వినాయకుడు...

"పూజ వినాయకుడు"

Oil on Canvas 16" x 20"

ఏ కొత్త పని మొదలుపెడుతున్నా హిందువులు మొదట పూజించేది వినాయకుడినే. 2010 నుంచి దాదాపు పదేళ్ళపాటు ప్రతి  "వినాయక చవితి" కీ మట్టితో వినాయకుడిని చేస్తూ, అది ఒక సాంప్రదాయంగా మలుచుకుని పాటిస్తూ వచ్చాను. నాలుగేళ్ళక్రితం ఆ సాంప్రదాయానికి స్వస్తి పలికేశాను.

వినాయకుడిని ఆయిల్ పెయింటింగ్ వెయ్యాలని ఒకటి రెండు సార్లు మొదలుపెట్టినా అవేవీ పూర్తి కాకుండానే నిలిచిపోయి, నా డ్రీమ్ ఆయిల్ పెయింటింగ్స్ లో వినాయకుడిని వెయ్యలేదన్న లోటు ఇప్పడిదాకా అలాగే ఉండి పోయింది. ఇనాళ్ళకి పూర్తి చేశాను అన్న తృప్తి ఈ పెయింటింగ్ లో దాగింది.

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 18 ...

Kashmir Winter

Poster colors on Paper (7" x 10")

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 17                                        నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 19 -->

ఇంకా ఓనమాలు కూడా దిద్దలేదు, అప్పుడే మహాగ్రంధం రాసెయ్యలన్న తపన అన్నట్టుగా ఉండే రోజులవి, నా బొమ్మల జీవితంలో. ఒక అందమైన దృశ్యం ఏదైనా పత్రిక లోనో, క్యాలెండర్ లోనో కనిపిస్తే చూసి పరవశించిపోవటమే కాదు, దాన్ని నా చేత్తో అచ్చం అలాగే అచ్చుగుద్ది మరింతగా మైమరచిపోవాలనే తపన. గ్రాఫైట్ పెన్సిల్ తో బూడిద రంగు బొమ్మల నుంచి, ఇంక్ తో బ్లాక్ అండ్ వైట్ బొమ్మలు చేరి, అక్కడి నుంచి రంగుల లోకం వైపు పయనిస్తున్నా నా బొమ్మల బాటన. నేర్చుకోవాలన్న "తపన" ఒక్కటే నాకు "గురువు" అయ్యింది. అపుడప్పుడూ నన్ను తోస్తున్నా పడుతూ, చెయ్యిస్తే మళ్ళీ లేస్తూ, లేచిన ప్రతిసారీ తడబాటు తెలుసుకుని సరిచేసుకుంటూ రెట్టించిన ఉత్సాహంతో పైపైకెగురుతూ ఒంటరిగా నా బొమ్మలతో సాహసంగా సావాసంగా సాగుతున్న నా పయనమది.

ఇప్పట్లా చేతిలో మొబైల్ ఫోన్ ఓపెన్ చేసి స్క్రీన్ పైన ట్యాప్ చేస్తే చాలు అద్భుతమైన ఫొటో ఇమేజ్ లు వచ్చేసి, అరచేతిలో అద్భుతాలు జరిగిపోయే రోజులు కావవి. ఒక అందమైన ప్రకృతి దృశ్యాన్ని తదేకంగా చూడాలన్నా, చూసి పరవశించి పోవాలన్నా ఎదురుగుండా కళ్ళతోనైనా చూడాలి, లేదా ఏ ప్రొఫెషనల్ ఫొటోగ్రాఫరో తన కళ్ళతో చూసి కెమెరాలో బంధించిన ఫొటో డార్క్ రూమ్ లో డెవలప్ చేసి, ఏ పత్రికలోనో, పుస్తకంలోనో, లేకుంటే ఏ క్యాలెండర్ పేజీ గానో అచ్చయితే తప్ప చూట్టం సాధ్యం కాదు. ఒక సంవత్సర క్యాలెండర్ లో నెలకొక దృశ్యం ఫొటో చొప్పున పన్నెండు ఫొటోలు అచ్చు వేస్తే అందులో ప్రతి ఫొటో అద్భుతంగానే ఉండేది. ఇప్పుడు గూగుల్ ఒక్క క్లిక్ తో ప్రపంచాన్నంతా చుట్టేసొచ్చి, వెతికి వెతికి ఎన్ని ఫొటోలు చూపెట్టినా ఒక్కటీ నచ్చదు. మితం ఎప్పుడూ రుచికరమే, అమితం ఎప్పుడూ అజీర్ణమే.

టీనేజి వయసే నాదింకా ఈ పెయింటింగ్ వేసినపుడు. బహుశా ఆ వయసులో మనసుకుండే వేగం, వేసే ఉరకలు మరే వయసులోనూ ఉండవనేనేమో మనిషి జీవితంలో ఆ ఏడేళ్ళనీ ప్రత్యేకంగా గుర్తించి ప్రతి భాషలోనూ దానికి ఒక పదం కనిపెట్టారు, తెలుగులో యుక్త వయసది. కనపడ్డ మనసుకి నచ్చిన బొమ్మనల్లా ఉరకలు వేస్తూ అలా వేసుకుంటూ ముందుకి సాగి పోతూనే ఉన్నా.

కావలి - నా జీవితంలో మరచిపోలేని మధురమైన పట్టణం. ఎనిమిదేళ్ళ వయసులో హైస్కూలు టీచర్ గా ఉన్న నాన్నకి ట్రాన్స్ఫర్ అవటంతో, తను పుట్టి పెరిగిన నెల్లూరు దగ్గర పల్లెటూరు "దామరమడుగు" లోనే స్థిరపడాలని కొత్త ఇల్లు కట్టుకుని పక్కనే ఉన్న చిన్న పట్టణం బుచ్చిరెడ్డిపాళెం హైస్కూల్ లో పనిచేస్తూ రోజూ సైకిల్ మీద వెళ్ళి వస్తుండే నాన్న. ఎన్నో ఆశలతో ఎంతో అందంగా తనే డిజైన్ చేసుకుని కష్టపడి దగ్గరుండి కట్టించిన కొత్త ఇంట్లో బామ్మ ని ఒక్కదాన్నే పెట్టి, "ఒక్క సంవత్సరం ఓపిక పట్టు మళ్ళీ ట్రాన్స్ఫర్ చెయించుకుని వెనక్కి వచ్చేస్తాం" అని బామ్మకి మాటిచ్చి అమ్మా, అన్నా, నేనూ, చెల్లెలుతో కావలికి వచ్చాడు. తర్వాత ఒక్క సంవత్సరం తిరక్కుండానే అనూహ్యమైన మార్పులు, అందరమూ చెల్లా చెదురయ్యాం. నేనేమో దూరంగా రెసిడెన్షియల్ స్కూల్, అమ్మేమో నాన్న దగ్గర మద్రాస్ విజయా నర్సింగ్ హోమ్ లో ట్రీట్మెంట్ తీసుకుంటున్న నాన్న ని చూసుకుంటూ, బామ్మ ఒక్కటే మా ఊర్లో, అన్న ఎక్కడో కందుకూరులో పెద్దమామయ్య దగ్గర, చెల్లెలు అటూ ఇటూ బామ్మ దగ్గరో, అమ్మమ్మ దగ్గరో. ఒక సంవత్సరం లోనే ఊహించ(లే)ని మార్పులతో నాన్నని దేవుడు మా నుంచి దూరం చెయ్యటం, తర్వాత అమ్మ జాబ్ చెయ్యాల్సిరావటం, అక్కడ బామ్మ బాగోగుల్నీ, ఇక్కడ మమ్మల్నీ చూసుకుంటూ కావలి లోనే ఉండిపోవటం, అలా దాదాపు పద్దెనిమిదేళ్ళు బామ్మ ఒక్కటే మాకోసం ఆ ఊర్లోనే ఉండిపోయింది.

నిరాశా నిస్పృహల్లో విధి ముంచేసినా నెమ్మదిగా కొంచెం కొంచెం తేరుకుంటూ, ఎంతో పొదుపైన జీవితం, గర్ల్స్ హైస్కూల్ లో క్లర్క్ గా జాబ్ చేసుకుంటూ, మమ్మల్ని చదివిస్తూ, మాకన్నీ చూసుకుంటూ అమ్మ, ఆ పల్లెటూర్లో మా ఇంటికీ, మాకూ అండగా, మా రవ్వంత ఆస్తికి కొండంత తోడు గా బామ్మా, అలా  మళ్ళీ జీవితంలో మేము నిలదొక్కుకున్నదీ ఆ కావలిలో నివాసముంటూనే. నాన్నతో కలిసి చిన్నప్పుడు వెళ్ళిన రైల్వేస్టేషన్ రోడ్డులోని "గీతా మందిరం", చెయ్యి పట్టుకుని నడిచి వెళ్ళిన బజార్లు, చూసిన కొద్ది సినిమాలు, ఇవే ఎప్పటికీ చెరగని, తరగని జ్ఞాపకాలు. అలా నేను స్కూలూ, కాలేజీ అన్నీ దూరంగానే ఉండి చదువుకోవటంతో, శలవులకి వస్తే బయటికి వెళ్ళి కలిసే ఒక్క మిత్రుడూ లేకపోవటంతో పుస్తకాలు, బొమ్మలే నాకు నేస్తాలయ్యాయి. అమ్మ జాబ్ కీ, అన్న కాలేజీకో, ఫ్రెండ్స్ తోనో వెళ్తే ఒక్కడినే కూర్చుని గంటల కొద్దీ బొమ్మలు వేస్తూ గడిపేవాడిని. ఒకవేళ బయటికి ఒక్కడినే వెళ్తే అది ఒక్క లైబ్రరీకి మాత్రమే. ఇంకెక్కడికైనా అన్న తోడు లేనిదే పొయ్యేవాడిని కాదు.

కావలి, అమ్మమ్మ అమ్మ కూడా పుట్టి పెరిగిన ఊరది. ఒక చిన్న పెంకుటింట్లో నెలకి యాభై రూపాయల అద్దెకి. అదీ తన ఆదాయం అతితక్కువ అయినా, మా కుంటుంబ పరిస్థితులు తెలిసి, పెద్దమనసు చేసుకుని వంద అద్దెని యాభైకి తగ్గించి ఇచ్చిన తాతయ్య చెల్లెలు "నారాయణవ్వ" ఇల్లది, ఒప్పించి ఇప్పించింది మా తాతయ్య. ఆ పెంకుటింట్లోనే నా బొమ్మలు అద్భుతాల దారులవెంట నడిచాయి. నా మట్టుకు నేనక్కడ వేసిన బొమ్మలన్నీ నాకు ఇప్పటికీ అద్భుతాలే. ఒక అట్ట, ఒక పేపర్, నాలుగైదు కేమెల్ రంగుల సీసాలు, ఆ రంగుల సెట్ తో వచ్చిన ఒక చిన్న రంగులు కలుపుకునే ప్యాలెట్, ఒక బ్రష్, చిన్న మగ్ లో నీళ్ళు, ఎదురుగా ప్రింట్ అయిన బొమ్మ పెట్టుకుని నేను సాగించిన నా దీక్షలు ఎన్నో. ఆ దీక్షల్లో సృష్టించిన బొమ్మలు మరెన్నో.

చిన్నమామయ్య నాకప్పట్లో పుస్తకాలకీ, బొమ్మలకీ పెద్ద ఇన్స్పిరేషన్. చిన్నమామయ్య దగ్గర చాలా పుస్తకాలుండేవి. చాలా మంచి ఆర్టిస్ట్ అండ్ రైటర్ కూడ. కాన్పూర్ లో యమ్మెస్సీ అయ్యి కావలికి వచ్చి తాతయ్య వాళ్ళింట్లో మిద్దెమీద తన రూమ్ లో సగం పైగా పుస్తకాలే ఉండేవి. వెళ్ళినప్పుడల్లా అక్కడ కూర్చుని గంటలకొద్దీ పుస్తకాలు తిరగేసేవాడిని. అలా ఒకసారి స్పైరల్ టేబుల్ క్యాలెండర్ కనిపించింది. పన్నెండు నెలలు, నెలకొకటి చొప్పున పన్నెండు హార్డ్ పేపర్స్ మీద పన్నెండు అందమైన ఫొటోలు. అది తెచ్చుకుని అందులో రెండు ఫొటోలని వాటర్ కలర్ పెయింటింగులు గా వేశాను. ఆ రెండిట్లో ఇది మొదటిది.

