ప్రయత్నిస్తే ప్రతి బొమ్మలో, ప్రతి మలుపులో ఎన్నో, ఎన్నెన్నో మధుర స్మృతులుగా మారిన జ్ఞాపకాలే ఆ దూరం కొలిచే నా కొలమానాలూ, కాలమానాలూ...

"ప్రతి అనుభవాన్నీ ఒక మంచి జ్ఞాపకంగా, ఆ జ్ఞాపకాన్ని ఓ మంచి స్మృతిగానూ మలుచుకోగలిగే జీవితం చిన్నదే అయినా దాన్ని సంపూర్ణంగా జీవించినట్టే." - గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Title: సితార - భానుప్రియ

Reference: A photo published in a Telugu weekly magazine

Mediums: Bril fountain pen ink on cheap Notebook Paper

Size: 6.5" x 8" (16 cm x 20 cm)

Signed & Dated: Aug 18, 1985

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 2 ...

కొల్లేరు సరస్సు

Ink on cheap Notebook Paper (11" x 14")

Facebook

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 1                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 3 -->

అప్పట్లో వెయ్యలన్న తపనే నా "పెయింటింగ్ స్టుడియో"! ఇంట్లో ఉన్న ప్లాస్టిక్ నవ్వారు కుర్చీ, వాల్చిన ప్లాస్టిక్ నవ్వారు మంచం ఇవే నా పెయింటింగ్ ఫర్నీచర్లు. Bril ఇంకు బుడ్డి, అదే ఇంకు బుడ్డీ మూత (ఇదే నా ప్యాలెట్టు), మగ్గుతో నీళ్ళు...ఇవి పక్కన పెట్టుకుని  కూర్చుని బ్రష్షు పట్టుకుంటే గంటలకొద్దీ దీక్షలోకెళ్ళినట్టే, ఇక లేచే పనేలేదు.

అప్పుడిలా ఎక్కువగా వేసిన పెయింటింగ్స్ అన్నీ పొద్దున 9గం నుంచి మధ్యాహ్నం 2గం లోపు వేసినవే. అమ్మ స్కూలుకి, అన్నేమో కాలేజి కో లేదా ఫ్రెండ్స్ అనో వెళ్లటం...ఎప్పుడన్నా మధ్యాహ్నం కొనసాగించాల్సి వస్తే నేనూ, నా పెయింటింగ్ స్టుడియో "నారాయణవ్వ తాటాకుల పూరి గుడిశ" కి షిఫ్ట్ అయ్యేవాళ్లం.

ఈ పెయింటింగ్ "ఆంధ్రభూమి న్యూస్ పేపర్ ఆదివారం స్పెషల్ సంచిక" లో వచ్చిన "కొల్లేరు సరస్సు కలర్ ఫొటో" ఆధారంగా వేసింది. పెన్సిల్ గానీ, స్కేలు గానీ వాడకూడదు, అవి వాడితే ఆర్టిస్ట్ కాదు అన్న "పెద్ద అపోహ" ప్రస్ఫుటంగా ఇందులో కనిపిస్తుంది. బోర్డర్ లైన్స్ కూడా ఏ స్కేలో, రూళ్లకర్రో ఆధారం లేకుండా బ్రష్ తోనే వెయ్యాలన్న అర్ధం లేనిదే అయినా, వృధా కా(రా)ని ప్రయత్నం.