కాశ్మీర్ లోయల మంచు, ఎత్తు పల్లంగా ఉన్న ఓ ప్రదేశం, ఎత్తున మంచుతో పూర్తిగా కప్పబడ్డ రోడ్డు, దిగువన కుటీరం లాంటి చిన్న ఇల్లు, కొంచెం కనిపిస్తూ మిగతా మంచుతో కప్పబడ్డ పై కప్పు, వరండా లో ఒక పేము కుర్చి, ఇంకేదో చెక్క ఫర్నీచర్, ఇంటి మెట్లు ఎక్కుతూ ఒక పెద్దాయన, వెనక చలికి శాలువా కప్పుకుని కర్ర పట్టుకుని మంచులో నడుస్తూ లోపలికెళ్తున్న ఒక పెద్దావిడ, ఆ మంచులో జాకెట్ కప్పుకుని ఆడుకుంటున్న ఒక పిల్లాడు, చుట్టూ అలాంటి ప్రదేశాల్లో పెరిగే ఎత్తయిన చెట్లు, వాటి వెనక నీలాకాశం, అక్కడక్కడా మంచుతో పూర్తిగా కప్పబడని నేలా, ఇన్నిటినీ ఒక 7 x 10 ఇంచ్ పేపర్ మీద పోస్టర్ కలర్స్ తో ఫొటో అనిపించేలా దించాలి. అప్పూడప్పుడే చిన్న చిన్న పెయింటింగ్స్ తడబడుతూ వేస్తూ కొంచెం కొంచెం మెళకువలు నేర్చుకుంటున్న నాకు అది చాలా పెద్ద సాహసం. అంత సాహసోపేతం ఇప్పుడైతే ససేమిరా చెయ్య(లే)నేమో. అంత ఓపికా, ఆ పట్టుదలా, ఆ దీక్షా, ఆ శక్తీ ఇవేవీ ఇప్పుడు ఉన్నాయో లేవో, ఉన్నా రమ్మన్నా రావేమో. ఏ పనినైనా అద్భుతంగా చెయ్యటానికి ఉండాల్సిన తపనకి పక్కన ఉత్సాహం, సాహసం, ఓపికా, పట్టుదలా, దీక్షా, శక్తీ కూడా తోడవ్వాలి అనటానికి నిదర్శనం ఈ పెయింటింగ్.

నా టీనేజి వయసులో వేసిన ఈ పెయింటింగ్ అప్పటి వయసుకి నాకు అద్భుతం అయితే ఈ వయసుకి మాత్రం అది మహాద్భుతం. ఓనమాలు దిద్దుతున్నపుడే ఒక మహా గ్రంధం రాయటం ఎవరికైనా సాధ్యమా? తపనకి తోడుగా ఉత్సాహం, సాహసం, ఓపిక, పట్టుదల, దీక్ష, శక్తి, ఆసక్తి కలసి వచ్చి మనల్ని ముందుకి నడిపిస్తే సాధ్యమే. ఆ దీక్షల్లో ఓనమాలు దిద్దుతూ సృష్టించేవి పెద్ద పెద్ద గ్రంధాలే...

"ఒకప్పటి అద్భుతాలే కాలంలో మహాద్భుతాలుగా నిలుస్తాయి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

~~ ** ~~ ** ~~

("నెచ్చెలి" పత్రిక కోసం ప్రత్యేకంగా "బొమ్మల్కతలు" శీర్షికన నెల నెలా మాట్లాడుతున్న నా బొమ్మలు)

నా తొలినాళ్ళ బొమ్మల ప్రపంచంలో జీవం పోసుకుని వెలుగు చూడని నా బొమ్మలకి వెలుగు చూపే ప్రయత్నంలో మాట్లాడి ఆగిన నా కొన్ని "బొమ్మల జీవిత కథలు" నచ్చి, ఆపకుండా ఇదెందుకు కొనసాగించకూడదు అంటూ నన్నడిగి ప్రోత్సహించిన "నెచ్చెలి" పత్రికా సంపాదకులు "శ్రీమతి గీత" గారికి ధన్యవాదాలతో 🙏 ...

"శ్రీ రామ చంద్రుడు"...

"శ్రీ రామ చంద్రుడు"

Oil on Canvas - 24" x36" (2' x 3')

ఊహ తెలిశాక నాన్న వేసిన మూడు శ్రీరామ చంద్రుని బొమ్మలు రోజూ మా ఇంట్లో చూస్తూనే పెరిగాను. తన పన్నెండేళ్ళ వయసులో నాన్న పుట్టిన ఊరు "దామరమడుగు" లో పెరిగిన ఇంట్లో మిద్దెమీద నున్నటి తెల్లని సున్నపు గోడమీద రంగులతో చిత్రించిన బాణం పట్టుకుని ఫ్రేమ్ లో ఇమిడి చక్కగా నిలబడి ఉన్న "కోదండ రాముడు" మొదటిది. అదే గోడపైన పక్కనే రెండవది రంగుల చిత్రం, చెట్టుకింద "సీతారాములు", ఎదురుగా బంగారు లేడి ని చూపిస్తూ పట్టి తెచ్చి ఇమ్మని చెయ్యి చూపెట్టి అడుగుతున్న సీత. మూడవది నాన్న B.Ed Training చేసిన కాలేజి "Vijaya Teachers College, Bangalore" లో ఉన్నపుడు ఆ కాలేజి మ్యాగజైన్ ముఖచిత్రం కోసం వేసిన ఇంట్లో ఫ్రేమ్ కట్టించి ఉన్న "సీతారాములు" పోర్ట్రెయిట్. ఈ మూడు బొమ్మల ప్రభావం పోర్ట్రెయిట్ అంటే ఇలానే వెయ్యాలి అనేంతగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ ఉంది, ఎప్పటికీ ఉంటుంది.

ఆధునిక భావాలున్న నాన్న కి దేవుడంటే నమ్మకం ఉండేది కాదు. అయినా వేసిన కొద్ది బొమ్మల్లో "శ్రీరాముడు" బొమ్మలే ఎక్కువ ఉండటం విశేషం. నాన్న పేరు "రామచంద్రయ్య", బహుశా ఆ పేరు ప్రభావం నాన్న మీద ఉండి ఉండొచ్చు.

చిన్నపుడు "బుచ్చిరెడ్డిపాళెం" లో నాన్న హైస్కూలు టీచర్ గా ఉన్నపుడు మేము ఎక్కువగా వెళ్ళిన చాలా సువిశాలమైన పెద్ద దేవాలయం "శ్రీ కోదండ రామాలయం". ఆ దేవాలయం తిరునాళ్ళు అప్పట్లో చాలా గొప్పగా జరిగేవి. నా నాలుగేళ్ళ వయసులో చూసిన "తెప్పోత్సవం" రాత్రి కోనేరు చుట్టూ చేరిన ఆ జనం మధ్య కోనేటి నీళ్ళల్లో "తెప్ప" మీద ఉత్సవం ఇంకా గుర్తున్నాయి.  శ్రీరామ నవమి ఉత్సవాలప్పుడు పది రోజులపాటు రోజూ వేకువ ఝామున ఊరేగింపు వచ్చే రాముడి ని మా చిన్నపుడు మమ్మల్ని నిద్రలేపి రోడ్డు మీదికి తీసుకెళ్ళి చూపించి మా కళ్ళకి హారతి అద్దిన మా "బామ్మ" చేతి మీద "శ్రీ రాములు" అన్న పచ్చబొట్టు అక్షరాలూ ఇంకా గుర్తున్నాయి. చిన్నపుడు ఎప్పుడూ బామ్మ చెయ్యి చూసి, బామ్మా నీకు కృష్ణుడంటే ఇష్టం కదా అయితే "శ్రీ రాములు" అని ఎందుకు పచ్చబొట్టు వెయ్యించుకున్నావ్ అని అడిగేవాళ్ళం. రామాయణ ఇతిహాసం "బామ్మ" చెప్పిన కథల్లో ఊ కొడుతూ విన్నాం. ఇప్పటి తరం కి ఆ ఇతిహాసాలు తెలీవు, కథలుగా చెప్పే బామ్మలూ లేరు, ఉన్నా వాళ్ళ  దగ్గర పెరిగే వీలూ లేదు. భారతీయ ఇతిహాసాల్లోని మహావీరులకన్నా పాశ్చాత్య కామిక్ బొమ్మల వీరులే బాగా పరిచయమైపోయారు.

భారతీయ సంస్కృతి, ఇతిహాసాల్లో "శ్రీ రాముడు" ని ఆదిపురుషుడు గానూ పిలుస్తారు, కొలుస్తారు. ఈమధ్య వచ్చిన పాశ్చాత్య కామిక్ ప్రభావంతో వచ్చి మెప్పించలేకపోయిన "ఆదిపురుష్" సినిమా ప్రభావంతో వేసిన పెయింటింగ్ మాత్రం కాదిది. దాదాపు రెండేళ్ళ క్రితం ఒక పేరు తెలియని శిల్పి చేతిలో చెక్కబడ్డ "శ్రీరాముడు" చెక్క శిల్పం బొమ్మ ఆధారంగా మొదలుపెట్టిన ఈ "శ్రీ రామ చంద్రుడు" ని ఇప్పటికి పూర్తి చెయ్యగలిగాను.

అన్నిటికన్నా మిన్నగా ఈ పెయింటింగ్ కి నేను పెట్టుకున్న పేరు, నాన్న పేరూ రెండూ ఒక్కటే - "శ్రీ రామ చంద్రుడు"!

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 10 ...

 

Portrait of the First Female Indian Prime Minister - Smt. Indira Gandhi

Ballpoint pen on paper 8" x 9"

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 9                                                         నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 11 -->

మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ మెయిన్ సబ్జెక్ట్స్ గా, ఇంగ్లీష్, సంస్కృతం లాంగ్వేజెస్ గా ఇంటర్మీడియట్ (11th & 12th Grade) విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి" లో ఉత్సాహంగా చేరా. అప్పట్లో లొయోలా కాలేజి లో సీట్ రావటం కష్టం. పదవ తరగతిలో చాలా మంచి మార్కులు తెచ్చుకోవటంతో, నాన్ లోకల్ అయినా నాకు  సులభంగా నే సీట్ వచ్చింది, చేరిపోయాను. ఆ కాలేజి లో చదివింది రెండేళ్ళే. కాలేజి ఆఫర్ చేయ్యని ఇంకో సబ్జెక్ట్ లో కూడా అక్కడ నాకు నేనుగా చేరిపోయాను. అదే "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్". చదవే మూడ్ లేని, ఏమీ తోచని సమయాల్లో ఒక్కడినే "గోగినేని హాస్టల్ రూమ్" లో కూర్చుని "ఆర్ట్ సబ్జెక్ట్" లో దూరి బొమ్మలు వేసుకునేవాడిని. ఆ రెండు సంవత్సరాల్లో అలా ఒక పదీ పన్నెండు దాకా బొమ్మలు వేసి ఉంటానేమో. ఆ బొమ్మల్లో అప్పుడావయసుకుకి నైపుణ్యం చాలానే ఉండేది అనిపిస్తుంది ఇప్పుడు చూస్తుంటే. వేసిన బొమ్మలన్నీ పుస్తకాల్లోనే దాగి భద్రంగా ఉండేవి. బొమ్మలన్నీ ఒకదగ్గర చేర్చిపెట్టుకునే ఫైల్ లాంటిదేదీ ఉండేదికాదు. కొన్ని అప్పటి పుస్తకాల్లోనే ఉండిపోయి వాటితో పోగొట్టుకున్నాను. అయినా వేసిన ప్రతి బొమ్మా గుర్తుందింకా. అప్పుడు వేసిన బొమ్మల్లో ప్రముఖమైంది ఈ అప్పటి భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధి" గారిది.

గతం లోకి - 1983-85, విజయవాడ "ఆంధ్ర లొయోలా కాలేజి"

గుణదల "మేరీమాత" కొండల క్రింద, ఆహ్లాదంగా ఎటుచూసినా పచ్చదనం, అత్యుత్తమమైన క్లాస్ రూమ్ లు, ల్యాబ్‌లు, లైబ్రరీ, ఆట స్థలాలతో అందమైన క్యాంపస్. ప్రవేశం పొందగలిగే ప్రతి హాస్టలర్‌ కు సింగిల్ రూములతో ఉత్తమ కళాశాల భవనాలు. కాలేజీలో అడ్మిషన్ పొందడం ఎంత కష్టమో, హాస్టల్‌లో అడ్మిషన్ పొందడం కూడా అంతే కష్టం. ఓవల్ ఆకారంలో ఉన్న మూడంతస్తుల హాస్టల్ భవనాలు, ఒక్కో అంతస్తులో వంద చొప్పున మొత్తం మూడొందల సింగిల్ రూమ్ లు అన్ని రకాల సౌకర్యాలను కలిగి, సెంటర్ గార్డెన్‌లు, రుచికరమైన ఆంధ్ర ఫుడ్ వండి వడ్డించే విశాలమైన డైనింగ్ హాళ్లు ఉండేవి.

అక్కడి లెక్చరర్స్ కూడా వాళ్ళ సబ్జక్ట్స్ లో నిష్ణాతులు, కొందరు టెక్స్ట్ బుక్స్ ఆథర్స్ కూడా. అలా ఆ కళాశాల విద్యార్థులకు ఉత్తమమైన క్యాంపస్ అనుభవాన్ని అందించి ఇచ్చింది. వాస్తవానికి, మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు ఆ కాలేజ్ లో చదవటం ఆర్ధికంగా అప్పట్లో చాలా భారం. కానీ మా అమ్మ "కావలి" లో గర్ల్స్ హైస్కూల్‌లో క్లర్క్‌గా పనిచేస్తూ వచ్చే కొద్దిపాటి జీతంలో సగానికి పైగా నా నెలవారీ హాస్టల్ బిల్లుకే పంపించేది. అక్కడి క్రమశిక్షణ కూడా అంత ఉత్తమంగానే ఉండేది. హిందీ, ఇంగ్లీషు మాట్లాడే నార్త్ ఇండియా నుంచి వచ్చిన విద్యార్థులే సగం మంది ఉండేవాళ్ళు. మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ సబ్జక్ట్స్ లో పర్ఫెక్ట్ స్కోర్లు సాధించాలనే ఒత్తిడి చాలా ఉండేది. తెలుగు మీడియం నుంచి ఇంగ్లీషు మీడియంలోకి రావడం తో నాలాంటి విద్యార్థులపై అది మరింత ఎక్కువగా ఉండేది. ఆ ఒత్తిడి తట్టుకునేందుకు మంచి స్నేహితులు ఇద్దరు ఎప్పుడూ పక్కనే ఉన్నా, అప్పుడప్పుడూ ఒంటరిగా హాస్టల్ రూమ్ లో ఉన్నపుడు నాకు నాతో తోడై ఉండే నేస్తాలు "నా బొమ్మలు".

నా కొత్త డ్రాయింగ్ నేస్తం - బాల్‌పాయింట్ పెన్

ఎక్కడ ఉన్నా బొమ్మలు గీయటం మానని నాకు "ఆంధ్ర లయోలా కాలేజి" క్యాంపస్‌లోనూ బొమ్మల జ్ఞాపకాలున్నాయి. నా బొమ్మల్లో గీతలు అక్కడే చాలా మెరుగయ్యాయి. అప్పటిదాకా పెన్సిల్ తో బొమ్మలేసే నేను, ఇంకొకడుగు ముందుకేసి బాల్ పాయింట్ పెన్ను తో వెయటం మొదలు పెట్టాను. పెన్సిల్ లా చెరపటం కుదరదు కాబట్టి ప్రతి గీతా ఖచ్చితంగా అనుకున్నట్టే పడి తీరాలి. అంటే ఎంతో ఓపికా, నేర్పూ కావాలి.

శ్రీమతి ఇందిరా ప్రియదర్శిని గాంధీ, భారత ప్రధాని

అప్పటి ఆ జ్ఞాపకాలని గుర్తుచేస్తూ మనసు తలుపులు తట్టే నా బాల్ పాయింట్ పెన్ను బొమ్మ భారత ప్రధాని "శ్రీమతి ఇందిరా గాంధీ" గారిది. నేను ఆ కాలేజి లో ఉన్నపుడే అక్టోబర్ 1984 లో హత్యకు గురయ్యారు. ఒకటి రెండు రోజులు క్లాసులు లేవు, హాస్టల్ నుంచి కూడా మమ్మల్ని బయటికి రానివ్వలేదు. విజయవాడ లో సిక్కులు కొంచెం ఎక్కువగానే ఉండేవాళ్ళు, మా కాలేజి లో కూడా స్టూడెంట్స్ ఉండడంతో హై అలర్ట్‌ ప్రభావం మా కాలేజి క్యాంపస్ లోనూ ఉండింది కొద్ది రోజులు.

ఆ దురదృష్టకర సంఘటన తర్వాత కొన్ని నెలలపాటు ప్రతి పత్రిక ముఖ చిత్రం పైనా "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటోనే ఉండింది. ఆ సంవత్సరం సంక్రాంతి శలవులకు "కావలి" ఇంటికి వచ్చినప్పుడు మా పక్కింటి కల్లయ్య మామ దగ్గర "న్యూస్ వీక్ (ఇంగ్లీషు)" వారపత్రిక ఉంటే చదవాలని తీసుకున్నాను. కవర్ పేజీ పై "ఇందిరా గాంధి" గారి ఫొటో చూసి, ఆమె బొమ్మ వెయ్యాలనిపించింది. ఆ పోర్ట్రెయిట్ ఫొటో చాలా ఆర్టిస్టిక్ గా అనిపించింది. ఆ ముఖచిత్రం ఆధారంగా వేసిందే ఈ బొమ్మ. ఇవన్నీ ఆ బొమ్మ వెనకున్న జ్ఞాపకాలు. అయితే ఈ బొమ్మ చూసినప్పుడల్లా ఇప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే మర్చిపోలేని జ్ఞాపకం ఇంకొకటుంది. 

నా చేతుల్లోనే ముక్కలై చిరిగి పోయిన పూర్తికాని అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ

వేసిన ప్రతి చిన్న బొమ్మనీ ఎంతో భద్రంగా చూసుకుంటూ దాచుకునే అలవాటు చిన్నప్పటినుంచీ ఉంది. మళ్ళీ మళ్ళీ వాటిని చూసుకుని మురిసిపోతూ ఉండేవాడిని. అప్పటి నా అతిచిన్న లోకంలో నా బొమ్మలే నా ఆస్తులూ, నా నేస్తాలూ.

ఈ బొమ్మ నాకెంతో సంతృప్తిని ఇచ్చినా ఎందుకో కొంచెం అసంతృప్తి మాత్రం ఉండిపోయింది. కారణం, ఏదో సాదా సీదా నాసిరకం నోట్ బుక్ పేపర్ మీద క్యాజువల్ గా మొదలు పెట్టి పూర్తి చేసేశాను. అక్కడక్కడా నేను వేస్తున్నపుడే గుర్తించినా సరిదిద్దలేని కొన్ని లోపాలు ఉండిపోయాయి. మొదటిసారి బ్లాక్ అండ్ రెడ్ రెండు బాల్ పాయింట్ పెన్స్ తో ప్రయోగాత్మకంగా వేసినా, బానే ఉంది అనిపించినా, ఎందుకో ఇంకాస్త పెద్దదిగా జస్ట్ బ్లాక్ పెన్ తో వేసుంటే ఇంకా బాగుండేదేమో అనిపిస్తూఉండేది, చూసిన ప్రతిసారీ. కానీ వేసిన బొమ్మని మళ్ళీ రిపీట్ చెయ్యాలంటే ఏ ఆర్టిస్ట్ కి అయినా చాలా కష్టం. అలా వేద్దామా వద్దా అన్న సందిగ్ధానికి ఒకరోజు మా పెద్దమామయ్య "ప్రజ" (ప్రభాకర్ జలదంకి) ప్రోత్సాహం తోడయ్యింది. ఈ బొమ్మ చూసి "అబ్బా గిరీ ఏం వేశావ్ రా. ఇది గాని "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" (కావలి సెంటర్ లో చాలా పేరున్న ఇంకెక్కడా అలాంటి సోడా, సుగంధ పాల్ దొరకని ఏకైక షాప్) ఓనర్ కి ఇస్తే (ఓనర్ పేరు తెలీదు) ఫ్రేం కట్టించి షాప్ లో పెట్టుకుంటాడు. వాళ్ళకి నెహ్రూ ఫ్యామిలీ అంటే చాలా అభిమానం. కావలి టౌన్ మొత్తం నీ బొమ్మని చూస్తారు." అంటూ వాళ్ళకిద్దామని అడిగేవాడు. కష్టపడి వేసిన బొమ్మ ఇవ్వాలంటే నాకు మనస్కరించలా. అయినా మళ్ళీ మళ్ళీ అడిగేవాడు - "నువు నీ బొమ్మని ఇంట్లో పెట్టుకుంటే ఏం వస్తుంది రా? వాళ్ళకిస్తే అందరూ చూసి నీ బొమ్మని మెచ్చుకుంటారు. అంతా ఎవర్రా ఈ గిరి అని మాట్లాడుకుంటారు." అని ఇంత గొప్పగా చెప్పేసరికి నేనూ ఆ ఆలోచనతో చాలా థ్రిల్ అయ్యాను, నా ఆర్ట్ వర్క్ "టాక్ ఆఫ్ ది టౌన్" అవుతుందని ఊహించి సంతోషించాను. అయినా సరే, ఇది మాత్రం ససేమిరా ఇవ్వదల్చుకోలేదు.

సరే ఎలాగూ లోపాలేవీ లేకుండా ఇంకోటీ వేద్దామా అని అనుకుంటున్నా, వేసి అదే ఇద్దాంలే అనుకుని ఈసారి అనుకున్నట్టే పెద్ద సైజ్ చార్ట్ పేపర్ (డ్రాయింగ్ పేపర్) పై ముందుగానే పెన్సిల్ తో సరిదిద్దుకుంటూ లోపాలు లేకుండా స్కెచ్ వేసుకుని, తర్వాత బాల్ పాయింట్ పెన్ తో అసలు బొమ్మ వేస్తూ ఫినిష్ చెయటం మొదలు పెట్టాను. పోర్ట్రెయిట్ లలో హెయిర్ వెయ్యటం అంటే నాకు ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ ఉండేది మొదటి నుంచీ. మొదట వేసిన ఈ బొమ్మ క్యాజువల్ గా మొదలెట్టి పూర్తి చేసింది గనుక హెయిర్ మీద అంత శ్రద్ధ పెట్టినట్టు అనిపించదు. కానీ రెండవసారి వేస్తున్న బొమ్మ మాత్రం లో హెయిర్ మీద ప్రత్యేకమైన శ్రద్ధ పెట్టి వేశాను. ప్రతి గీతా ఎంతో ఫోకస్ తో చిన్న లోపం కూడా లేకుండా వేసుకుంటూ తల పైభాగం పూర్తి చేసి, ముఖం పైనుంచి కిందికి ముక్కు దాకా సగ భాగం పూర్తి చేశాను. మధ్య మధ్యలో చూసుకుంటూ కొంచెం గర్వంగానూ అనిపించేది, బాగా చాలా వేస్తున్నానని.