ఇక ఇందులో చెప్పుకోటానికి ఒక్కటంటే ఒక్క టెక్నిక్ కూడా లేదు, అప్పుడు టెక్నిక్కులే తెలీవు, తెలిసినా అసలా నాసిరకం పేపరు మీద టెక్నిక్కులకి తావేలేదు. మధ్య మధ్యలో లేచి దూరం నుంచి ఒక చూపు చూస్తే ఎలా వస్తుందో కరెక్ట్ గా తెలిసిపోతుంది, సవరణలేమైనా ఉంటే చేసుకోవచ్చు లాంటి "టాప్ సీక్రెట్ లు" కూడా ఉంటాయనీ తెలీదు. తెలిసిందల్లా కింది పెదవిని పంటితో నొక్కి పెట్టి, చెరిపే వీలు లేని ఒక్కొక్క బ్రష్ స్ట్రోక్ జాగ్రత్తగా వేసుకుంటూ పోటమే. బొమ్మయ్యాక అందులో ఉన్న ప్రతి ఆబ్జెక్టు కొలతా కొలిచినట్టు కరెక్ట్ గా ఉండాలి, పక్కవాటితో చక్కగా ఇమడాలి, లేదంటే పూర్తి బొమ్మ ఎబ్బెట్టుగా అనిపిస్తుంది. ఎందుకనిపిస్తుందీ అని సరిపెట్టుకోటానికి మనమంత మాడ్రన్ ఆర్టిస్ట్ కాదు, మనది మాడ్రన్ ఆర్టూ కాదు ;)

ఏదేమైనా అప్పట్లో మాత్రం "భలే ఏసేన్రా" అని నాకు నన్ను వెన్నుతట్టుకుని ప్రోత్సహించుకుని ముందుకి అడుగులేసిన నా పెయింటింగ్ బొమ్మల్లో చాలా సంతృప్తిని ఇచ్చిన వాటిలో ఇదీ ఒకటి. ఈ పెయింటింగ్ నాకెంతగా నచ్చిందంటే, తర్వాత మళ్ళీ దీన్నే కొంచెం బెటర్ అనిపించే మందమైన పేపర్ మీద వేశాను. అయితే పేపర్ కాస్త మెరుగే అయినా నాసిరకం రంగుల్లో మళ్ళీ ఈ బొమ్మనే రిపీట్ చేశాను.

అలా నేను వేసేది పెయింటింగో కాదో కూడా తెలీకుండానే వేసుకుంటూ వెళ్ళిన బాటలో ఒంటరిగా నడుచుకుంటూ ముందుకెళ్ళాను. అందుకేనేమో ఇన్నేళ్ళయినా వెనక్కితిరిగి చూస్తే వేసిన ప్రతి అడుగూ చెక్కుచెదకుండా స్పష్టంగా మనసుకి కనిపిస్తుంది.

"మనం చేసే పనిపైన ధ్యాసే ముఖ్యమైతే దాని ఫలితం ఎప్పటికీ అబ్బురమే."

- గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Reference: A color photo published in Andhra Bhoomi Newspaper Sunday special

Mediums: Bril fountain pen ink on cheap Notebook Paper

Size: 11" x 14" (28 cm x 36 cm)

Signed & Dated: Jan 7, 1986

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 1 ...

Suman, Telugu Cine Hero

Ink on Paper 7 1/2" x 5 1/2"

Facebook

 --> నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 2

బొమ్మల్లో నా ఆనందం ఈనాటిది కాదు. వేసిన ప్రతి బొమ్మా ఆర్టిస్ట్ కి సంతృప్తిని ఇవ్వదేమో కానీ సంతోషాన్ని మాత్రం ఇచ్చి తీరుతుంది.

రంగుల్లో బొమ్మలు ఎలా వెయ్యాలో, ఎలాంటి రంగులు కొనాలో, ఎక్కడ దొరుకుతాయో కూడా తెలియని రోజుల్లో "కావలి" అనే చిన్న టౌన్ లో మా పెంకుటింట్లో టీనేజ్ లో వేసిన బొమ్మలే అప్పటికీ, ఇప్పటికీ, ఎప్పటికీ నా బొమ్మల్లోని మధుర జ్ఞాపకాలు.

ఎండాకాలం మధ్యాహ్నం 12 దాటితే మా ఇంటి  "మెష్ వరండా" లోకి సూటిగా దూసుకొచ్చే ఎండవేడికి తాళలేక పక్కనే ఉన్న నారాయణవ్వ పూరి గుడిసె కి షిఫ్ట్ అయ్యేవాడిని, నా బొమ్మల సరంజామా అంతా పట్టుకుని.