అలా ఉదయాన్నే ప్రతిరోజులానే అమ్మ, తను అప్పట్లో పనిచేస్తున్న "గర్ల్స్ హైస్కూల్" కీ, అన్నేమో బజారుకీ వెళ్ళటంతో ఒక్కడినే ముందు వరండాలో దీక్షగా కూర్చుని బొమ్మ వేస్తూ ఉన్నా. బహుశా అప్పటిదాకా ఒక నాలుగు గంటలు కూర్చుని వేస్తూ ఉన్నాను. ఇంతలో అన్న తన ఫ్రెండ్ "సంజీవ రెడ్డి" తో కలిసి ఇంటికి వచ్చాడు. సంజీవ్ ఈ లోకంలో ఏదైనా ఇట్టే మాటల్లో చేసిపారెయ్యగల గొప్ప మాటకారి. వచ్చీ రాగానే వేస్తున్న నా బొమ్మ చూసి మొదలుపెట్టాడు. "ఏం గిర్యా...నేంగూడా...చిన్నపుడు బొమ్మలు బలే ఏసేవోడ్నయా...ఇప్పుడు కొంచెం తప్పొయిందిగాన్యా... కూసున్నాంటే...యేశాస్తా ఎంత పెద్ద బొమ్మైనా...అంతే" ఇలా మాటలలోకం లో మమ్మల్ని తిప్పుతూ పోతున్నాడు. నాకేమో దీక్షగా కూర్చుని వేసుకుంటుంటే వచ్చి వేసుకోనీకుండా ఆపి ఆ మాటల కోటలు చుట్టూ తిప్పుతుంటే, తిరగాలంటే కొంచెం అసహనంగానే ఉన్నా, గబుక్కున మంచినీళ్ళు తాగొద్దమని లేచి రెండు నిమిషాలు గీస్తున్న బొమ్మ పక్కన బెట్టి లోపలికెళ్ళా. వచ్చి చూసే సరికి చూసి షాక్ తిన్నా. నాకింక ఏడుపొక్కటే తక్కువ. అలా నేనక్కడ లేని ఆ రెండు నిమిషాల్లో కూర్చుని ఇంకా వెయ్యాల్సిన ముఖం కింది భాగం పెన్సిల్ అవుట్ లైన్ మీద, పెన్ను తో వంకర టింకర బండ లావు లావు గీతలు చెక్కుతూ ఉన్నాడు. నన్ను చూసి "ఏం గిర్యా...ఎట్టేశా...చూడు...నీ అంత టైం పట్టదులేవయా నాకా...బొమ్మెయటానిక్యా... మనవంతా...శానా ఫాస్టులే..." అంటూ ఇంకా పిచ్చి గీతలు బరుకుతూనే ఉన్నాడు. నా గుండె ఒక్కసారిగా చెరువై కన్నీళ్లతో నిండిపోయింది. కష్టపడి ఒక్కొక్క గీతా శ్రద్ధగా గీస్తూ నిర్మిస్తున్న ఆశల సౌధం కళ్లముందే ఒక్కసారిగా కూలిపోయింది. అకస్మాత్తుగా ఆశల వెలుగు శిఖరం పైనుంచి చీకటి అగాధంలో నిరాశ లోయల్లోకి బలవంతంగా తోసేసినట్టనిపించింది. కానీ అన్న ఫ్రెండ్, నా కోపమో, బాధో వెళ్ళగక్కేంత ఇదీ లేదు. మౌనంగా  లోపలే రోదిస్తూ ఆ క్షణాల్ని దిగమింగక తప్పలేదు.

తర్వాత అమ్మ ఇంటికి వచ్చాక అమ్మకి చూపించి కష్టపడి వేసుకుంటున్న బొమ్మని పాడుచేశాడని ఏడ్చా. కన్నీళ్లతో నిండిన బాధా, కోపంతో ఆ బొమ్మని ముక్కలుగా చించి పడేశా. అప్పట్లో ఇలాంటి నిస్సహాయ పరిస్థితుల్లో నా కోపం అమ్మ మీద, అన్నం మీద చూపెట్టేవాడిని. అలిగి అన్నం తినటం మానేసే వాడిని. ఎంత మొరపెట్టుకున్నా అమ్మ మాత్రం ఏం చెయ్యగలదు. "సంజీవ్ వస్తే నేను అడుగుతాన్లే. మళ్ళీ వేసుకుందువులే నాయనా." అంటూ నన్ను ఓదార్చటం తప్ప. అయితే అన్నకి మాత్రం అమ్మ తిట్లు పడ్డాయ్, ఫ్రెండ్స్ తో తిరుగుడ్లు ఎక్కువయ్యాయని, ఆ టైమ్ లో ఫ్రెండ్ ని ఇంటికి తీసుకొచ్చాడనీ. అయినా అన్న మాత్రం ఏం చేస్తాడు పాపం. వాడూ జరిగినదానికి బాధ పడ్డాడు. ఆ సంఘటన నుంచి కోలుకోవడానికి నాకు మాత్రం చాలా రోజులు పట్టింది. అసలు ఉన్నట్టుండి వేస్తున్న బొమ్మ వదిలి ఎందుకు లేచి లోపలికెళ్ళానా, వెళ్ళకుండా ఉంటే అలా జరిగేదికాదని తల్చుకుని తల్చుకుని మరీ బాధపడ్డ క్షణాలెన్నో...

రెండవసారి అదే "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మ కష్టం అనిపించినా "కావలి టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతుందన్న ఆశతో మొదలుపెట్టా. మళ్ళీ మూడవసారి వేద్దామా అన్న ఆలోచన మాత్రం అస్సలు రాలా. మొదటేసిన ఈ బొమ్మని మాత్రం పెద్దమామయ్య అడిగినట్టు "పెండెం సోడా ఫ్యాక్టరీ" వాళ్ళకి ఇవ్వదల్చుకోలా. ఏదేమైనా "టాక్ ఆఫ్ ది టవున్" అవుతాననుకున్న చిన్న మెరుపులాంటి చిగురాశ అలా మెరిసినట్టే మెరిసి చటుక్కున మాయమయ్యింది. అలా నేనేసిన ఒకేఒక్క "ఇందిరా గాంధి" గారి బొమ్మగా నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ నా దగ్గర భద్రంగానే ఉంది, చూసిన ప్రతిసారీ ఆ జ్ఞాపకాల్నీ, ఇంకా బాగా వెయ్యాలని పడ్ద తపననీ, ఆ కష్టాన్నీ, తెచ్చిన రవ్వంత చిగురాశనీ, వెన్నంటే వచ్చిన కొండంత నిరాశనీ గుర్తుకి చేస్తూ...

"ప్రతి బొమ్మ వెనుకా ఖచ్చితంగా ఓ కథ ఉంటుంది, కొన్ని బొమ్మల్లో చిత్రకారుడి కన్నీటి చుక్కలూ దాగుంటాయి."

~ గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

ADIPURUSH - from my Art Studio (preview)...

The work in progress.

Oil on Canvas (2 feet x 3 feet)

To a Teacher up in Heavens...

 

Right most sitting in the school photo was my Dad at the

High School, Sullurpet,  Nellore, AP, India

"My Father was my first and best Teacher".

With the best hand-writing I have ever seen and the very best Artistic skills, my Dad was a Teacher by profession. I only had watched him closely before I was 9 years old. At that age, I used to say to myself, when I grow up, I want to write and draw like my father does. Also, the concern he showed for poor kids was something touched me deep.

God neither gave me an opportunity to be his student, nor to wish him a "Happy Teachers Day".

From earth, I wish my Dad up in heavens a "HAPPY TEACHERS DAY" who is guiding and blessing me all my life invisibly.

HAPPY TEACHERS DAY! 💐💐

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 6 ...

Portrait of Suhasini from the Telugu movie "మంచు పల్లకి"

Free hand Pencil on Paper ()

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 5                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 7 -->

"తార"లనంటిన నా బొమ్మలు - "స్వర్ణ యుగం"

స్కూలు పుస్తకాల్లో, చరిత్ర పుటల్లో గుప్తుల కాలాన్ని నాటి "భారతదేశ స్వర్ణయుగం" గా చదివినట్టు ప్రతి మనిషి జీవితంలోనూ ఇలా ఒక కాలం తప్పకుండా ఉంటుంది. ఏ కాలంలో మన ఉత్సాహం, సంతోషం, జిజ్ఞాస, నైపుణ్యం అన్నీ కలిసి తారాస్థాయిలో ఉరకలేస్తూ ఉంటాయో, అదే మన కాలంలో "మన స్వర్ణ యుగం". నా బొమ్మల లోకంలో ఆ యుగం తొలినాళ్ళదే. చూసేవాళ్ళు లేకున్నా బొమ్మ బొమ్మకీ రెట్టించిన ఉత్సాహంతో ఆగకుండా పరుగులేస్తూ పైపైకి దూసుకెళ్ళిన కాలమది.

అవి నా ఇంటర్మీడియట్ కాలేజ్ మొదటి సంవత్సరం వేసవి శలవులు. ఎప్పటిలానే పరీక్షలు రాసి కావలి మా ఇంటికి రావటంతో ఆ రెండు నెలలూ ఖాళీనే. రెండవ సంవత్సరం మ్యాథ్స్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ ముందే చదివెయ్యాలని టెక్స్ట్ బుక్స్ కొనుక్కున్నా అవి తెరిచే ఉత్సాహం అస్సలుండేది కాదు. దేనికైనా ప్రేరణ అవసరం. శలవుల్లో చదువుకి మాత్రం అది దొరకటం చాలా కష్టం. చదువు పక్కనబెట్టి ఏం చేద్దామా అని  చూస్తుంటే ఇదుగో మేమున్నామంటూ ముందుకొచ్చేసేవి నా బొమ్మలు. ఇక వాటితో కూర్చుంటే రోజంతా తెలియకుండానే గడిచిపోయేది. ప్రతిరోజూ ఏం సాధించానో తెలీకపోయినా ఏదో సాధించేశానని సంతృప్తిగానే ఉండేది.

దానికి ముందు పదవ తరగతి వరకూ శలవులకి వచ్చినపుడు అడపా దడపా బొమ్మలేస్తూ వచ్చినా వరసగా బొమ్మలు వేసిన కాలం మాత్రం ఈ రెండు నెలలే. వేసినవన్నీ పోర్ట్రేయిట్సే, అవన్నీ నాటి తెలుగు తారాలోకంలో ప్రముఖులవే, అన్నీ పెన్సిల్ తో వేసినవే. కానీ రేఖా చిత్రాలు కాదు. పెన్సిల్ తో వేసిన పెయింటింగ్స్. కొన్ని ఫ్రీహ్యాండ్ తో వేసినవి, కొన్ని అప్పుడే తెలుసుకున్న రహస్య చిట్కాతో వేసినవి. ఆశ్చర్యం ఏంటంటే పరిశీలించి చూస్తే రెండిట్లోనూ పట్టూ, పట్టు వదలని (విక్ర)మార్కూ కనిపిస్తాయి.

అది తెలుగు వారపత్రికలకు "స్వర్ణ యుగ కాలం". అందులో సినిమా పత్రికలూ వచ్చిచేరాయి. సినీతారల ముఖచిత్రాలతో, సెంటర్ స్ప్రెడ్ విశ్వరూపాలతో వారం వారం అందంగా ముస్తాబై వచ్చి పత్రికలన్నీ ఊరూరా బంకుల్లో తోరణాలు కట్టేవి. ఆ తారాతోరణాళ్ళోంచి కొందరు తారలు నా బొమ్మల్లోకి దిగివచ్చిన గురుతులే ఆనాటి నా బొమ్మలన్నీ. లైట్ అండ్ డార్క్ షేడ్స్ కి వేరు వేరు పెన్సిల్స్ అంటూ ఏవీ వాడింది లేదు, వాడింది కేవలం HB పెన్సిల్ మాత్రమే. లైట్ షేడ్ 6H తో మొదలయ్యి 5H, 4H, 3H, 2H, H ఇలా సంఖ్య తగ్గుతూ తర్వాత వచ్చి చేరే HB, అక్కడి నుండి డార్క్ షేడ్ B తో మొదలయ్యి, 2B, 3B, 4B, 5B, 6B, 7B, 8B ఇలా సంఖ్య పెరుగుతూ ఇన్ని రకాల లైట్ అండ్ డార్క్ షేడ్స్ తో పెన్సిళ్ళు ఉంటాయని అప్పుడు తెలిసినా అన్ని ఊర్లల్లో అవి దొరకని కాలం, దొరికినా అన్నీ కొనే స్థోమత లేని కాలం.   

ఎండా కాలం, ఇంటా బయటా మండే కాలం. పడమర ముఖం పెంకుటిల్లు, భగ భగ మండే ఎండ వేడి, మధ్యాహ్నం నుంచి పొద్దుగూకే దాకా రోజంతా ప్రతి నిమిషమూ పెద్ద పరీక్షే. బొమ్మ పొద్దునే మొదలుపెట్టినా పూర్తిచెయ్యాలనే దీక్ష మధ్యాహ్నం కొనసాగించక తప్పేది కాదు. మధ్యాహ్నం అయితే పెంకుల కప్పు వేడికి తాళలేక కుర్చీ, అట్టా ఎత్తుకుని సందులో గోడకింద నీడలో చేరేవాడిని. మా ఇంటి గోడకీ, పక్కింటి ప్రహరీ గోడకీ మధ్య సరిగ్గా కుర్చీ పట్టేంత సందు. పక్కింట్లోని తురాయి చెట్టు నీడ కూడా కలిపి ఇంట్లో కన్నా కొంచెం బెటర్ గా ఉండేదక్కడ. అదే ఎక్కువగా మధ్యాహ్నం నా మల్టీ పర్పస్ ఎయిర్ కండిషనింగ్ ఏరియా; స్టడీ రూమ్ + ఆర్ట్ స్టుడియో. ఇంజనీరింగ్ ప్రిపరేషన్ హాలిడేస్ లోనూ అన్ని సబ్జెక్ట్స్ అక్కడ కూర్చునే చదివాను. డిస్టింక్షన్ మార్కుల ప్రభావం ఆ స్థల మహిమే :)

ఆనాడు "తార"ల లోకాన్నంటిన నా బొమ్మలలోకం లోకి ఈనాడు తొంగిచూస్తే తృప్తిగా అనిపించేవీ, కళ్ళకి కట్టినట్టు మనసుకి కనిపించేవీ:

   . గమ్ముగా అస్సలు కూర్చోలేని స్వభావం

   . ఏదో చెయ్యాలన్న తపన

   . ఎందుకేస్తున్నానో కూడా తెలీకుండానే వేస్తూ పదునెక్కుతున్న బొమ్మలు

   . బొమ్మ బొమ్మకీ పెరుగుతున్న ఆత్మవిశ్వాసం

   . ఆ బొమ్మల వెనక పడ్డ కష్టం

   . పడ్డ కష్టం లోంచి లేచి ఎప్పటికీ పదిలంగా మదిలో నిలబడిపోయిన సంతృప్తి

   . ప్రతి బొమ్మలో నిక్షిప్తమైన అలనాటి జ్ఞాపకా(లా)లు

ఎన్నో జ్ఞాపకాల మూటల్ని తమలో కలుపుకుని, నన్ను వదలక నాతోనే ఉంటూ, తెరిచి చూసిన ప్రతిసారీ నా  గతంలోకి నన్ను మళ్ళీ మళ్ళీ లాక్కెళ్ళే నా బొమ్మలు, ఇవే నాకు అప్పుడూ ఇప్పుడూ ఎప్పుడూ "నిజమైన నా నేస్తాలు", తృప్తిగా నేను తరచూ తలుచుకునే "మధుర క్షణాలు"...

"కళాకారుడు తన కళని పూర్తిగా ఆశ్వాదించేది చుట్టూ ప్రేక్షకులు లేనప్పుడే."

- గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

 

"దాసరి నారాయణ రావు"

"రాధ"

 "చిరంజీవి ఖైది"

 "శ్రీదేవి"

"శ్రీదేవి"

 "జయసుధ"

 "జయసుధ"

 "జయసుధ"

"సుహాసిని"

వెలుగు చూడని నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 2 ...

కొల్లేరు సరస్సు

Ink on cheap Notebook Paper (11" x 14")

Facebook

<-- నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 1                                                  నా "బొమ్మలు చెప్పే కథలు" - 3 -->

అప్పట్లో వెయ్యలన్న తపనే నా "పెయింటింగ్ స్టుడియో"! ఇంట్లో ఉన్న ప్లాస్టిక్ నవ్వారు కుర్చీ, వాల్చిన ప్లాస్టిక్ నవ్వారు మంచం ఇవే నా పెయింటింగ్ ఫర్నీచర్లు. Bril ఇంకు బుడ్డి, అదే ఇంకు బుడ్డీ మూత (ఇదే నా ప్యాలెట్టు), మగ్గుతో నీళ్ళు...ఇవి పక్కన పెట్టుకుని  కూర్చుని బ్రష్షు పట్టుకుంటే గంటలకొద్దీ దీక్షలోకెళ్ళినట్టే, ఇక లేచే పనేలేదు.

అప్పుడిలా ఎక్కువగా వేసిన పెయింటింగ్స్ అన్నీ పొద్దున 9గం నుంచి మధ్యాహ్నం 2గం లోపు వేసినవే. అమ్మ స్కూలుకి, అన్నేమో కాలేజి కో లేదా ఫ్రెండ్స్ అనో వెళ్లటం...ఎప్పుడన్నా మధ్యాహ్నం కొనసాగించాల్సి వస్తే నేనూ, నా పెయింటింగ్ స్టుడియో "నారాయణవ్వ తాటాకుల పూరి గుడిశ" కి షిఫ్ట్ అయ్యేవాళ్లం.

ఈ పెయింటింగ్ "ఆంధ్రభూమి న్యూస్ పేపర్ ఆదివారం స్పెషల్ సంచిక" లో వచ్చిన "కొల్లేరు సరస్సు కలర్ ఫొటో" ఆధారంగా వేసింది. పెన్సిల్ గానీ, స్కేలు గానీ వాడకూడదు, అవి వాడితే ఆర్టిస్ట్ కాదు అన్న "పెద్ద అపోహ" ప్రస్ఫుటంగా ఇందులో కనిపిస్తుంది. బోర్డర్ లైన్స్ కూడా ఏ స్కేలో, రూళ్లకర్రో ఆధారం లేకుండా బ్రష్ తోనే వెయ్యాలన్న అర్ధం లేనిదే అయినా, వృధా కా(రా)ని ప్రయత్నం.

ఇక ఇందులో చెప్పుకోటానికి ఒక్కటంటే ఒక్క టెక్నిక్ కూడా లేదు, అప్పుడు టెక్నిక్కులే తెలీవు, తెలిసినా అసలా నాసిరకం పేపరు మీద టెక్నిక్కులకి తావేలేదు. మధ్య మధ్యలో లేచి దూరం నుంచి ఒక చూపు చూస్తే ఎలా వస్తుందో కరెక్ట్ గా తెలిసిపోతుంది, సవరణలేమైనా ఉంటే చేసుకోవచ్చు లాంటి "టాప్ సీక్రెట్ లు" కూడా ఉంటాయనీ తెలీదు. తెలిసిందల్లా కింది పెదవిని పంటితో నొక్కి పెట్టి, చెరిపే వీలు లేని ఒక్కొక్క బ్రష్ స్ట్రోక్ జాగ్రత్తగా వేసుకుంటూ పోటమే. బొమ్మయ్యాక అందులో ఉన్న ప్రతి ఆబ్జెక్టు కొలతా కొలిచినట్టు కరెక్ట్ గా ఉండాలి, పక్కవాటితో చక్కగా ఇమడాలి, లేదంటే పూర్తి బొమ్మ ఎబ్బెట్టుగా అనిపిస్తుంది. ఎందుకనిపిస్తుందీ అని సరిపెట్టుకోటానికి మనమంత మాడ్రన్ ఆర్టిస్ట్ కాదు, మనది మాడ్రన్ ఆర్టూ కాదు ;)

ఏదేమైనా అప్పట్లో మాత్రం "భలే ఏసేన్రా" అని నాకు నన్ను వెన్నుతట్టుకుని ప్రోత్సహించుకుని ముందుకి అడుగులేసిన నా పెయింటింగ్ బొమ్మల్లో చాలా సంతృప్తిని ఇచ్చిన వాటిలో ఇదీ ఒకటి. ఈ పెయింటింగ్ నాకెంతగా నచ్చిందంటే, తర్వాత మళ్ళీ దీన్నే కొంచెం బెటర్ అనిపించే మందమైన పేపర్ మీద వేశాను. అయితే పేపర్ కాస్త మెరుగే అయినా నాసిరకం రంగుల్లో మళ్ళీ ఈ బొమ్మనే రిపీట్ చేశాను.

అలా నేను వేసేది పెయింటింగో కాదో కూడా తెలీకుండానే వేసుకుంటూ వెళ్ళిన బాటలో ఒంటరిగా నడుచుకుంటూ ముందుకెళ్ళాను. అందుకేనేమో ఇన్నేళ్ళయినా వెనక్కితిరిగి చూస్తే వేసిన ప్రతి అడుగూ చెక్కుచెదకుండా స్పష్టంగా మనసుకి కనిపిస్తుంది.

"మనం చేసే పనిపైన ధ్యాసే ముఖ్యమైతే దాని ఫలితం ఎప్పటికీ అబ్బురమే."

- గిరిధర్ పొట్టేపాళెం

Details 

Reference: A color photo published in Andhra Bhoomi Newspaper Sunday special

Mediums: Bril fountain pen ink on cheap Notebook Paper

Size: 11" x 14" (28 cm x 36 cm)

Signed & Dated: Jan 7, 1986

బాలు గారి దివ్య స్మృతిలో...

 

S. P. Balasubrahmanyam

Ink & Watercolors on Paper

అమృతం మాత్రం తమవద్దుంచుకుని 

బాలు గానామృతాన్ని మనకొదిలేశారు

అ దేవతలూ దేవుళ్ళూ.....పాపం!

బాలు గారి దివ్య స్మృతిలో ఒక సంవత్సరం...

Details 

Mediums: Ink Pen & Watercolors on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

Nátyánjali...

 

Nátyánjali

Watercolors on Paper (11.5" x 15")  

Happy Painting!

"Dance is the hidden language of the soul of the body." ~ Martha Graham

Details 

Reference: Dance of Karronya Katrynn

Mediums: Watercolors on Paper

Size: 11.5" x 15" (29 cm x 38 cm)

Surface: Arches Watercolor Paper

సిరి సిరి మువ్వ...

"సిరి సిరి మువ్వ" 

Pen and Watercolors on Paper (8.5" x 11") 

నీ కదలిక చైతన్యపు శ్రీకారం కానీ ..

నిదురించిన హృదయ రవళి ఓంకారం కానీ ...

"Know yourself to improve yourself." ~ Auguste Comte

Always (im)prove yourself!

Happy Painting!!

Details 

Title: సిరి సిరి మువ్వ

Reference: Picture of Baby Karronya

Mediums: Ink and Watercolors on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

Children are Masters of the magic - Smile...

"The pleasing magic of Smile"

Portrait of Baby Karronya 

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")

Smile is a pleasing magic. It creates a pleasing moment not just for the person who wears it, but also to everyone around. It multiplies instantly and comes back. There is no greater magic than what a smile does. Just smile even when you are alone and see how your body and soul reflects it back to you.

Children are Masters of the magic - Smile. They recreate the world around you with this magic!

Keep going with Smile!

Keep doing the Magic!!

Giving Thanks also is a magic, not all can give as good as some do.

HAPPY THANKSGIVING!