సరంజామా అంటే పెద్దగా ఏమీ ఉండేది కాదు. ఒక పెద్ద అట్ట ప్లాంక్ (తాతయ్య దగ్గరినుంచి తెచ్చుకున్నది), బ్రిల్ బ్లాక్ ఇంకు బుడ్డి, ఒక మగ్గులో నీళ్ళు, ఒక్కటంటే ఒక్కటే బ్రష్ (బహుశా అన్న 6వ తరగతి పాత డ్రాయింగ్ బాక్సులోదయ్యుండాలి), ఒక నాసిరకం నోట్ బుక్ నుంచి చింపిన తెల్లకాయితం. అంతే. అలా అప్పుడు ఆ పెయింటింగ్ సరంజామాతో వేసిన నా "పెయింటింగ్" ల వెనక "పెన్సిల్ లైన్ స్కెచ్" అనే "సీక్రెట్ కాన్సెప్ట్" ఉండేది కాదు. అసలలా ప్రొఫెషనల్ గా పెన్సిల్ స్కెచ్ వేసుకుంటే పెయింటింగ్ బాగా వస్తుందన్న ఇంగితం కూడా లేదు, ఇంకా రాలా. ఆర్ట్ లో ప్రముఖ పాత్ర పెన్సిల్ దే అని నా పెన్సిల్ డ్రాయింగ్స్ తో తెలుసుకున్నా, పెద్ద పెద్ద ఆర్టిస్టులు ఎవ్వరూ అసలు పెన్సిల్ వాడరనుకునే వాడిని. అలా వేస్తేనే అది పెయింటింగ్ అన్న భ్రమలోనే ఉండేవాడిని.

అసలు ఇంకుతో వేస్తే దాన్ని పెయింటింగ్ అంటారా, ఏమో అదీ తెలీదు. నాకున్న అపోహల్లా ఒక్కటే, పెయింటింగ్ అంటే బ్రష్ తోనే వెయ్యాలి. ఒక బ్రష్ ఎలాగూ నాదగ్గరుంది కాబట్టి దాంతో పెయింటింగ్ లు వెయ్యాలి. రంగుల ముఖచిత్రం తప్ప లోపలంతా బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో ఉండే పత్రికల్లో కథలకి కొందరు ఆర్టిస్ట్ లూ వేసే బొమ్మలు పెయింటింగుల్లా అనిపించేవి. అలా వెయ్యాలనీ, వేసిన ప్రతి ఇంకు బొమ్మా పెయింటింగ్ నే అని ఉప్పొంగిపోయేవాడిని. నీళ్ళు కలిపి ఇంకు ని పలుచన చేస్తే నలుపు తెలుపులో చాలా షేడ్స్ తెప్పించొచ్చన్న "రహస్యం" పట్టుకున్నా. ఆ రహస్య (పరి)శోధనే చిట్కాగా చాలా పెయింటింగ్ లు వేశాను. అలా వేసిన వాటిల్లో సినిమా స్టార్ లే ఎక్కువగా ఉన్నారు. వాటిల్లో "కొల్లేరు సరస్సు", "స్టాచ్యూ ఆఫ్ లిబర్టీ" లాంటి అతి క్లిష్టమైన పెయింటింగులు కూడా ఉన్నాయి.

అప్పట్లో నేనే (పరి)శోధించి కనిపెట్టాననుకొంటూ, నాకై నేను తెలుసుకున్న, నాకు తెలిసిన ఒకే ఒక్క పెయింటింగ్ రహస్యం అదే- ఇంకు లో నీళ్ళు కలిపి వెయటం. ఇదే అనుకరిస్తూ రంగులతో "మంచిరకం ప్రొఫెషనల్ వాటర్ కలర్ పేపర్" మీద వేస్తే దాన్ని "వాటర్ కలర్ పెయింటింగ్" అంటారని చాలా లేట్ గా తెలుసుకున్నా ;)

Details 

Reference: Picture of Suman, Telugu Cine Hero

Mediums: Brill Ink on cheap notebook paper

Size: 7 1/2" x 5 1/2" (19.5 cm x 13.5 cm)

Signed & Dated: August 18, 1985