"Children reinvent your world for you." ~ Susan Sarandon

Details 

Title: The pleasing magic of Smile...

Reference: Picture of Baby Karronya

Mediums: Ballpoint Pen on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

ఎక్కడో ఉండే ఉంటాడు...

నేను, లక్ష్మి, అన్న (Dec 29, 1976, Kavali)

నా "కావలి" - తియ్యని జ్ఞాపకాలు

"ఎంగటేశులు" చనువున్నోళ్ళూ, నోరు తిరగనోళ్ళూ "వెంకటేశ్వర్లు" పేరు ని పిలిచే తీరు. ఆ పిలుపులో చనువూ ఆప్యాయతా రెండూ విడదీయరానంతగా కలిసిపోయి ఉంటాయి. కొందరు "వెంకటేశ్వర్లు"లకైతే అదే అసలు పేరైపోయేది, పిల్ల పెద్దా అందరూ అలానే పిలిచేవాళ్ళు.

"కావలి" - గుర్తుకొస్తేనే జ్ఞాపకాల కెరటాలు మనసులోతుల్లోంచి వచ్చి మదిని సున్నితంగా తాకి అలా వెళ్ళిపోతూ ఉంటాయి. ఎనిమిదేళ్ళ వయసులో, రెండు మూడేళ్ళు "పచ్చని పల్లెసీమ" లో ఆటపాటల్తో గడిచిన బాల్యం తర్వాత నాన్న హైస్కూల్ టీచర్ జాబ్ ట్రాన్స్ ఫర్ తో  "కావలి టౌన్" కొచ్చాం. పాతూరు గర్లిస్కూల్ దగ్గర అమ్మమ్మ వాళ్ళింట్లో చేరాం. నిజానికి కావలి అమ్మమ్మ వాళ్ళ ఊరు. కానీ అప్పుడు అక్కడ లేరు, తాతయ్య కందుకూరు లో తాసిల్దారుగా పనిచేస్తుండడంతో అమ్మమ్మవాళ్ళూ అక్కడే ఉన్నారు.

ఎక్కువగా పెద్ద పెద్ద ఇళ్ళు, రోడ్లు, విష్ణాలయం, శివాలయం, కలుగోళ్ళమ్మ దేవాలయం, ఇంకా చిన్న చిన్న ఆలయాలు, చర్చిలు, మశీదులు, మందిరాలు, పార్కులు, లైబ్రరీలు, ఐదారు సినిమా హళ్ళూ, ఊరు మధ్యలో వెళ్తూ ఎప్పుడూ వాహనాల్తో రద్దీగా ఉండే గ్రాండ్ ట్రంక్ రోడ్, రోడ్డుకిరువైపులా చిన్న హోటల్స్, ఫ్యాన్సీ స్టోర్స్, క్లాత్ మర్చంట్స్, షూస్, బేకరీస్, ఫర్నీచర్స్, స్వీట్స్, టైలరు షాపులు, ఫొటో స్టుడియోలు, చిన్న చిన్న బంకులు, ఇలా అన్నిరకాల షాపులూ... పళ్ళూ, ప్లాస్టిక్ సామాన్లూ, వేపిన వేరుశనక్కాయలు, పులిబంగరాలు, మసాల వడలు, ఇడ్లీ, దోశ టిఫిన్లూ, ఇలా వివిధ రకాల తోపుడు బళ్ళూ... సెంటర్ లో తారు రోడ్డుపైన ఒకపక్కగా శుభ్రంగా చిమ్మి చుట్టూ చిన్న చిన్న రాళ్ళ బోర్డర్ తో మధ్యలో రంగు రంగుల చాక్ పీసులతో మెరుపులద్ది మెరిసిపోయే ఆంజనేయ స్వామి, యేసుప్రభుల బొమ్మలు, ఆ బొమ్మలపైన అక్కడక్కడా విసిరిన ఐదు, పది పైసల బిళ్ళలు... గోడల నిండా ఎక్కడ చూసినా సినిమా వాల్ పోస్టర్లు, "మశూచి తెలుపండి, రూ. వెయ్యి పొందండి" స్టెన్సిల్ రాతలు, కుటుంబ నియంత్రణ లాంటి గవర్నమెంట్ ప్రమోషన్ పెయింటింగులు... ఏమీ తోచని వాళ్ళు అలా బజార్ కెళ్తే చాలు, తెలీకుండానే సమయం గడిచిపోయేది. ఏ పనీలేక, ఏమీ తోచక రోజంతా బజారుల్లోనే గడిపేసేవాళ్ళూ ఊర్లో చాలా మంది ఉండేవాళ్ళు. ఇంకా బొంతరాళ్ళతో కట్టిన పెద్ద పెద్ద సువిశాలమైన స్కూల్స్, కాలేజ్ లూ, తాలూకా ఆఫీసూ, కోర్ట్, పోలీస్ స్టేషన్, బస్టాండ్, రైల్వే స్టేషన్...ఇలా నా ఎనిమిదేళ్ళవయసుకి "కావలి" చాలా పెద్ద పట్టణం.

మా ఇంటి దగ్గరే ఒక చిన్న నాలుగుగోడల రేకుల గది లో ఉండేవాడు, అప్పుడే కొత్తగా పెళ్లయి కాపురం పెట్టిన "ఎంగటేశులు. ఏవో చిన్న చిన్న పనులు చేసుకుంటూ ఉండేవాడు. బహుశా నాకన్నా ఒక పదేళ్లు పెద్ద ఉంటాడేమో, అంతే. ఆ చుట్టుపక్కల అందరిళ్ళకీ వస్తూ అమ్మనీ, నాన్ననీ విజయక్కా, రామచంద్ర మావా అంటూ పలకరిస్తూ రోజూ ఇంటికి వస్తుండేవాడు.

ఒకసారెప్పుడో స్కూలు నుంచి అలసిపోయి ఇంటికొచ్చిన నాన్న ని బజారు తీసుకెళ్ళమని అడుగుతున్నామేమో...నేను తీసుకెళ్తా అంటూ అప్పుడే ఇంట్లోకి వచ్చిన "ఎంగటేశులు" అనటం, జాగ్రత్తగా తీసుకెళ్ళి, తీసుకొస్తాడో లేదో అన్న డౌట్ తో వద్దులే అని అమ్మ అనటం, లేదు పోవాలని మేము పట్టుబట్టటం, అలా మొదటిసారి మా ముగ్గుర్నీ "బజార్" కి తీసుకెళ్ళుంటాడు "ఎంగటేశులు". అప్పట్నుంచీ రోజూ సాయంత్రం "ఎంగటేశులు" తో చాలా సార్లు బజారుకెళ్ళిన గుర్తులు. ఒకసారి ఎగ్జిబిషన్ పెట్టారు ఊర్లో,  బస్టాండ్ లో బస్సులకోసం ఉండే విశాలమైన స్థలంలో. ఆరోజు బజారుకి తీసుకెళ్ళిన "ఎంగటేశులు" మమ్మల్ని ఎగ్జిబిషన్ కీ తీసుకెళ్ళాడు. ఎగ్జిబిషన్ లోని "రూపాయి ఫొటో స్టుడియో" లో మేమెంతో ముచ్చటపడ్డ "తాజ్ మహల్" తెర ముందు నిలబెట్టి తీయించి తీసుకొచ్చిన ఫొటో కావలిలో మా మొట్టమొదటి ఫొటొ. అప్పట్లో ప్రతిరోజూ భలే చూసుకుని తెగ మురిసిపోయేవాళ్ళం, నిజంగానే తాజ్ మహల్ ఎదురుగా నిలబడి తీసుకున్నంత ఆనందంతో. నాన్న, ప్రతీ ఫొటో వెనకా తీసిన తేది తప్పక వేసేవాడు. ఈ ఫొటో వెనుక నాన్న వేసిన తేది 29-12-1976.

చాలా తక్కువ కాలం, కేవలం కొద్దినెలలే అలా "ఎంగటేశులు" తో నా అనుబంధం. ఆ తర్వాత కావలి కి చాలా దూరం, హిందూపూర్ దగ్గర "కొడిగెనహళ్ళి రెసిదెన్షియల్ స్కూల్" కెళ్ళిపోయాను ఐదవ క్లాస్ లోనే.  మొదటిసారి దసరా శలవులకి, రెండోసారి సంక్రాంతి శలవులకీ ఇంటికొచ్చి గడిపిన పది పదిహేను రోజులు సరిగా గుర్తుకూడా లేవు. సమ్మర్ శలవులకి వచ్చినపుడు ఇళ్ళు తాళం వేసి ఉంది, బ్యాగ్ పక్కన పెట్టుకుని మెట్లమీద కూర్చుని ఏడుస్తూ ఉన్న ఆ గంటో, రెండు గంటలో  మాత్రం బాగా గుర్తుంది. అప్పుడు "ఎంగటేశులు" రాలేదు, బహుశా ఇంట్లో లేడేమో. ఆ తర్వాత ఎప్పుడూ "ఎంగటేశులు" ని కలిసిన గుర్తులు లేవు. ఈ ఫొటో చూసుకున్న ప్రతిసారీ గుర్తుకొస్తూనే ఉంటాడు. "చిన్న శురీ, పెద్ద శురీ" అని నన్నూ అన్ననీ పిలుస్తూ, నవ్వుతూ రోజూ ఇంటికి వస్తూ ఉండేవాడు, మా ముగ్గుర్నీ చేతులుపట్టుకుని నడిపించుకుంటూ బజారుకి తీసుకెళ్తుండేవాడు.

జీవితంలో ఎందరో తారసపడుతూ ఉంటారు, కొందరితో గడిపేది కొద్ది కాలమే అయినా మదిలో ఎప్పటికీ "ఇష్టంగా" మిగిలిపోతారు. గుర్తుకొచ్చిన ప్రతిసారీ ఆప్యాయంగా పలరిస్తూనే ఉంటారు...

మా మంచి "ఎంగటేశులు"... ఎక్కడో ఉండేవుంటాడు, అలాగే నవ్వుతూ పిల్లల్ని ఇప్పటికీ చెయ్యిపట్టుకుని నడిపించుకుని షికారుకో, బజారుకో తీసుకుని వెళ్తూ...

విజేత...

Portrait of Megastar Chiranjeevi   

Watercolors on Paper (8.5" x 11")

కష్టపడితే ఎంచుకున్న దారి ఎంత కఠినమైనా ఎదగొచ్చనీ

ఎదిగేకొద్దీ ఒదిగి ఉండటమే ఆ కష్టానికిచ్చే గౌరవం అనీ

చెప్పకనే తన విజయాల బాటలో చాటి చెప్పిన "విజేత"

ఒక్కొక్క మెట్టూ "స్వయంకృషి" తో ఎక్కిన సాదాసీదా మనిషి

ఇక ఎక్కేందుకు మెట్టేలేదు అన్నంత ఎత్తుకెక్కిన "మెగా" మనీషి

ఎప్పటినుంచో "అభిమానం" అనే బాకీని పెంచుకుంటూనే వస్తున్నా

ఇప్పటికైనా ఆ బాకీ ని ఇలా వడ్డీతోసహా చెల్లించేసుకుంటున్నా. . .

Hard-work never fails!

Happy Painting!!

 

"Winning your-self is the greatest win of life" ~ Girdhar Pottepalem

Details 

Title: "విజేత"

Reference: A picture of Megastar Chiranjeevi

Mediums: Watercolors on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

దసరా శుభాకాంక్షలు...

Ink and Watercolors on Paper (8.5" x 11") 

దసరా శుభాకాంక్షలు...!

Happy Painting....

 

Details 

Reference: Picture of Chinnaari Karronya as Durga

Mediums: Ink and Watercolors on Paper

Size: 8.5" x 11" (21.5 cm x 27.9 cm)

Surface: Artist's Loft Sketchbook 75 LB

"దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో...

Sri S. P. Balasubrahmanyam, Legendary Indian Singer

Ballpoint Pen on Paper (8.5" x 11")    

నా అభిమాన "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో...

యావత్ భారతావనికీ తన పాటలలో స్వరమాధుర్యాన్ని జీవితాంతానికీ నిండా నింపి ఇచ్చి దివికేగిన "బాలు" గారు తెలుగు వాడిగా, మన వాడిగా పుట్టటం, "తెలుగు" తల్లికి ఎప్పుడో గంధర్వులిచ్చి తరించిన "దివ్య వరం".

తెలుగు పాటకే కాదు, తెలుగు మాటకూ, మాట నడవడికకూ వన్నె, గౌరవం తెచ్చిన స్వరం, వ్యక్తిత్వం "బాలు" గారిది.  సంగీతంతో గళం కలిపి లయబద్ధంగా చేసే స్వరవిన్యాసంలో, అక్షర ఉచ్ఛారణలో స్పష్టత తోబాటు, ప్రతి పదానికీ 'భావం', 'అనుభూతి' రెండూ జోడించి, పాడిన ప్రతి పాటకీ జీవం పోశారు మన "బాలు" గారు.

ఈ గాలీ, ఈ నేలా, ఈ ఊరూ, సెలయేరూ, "బాలు" గారిని కన్న ఈ తెలుగు నేలా, తెలుగు భాషా ఉన్నంత కాలం ఆ స్వరం వినబడుతూనే ఉంటుంది, అమృతాలొలికిస్తూనే ఉంటుంది.

కళాకారుడు వెళ్తూ ఇక్కడే వదలి వెళ్ళే ఆ కళ ఆనవాళ్లలో ఆ ఆత్మ ఎప్పటికీ సజీవంగానే ఉంటుంది. అందుకేనేమో (కళాకారుడి) కళకి మరణం లేదు అంటారు.

నా బొమ్మలన్నింటిలోనూ "బాలు" గారి స్వరం మిళితమై ఉంటుంది. ఈ బొమ్మలోని ప్రతి గీతలోనూ ఒదిగిన నా "మనసు తడి" తో బాటు "బాలు" గారి "సుమధుర స్వరమూ" దాగి ఉంది.

అంతటి మహానుభావుడు "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో, భక్తితో ఈ చిత్రాన్ని సమర్పించుకుంటూ...

గత నలభై రోజులుగా "బాలు" గారు కోలుకుని నవ్వుతూ రావాలని 

ఆశిస్తూ తపించిపోయిన హృదయాలెన్నో...

మనల్ని వీడి దివికేగిన ఈరోజు బాధతో బరువెక్కిన గుండెలు ఇంకెన్నో...

కంట తడి పెట్టి చెమర్చిన కళ్ళు మరెన్నో...

తడిసి ముద్ద అయిన అభిమానుల మనసులు ఎన్నెన్నో...

"బాలు" గారిని అభిమానించే "ప్రతి మనసు" కీ

నా అభిమాన "బాలు" గారి "దివ్య స్మృతి" కి ప్రేమతో

అంకిత భావంతో గీసిన

ఈ చిత్రం అంకితం!

🙏😢

~~~  ~~~ ~~~ 

"బాలు" గారితో, Chicago, USA, Sep 18, 2004

నా అభిమాన గాయకుడు "బాలు" గారిని ప్రత్యక్షంగా చూడటం జీవితంలో ఒక్కసారే Chicago లో వెళ్ళిన 3 గంటల Music Concert లో కలిగింది. కలవటానికి ఎవ్వరికీ అనుమతిలేని ఆ సాయంత్రం, నేను గీసిన "బాలు" గారి బొమ్మ, జయలక్ష్మి చూపిన చొరవతో నన్ను ఆయన దరి చేర్చింది. "బాలు" గారితో అలా ఓ పది నిమిషాలు గడపగలగటం నా జీవితంలో కలిగిన అదృష్టంగా, ఆ క్షణాలు మిగిల్చిన అనుభూతుల్ని "గొప్ప వరం" గా ఎప్పుడూ భావిస్తూనే ఉన్నాను, ఉంటాను...

నిన్న గాక మొన్నే "బాలు" గారి పుట్టినరోజని ఆనందం FB లో పంచుకున్నా...

మన అభిమాన "బాలు" గారినీ, ఆ మధుర క్షణాల్నీ మళ్ళీ తలచుకుంటూ....

Day 10 of 10 - The Divinity of Art...

"The Divinity of Art"
Raynolds Ballpoint pen on Paper (8" x 10")   

"Divine" in Art is quite common, and goes back all the way to the oldest art-age of humans discovered till date. Every Artist at some time or other touches "divinity" in his/her own art work. The word "Divine" I am using here has got nothing to do with a religion or belief. It's rather a force, a force of faith or trust. The faith of an Artist that goes into Art is what that makes it "Divine" and "Special". Of course, Art itself is a "divine ability of creativity", neither given to all nor given equally to those given to.

Back to 1992...

I consider this drawing as Divine Art of all my Art works. It has been divine for me because it was reproduced based on my Dad's Sita-Rama drawing. With minor changes, I made it to look like Radha-Krishna. Again, nothing to do with religion for my use of the word "Divine" here for this Art work.

I grew up looking at an amazingly beautiful Indian Ink drawing of "Rama and Sita" by my Dad done before even I was born, when he was doing his Bachelor of Education (B.Ed.) degree in "Vijaya Teachers College, Bangalore". It was done for his college magazine's cover page. The framed original Indian Ink drawing was placed in the holy Pooja room at our newly built home in my village "Damaramadugu", Nellore, India. So, it got a special holy stature by the place it was put in with all the divine energies around it. I always wanted to draw that but wasn't dared enough to try it out until 1992.

Just the thought of reproducing my Dad's drawing itself was "Divine" for me. The kind of very soft, and divinely flowing lines, each line done with utmost divine skill & care was pushing me away from the thought of reproducing it for a longtime. But, I think, the day when I did it, on my stay at our home in Kavali, after I recovered from a viral infection sickness I went through, some "divine force" finally drove me with my attempt to finally make it.

I did this with the powerful tool at that time I had in my art tool-kit, "Raynolds" Ballpoint pen. I was a big fan of that ballpoint pen for it's unique quality of sharp, consistent & smooth flow of ink flowing through the rolling ball, simple & cute design, good quality material, and the perfect hand-grip that brand offered when it came out in Indian market. It was little bit expensive but was affordable for anyone. That was the finest of the finest ballpoint pens of that time.

I finished this drawing in one sitting. I can't imagine myself doing that now. All kinds of faith I had put into my sincere attempt, and all kinds of respect I had for my Dad's original drawing, had granted me the "divine force" to do this. I could feel all the divinity at that time while I was doing it. Now, when I think through it, I can rediscover all that divinity in it.

I firmly believe that Art is a gift in my life. It was the gift that God had given to my Dad, and my Dad passed it on to me. By using it, I feel that I am only continuing what his life-span did not permit him to do. It is with great respects for my Dad, I carry his soul with my soul in my Art.

Every piece of my Art has a piece of my heart in it.

~ ~ ~ ~ *** ~ ~ ~ ~

When I accepted the challenge on Facebook, I felt like posting my initial paintings done during my exploration of painting world that were never-seen-on-facebook. As I started to look back by selecting, a painting a day, my (he)art started letting the memories of each come out into my writings. I certainly enjoyed doing this series, which I don't think I can ever repeat. I'd say more than I did it, I felt it and enjoyed it. Feeling and enjoying is more important than doing anything.

When I look back into my Art, there were all kinds of feelings including several instances of frustrations, many joyful, some sadful, few proudful, a bit laughful, and even tearful moments. But, one thing that kept me going was my passion.

Keep your passion alive, and it gives you a life truly fulfilled, and fully-filled!

Thanks to all who read my heart and shared their invaluable feelings with me by all means!

Day 9 of 10 - KAPIL DEV(IL)...

Kapil Dev - 1987
Poster colors on Paper (8" x 10")     

Kapil Dev Nihankj - one of India's finest Cricketers of all-time, led the Indian Team to win its first World Cup in 1983. A passionate, stylish, and talented Cricket player, he always played with the spirit of winning for the Country. He was my favorite Cricketer since my 5th class until he retired in 1994.

Got introduced in School...

I have had many memories of Cricket game from the days of listening radio commentary to watching live matches on TV. In our school, one of the cooks in the kitchen was our source for Cricket scores. We used to hang around a window in our recess time while he was cutting vegetables with his transistor radio on inside the kitchen. We got introduced to Cricket in our school at the age of 9 by playing. Our school had nice & big grounds, and all the Cricket equipment. Gavaskar and Kapil Dev were the two super-heroes of the Indian Cricket at that time.

My memories of Kapil Dev...

In my Intermediate in Vijayawada, once I went with my friends to watch "Deodhar Trophy" one-day match between North and South. Kapil Dev was supposed to be playing on that day for North, but due to some reason he couldn't make it. We were bit disappointed. Roger Binny entertained the crowd with his batting and bowling. I missed the only chance I got to watch him play on the Cricket grounds.

On my first overseas trip to London in 1994 on a TCS project, I was super thrilled to spend a day in "Tunbridge Wells" - a small and beautiful town, one hour from London. That was the place where Kapil Dev created a history, played an unforgettable innings with his unbeaten 175 which lifted India’s team spirits and kept India alive in the World Cup. Unfortunately, his batting on that day was not live-telecasted as BBC cameras were on strike.

A great all-time Cricketer, Kapil was named "Indian Cricketer of the Century". I bought the book "World of Kapil Dev" by Kapil and his wife Romi Dev, came out in the market soon after he retired holding the world record of most number of wickets in Test matches surpassing Richard Hadlee. I still have it with me. I also have a "Thums Up Flip Book", when flipped pages one side rapidly shows Kapil's bowling in action. Flipped the other way, shows Kapil drinking "Thumbs Up" drink and showing his  thumbs up at the end.

Back to 1987...

The initial days of my watercolor exploration with Camel Poster colors is clearly visible in this one of my very first paintings done in 2nd year Engineering in Vijayawada. This painting was based on an Ad printed in Sports Weekly. I think the Ad was for a shaving cream and so he is seen with a towel on shoulders. I was so accurate at portraits in pencil and ballpoint-pen by then already. This was the first portrait in Watercolors which gave me some level of self-confidence that I could also paint portraits.

Later, I added India map and his name - KAPIL DEV. My classmate Bhanu Murthy - a hardcore fan of Kapil came up with several captions when he saw this, I chose Kapil Devil and extended the name by adding (IL).

"Kapil Dev" was the first of a sportsmen I did a portrait. I also did fast sketches of Ravi Shastri and Tendulkar.

This painting in my Art portfolio always takes me back to my school and college days of playing Cricket. I was a good medium pace bowler, bowling with good line and length. I did introduce Cricket to both of my Sons, Rithvik and Bhuvan at young age of 8 and 6. I brought a pair of bats, wickets, gloves and balls from India. Weekends, three of us used to go to grounds to play Cricket, Soccer and Baseball. We also used to play on our driveway with tennis balls. Both are good at sports, picked up Cricket in no time. Rithvik is very stylish at batting, Bhuvan is a very fine bowler & batsman.

Cricket is a nice sport, 2nd widely followed and watched sport in the world, after Soccer.

Still, America ignores it ;)

Day 8 of 10 - Simple, Special and Beautiful...

Simple, Special and Beautiful
Pencil on Paper (5" x 7")     

Back to 1988...

స్వర్ణకమలం - కాలేజి రోజుల్లో నన్ను అమితంగా ప్రభావితం చేసిన సినిమా. ఇప్పటికి ఎన్ని సార్లు చూశానో నాకే తెలీదు. "భానుప్రియ" పాత్రని "కళాతపస్వి శ్రీ కె.విశ్వనాథ్" గారు మలచి, తీర్చిదిద్దిన తీరు, దానికి సరిగ్గా తగ్గట్టు ఆమె చూపించిన అభినయం "స్వర్ణకమలం" అనే ఓ గొప్ప తెలుగు పదానికి నిండు రూపాన్నిచాయి. ఏ తెలుగు డిక్షనరీ లోనైనా ఈ పదానికి విడమరిచి మరీ అర్ధం చెప్పాలంటే ఈ సినిమాలో ఈ పాత్రని చూసి అర్ధం చేసుకోవాల్సిందే అన్నంతగా ఆ పాత్రని పోషించి, దానికి జీవం పోసి, ఆ పాత్రని ఎప్పటికీ సజీవం చేసిన నాటి మంచి నటీమణి, అంతకి మించిన మంచి నర్తకి "భానుప్రియ".

నా బొమ్మల్లో ఇప్పటికీ "భానుప్రియ" దే అగ్రస్థానం. దాదాపు 25 పోర్ట్రెయిట్స్ దాకా వేశాను. నా బొమ్మల్లో భరతనాట్యం మీద నా ఆసక్తి కి బీజం "సాగరసంగమం". ఆ మూవీ చూశాక, అప్పట్లో ఆ సినిమాలో "కమలహాసన్" డ్యాన్స్ స్టిల్స్ ప్రతిదీ పెన్సిల్ తో వేశాను. అలా నా బొమ్మల్లో డ్యాన్స్ కి "సాగరసంగమం" సినిమా బీజం అయితే, అది మొలకెత్తి చిగురించి ఎదిగింది మాత్రం "స్వర్ణకమలం" తోనే.

అలానే ఇప్పటిదాకా ఒక సబ్జెక్ట్ మీద ఎక్కువగా పెయింటింగ్స్ వేసింది ఏదీ అంటే అది "భరతనాట్యం". "నాట్యాంజలి" అని మొదలెట్టి 1,2,3...12...21...అని ఇలా లెక్కపెట్టుకుంటూ పోతూ, ఎక్కడో లెక్క తప్పి, లెక్క పెట్టటమే మానేశాను. బహుశా అన్నీకలిపి ఓ యాభై పైనే వేసుంటానేమో ఇప్పటిదాకా ఈ సబ్జెక్ట్ మీదే. ఈ సబ్జెక్ట్ కి స్ఫూర్తి కూడా అలనాటి నటి "భానుప్రియే"!

"భానుప్రియ" ని ఎప్పుడు TV లో చూసినా నువ్వే గుర్తొస్తావ్ గిరీ అని ఇప్పటికీ కొందరు ఫ్రెండ్స్ అంటూనే ఉంటారు. అసలు "భానుప్రియ" ఎవరో తెలీకుండా, ఆమె సినిమా చూడకుండానే ఆమెకి అభిమానినయ్యాను.

Back to few more years, 1984...

"ఆంధ్ర లోయోలా, విజయవాడ" లో ఇంటర్మీడియట్ రోజులు..."నీలాచలం" అని ఒక ఫ్రెండ్ Bi.P.C. గ్రూపు, "తాడికొండ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్" నుంచి, అందుకేనేమో సహజంగా "కొడిగెనహళ్ళి రెసిడెన్షియల్ స్కూల్  నుంచి మా బ్యాచ్ లో ఉన్న మా ముగ్గురితోనే ఎక్కువగా సావాసం చేశాడు. చాలా సౌమ్యుడూ, నెమ్మదస్తుడూ. హాస్టల్లో ఎప్పుడూ మాతోనే మసలేవాడు. నన్ను `గిరిధర్` అని పిలిచే అతి కొద్ది ఫ్రెండ్స్ లో అతనూ ఒకడు. నేనేసే బొమ్మలు చూసి బాగ మెచ్చుకునేవాడు, నీలాచలం మాటలు నాకిప్పటికీ గుర్తే. "గిరిధర్ , నువ్వు `సితార` సినిమా చూడాలి, అందులో "భానుప్రియ" అని కొత్తనటి, ఆమె కళ్ళు చాలా అందంగా ఉంటాయి, కళ్ళతోనే యాక్ట్ చేస్తుంది. మంచి డ్యాన్సర్ కూడా. నువ్వు ఆసినిమా చూస్తే తప్పకుండా ఇష్టపడతావు, ఆమె బొమ్మలు చాలా గీస్తావు." అని ఎప్పుడూ నా పక్కన భుజం మీద చెయ్యేసి నడుస్తూ అంటూనే ఉండేవాడు. అలా అతను అనేకసార్లు చెప్పీ చెప్పీ, తర్వాత `సితార` ఫొటోలు పత్రికల్లో చూసి, నీలాచలం చెప్పేది నిజమేనా అనుకున్నాను.

కానీ "నీలాచలం" నన్ను చూడమంటూ పదే పదే చెప్పిన `సితార` సినిమా చూసే అవకాశం చాలా సంవత్సరాలదాకా రాలేదు. అప్పట్లో ఆ సినిమా చాలారోజులు ఆడి సెన్సేషన్ సృష్టించి థియేటర్స్ లోనుంచి వెళ్ళిపోయింది. తర్వాత వచ్చిన "ప్రేమించు పెళ్ళాడు" సినిమా నాకెంతో నచ్చింది. అదే నేను చూసిన "భానుప్రియ" మొదటి సినిమా. సితార ఫొటోల్లో చూసి నేననుకున్న సింప్లిసిటీ ఈ సినిమాలోనూ కనిపించింది. అందులో "భానుప్రియ" కళ్ళతోనే చేసిన అభినయం, నృత్యాలూ చూసి "సింపుల్"  గా అభిమానినయ్యాను. తర్వాత వచ్చిన "అన్వేషణ" కూడా ఒక సంచలనం క్రియేట్ చేసింది.  ఆ సినిమాలో డైరెక్టర్ వంశీ గారు చాలా ఫ్రేముల్లో కళ్ళతోనే అభినయం చేయించారు. కమర్షియల్ సినిమాలో గ్లామరస్ గా అనిపించింది. "విజేత" లోనూ బాగా నచ్చింది. "ఆలాపన" లో ఒక పాటకి చేసిన నృత్యం ఎప్పటికీ మరచిపోలేను. "మంచిమనసులు" సినిమాలోనూ ఒక పాటలో ఎంతో హృద్యంగా  చేసిన నాట్యం ఎప్పుడు చూసినా నన్ను కదిలిస్తూనే ఉంటుంది.

తర్వాత వచ్చిన "స్వర్ణకమలం" అయితే ఇక ఇంతకన్నా "భానుప్రియ" కి గొప్ప సినిమా రాదేమో అన్నంతగా నన్నూ నా బొమ్మల లోకాన్నీ ఆకట్టుకునేసింది. పేపర్స్ లో వచ్చిన డ్యాన్స్ స్టిల్స్ కట్ చేసి పెట్టుకున్నాను, బొమ్మలు వెయ్యటంకోసం. చికాగో లో ఉన్నపుడు ATA Conference లో నా Art Works 5 display చేస్తే, అందులో "స్వర్ణకమలం" లోని ఓ డ్యాన్స్ స్టిల్ ని పెన్సిల్ తో వేసిన బొమ్మ చాలా నచ్చింది, కొనుక్కుంటాను అంటూ నాకొచ్చిన ఫోన్ కాల్ ఎప్పటికీ మర్చిపోలేని ఆనందం. "స్వర్ణకమలం" లో "భానుప్రియ" డ్యాన్స్ స్టిల్స్ చాలా వేశాను. ఇంకా చాలా ఉన్నాయి, వెయ్యాలి, వేస్తాను.

వికీపీడియా లో "భానుప్రియ" ప్రొఫైల్ పేజి లో ఇప్పటికీ నేను వేసిన డ్రాయింగ్స్ ఉన్నాయి. వికీపీడియా  "స్వర్ణకమలం" పేజి లోనూ నేనేసిన బొమ్మ ఒకటి ఇప్పటికీ ఉంది. గూగుల్ లో ఎవరైనా సెర్ఛ్ చేసినా బహుశా నేను వేసిన బొమ్మలే ఎక్కువగా కనిపించొచ్చు. ఆ మధ్య ఒకసారి TV9 చూస్తున్నపుడు "భానుప్రియ" చెల్లెలు "శాంతిప్రియ" పై ఏదో ప్రోగ్రాం వస్తూ చూపించిన కొన్ని ఫొటోల్లో నేనేసిన "భానుప్రియ" బాల్ పాయింట్ పెన్ స్కెచ్ చూసి చాలా థ్రిల్లింగ్ అయ్యాను.

"భానుప్రియ" కనపడకుండా నా బొమ్మలలోకం లేదు, నా బొమ్మలు చెప్పే కబుర్లు పూర్తి కావు. అలా "భానుప్రియ" నా బొమ్మల్లో అప్పుడూ, ఇప్పుడూ, ఎప్పుడూ సింపుల్, స్పెషల్ అండ్ బ్యూటిఫుల్ గానే మిగిలి ఉంది, ఉంటుంది...

Check the following links:

https://en.wikipedia.org/wiki/Bhanupriya

https://en.wikipedia.org/wiki/Swarnakamalam

https://soul-on-canvas.blogspot.com/2015/11/proud-moments.html

Day 7 of 10 - My experiments in Art...

Pooja Bedi - 1991
Poster colors on Paper (11" x 14")    

Experiment leads to discovery, and discovery leads to invention. An Artist goes through this process of natural phenomena if continued to experiment with Art for a longer period of time. I had gone through this process in my own way for many years. Now, when I go back and look into my early years of drawings and paintings, I do discover my experiments in many of those.

Back to 1991...

Change is always good. With change comes new energy, new ways to experiment, new opportunities to explore, new experiences to go through, and new knowledge to gain. There is no better place than "A Home" on earth. That statement holds good even for experiments. Home is where we live and our life is deeply connected into.

After my college, we moved to our new home in Janata Pet; Kavali, leaving away all my childhood Art memories at that rented home we lived in for 10 years, of course I did carry with mr in my (he)art. Till then, I used to come home 2 or 3 times a year, for every school/college vacations. Soon after I finished my Engineering, I got into my first job and used to come to my home in my home-town, Kavali for only Sankranthi festival or for any special occasions. All through those years, our home was my Art place for many of my Art works, and my vacation was my full-time art period.

My experiments...

This painting of "Pooja Bedi" was done during my short Sankranthi vacation at our new home in Kavali. It was based on a picture I found in a 12 page picture-wall-calendar, I think it had 12 different poses of "Pooja Bedi" exclusively done for McDowells Ad. This one inspired me to experiment with the same opaque "poster colors" that I used to.

Till then I used to leave all the space around a portrait untouched. I started experimenting by adding different kinds of backgrounds. This one was first-of-its-kind with horizontal lines. Later I extended my experiment to few more paintings by adding a similar background of stripes, in different angles, with different widths and spaces in between. Interestingly some came out very nicely and helped the subject to stand out.

I didn't know any of art vocabulary like composition, value, subject, stand-out etc, and knew nothing about standard sizes. Unknowingly, I was trying to make my subjects stand out in this by adding some kind of background. Also interestingly, the size of this Painting was done in a standard size of 11" x 14", my own cut-size for this particular painting. I used my then favorite "Ivory Board", a wedding card thick paper for this. That paper used to come in large standard watercolor paper of size 22" x 30", called "full-size" (learned this standard word used in watercolor painting, few years ago). I used to cut paper into the size I'd like to, no standards. I still remember, sometimes when I did not have a scale/ruler handy, I used to make my own by folding a newspaper, several folds, and used to use that to cut the paper or even for drawing any straight lines.

I also started to get some of my Paintings framed around that time. I remember my search for a good framing shop in Hyderabad. After enquiring and searching a lot, found a framing shop in Abids along the road of CHERMAS, and one more in Kachiguda near the railway station. I got this painting laminated in a thick plastic paper at Sangareddy, my first-job-place. This was the only painting I went for lamination. Don't know why, I guess I was experimenting with ways to protect and hang my paintings onto walls. Also, I guess, I could afford as I started working. ;)

Change leads to experiment, experiment leads to discovery, discovery lead to invention and invention leads to innovation.

Be changing, experimenting, discovering, inventing and innovating...